Το Δημοτικό Σχολείο Μενδενίτσας σήμερα
Το Δημοτικό Σχολείο Μενδενίτσας σήμερα
Ένα ανοικτό ζήτημα που απαιτεί λύσεις
Ένα ανοικτό ζήτημα που απαιτεί λύσεις
(το κείμενο αναρτήθηκε το Σεπτέμβριο, του 2020 και συμπληρώθηκε με επιπλέον υλικό το Σεπτέμβριο του 2021)
Το Δημοτικό Σχολείο μετά την τελευταία ανακαίνισή του, περί το 1997
Το Δημοτικό Σχολείο Μενδενίτσας περί το 2015. Η φωτογραφία (όπως και άλλες) βρίσκεται: ΕΔΩ
Το Δημοτικό Σχολείο Μενδενίτσας σήμερα (καλοκαίρι 2020)
Το νέο δημοτικό σχολείο Μενδενίτσας κτίσθηκε το 1927 με πόρους που είχε διαθέσει στο Ελληνικό Κράτος ο Εθνικός Ευεργέτης Ανδρέας Συγγρός. Το λιτό νεοκλασσικό κτίριο πρόσφερε αίγλη στο χωριό, και υπερηφάνεια στους μαθητές, δασκάλους, και κατοίκους. Ηταν το στολίδι της Μενδενίτσας. Πριν το πόλεμο, ήταν χρονιές που ο αριθμός των μαθητών ξεπερνούσε τους 150, ενώ υπήρχαν ως και τέσσερις δάσκαλοι.
Το νέο δημοτικό σχολείο Μενδενίτσας κτίσθηκε το 1927 με πόρους που είχε διαθέσει στο Ελληνικό Κράτος ο Εθνικός Ευεργέτης Ανδρέας Συγγρός. Το λιτό νεοκλασσικό κτίριο πρόσφερε αίγλη στο χωριό, και υπερηφάνεια στους μαθητές, δασκάλους, και κατοίκους. Ηταν το στολίδι της Μενδενίτσας. Πριν το πόλεμο, ήταν χρονιές που ο αριθμός των μαθητών ξεπερνούσε τους 150, ενώ υπήρχαν ως και τέσσερις δάσκαλοι.
Το σχολείο με τα αρχεία του καταστράφηκε με το ολοκαύτωμα της Μενδενίτσας το Σάββατο 9 Οκτωβρίου 1943 από τα ναζιστικά Γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Σύμφωνα με πινακίδα που βρίσκεται σήμερα στη πρόσοψή του: "Ανοικοδομήθη δαπάναις εράνου Βασιλέως Παύλου Α, εν έτει 1950".
Το σχολείο με τα αρχεία του καταστράφηκε με το ολοκαύτωμα της Μενδενίτσας το Σάββατο 9 Οκτωβρίου 1943 από τα ναζιστικά Γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Σύμφωνα με πινακίδα που βρίσκεται σήμερα στη πρόσοψή του: "Ανοικοδομήθη δαπάναις εράνου Βασιλέως Παύλου Α, εν έτει 1950".
Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, συνέχισε να έχει αρκετούς μαθητές (π.χ., το 1960 είχε περί τους 100). Μετά το 1980 ο αριθμός των μαθητών μειώνεται σημαντικά χρόνο με χρόνο, με αποτέλεσμα περί τα τέλη της δεκαετίας του 1990 να γίνει μονοψήφιος. Ετσι τελικά, και ελλείψει αρκετών μαθητών, το Δημοτικό Σχολείο Μενδενίτσας σταμάτησε να λειτουργεί το έτος 2006.
Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, συνέχισε να έχει αρκετούς μαθητές (π.χ., το 1960 είχε περί τους 100). Μετά το 1980 ο αριθμός των μαθητών μειώνεται σημαντικά χρόνο με χρόνο, με αποτέλεσμα περί τα τέλη της δεκαετίας του 1990 να γίνει μονοψήφιος. Ετσι τελικά, και ελλείψει αρκετών μαθητών, το Δημοτικό Σχολείο Μενδενίτσας σταμάτησε να λειτουργεί το έτος 2006.
Μετά το κλείσιμό του, το Δημοτικό Σχολείο εγκαταλήφθηκε στη τύχη του και στην αναπόφευκτη φθορά της αχρησίας και του χρόνου. Μετά το σεισμό στις 5 Αυγούστου 2013, η κατάστασή του επιδεινώθηκε. Κυρίως εσωτερικά, οι σοβαρές φθορές που υπάρχουν δίνουν την εντύπωση επερχόμενης ερείπωσης του κτιρίου και πιθανής κατάρρευσής του, π.χ., σε ένα επόμενο σεισμό. Πέραν των φυσικών φθορών υπάρχουν και απαράδεκτοι βανδαλισμοί που επιδεινώνουν την εικόνα του Σχολείου σήμερα.
