У той дзень стаяла марозная сонечная раніца. У доме Семенчукоў было ажыўлена, весела: сюды завіталі тры суседскія хлапчукі, пляменнікі Антона Вікенцьевіча. Дзеці жартавалі, смяяліся. Таццяна Васільеўна і Антон Вікенцьевіч любаваліся імі ды ўсё прыслухоўваліся да выбухаў, што даносіліся з лесу.
Яны то заціхалі, то зноў нарасталі. Неспакойна было на душы ў бацькоў, бо ведалі: там, у гэтай бітве з фашыстамі, змагаюцца іх дзеці — Коля і Жэня, маладыя партызаны.
— Ой, немцы! — ускрыкнула раптам Таццяна Васільеўна, глянуўшы ў акно. У гэту хвіліну і гаспадар дома выразна пачуў нарастаючы гул матораў. Усе захваляваліся. Шаснаццацігадовая Тоня прыгарнула да сябе маленькіх стрыечных брацікаў — Лёню, Косцю, Жэню. Думала, куды б з імі кінуцца, шукаючы паратунку. Ды было ўжо позна. На двары загергеталі немцы, застукалі ў дзверы. Антон Семянчук паспеў патаемным лазам выбрацца з дому на агарод. Але нядоўга там затрымаўся, калі заўважыў жудасны малюнак. Падштурхоўваючы прыкладамі аўтаматаў і пінкамі, карнікі пагналі неапранутых жонку, дачку і пляменнікаў на калгасны двор. Сюды ж зганялі і астатніх сялян. Усё стала зразумелым: карнікі рыхтуюць расправу над бязвіннымі людзьмі за дзеянні мясцовых партызан. I Антон Вікенцьевіч паспяшаўся на калгасны двор, дзе збіраўся людскі натоўп.
— Спыніцеся, вар’яты! — голасна, сурова сказаў стары. — Вам патрэбны партызаны? Вось я, перад вамі. Сам прыйшоў. А людзей не чапайце. Яны не вінаватыя. Адпусціце хворых, старых і дзяцей.
У адказ фашысты пачалі збіваць старога Семенчука. Хутка ён страціў прытомнасць. Яго яшчэ доўга білі, а потым кінулі ў прыціхшы натоўп.
Тым часам ашалелыя ад злосці карнікі аддзялілі з натоўпу маладых дзяўчат, адвялі іх у бок, а астатніх жыхароў вёскі пагналі да старога цялятніка, што стаяў на водшыбе. Па загадзе аднаго з нямецкіх афіцэраў карнікі, расчыніўшы дзверы будыніны, пачалі заганяць туды старых, жанчын і дзяцей. Туды ж швырнулі і неапрытомнеўшага Семенчука. Закрыўшы цяжкія вароты, карнікі пайшлі да машын за бензінам. Але спачатку куляметныя чэргі секанулі з усіх бакоў па сценах хлява, прашываючы іх навылёт. Пачуліся стогны параненых. Затым карнікі аблілі сцены цялятніка бензінам, і ад паднесенага факела ён успыхнуў велізарным вогнішчам...
У гэтым пякельным агні фашысцкія людаеды зажыва спалілі 72 чалавекі. Сярод іх было 46 дзяцей.

Існуе легенда аб паходжанні назвы вёскі Восы. Калі памешчык аб'язджаў гэтыя месцы, ён выехаў на месца, дзе было шмат асіных гнёздаў, і восы пачалі джаліць каня і памешчыка. З таго часу гэтае месца сталі называць Восамі.
У пачатку ХХ стагоддзя на месцы вёскі былі лес і непраходныя балоты. Гэтыя землі належалі багатаму памешчыку генералу Жылінскаму, вядомаму сваімі экспедыцыямі па асушэнню балот і які меў перадавыя погляды на вядзенне сельскай гаспадаркі. Ён імкнуўся палепшыць стан зямель, для чаго ад Яўсеевіч да Дараганава быў выкапаны меліярацыйны канал. Прыкладна ў гэты ж час у Восах з'явіліся першыя жыхары, якія набылі зямлю за царскія чырвонцы, сярод пасяленцаў быў Ануфрый Кароль са сваёй сям’ёй.
