Đánh Cá và Ánh Sáng Thể Thao ... Trần Hữu Chí

Tôi thích thể thao và tôi hành nghề Thắp sáng (Illuminating Engineering).

Sau năm 1980, nghề Thắp sáng hay Chiếu sáng đã đưa tôi đi vào đúng con đường tôi thích: Thể Thao! Ngoài việc thiết kế chiếu sáng đường phố (street lighting), phi trường, bến cảng, … tôi chuyên về rọi sáng các sân vận động lớn nhỏ, từ các thao trường Thế Vận, các trường đua ngựa khắp thế giới, xuống tận các sân bóng đá, hồ bơi của một trường học trong một thành phố nhỏ.

Tôi có dịp làm việc với các Ủy Ban Kỹ Thuật Thể Thao quốc gia hay quốc tế. Nằm trong bọc rồi mới thấy cái mặt trái của thể thao, như đang diễn ra hiện nay, nó không lúc nào cũng cao đẹp như lý tưởng mà ông Baron người Pháp, sinh tại Rome, Ý, Pierre de Coubertin đề ra: « L’important c’est de participer » (Điều quan trọng là tham dự) hay như ba mục tiêu Thế Vận: CITIUS, ALTIUS, FORTIUS (Nhanh Hơn, Cao Hơn, Mạnh Hơn).

Các cuộc tranh tài điền kinh, hoặc thể thao cấp cao, chi phối bởi tiền bạc hay chính trị, từ lâu bị ung thối vì nạn “doping” mặc dù có sự cố gắng của pháp luật cũng như của các Liên Doàn hay Tổng Cục Thể Thao quốc gia hay quốc tế áp dụng những biện pháp kiểm soát và trừng phạt cứng rắn, như gần đây nhất trường hợp của Lance Armstrong, 7 lần mặc áo vàng của cuộc đua xe đạp vòng quanh nước Pháp.

Nhưng từ hơn nhiều năm trở lại đây, một tệ nạn khác làm cho thể thao càng lún sâu vào vũng sình dơ dáy của sự gian lận do các tập đoàn mafia quốc tế tổ chức.

Tôi muốn nói trò cờ bạc “đánh cá thể thao”

Trong hai năm 1998 –1999 ở Vương Quốc Anh xảy ra một loạt các vụ tắt điện trong một số các trận bóng đá cấp thấp League 2 hay League 3 của giải vô địch Anh Quốc.

Ánh sáng bị cúp bất ngờ giữa trận đấu cấp League 1 trên các sân lớn là rất hiếm vì đa số các trận đấu được các hệ thống TV Thể Thao trả giá rất đắt để được truyền hình. Nếu trận đấu bị hủy bỏ hay chơi lại thì Liên Đoàn Bóng Đá phải bồi thường tiền rất nhiều cho các chains TV, nên hệ thống chiếu sáng được vận hành qua các máy phát điện tại chỗ khi có tranh giải, biện pháp rất tốn kém nhưng bắt buộc.

Đối với các sân nhỏ, khi điện thành phố bị cúp thì sẽ có một hệ thống máy phát điện tại chỗ vận hành ngay để phục hồi ánh sáng. Nhưng cái rắc rối là các loại đèn 2KW Metal halide khi bật cháy trở lại, phải cần 15 phút để ánh sáng đạt mức vận hành và như thế nhanh nhất thì phải hơn 20 phút mới tái đấu được, điều không thể chấp nhận nếu đó là một trận đấu được trực tiếp truyền hình.

Các sân bị cúp điện được chiếu sáng bởi các công ty có kinh nghiệm và tiếng tăm nên không thể nói là do sự thiếu sót kỹ thuật. Hơn nữa, những vụ cúp điện xảy ra nhiều lần trên các sân khác nhau, và những vụ cúp điện này hầu như xảy ra trong toàn các trận đấu cấp League 2, và có khi hệ thống chiếu sáng khẩn cấp, emergency lighting, cũng bị cúp luôn.

Cảnh Sát Scotland Yard mở cuộc điều tra và triệu tập một phiên họp các công ty và Ủy Ban Chiếu Sáng UK để tìm hiểu lý do. Lúc đó các sân bóng đá được hãng tôi chiếu sáng không bị cúp điện khi có tranh giải nên chúng tôi cũng thở phào nhẹ nhõm.

Phúc trình của ban kiểm soát các bản điều khiển hệ thống điện đều nói không có vấn đề kỹ thuật gì hết : cường độ điện như điện thế vận hành đều nằm trong các giới hạn cho phép. Vậy thì tại sao điện bị cúp? Ủy ban điều tra của cảnh sát nghi là việc cúp điện liên hệ đến việc khác hơn là vì lý do kỹ thuật nên Ủy ban yêu cầu các công ty niêm yết thông báo: cấm vào cabin điều khiển hệ thống điện trong suốt cuộc tranh giải và ra lịnh anh phụ trách đóng mở hệ thống điện phải đợi người của công ty và cảnh sát đến mở cửa để điều tra khi có cúp điện.

