Universiteiten

Gelderland heeft een nette reputatie als het om onderwijs gaat. De HBS was lange tijd een grote fabriek met kwalitatief hoog onderwijs. Stedelijke Lycea als het Baudartius in Zutphen en de Koninklijke in Apeldoorn hebben tal van middelbare opleidingen verzorgd. Tegenwoordig is grootschalig onderwijs de kernformule en moet men concurreren met Windesheim. De provincie heeft een zeer lange staat van dienst wanneer het gaat om universitair onderwijs. Harderwijk begon reeds in 1600 als illustere school en werd in 1648 bevorderd naar een hoogwaardige academie met toplui als Boerhaave (geneeskunde) en Linnaeus (medicijnen). De academie was echter met name in het promotie-segment attractief, voor afgestudeerden. Tot grote ergernis van Gelderland werd de academie van Harderwijk in 1811 gesloten op bevel van Napoleon; net als het Friese Franeker, de dupe. Sinds 1876 heeft de Landbouwhogeschool Wageningen haar hogeschool weer terug, vanaf 1918 de Landbouwuniversiteit voor voedselproductie en levensmiddelentechnologie. Verhoging van productiviteit en verbetering van gewassen levert tal van gerelateerde opleidingen op als biotechnologie (met proeftuinen) en meteorologie (met buienradarinstallaties en weerstations). De achterban ziet een uitzinnige verbetering van fokvee en voedsel. De universiteit scoort ook hoog in ontwikkelingslanden. De universiteit trekt zo grote subsidiestromen aan. De Radbouduniversiteit in Nijmegen is pas in 1923 heropgericht. De oude keizerstad kende reeds in 1655 een succesvolle academie, welke echter in het rampjaar 1672 'tijdelijk' moest staken. De Illustere School noemde men de Kwartierlijke Academie. De Radbouduniversiteit heeft vandaag de dag tal van Science Paviljoens voor duurzaamheid en sociale wetenschappen. Gelderland heeft zo, met de overige scholen, per saldo zo'n eenderde van haar inkomen te danken aan, onderwijs.

© 2022 F. N. Heinsius