Lãi suất thị trường - các nhân tố ảnh hưởng

Một câu hỏi đặt ra là : Cái gì quyết định lãi suất thị trường?

-> Trả lời : Lãi suất thị trường được xác định bởi mối quan hệ cung cầu trái phiếu và quỹ cho vay

Tiếp tục vấn đề : Cái gì quyết định cung cầu trái phiếu và quỹ cho vay?

->Trả lời :Các nhân tố sau làm thay đổi đường cầu trái phiếu và quỹ cho vay

- Thu nhập bình quân

- Lợi tức và lạm phát kỳ vọng

- Rủi ro

- Tính lỏng

- Chi phí thông tin

->Trả lời :Các nhân tố sau làm thay đổi đường cung trái phiếu và quỹ cho vay

- Lợi nhuận kỳ vọng của vốn đầu tư

- Chính sách thuế

- Lạm phát kỳ vọng

- Vay nợ của chính phủ

Chi tiết các yếu tố đó ảnh hưởng ra sau:

Các nhân tố sau làm thay đổi đường cầu trái phiếu

- Thu nhập bình quân:

Khi thu nhập tăng thì người dân càng có nhu cầu đầu tư và như vậy nhu cầu trái phiếu tăng ->giá trái phiếu tăng - > lãi suất giảm.

Khi thu nhập tăng thì người dân có khả năng cho vay ở bất kỳ mức lãi suất nào, điều này làm cho cung (tiền tệ) tăng và như vậy lãi suất giảm.

- Lợi tức kỳ vọng

Lợi tức tăng ở đây nghĩa là khả năng sinh lời khi đầu tư vào các khoản khác tăng,ví dụ lúc này đầu tư vào cổ phiếu,nhà cửa,đất đai... sinh lời cao hơn thì khi đó nhu cầu trái phiếu giảm ->giá giảm ->lãi suất thị trường tăng để thu hút.

- Lạm phát kỳ vọng

Khi lạm phát kỳ vọng tăng thì người ta không sẵn sàng cho vay ở bất kỳ mức lãi suất nào ,do vậy lãi suất phải tăng để thu hút vồn đầu tư.(Điều này dễ thấy trong tình hình kinh tết VN giai đoạn hiện nay ,2010-2011)

- Rủi ro

Rủi ro trong đầu tư trái phiếu tăng -> sẽ làm cho cầu trái phiếu giảm -> giá trái phiếu giảm -> giảm đi khả năng cung cấp vốn của người cho vâ -> lãi suất tăng để thu hút người dân cho vay.

Rủi ro trong đầu tư tài sản khác tăng -> cầu trái phiều tăng -> giá trái phiếu tăng -> lãi suất giảm

- Tính lỏng ( thanh khoản)

Thị trường trái phiếu có tính lỏng càng cao thì người ta sẵn lòng mua trái phiếu -> cầu trái phiếu tăng -> giá tăng -> lãi suất giảm

Yếu tố ản hưởng đến tính lòng là chi phí khi chuyển đối ra tiền mặt.

- Chi phí thông tin

Là chi phí mà các nhà đầu tư phải bỏ ra để đánh giá các tài sản.

Như vậy nếu trái phiếu nào đã được đánh giá sẵn ( thí dụ dc đánh giá bởi Standard & Poor) thì các nhà đầu tư tiết kiệm rất nhiều chi phí thu thập ,đánh giá và như vậy trái phiếu trở nên hấp dẫn hơn.

Tham khảo thêm bảng tổng kết sự ảnh hưởng của các yếu tố trên

[Picture from page 141 bookThe economic of money, banking, and financial markets (9th Ed) - Mishkin]

Nhìn sơ qua thì có vẻ như mức giá chung và lạm phát kỳ vọng tăng ảnh hưởng như nhau đến

sự tăng lãi suất. Tuy nhiên nó vẫn có sự khác biệt

Giả sử hôm nay mức cung tiền tệ tăng ,thì cho đến năm sau mức giá chung mới tăng do bị ảnh hưởng vì mức giá chung sẽ tăng từ từ trong năm nay,lãi suất thị trường cũng sẽ tăng dần theo mức giá chung.Cho đến cuối năm,khi mà mức giá chung tăng đến cực đại khi đó ảnh hưởng của nó lên lãi suất là lớn nhất.

Khi mức giá chung tăng thì lạm phát kỳ vọng tăng và như vậy dẫn đến lãi suất thị trường tăng.Qua năm sau khi mà mức giá chung đã ngừng tăng thì lạm phát kỳ vọng không còn nữa,(return to zero).Mọi sự tăng lãi suất từ việc tăng lạm phát kỳ vọng trước đó sẽ không còn nữa.Vì vậy ta thấy rằng ảnh hưởng của việc tăng mức giá chung là lớn nhất trong năm tới ngược lại ảnh hưởng của tăng lãi suất kỳ vọng nhỏ nhất trong năm tới.Căn bản là ảnh hưởng của việc tăng mức giá chung vẫn duy trì sau khi giá cả thực sự đã dừng tăng,ngược lại ảnh hưởng của lạm phát kỳ vọng đã biến mất.

Đặc biệt là ảnh hưởng của lạm phát kỳ vọng chỉ tồn tại khi mức giá chung đang trong quá trình tăng.

Các nhân tố sau làm thay đổi đường cung trái phiếu

- Lợi nhuận kỳ vọng của vốn đầu tư

Lợi nhuận kỳ vọng đây là lợi nhuận được các công ty tính toán & ước lượng nếu đầu tư vào 1 dự án nào đó.

Ví dụ công ty A tính toán rằng lợi nhuận khi đầu tư vào dự án ABC rất cao,do vậy công ty cần vốn để đầu tư,đầu tư nhiều thì sinh lời nhiều,họ phát hành trái phiếu để kêu gọi vốn,như vậy là cho nguồn cung trái phiếu tăng.

Cung tăng thì giá trái phiếu giảm.

Tuy nhiên lúc này do nhu cầu vay vốn trong thị trường tăng lên ,như vậy lãi suất sẽ tăng để thu hút người dân cho vay.

- Chính sách thuế

Nếu thuế thấp thì lúc đó lợi nhuận kỳ vọng của công ty cao ->công ty sẵn sàng huy động vốn bằng cách bán trái phiếu -> giá trái phiếu giảm -> lãi suất tăng.

- Lạm phát kỳ vọng ảnh hưởng tới cung cầu trái phiếu

Khi lạm phát kỳ vọng tăng thì dễ dàng nhận thấy rằng cầu trái phiếu sẽ giảm.

Nhưng ngược lại cung trái phiếu sẽ tăng,lý do là chi phí của việc vay mượn thực tế sẽ giảm và như vậy người ta phát hành trái phiếu nhiều hơn.

Kết quả như hình bên dươí : số lượng cân bằng không đổi nhưng giá cân bằng giảm

- Vay nợ của chính phủ

Khi chính phủ thiếu tiền,chính phủ phát hành trái phiếu -> cung trái phiếu tăng -> giá trái phiếu giảm -> lãi suất tăng

[Picture from page 143 book The economic of money, banking, and financial markets (9th Ed) - Mishkin]

Giá trái phiếu giảm thì lãi suất thị trường sẽ tăng.

Có 1 lý thuyết khác của Kenyes là lãi suất được quyết định bởi cung cầu tiền tệ

Xem hình bên dưới

[Picture from page 154 book The economic of money, banking, and financial markets (9th Ed) - Mishkin]

Khi thu nhập (income) tăng, cầu tiền tăng