Rồi một ngày vào đầu thu … đến phiên một sân bóng đá ở Newcastle do chính tôi thiết kế ánh sáng bị cúp điện. Sáng hôm sau tôi được lịnh cấp tốc bay sang Anh Quốc, để họp với cảnh sát mở cuộc điều tra. Cảnh sát cho tôi xem lại diễn tiến trận đấu, được thu hình nhưng không có trực tiếp truyền đi. Tôi để ý là khi mở màn trận đấu trời khô ráo và trời mưa khi hiệp hai bắt đầu một lúc.

Từ ngoài đi vào cabin điện phải qua một khoảng đất ẩm ướt vì nước mưa. Đến nơi, tôi hỏi anh giữ cái cabin điện là có ai vào trong cabin chưa, thì anh ta lắc đầu và nói chính anh ta giữ chìa khoá. Tôi hỏi tiếp là cúp điện khi nào thì anh ta trả lời khoảng 20 phút trước khi chấm dứt hiệp hai. Khi mở cửa, viên cảnh sát dừng lại bên ngoài nhìn lên bản điều khiển và nhìn xuống đất bên trong cabin xong ông ta nhìn tôi nháy mắt, lấy tay chỉ dấu giày với vết sình đã khô. Tôi hiểu ý và ông ta quay lại hỏi anh cán sự kỹ thuật là dấu giày nầy là của anh ta phải không, anh ta nhận là đúng nhưng nói là anh ta đi vào để mở điện cho hệ thống chiếu sáng. Nhưng khi viên cảnh sát bảo là trước khi trận đấu bắt đầu và suốt cả mấy ngày trước trời khô ráo không mưa vậy tại sao giày của anh lại dính sình đầy vậy thì anh ta làm thinh. Viên cảnh sát liền chụp hình hiện trường cùng niêm phong cái cabin và nói với ông đại diện cho ban quản lý sân là các trận đấu về đêm trên sân tạm ngưng, đợi kết quả sự điều tra và án lệnh của Tòa, đồng thời ông ta mời ông quản lý với tư cách nhân chứng và anh cán sự kỹ thuật về sở cảnh sát điều tra. Còn phần tôi, thì anh kỹ sư trẻ của hãng ở tại chỗ sẽ thay mặt hãng làm việc với cảnh sát.

Nhiệm vụ của tôi đến đó là dứt và tôi quay lại Paris để báo cáo sự việc.

Một tuần sau, chúng tôi được lịnh gấp rút tăng cường mức độ ánh sáng trong khán đài chính của một sân đá bóng ở Sussex và mức độ ánh sáng phải đủ để một camera ở khán đài đối diện, cách khoảng 80m, thu hình rõ ràng các mục tiêu trong khán đài chính. Sau khi thiết kế và thử xong thì một trận đá giữa hai đội bóng League 2, quyết định cho việc sắp hạng nhất nhì, được tổ chức trên sân đó.

Hai đội thi đấu có điểm sắp hạng ngang nhau, nên kết quả hơn thua hay tổng số các bàn thắng bại của mỗi đội trong trận nầy là quyết định.

Tôi tạm gọi đó là hai đội A và B. Đội A được xem tương đối là đội trội nhất và theo đúng logic là đội được đa số các người đánh cá ghi vào ô thắng.

Tôi được yêu cầu ở lại để theo dõi trận đấu trên sân và trên màn TV do các cameras trên sân truyền đến, trong phòng Regie của các chains TV. Ông cảnh sát điều tra vụ cúp điện ở Newcastle cũng có mặt nhưng chỉ theo dõi các hình trên màn của các security cameras truyền đến.

Thừa dịp tôi hỏi ông về kết quả cuộc điều tra của vụ cúp điện ở Newcastle. Ông cho biết là anh chàng giữ cabin điện thú nhận anh ta đã nhận một số tiền lớn của một tay trung gian, để cúp điện trong lúc trận đấu đang diễn ra nếu được lệnh của một người, qua máy điện thoại di động, nên anh ta không biết mặt người ra lệnh đó. Anh ta được tự do tạm và cảnh sát tìm được tông tích của kẻ ra lệnh đó khi truy nguồn gốc của cú gọi điện thoại, nhưng giữ bí mật để truy lùng cả cái tổ chức, viên cảnh sát yêu cầu tôi giữ kín vì cuộc điều tra đang tiến hành. Ông nói thêm kẻ ra lệnh đó là một người gốc Châu Á, tôi ngạc nhiên hết sức.