Jan van Riebeeck

Jan van Riebeeck, geboren op 21 april 1619 in Culemborg, was een Nederlandse chirurgijn en koopman in dienst van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Hij is vooral bekend vanwege zijn rol in de stichting van de eerste Europese handelspost in Zuid-Afrika. Van Riebeeck was de zoon van een chirurgijn in het Staatse leger, groeide op in Schiedam en trad in de voetsporen van zijn vader. In 1639 trad hij in dienst van de VOC en werkte in verschillende gebieden, waaronder Nederlands-Brazilië, Groenland, Formosa (Taiwan), en Tonkin (Vietnam). Hij werd uiteindelijk hoofd van de VOC-handelspost in Tonkin. In 1652 werd Van Riebeeck door de VOC uitgezonden om een kolonie te stichten bij Kaap de Goede Hoop om er voedsel te verversen. Op 6 april 1652 landde hij bij de Tafelbaai en stichtte Fort de Goede Hoop, de eerste Nederlandse nederzetting in Zuid-Afrika, en een voortzetting van het Portugese Cabo Esperanza, de naam die ontdekkingsreiziger Bartolomeu Dias gaf aan Kaapstad. Van Riebeeck leidde de kolonie tot 1662. Onder zijn leiding groeide de nederzetting en werden er hoftuinen aangelegd om voedsel te verbouwen voor de VOC-bemanning. Na zijn tijd in Zuid-Afrika keerde Van Riebeeck terug naar de Oost en bekleedde verschillende functies, waaronder president van Malakka en secretaris van de gouverneur-generaal in Batavia. Hij overleed op 18 januari 1677 in Batavia. Jan van Riebeeck wordt vaak gezien als de grondlegger van de Nederlandse aanwezigheid in Zuid-Afrika. Zie ook bij VOC.

© 2019 F.N. Heinsius