Μετά το κλείσιμό του, το Δημοτικό Σχολείο εγκαταλήφθηκε στη τύχη του και στην αναπόφευκτη φθορά της αχρησίας και του χρόνου. Μετά το σεισμό στις 5 Αυγούστου 2013, η κατάστασή του επιδεινώθηκε. Κυρίως εσωτερικά, οι σοβαρές φθορές που υπάρχουν δίνουν την εντύπωση επερχόμενης ερείπωσης του κτιρίου και πιθανής κατάρρευσής του, π.χ., σε ένα επόμενο σεισμό. Πέραν των φυσικών φθορών υπάρχουν και απαράδεκτοι βανδαλισμοί που επιδεινώνουν την εικόνα του Σχολείου σήμερα.
Η σημερινή εικόνα φθοράς και εγκατάλειψης του ιστορικού Δημοτικού Σχολείου Μενδενίτσας είναι αποκαρδιωτική και προκαλεί θλίψη, ιδιαίτερα σε αυτούς που εκεί έμαθαν τα πρώτα τους γράμματα. Η κατάσταση αυτή δεν τιμά κανέναν. Κυρίως, δεν τιμά τις αρχές, που έχουν την κύρια ευθύνη: τη τοπική Αυτοδιοίκηση, τη Περιφέρεια, και το Υπουργείο Πολιτισμού - Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημέιων. Η ταξινόμησή του ως διατηρητέο κτίσμα συνεπάγεται αυστηρούς κανόνες και απαγορεύσεις που εμποδίζουν οποιαδήποτε ενέργεια συντήρησής του χωρίς την άδεια της υπηρεσίας.
Η σημερινή εικόνα φθοράς και εγκατάλειψης του ιστορικού Δημοτικού Σχολείου Μενδενίτσας είναι αποκαρδιωτική και προκαλεί θλίψη, ιδιαίτερα σε αυτούς που εκεί έμαθαν τα πρώτα τους γράμματα. Η κατάσταση αυτή δεν τιμά κανέναν. Κυρίως, δεν τιμά τις αρχές, που έχουν την κύρια ευθύνη: τη τοπική Αυτοδιοίκηση, τη Περιφέρεια, και το Υπουργείο Πολιτισμού - Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημέιων. Η ταξινόμησή του ως διατηρητέο κτίσμα συνεπάγεται αυστηρούς κανόνες και απαγορεύσεις που εμποδίζουν οποιαδήποτε ενέργεια συντήρησής του χωρίς την άδεια της υπηρεσίας.
Το ζήτημα της αποκατάστασης του Δημοτικού σχολείου Μενδενίτσας αποτελεί ένα χρονίζον πρόβλημα που συζητείται συχνά. Κατά καιρούς στο παρελθόν έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για να δρομολογηθεί κάποια λύση, π.χ., δείτε ΕΔΩ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Τελευταία (2018), ο πρόεδρος της κοινότητας και ο Δήμος Καμένων Βούρλων έκανε μια προσπάθεια ένταξης του σχολείου για επισκευή ως σεισμόπληκτου κτιρίου, η οποία όμως δεν ευδοκίμησε λόγω της πολυπλοκότητας της διαδικασίας.
Το ζήτημα της αποκατάστασης του Δημοτικού σχολείου Μενδενίτσας αποτελεί ένα χρονίζον πρόβλημα που συζητείται συχνά. Κατά καιρούς στο παρελθόν έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για να δρομολογηθεί κάποια λύση, π.χ., δείτε ΕΔΩ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Τελευταία (2018), ο πρόεδρος της κοινότητας και ο Δήμος Καμένων Βούρλων έκανε μια προσπάθεια ένταξης του σχολείου για επισκευή ως σεισμόπληκτου κτιρίου, η οποία όμως δεν ευδοκίμησε λόγω της πολυπλοκότητας της διαδικασίας.
Προφανώς, πρέπει να σταματήσει η φθορά και ερείπωση του ιστορικού Δημοτικού Σχολείου Μενδενίτσας. Χρειάζεται επισκευή και αποκατάσταση του κτιρίου αλλά και σωστή διαμόρφωση και προστασία του περιβάλλοντος χώρου. Αυτό απαιτεί σχεδιασμό και κατάλληλες ενέργειες. Πρώτα πρέπει να αποκτηθεί η ακριβής γνώση των σταδίων της διαδικασίας που απαιτείται. Το βασικό προαπαιτούμενο φαίνεται να είναι η εκπόνηση μιας αρτιας τεχνικής-στατικής μελέτης απο εξιδεικευμένους μελετητές ώστε να εξασφαλιστεί η άδεια αποκατάστασης της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και του Αρχαιολογικού Συμβουλίου Φθιώτιδας, ώστε κατόπιν να ενταχθεί το εργο σε προγραμματης Περιγ=φερειας ή του Δημου και να προκυρηχθεί ώστε να αναληφθεί η αποκατάστασή του με την επίβλεψη της υπηρεσίας νεωτέρων μνημείων του Υπ. Πολιτισμού. Για όλα αυτά χρειάζονται επίμονες προσπάθειες και πολιτική βούληση.