У 1932 годзе ў Восах утварыўся калгас “Чырвоны колас”, і першым яго старшынёй быў абраны Арцём Жлобіч. У 1938 – 1939 гадах вёскі пачалі ўзбуйняць, зносілі хутары і перасялялі жыхароў. Недалёка ад Восаў будавалася новая вёска. З тымі, хто не хацеў перасяляцца, доўга не цырымоніліся – прыязджалі, разбіралі дом, перавозілі яго і ставілі на новым месцы. За некалькі кіламетраў ад Восаў быў пабудаваны новы пасёлак – Калёсы (так як гэтыя дзве вёсачкі знаходзіліся блізка адна ад другой, то часта іх назвы ўжывалі як адзінае цэлае – Восы-Калёсы), а гаспадаркі абедзвюх вёсак аб'ядналі ў калгас “Чырвоны колас”.
Нягледзячы на ​​тое, што гэтыя населеныя пункты знаходзіліся ўдалечыні ад вялікіх вёсак і дарог, іх жыхароў таксама не абышлі рэпрэсіі. У красавіку 1941 гады арыштавалі чатырох сялян: Васіля Булавацкага, Пятра Булавацкага, Аляксандра Германа і Андрэя Рыбака. Усе яны былі асуджаныя на 10 гадоў за антысавецкую агітацыю і адпраўленыя ў выпраўленча-працоўны лагер. Булавацкія вярнуліся на радзіму, а Рыбак і Герман – не. У 1964 годзе ўсе яны былі рэабілітаваныя.
Былы жыхар в. Восы-Калёсы, які зараз жыве ў вёсцы Яўсеевічы, Уладзімір Іванавіч Клыга успамінае: “Браты Булавацкія, Герман і Рыбак, адны з першых ўступілі ў калгас, хоць асабістыя гаспадаркі ў іх былі моцныя. Яны працавалі лепш за ўсіх у калгасе. Булавацкія і Герман нават ездзілі на Стаханаўскай злеет”.
Перад вайной у калгасе “Чырвоны колас” былі пабудаваныя канцылярыя, пачатковая школа, яслі-сад, кузня, чатыры кароўнікі, канюшня, клуб, льносушылка, гумно. Да 1941 года тут было 58 двароў, пражывала 255 чалавек.
Пачалася Вялікая Айчынная вайна. Немцы з’явіліся ў вёсках праз два тыдні. З першага дня акупацыі на тэрыторыі Беларусі пачалі ўтварацца партызанскія атрады. У 1942 годзе ў лясах Глускага раёна дзейнічалі атрады Якавенка, Галоцмана, Шашура, Паланейчыка і іншыя. Немцы змагаліся з партызанамі, выкарыстоўваючы для гэтага ўсе новыя і новыя сілы, арганізоўваючы адну карную аперацыю за другой.
Пакутавалі ад акупантаў і мясцовыя жыхары. Так, 20 студзеня 1943 года фашысты распачалі асабліва жорсткую карную аперацыю супраць мірнага насельніцтва. Былі спалены вёскі Восы і Калёсы, Белая (Белыя) і Паршчаха разам з жыхарамі.
Уладзімір Іванавіч Клыга ўспамінае:
“Мой бацька купіў хутар ў 1930 годзе ў Восах, пабудаваў дом, там я і нарадзіўся. Раней было так: прадаваўся ўчастак з лесам, людзі высякалі, выкарчоўвалі лес, будавалі сабе дом, хлеў, распрацоўвалі ўчасткі для вядзення гаспадаркі. Вакол нашага хутара было і шмат іншых. Побач з намі жыў Яша Шыла, а Рыбак Ягор наогул жыў на востраве, пасярод балота, у Карчанщыне. Да вайны я хадзіў у школу ў Восы, дзе скончыў тры класы. У нашым класе 12 чалавек вучылася. Настаўнік быў з мясцовых – Мікалай Мікалаевіч Казлякоў. Калі пачалася калектывізацыя, нашу сям’ю, як і іншых, перасялілі ў Восы. Пазней пабудавалі другое мястэчка і сталі называць яго Калёсы. Восы і Калёсы сталі вялікай вёскай. Мы са сваёй гаспадаркі перавезлі на новае месца жыхарства стопку і хлеў. Жылі ў стопцы, а дом пачалі будаваць новы, але да вайны так і не паспелі адсвяткаваць наваселле.
Мой бацька працаваў у леспрамгасе ў Асіповічах. Зімой вазіў дровы, а летам збіраў з соснаў смалу. У нас, у асабістай гаспадарцы былі конь, карова і куры. Маці вельмі добра ткала. Усё самі вырошчвалі: лён, бульбу, буракі, жыта, капусту.
