Nijmegen

Nijmegen is een oude stad en heeft een Romeinse geschiedenis. Bij Nijmegen begint de Waal of Vahalis, de rivier die grotendeels uit de Rijn stroomt. Met de Waal ontstaan bij Nijmegen tal van omgevingsnamen waarmee onze taal gevormd is. Het Walhalla bereikt men in Nijmegen: terug over de laatste hindernis, de Waal, begon voor Romeinen het winterseizoen. Ulpius Noviomagus ontving rond 105 marktrechten van keizer Marcus Trajanus. Nijmegen betekent daarmee: Nieuwmarkt. Uit 'Marcus-Traiect' ontstond het woord MarkTrecht. Ulpius is uiteraard verbonden met de plaats Alpen, hoger gelegen, tussen Xanten en Rheinberg. In de stad heeft men de Waaltoren, een oude wachttoren waaruit de hele regio kan worden overzien. In het centrum van de stad, in de Marktstraat, ligt de Blauwe Steen. In het Fries de 'blieuwe' steen. Het recht van Groot-Friesland zou gelden tot deze 'blijven staan' of 'believe we're stayin'. De steen ligt op een hoogte van 30 meter en vormde in de oudheid de facto de grens van Frisia Inferior. Men schrijft ook wel van een paal of mijlsteen die deze grens markeerde. De huidige grenzen die wij hanteren, zijn later, vooral in conflictsituaties, tot stand gekomen. Daarbij speelde Nijmegen telkens weer een belangrijke rol. In de tweede wereldoorlog braken felle gevechten uit tussen geallieerden en Duitsers. De verovering van de Waalbrug verliep desastreus en bij bombardementen ging een deel van de stad verloren. Op het keizerlijke wapenschild ziet men de felbevochten algehele vrijheid. Sedert 1923 heeft Nijmegen, na Harderwijk (1648), Zutphen (1686) en Wageningen (1876), ook weer een eigen Universiteit (1655). 


Kroniek van Nijmegen:

100 de Romeinse legerplaats Noviomagus (Nijmegen) gelegen na Ulpius (Alpen) is opgericht

105 Marcus Traianus vestigt bij Noviomagus Legio XXX VV Ulpia Victrix

120 Plutarchus schrijft over de Bataafse cavallerie in Nijmegen welke de beste ruiterij heeft

268 onder Valerianus en Gallienus plunderen Franken de legerplaats Noviomagus

300 op de Romeinse Peutingerus landkaart ligt Noviomagi in het land Batavia tussen flevum Rhenus en flevum Batabus na Arenatio (Rheinberg)

306 onder Constantius Chlorus heeft Nijmegen relatief meer Romeinen vanwege represailles in Batavia door Probus en Maximianus

779 bij Nijmegen zou zich al een tol bevinden in de tijd van zijn vader beweert Karel de Grote

838 de Deense tolvaarders belegeren de versterking Nijmegen

850 Karel de Grote heeft de plaatsnaam Nijmegen vastgelegd als Neomagum of Namagum

985 Melis Stoke meent dat Niemaghen bij het Friese volk behoort

1200 Melis Stoke noemt het land lager Nijmegen Nedersaksen, die Nedersaksen heten Friezen

1342 de grote watersnoodramp om Nijmegen

1402 Nijmegen een Hanzestad

1478 even buiten Nijmegen is een altaarsteen ontdekt gedenkende de Godin Minerva

1504 in Nijmegen is een aardbeving geregistreerd

1549 Philips II bezoekt Nijmegen als aanstaand hertog van Gelre en graaf van Zutphen

1558 voertaal van de brieven in Nijmegen is voortaan Nederlands en niet meer het Latijn

1565 Nijmegen betaalt voor de deelnemende Gelderse steden de Hanzebelasting aan Keulen

1574 buiten Nijmegen op de Mookerheide verslaat Sanchio d'Avila het leger van de rebellen

1628 de mijlsteen van Traianus is bij Beek aan de weg van Nijmegen naar Xanten opgegraven en meegenomen

1655 oprichting van de voorloper van de Radboud universiteit

© 2019 F.N. Heinsius