In de provincie Gelderland is in tegenstelling tot Friesland weinig authentiek Romeins materiaal aangetroffen. De verhalen zijn gebaseerd op dubieuze waarnemingen, opgravingen of registraties. Als er al iets gevonden was, is het veelal, door uitheemse goudsmeden gemaakt. Wat men heeft is verworven op een markt of veiling overal ter wereld. Het vormt een belangrijk decorstuk om toeristen van buiten naar de plaats aan te trekken. Van Tempels in de Betuwe behoeft u zich geen enkele voorstelling te maken. Het gebied was lange tijd drijfnat, drassig en onbewoonbaar. Tempels werden enkel en alleen langs de kapelroute vanaf Utrecht neergezet. Daarlangs wenste men veilig en onder bescherming van de goden te reizen. Men treft de kapel dus vooral aan in het Sticht (oftewel in het 's-Chapel-Traiectum). Wat is er dan toch noemenswaardig, de aangepaste fibula gevonden rond Echteld, alsmede het vrouwenbeeldje bij Didam. Tot slot dan de geruststellende opmerking dat er desondanks wèl veel taalvondsten zijn aan te wijzen.
© 2019 Frederik N. Heinsius