Калі пачалася вайна, коннікі з кавалерыйскай дывізіі праязджалі па нашай вёсцы. Шмат у лесе гэтых салдат страцілася, а некаторыя сышлі ў партызанскія атрады. Успамінаю, як восенню 1941 года немцы забілі двух савецкіх парашутыстаў. Ужо змерзлі балоты, але снегу яшчэ не было, чырвонаармейцы капалі зямлянку і прыходзілі ў Восы і Калёсы, каб узяць пілу і сякеру. Скончыўшы працу, яны прыйшлі ў вёску аддаць інструменты. А калі пачулі шум матора нямецкай машыны, то пабеглі па гародах да лесу, дакладней, да балота, у бок Дараганава. А немцы іх, відаць, вартавалі – стаялі на браневіку на шляху, у 300 метрах ад вёскі. Калі бранявік заехаў у вёску, то мы, дзеці, выбеглі на вуліцу паглядзець на дзіўную машыну. Фашысты прыехалі вельмі хутка. Застрэлілі савецкіх салдат, сцягнулі з іх кажухі і валёнкі, і я бачыў, як немцы ўсё гэта потым неслі па вуліцы. Калі акупанты з’ехалі, жыхары вёскі пахавалі забітых у траншэях, потым іх перапахавалі ў брацкую магілу, напэўна, у Яўсеевічах.
Падчас вайны ў вёсцы заўсёды стаялі партызаны, па ўсіх хатах. Калі немцы прыходзілі ў вёску, то партызаны сыходзілі ў лес. На Вадохрышча ў 1943 годзе былі моцныя маразы, і партызаны адаграваліся ў вёсцы. Калі немцы пачалі спальваць вёскі Карытнае, Межнае, Старое Сяло, то атрад хутка сабраўся і з’ехаў у лес. Праз некаторы час мы даведаліся, што ў нашу вёску таксама ідуць карнікі. Да нас у хату прыбегла Ганна Булавацкая і папрасіла ў бацькі сані. Нашага каня ўжо забралі партызаны, а ў Ганны быў конь, якога пакінулі партызаны. Бацька даў хамут, вупраж і сані. Ганна сказала, каб мы збіраліся і сыходзілі ў лес, так як у вёсцы хутка будуць немцы, што яны ўжо ў Бортным і ідуць на Калёсы. Жанчына запрэгла каня, пасадзіла ў сані сваіх дзяцей, двух дзяўчынак і сына, маці і паехала ў лес. Жыхары вёскі таксама пайшлі за абозам. Адзін партызан у кажусе стаў лаяць жанчын, і многія жыхары вярнуліся ў свае дамы. Тыя людзі, якія пайшлі за партызанамі, выратаваліся, а якія вярнуліся ў вёску – загінулі ў агні.
Наша сям’я таксама сабрала сякія-такія пажыткі, і мы пайшлі ў лес, дзе ўжо было поўна людзей. Адразу ж пачалі будаваць вялікі “будан”. Спілавалі дрэва і абклалі яловымі галінкамі. Пасадзілі ў гэтае сховішча маленькіх дзяцей, ўхуталі іх у падушкі. Потым мужчыны знялі вуллі-калоды з дрэў і распалілі ўнутры іх агонь і так грэліся.
Тым часам у вёску прыехалі немцы на трох бранявіках, чалавек па дзесяць на кожным. Наша суседка Ганна Булавацкая вярнулася дадому з дзецьмі. Фашысты застрэлілі яе маці і дзвюх дачок. У іх дом быў новы, не перабіты, гэта значыць не падзелены на пакоі. Пасярод вялікага пакоя стаяла печ. На ёй разам з іншымі дзецьмі сядзеў і Колька Шымчык. Ён насіў адрэзаную шынель. Калі фашысты стралялі ў дзяцей, стрэлілі і ў гэтага хлопчыка. Але куля прайшла скрозь шынель, а ён прыкінуўся мёртвым. Фашысты распатрашылі ўсе сеннікі ў доме і падпалілі іх. Дзверы ўваходныя не зачынялі, і Колька змог выбрацца з дому і ляжаў каля ганка, за калодай-вульем, пакуль фашысты не сышлі. Потым ён дапоўз да стога і там яшчэ доўга хаваўся. Калі немцаў ужо не было відаць, ён пабег у лес. Так Колька застаўся жывы, хоць і абмарозіў рукі.
Мы з бацькам і маці і іншымі жыхарамі вёскі дзве ночы начавалі ў лесе на сорокаградусным марозе. Пасля сыходу немцаў мы вярнуліся ў вёску, на папялішча. Жанчыны галасілі, плакалі дзеці і нават мужчыны. На месцы, дзе спалілі людзей, былі бачныя чалавечыя косці”.