Προφανώς, πρέπει να σταματήσει η φθορά και ερείπωση του ιστορικού Δημοτικού Σχολείου Μενδενίτσας. Χρειάζεται επισκευή και αποκατάσταση του κτιρίου αλλά και σωστή διαμόρφωση και προστασία του περιβάλλοντος χώρου. Αυτό απαιτεί σχεδιασμό και κατάλληλες ενέργειες. Πρώτα πρέπει να αποκτηθεί η ακριβής γνώση των σταδίων της διαδικασίας που απαιτείται. Το βασικό προαπαιτούμενο φαίνεται να είναι η εκπόνηση μιας αρτιας τεχνικής-στατικής μελέτης απο εξιδεικευμένους μελετητές ώστε να εξασφαλιστεί η άδεια αποκατάστασης της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και του Αρχαιολογικού Συμβουλίου Φθιώτιδας, ώστε κατόπιν να ενταχθεί το εργο σε προγραμματης Περιγ=φερειας ή του Δημου και να προκυρηχθεί ώστε να αναληφθεί η αποκατάστασή του με την επίβλεψη της υπηρεσίας νεωτέρων μνημείων του Υπ. Πολιτισμού. Για όλα αυτά χρειάζονται επίμονες προσπάθειες και πολιτική βούληση.
Έστω και χωρίς μαθητές, το ανακαινισμένο ιστορικό κτίριο θα εξασφαλίσει νέες πολύτιμες χρήσεις. Π.χ., τη δημιουργία ενός μικρού αλλά σημαντικού για το χωριό λαογραφικού-ιστορικού χώρου (π.χ., δείτε το Λαογραφικό Μουσείο Καλοσκοπής που στεγαζεται στο ανακαινισμένο δημοτικό σχολείο), και μιας καλαίσθητης αίθουσας εκδηλώσεων και συναντήσεων εργασίας. Αυτό θα προσδώσει αξία στη Μενδενίτσα και προοπτική στην ανάπτυξη των ιστορικών και τουριστικών δυνατοτήτων της.
Έστω και χωρίς μαθητές, το ανακαινισμένο ιστορικό κτίριο θα εξασφαλίσει νέες πολύτιμες χρήσεις. Π.χ., τη δημιουργία ενός μικρού αλλά σημαντικού για το χωριό λαογραφικού-ιστορικού χώρου (π.χ., δείτε το Λαογραφικό Μουσείο Καλοσκοπής που στεγαζεται στο ανακαινισμένο δημοτικό σχολείο), και μιας καλαίσθητης αίθουσας εκδηλώσεων και συναντήσεων εργασίας. Αυτό θα προσδώσει αξία στη Μενδενίτσα και προοπτική στην ανάπτυξη των ιστορικών και τουριστικών δυνατοτήτων της.
Μια ενδεχόμενη λύση θα ήταν: Με τη συνδρομή της τοπικής Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων του Υπ. Πολιτισμού που έχει την έδρα της στο Βόλο, και στην αρμοδιότητα της οποίας ανήκει το κτίριο, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας ή/και το Δήμο Καμένων Βούρλων, το έργο διάσωσης και αποκατάστασης του Δημοτικού Σχολείου Μενδενίτσας να ενταχθεί σε κάποιο αναπτυξιακό πρόγραμμα, π.χ., ΕΣΠΑ, της Περιφέρειας-Δήμου ή του Υπουργείου Πολιτισμού.
Μια ενδεχόμενη λύση θα ήταν: Με τη συνδρομή της τοπικής Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων του Υπ. Πολιτισμού που έχει την έδρα της στο Βόλο, και στην αρμοδιότητα της οποίας ανήκει το κτίριο, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας ή/και το Δήμο Καμένων Βούρλων, το έργο διάσωσης και αποκατάστασης του Δημοτικού Σχολείου Μενδενίτσας να ενταχθεί σε κάποιο αναπτυξιακό πρόγραμμα, π.χ., ΕΣΠΑ, της Περιφέρειας-Δήμου ή του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η πρωτοβουλία ανάδειξης της ιστορίας της Μενδενίτσας κάνει κάποιες προσπάθειες με την ελπίδα ότι θα βοηθήσουν να βρεθεί-δρομολογηθεί λύση στο πρόβλημα. Αύγουστος 2021: Μια προσπάθεια αρχίζει: ΕΔΩ
Η πρωτοβουλία ανάδειξης της ιστορίας της Μενδενίτσας κάνει κάποιες προσπάθειες με την ελπίδα ότι θα βοηθήσουν να βρεθεί-δρομολογηθεί λύση στο πρόβλημα. Αύγουστος 2021: Μια προσπάθεια αρχίζει: ΕΔΩ