Wojsławice

Wojsławice są siedzibą urzędu gminy. Liczą około 4.800 mieszkańców. Obszar gminy obejmuje 11 018 ha obejmuje łącznie 26 miejscowości.

Poza funkcją administracyjną Wojsławice spełniały ważne zadanie jako ośrodek handlowy i usługowy oraz jako gminne centrum kulturalne. Jak niegdyś, co tydzień w środy odbywają się tu targi.

W roku 1957 wzniesiono na gruzach pałacu Poletyłłów budynek szkolny. Mieści on obecnie Zbiorczą Szkołę Gminną im. T. Kościuszki. Przy ulicy Uchańskiej, wznosi się dom kultury zbudowany w roku 1968. Po wojnie został wzniesiony duży ośrodek zdrowia przy ulicy Uchańskiej. W roku 1947 osada została zelektryfikowana, w roku 1962 miasteczko otrzymało wodociąg. Powstało szereg murowanych domów i budynków gospodarczych. W miasteczku został zachowany dawny, niezmieniony układ urbanistyczny, w którym rynek spełnia funkcje handlowe i usługowe, a ulice podmiejskie mają charakter wiejski.

Miasteczko posiada regionalna Izbę Pamięci mieszczącą się w Gminnym Centrum Kultury. Są tu eksponaty z dziedziny archeologii, historii i etnografii.

W lipcu 2003 z Izby Pamięci w skradziono siedem obrazów. Złodzieje dostali się do wnętrza w nocy z soboty na niedzielę poprzez właz dachowy, wykorzystując rusztowania - budynek znajduje się w remoncie. Obrazy pochodziły z XVIII-XX w., najprawdopodobniej z wyposażenia dworów i świątyń fundowanych przez dawnych właścicieli Wojsławic i okolic - Poletyłłów. Od lat znajdowały się w Wojsławickiej Izbie Pamięci, najpierw w szkole, później w centrum kultury. Skradzione płótna przedstawiają: św. Hieronima (50x100 cm), starego mnicha z brodą wśród czarnych ptaków (50x65 cm), młodego mnicha siedzącego na krześle (45x80 cm), św. Teresę z gałązką białej lilii (60x80 cm), postać nieznanej kobiety (35x50 cm) oraz motywy ludowe - łąkę, kwiaty, ptaki (150x60 i 100x50 cm). Historyczna i artystyczna wartość obrazów nie jest znana, bo nie były wpisane do rejestru zabytków. Kierownik GCK zwraca uwagę, że z uwagi na bardzo zły stan zachowania płótna i warstwy malarskiej ich wartość kolekcjonerska jest niewielka.

W okolicznych wsiach można jeszcze spotkać wiele budynków o typowej dla regionu architekturze ludowej. Miejscowa chałupa posiada ściany z bali w zrąb na węgły z ostatkami. Dachy najczęściej czterospadowe, rzadziej z półszczytem górnym, kryte słomą. Podobne czterospadowe dachy mają stodoły. Te starsze posiadają dachy bardziej strome, o kącie nachylenia połaci 60*. Spotkać tu można jeszcze (np. w Majdanie Nowym) liczne niegdyś zagrody typu okólnikowego, w którym budynki tworzą zwarty zamknięty czworobok z dziedzińcem wewnątrz. Interesujące są detale architektoniczne budownictwa drewnianego w postaci ażurowych wiatrownic i opasek okiennych, ganki na słupach, ozdobne szczyty z okienkami strychowymi i bogato profilowane głowy belek stropowych wyglądające spod dużych okapów dachowych. Gdzieniegdzie sterczą ku górze wieńczące szczyty ozdobne pazdury i fantazyjne śparogi. Coraz mniej jest tych świadectw kunsztu dawnych cieśli.

Herbem Wojsławic jest biały koń zwrócony w lewo, w polu czerwonym. Nazwa miasteczka pochodzi od staropolskiego imienia Wojsław.