Scherpenzeel; Kolhorn en Medemblik

Scherpenzeel en omgeving

Scherpenzeel is een dorp en gemeente in de Gelderse Vallei in de Nederlandse provincie Gelderland, regio Gelderse Vallei. De gemeente Scherpenzeel omvat het gelijknamige dorp met de buurtschappen Ruwinkel en De Haar en een deel van de buurtschap Moorst. In de Franse tijd kwam Scherpenzeel onder de provincie Utrecht, maar sinds 19 september 1814 hoort Scherpenzeel weer bij Gelderland.

De naam Scherpenzeel, toen ‘Scarpenzele’ genoemd, geeft aanleiding te veronderstellen dat er naast een nederzetting een versterkt huis moet zijn geweest.

Huis Scherpenzeel maakte tot 1975 deel uit van het Landgoed Scherpenzeel. In de 14e eeuw stond op de plaats van het huidige Huis Scherpenzeel al een versterkt huis. Dat was eigendom van de familie Van Scherpenzeel.

Halverwege de 19e eeuw kreeg het huis zijn huidige vorm: een niet al te groot, symmetrisch en sierlijk geheel: voor- en achtergevel hebben enkele kolommen, gedekt met tinnen; de zijgevels hebben elk twee trapgevels. Zie de presentatie.

In de buurt van Scherpenzeel ligt ook de Grebbelinie. Dit is een waterlinie tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe, die werd aangelegd in de 18e eeuw. Haar bekendheid ontleent ze echter aan de periode 1939-1940 toen de linie onder de naam Valleistelling de hoofdverdediging vormde van het Nederlandse defensieplan. Na de Tweede Wereldoorlog werden de kazematten, tankversperringen en Duitse bunkers bedekt met een laag groen. Meer dan 40 kilometer aan militaire geschiedenis ligt nu verborgen in een mooi en langgerekt natuurgebied langs Valleikanaal en Eem.

Kolhorn en enkele beelden van Medemblik

Kolhorn is een dorp in de Westfriese gemeente Hollands Kroon in de provincie Noord-Holland.

Kolhorn wordt voor het eerst genoemd in 1288. Het dorp Kolhorn lag tot 1844 aan de Zuiderzee en was een vissersdorp. Sinds de drooglegging van de Groetpolder, de Waardpolder en de Wieringermeer ligt het dorp ongeveer 20 kilometer landinwaarts.

Overblijfselen van de vroegere situatie zijn nog te zien op de West-Friese Ringdijk. Op de dijk liggen nog enkele oude boeten (schuren). Vroeger werden turf en andere goederen opgeslagen in afwachting van verder vervoer over land. Twee musea zijn gehuisvest in de boetes. Kolhorn is grotendeels een door de overheid beschermd dorpsdorp. Het dorp heeft ook een dorpskerk uit de 17e eeuw de Laurenskerk.

Medemblik is de oudste stad van West-Friesland: in 1289 verwierf het stadsrechten van graaf Floris V, die West-Friesland in die tijd definitief aan zijn kerkelijk gezag had onderworpen. Medemblik was tot 2007 een zelfstandige gemeente, waartoe geen andere woningen behoorden. De gemeente was een van de kleinste van Noord-Holland. De huidige gemeente Medemblik is het resultaat van een fusie met de gemeenten Noorder-Koggenland en Wognum per 1 januari 2007, gevolgd door een fusie met de gemeenten Wervershoof en Andijk per 1 januari 2011.

Medemblik heeft veel historische gevels en een stadhuis uit 1939 van de architect A.J. Kropholler. Ook is er een werkende korenmolen (Molen De Herder, verbouwd 1986-1990) en is het Nederlands Stoommachinemuseum gevestigd in het voormalige stoomgemaal De Vier Noorder Koggen. Medemblik telt meer dan 80 rijksmonumenten.

Medemblik heeft sinds 1887 een spoorverbinding met Hoorn. Het stationsgebouw Medemblik dateert uit het openingsjaar. Tegenwoordig wordt deze lijn gebruikt door de Museum Stoomtram Hoorn-Medemblik.