Успамінае Мікалай Пятровіч Булавацкі, ураджэнец в. Восы, жыхар в. Сіманавічы:
“20 студзеня 1943 г. здарылася тая чорная, жудасная трагедыя. А Хатынь будзе пазней – у сакавіку таго ж 1943-га. I ўсё паўторыцца на Лагойшчыне, як і ў Глускім раёне, як у многіх іншых раёнах маёй шматпакутнай Беларусі, аднолькава, бо чужынцы ваявалі з мірным насельніцтвам аднымі і тымі ж метадамі: следам за імі амаль заўсёды ішла смерць. Палалі вёскі, жывымі гарэлі ў агні людзі, зямля стагнала пад цяжкім фашысцкім ботам, але нязломленай, нескаронай засталася Беларусь. Яе, Беларусі-партызанкі, з цяжка праходнымі густымі лясамі, дзе жылі і вялі барацьбу з захопнікамі народныя мсціўцы, ворагі баяліся асабліва. За некалькі дзён да трагедыі ў в. Восы, дзе жыла наша сям’я, зайшлі партызанскія разведчыкі і папярэдзілі людзей, што чакаецца буйнамаштабная карная аперацыя. Усім трэба ісці ў лес. Узялі з сабой самае неабходнае, бо жыўнасць і ўсё лепшае, што мелі людзі, немцы адразу ж пасля Новага года вывезлі. Забралі і скаціну, і курэй – літаральна ўсё, каб людзі галадалі, мучыліся і такім чынам скарыліся – прынялі нямецкі «новы парадак». Баба Каця дастала з кута куццю, якую падрыхтавала да Хрышчэння, загарнула яе ў нейкую анучу, і ўся сям’я падалася ў лес. Тут сабраліся амаль усе жыхары Восаў. Але колькі чалавек можа прабыць на пякельным марозе, без агню, у слабай вопратцы, з малымі дзецьмі? I людзі праз дзень вярнуліся назад у вёску, не ведаючы, што яна ўжо акружана гітлераўцамі. Маці (быццам сэрца ёй падказала) пакінула мяне ў лесе, загадаўшы вярнуцца ў вёску пазней, а сама з дзвюма маімі сястрычкамі (адной было 5, другой 7 гадоў) і бабуляй Кацяй пайшла ў Восы. Карнікі ўварваліся ў вёску, як толькі з’явіліся яе першыя жыхары. Маладых і здаровых адганялі ў асобны строй для адпраўкі ў Германію, а тых, хто выказваў хоць малейшае супраціўленне, тут жа забівалі. Каго ў хатах, каго на вуліцы. Астатніх жа сагналі ў свіран, зачынілі, аблілі будынак бензінам і падпалілі. Адтуль, з агню, не вырваўся ўжо ніхто...
Вярнуўшыся праз некаторы час у вёску, я застаў тут толькі папялішча. Пазней даведаўся, што маці пагналі ў Германію, а ўсе астатнія з нашай сям’і згарэлі ў свірне.
I застаўся я адзін на ўсім белым свеце: бацька яшчэ раней быў рэпрэсіраваны.
Лес даў мне прытулак, мяне падабралі партызаны. Можа, таму я застаўся яму так удзячны і прысвяціў лесу сваё далейшае жыццё, аберагаючы і ад пажараў, і ад знішчэння”.
Успамінае Кароль Іван Цітовіч, ураджэнец в. Восы:
“У вёсцы Восы жыў мой дзед, потым бацька. Яшчэ пры цары мой дзед Ануфрый Кароль купіў хутар. У яго было чацвёра дзяцей, усе яны стварылі свае сем’і і перад вайной жылі ў Восах. У сям’і маіх бацькоў Ціта і Кацярыны Кароль было пяцёра дзяцей: Міша, Алёша, Антон, Сямён і я. Зямельныя надзелы былі вялікія. Вырошчвалі бульбу, буракі, жыта, лён, агуркі, капусту. Тое, што вырасцілі, тым і сілкаваліся. Вопратку шылі самі са свайго лёну.
Купіць нават збаночак для печы было вельмі дорага. У майго бацькі, як і ў дзеда, былі пчолы – 11 вулляў. Хата ў нас была невялікая, падлога дашчаная, спалі на матрацах, набітых сенам. Электрычнасці не было. Карысталіся керасінкамі.
