Alle teksten in dit hoofdstuk werden vrijgegeven onder de licentie CC BY-SA 2.0 en mogen voor gelijk welk doeleinde gekopieerd en veranderd worden, mits te voldoen aan de verplichte naamsvermelding: "Auteur: Julien Grandgagnage"
Magie verwijst naar het manipuleren van de werkelijkheid door middel van rituelen en bezweringen. Magie is echter niet alleen een techniek, want het gaat onvermijdelijk uit van een achterliggend wereldbeeld, een manier waarop alles wat gebeurt begrepen en verklaard wordt. Met magie wordt dus ook een wijze van rationaliteit, een kosmologie, beschreven waarbij ervan uitgegaan wordt dat onzichtbare krachten veranderingen kunnen teweegbrengen in de materiële werkelijkheid. Die werkelijkheid wordt begrepen als een samenhangend geheel van onderling afhankelijke en bezielde delen. Overal ter wereld is het de taak van de magiër om die relaties (via omens, tekenen) te kennen en een verbinding of verzoening te bewerkstelligen door het uitvoeren van magische rituelen. De sympathische magie, die later in dit boek wordt uitgelegd, werkt volledig volgens dit principe. Door deze animistische en holistische visie onderscheidt magie zich van het wetenschappelijk verklaringsmodel.
In het westen wordt magie onderscheiden van vormen van religiositeit die ook beroep doen op het bovennatuurlijke om dingen te verklaren, al is dit vanuit antropologisch standpunt niet goed verdedigbaar. Sedert het einde van de 19e eeuw houden vooral antropologen zich bezig met de wetenschappelijke studie van de functie en de rituelen van magie in historische en tegenwoordige (primitieve) gemeenschappen. Magie kan een universeel verschijnsel genoemd worden, want het komt voor in de meeste culturen. In het westen hebben intellectuelen zich door de opkomst van de wetenschap weliswaar afgekeerd van magie, maar praktijken als handlezen en astrologie blijven bijzonder populair onder het gewone volk. In niet-westerse samenlevingen blijft magie een grotere rol spelen. Praktijken die als magisch worden beschouwd zijn onder meer voorspellen, astrologie, bezweringen, alchemie, tovenarij en spiritisme.
Vanuit een niet-theïstisch standpunt lijken veel religieuze rituelen en overtuigingen erg op, of zijn identiek aan magische opvattingen. Zo zijn gebed en een magische incantatie te beschouwen als een vorm van beroep doen op een bovennatuurlijke kracht. Deze god of dit wezen wordt dan gevraagd om te interveniëren ten behoeve van de persoon die het gebed formuleert. Theoretisch is het verschil dat een gebed van een gelovige gericht is aan een godheid met een onafhankelijke wil (die al dan niet het verzoek kan inwilligen), terwijl dit bij magie anders is.
Magie wordt geacht effectief te zijn:
Als een gebed in een religie niet helpt, dan betekent dat in de praktijk dat de god verkozen heeft om niet in te grijpen. Als magie faalt, dan ligt dit aan een fout in de magische procedure zelf. Vandaar dat magische rituelen exact geformuleerd moeten worden en minder ex-tempore zijn.
Magie stamt etymologisch af van het Griekse magikē, vrouwelijke vorm van magikos (μαγικός), waarmee de magische kunsten worden aangeduid, refererend aan de Magoi, - enkelvoud mágos, (μάγος) - Zoroastrische priesters die astrologische voorspellingen deden. De Griek Heraclitus (6e eeuw v.Chr.) was de eerste die de mágos en hun 'goddeloze rituelen' vernoemde.
Antropologen houden het meestal bij een definitie zoals
De definitie die occultisten geven van 'magie' is vaak bijzonder gelijklopend. Meestal verwijzen zij naar de kunst van de magie:
Adepten van de magie verklaren de werking van de magie op basis van de volgende door hen vooronderstelde principes:
Niet alle theorieën zijn hier opgesomd, en veel praktiserende occultisten zullen deze concepten vermengen. De sleutelbegrippen voor het gebruik van magie zijn eigenlijk eenvoudig te resumeren: concentratie en visualisatie. Het uitspreken van bezweringen gebeurt vaak onder een "trance", die beschreven wordt als een soort meditatieve toestand om zich beter op het beoogde effect te kunnen concentreren en het doel te kunnen visualiseren.
De nauwkeurig omschreven handelingen kunnen onder andere dansen of lichamelijke oefeningen zijn. Het gebruik van hallucinogene middelen kan bij de uitvoering van magische handelingen soms ook een rol spelen. Sommige mensen beweren dat ze door het beoefenen van meditatie een verhoogde bewustzijnstoestand kunnen bereiken, de materie rechtstreeks denken te kunnen beïnvloeden zonder fysieke hulpmiddelen. In werkelijkheid zijn er dan waarschijnlijk veranderingen in het zenuwstelsel teweeggebracht.
Magie houdt zich bezig met gebeurtenissen, die geen aanwijsbare oorzaken (lijken te) hebben. Magie dient daarbij onderscheiden te worden van illusionisme en goochelen. Een gebeurtenis met een effect zonder waarneembare oorzaak kan namelijk ook het werk zijn van een illusionist of een goochelaar, zoals een vrouw doormidden zagen of kaarten te laten verdwijnen en verschijnen.