Падчас вайны жыць у акупацыі было нялёгка. Фашысты баяліся партызан і таму кантралявалі амаль кожны крок мясцовага насельніцтва. Маці хадзіла ў Завалочыцы да каменданта, каб атрымаць пропуск, таму як без яго нікуды. Калі няма пропуску, значыць – партызан. У нашай вёсцы немцы бывалі часта, шукалі партызан.
У той дзень, калі спалілі вёску, быў моцны мароз. У нашай вёсцы па хатах стаялі партызаны, а на тым пасёлку іх не было. Недалёка ад вёскі рос вялікі дуб, і партызаны лазілі на яго, каб назіраць за наваколлем. Ночы былі светлыя, месяц, снег, і ўсё было відаць далёка. У чатыры гадзіны раніцы дзяжурны партызан з дуба ўбачыў, што немцы прыйшлі ў Межнае. Атрад хутка стаў збірацца. Вяскоўцы таксама сталі збірацца і сыходзіць у лес. Наша сям’я сабрала пажыткі, запрэглі каня ў сані, прывязалі карову і паехалі ў лес. Людзей сабралася шмат, вогнішчы паліць баяліся.
Вёска згарэла. Немцы сышлі, і наша сям’я вярнулася да руін свайго дома. Склеп наш не згарэў, але немцы адтуль усё забралі. Бацька мой не ўсё захоўваў у склепе. Частку вырашчанага ўраджаю была закапаная ў ямах на гародзе. Вось так у нас засталося крыху бульбы, карова і конь. Нажаль, жыць нам было няма дзе, таму мы з’ехалі ў Яўсеевічы.
Пасля вайны я з бацькам цэлае лета жыў у спаленай вёсцы ў будане пад вярбой. Зямлянкі не было, хаты таксама. Лес нас карміў: ягады, грыбы, паляванне.
Пасля вайны наша сям’я зноў пачала жыць у Восах-Калёсах. Я хадзіў у пачатковую школу, будынак для якой перавезлі з Сімановіч. Скончыў чатыры класы і больш вучыцца не пайшоў, трэба было працаваць. А працаваць пайшоў у калгас пастухом. Аралі на валах, потым у калгас прыгналі табун коней. Пабудавалі канюшню. Днём працуеш у поле, ноччу трэба пасвіць коней, вакол лес і шмат ваўкоў. Было вельмі цяжка”.
Жыццё паступова наладжвалася. Утварыўся калгас “Ленінскі шлях”, старшынёй якога абралі Антона Дубовіка. У 1946 годзе ў вёску вярнуўся Міхаіл Рыгоравіч Кароль, які дэмабілізаваўся з войска. Ён быў афіцэрам, і яго абралі старшынёй калгаса. Потым аб’ядналі калгас “Ленінскі шлях” з калгасам імя Леніна, што ў Яўсеевічах, і Кароль працаваў брыгадзірам да сваёй гібелі.
У 60-х гадах вёску перайменавалі ў Славіна, але ўсё да гэтага часу яе называюць Восы-Калёсы ці ж Калёсы. У гэты час моладзь паступова стала з’яжджаць у горад. Вёска пачала паміраць. Потым яе прызналі неперспектыўнай. І ў 70-х гадах людзі пачалі перасяляцца ў бліжэйшыя вёскі: Яўсеевічы, Сіманавічы, Межнае. Адключылі нават электрычнасць. У вёсцы застаўся адзін жыхар. Усе называлі яго пчаляр: ён пчалярствам займаўся, а ў Яўсеевічы прывозіў прадаваць мёд. Але доўга без электрычнасці і выгод цывілізацыі, у адзіноце ён жыць не змог і кудысьці пераехаў.
Прайшло ўжо каля 40 гадоў з таго часу, як з вёскі з’ехаў апошні жыхар, але сёння ў месцах, дзе размяшчаліся вуліцы і дамы, растуць ліпы, яблыні, слівы і нават квітнеюць кветкі, пасаджаныя людзьмі – як памяць аб іх. Там рэдка хто бывае, толькі на пяску бачныя сляды звяроў.
У адзіноце ў поле стаіць абеліск на месцы спалення жыхароў вёскі. Каля яго выраслі тры бярозкі. У 2015 годзе жыхар Бабруйска Уладзімір Булавацкі да бярозкі прымацаваў дошчачку са схемай размяшчэння вуліц у былой вёсцы і спісы яе жыхароў на пачатак вайны. Да абеліска прыязджаюць сваякі, каб ушанаваць памяць людзей, якія прынялі пакутніцкую смерць.