Φωτογραφία: Παναγιώτης Κούσης, 2018

Λογοτεχνική προσφορά Μενδενιτσιωτών


Εδώ αναφέρονται όσοι εχουν γεννηθεί η κατάγονται μέσω των γονιών τους από τη Μενδενίτσα και τα Καραβίδια, και έχουν εκδώσει τουλάχιστον ένα λογοτεχνικό βιβλίο (με αριθμό ISBN). Όσοι έχουν δημοσιευμένα ή αδημοσίευτα λογοτεχνικά κείμενα μπορούν να τα διαθέσουν για πρόσβαση στον αναγνώστη στο τέλος της ενότητας, στο αποθετήριο με τίτλο "Επώνυμα και Ανώνυμα".

>>Τυχόν παραλήψεις ή λάθη, ελπίζεται να διορθωθούν

Η Μενδενιτσιώτισα συγγραφέας Αλεξάνδρα Βλάσση-Θεοδωρικάκου άφησε τα παρακάτω λόγια σαν παρακαταθήκη στις νεώτερες γενιές:

«Οι μνήμες πρέπει να μένουν ζωντανές, συνεχόμενες, σημειωμένες σε χαρτί για να διαβάζουν οι νεώτεροι που διψούν να μάθουν. Να διαβάζουν για να αποκτούν γνώση για τα πέτρινα χρόνια που πέρασε η χώρα μας και όχι για να μισούν. Το μίσος πρέπει να σβήσει για να μπορέσει να λάμψει η χαρά στις καρδιές των ανθρώπων, ν’ ανθίσει ειρήνη, χαρά, προκοπή για τις καινούργιες γενιές»

'Ενας από τους σκοπούς της ιστοσελίδας μας είναι να βοηθήσει η ευχή αυτή να ριζώσει στις καρδιές των νέων ανθρώπων της Μενδενίτσας

Δημήτρης Παν. Αθανασίου

Γεννήθηκε στη Μενδενίτσα, το 1929. Από μικρός είχε λογοτεχνικό και συγγραφικό ταλέντο, το οποίο καλλιέργησε μόνος του αφού ήταν μόνο απόφοιτος Δημοτικού. Αρχικά δημοσίευσε στίχους και πεζά σε εφημερίδες της Λαμίας, και μετέπειτα σε εφημερίδες και περιοδικά της Αθήνας. Εγραψε κείμενα για θεατρικές παραστάσεις, ποιήματα και πεζογραφήματα. Θεατρικά του έργα έχουν παιχτεί στην Ελλάδα από την «Πειραματική σκηνή νέων», και στο Λονδίνο από ομάδα Κύπριων καλλιτεχνών. Πέθανε στον Αγιο Γεώργιο Άμφισσας, το 2005.

Μεταξύ άλλων, εξέδωσε τα βιβλία:

1) «Πικρό καλοκαίρι», Μυθιστόρημα, έκδοση 1963

2) «Ξεκούμπωτα Λόγια», Διηγήματα, έκδοση 1997

«Παπακοσμάς» : Διήγημα λαογραφικού και ιστορικού περιεχομένου που διαδραματίζεται στα χρόνια της Γερμανο-Ιταλικής κατοχής στην Επικνημίδια Λοκρίδα.


Γιώργος Βλάσσης

Γεννήθηκε στη Μενδενίτσα το 1933. Κατάγονταν από φτωχή αγροτική οικογένεια που υπέστη τραγικές απώλειες στον εμφύλιο, όπου χάθηκε ο πατέρας, η μητέρα και η μεγάλη του αδελφή. Μετά τον πόλεμο δούλεψε εργάτης στην Αθήνα και στο Πειραιά. Ενεργοποιήθηκε στο παράνομο τότε ΚΚΕ, συνελήφθηκε το 1956 και φυλακίστηκε. Με την έλευση της δικτατορίας διέφυγε στο εξωτερικό και εγκαταστάθηκε στη Σουηδία, όπου υπήρξε στέλεχος του αντιδικτατορικού κινήματος. Πέθανε στις αρχές του 2004 στην Αθήνα.

Εξέδωσε το βιωματικό βιβλίο «Η θύελλα πέρασε απ' εδώ», Αθήνα 1997. Εκεί περιγράφει τη κατάσταση που επικρατούσε στο χωριό κατά τη κατοχή και τον εμφύλιο, το δράμα της οικογένειάς του και τους προσωπικούς του αγώνες.

Αλεξάνδρα Βλάσση-Θεοδωρικάκου

Γεννήθηκε στη Μενδεντίσα το 1930. Πέρασε μια πολυτάραχη και δύσκολη ζωή. Κορίτσι 14 χρόνων πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ μετά την απελευθέρωση πολέμησε στο πλευρό του Δημοκρατικού Στρατού. Στη διάρκεια του Εμφυλίου έχασε το πατέρα της, τη μητέρα της, και τη μεγάλη της αδελφή. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε στο Τρίκερι και στον Άη Στράτη. Αποφυλακίστηκε το 1961. Εκανε οικογένεια και έζησε στο Πειραιά, όπου πέθανε το 2015. Τα τελευταία 20 χρόνια της ζωής της ανέπτυξε συγγραφική δραστηριότητα που οδήγησε στην έκδοση πέντε βιβλίων και δυο ποιητικών συλλογών.

Εξέδωσε τα ακόλουθα βιωματικά μυθιστορήματα:

1) «Οι μνήμες μένουν ζωντανές», Εκδ. Εντός, 1997

2) «Η μοναξιά των γενναίων», Εκδ. Παρασκήνιο, 2006

3) «Οι τελευταίες ρίζες», Εκδ. Εμπειρία Εκδοτική, 2009


Μαρία Λάμπρου

Η Μαρία Λάμπρου γεννήθηκε στη Μενδενίτσα το 1947. Το πατρικό της όνομα είναι Μαρία Ηλιοπούλου. Ασχολήθηκε με την ιστορία και την παράδοση της Μενδενίτσας. Από μικρή ηλικία έχει συλλέξει πολλές πολύτιμες μαρτυρίες, διηγήσεις και λαογραφικά στοιχεία από κατοίκους, της Μενδενίτσας και των γύρω χωριών. Γράφει πεζό και ποιητικό λόγο. Ζει στην Κάτω Τιθορέα, όπου συνεχίζει το συγγραφικό της έργο.

Έχει εκδώσει τα βιβλία:

1) «ΜΕΝΔΕΝΙΤΣΑ - H αμυντήριος έπαυλις». Αποτελεί το αποτέλεσμα πολύπλευρης μελέτης και έρευνας ετών. Το βιβλίο παρουσιάζει τη μακρόχρονη ιστορική διαδρομή της Μενδενίτσας και τον πολιτισμό της περιοχής των Θερμοπυλών. Εκδ. Κ. Μ. Ζαχαράκης, Αθήνα 2013.

2) «Το Παγοδρόμιο της Λεύκας», το οποίο, σύμφωνα με τη συγγραφέα, είναι εξιστόρημα που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα που έζησαν τα παιδιά μετά το κάψιμο της Μενδενίτσας. Εκδ. Κέντρο Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας ΑΜΕΑ «Ειδική Παιδεία», της Ιεράς Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας, Λιβαδειά, 2019

«Άνοιξη !»: Αυτοβιογραφικό λογοτέχνημα από τα παιδικά ανέμελα χρόνια.


Νίκος Μανιάς

Γεννήθηκε στη Μενδενιτσα το 1922. Ο πόλεμος τον βρήκε σπουδαστή της σχολής αεροπορίας. Προσχώρησε στην αντίσταση ως επικεφαλής του Εφεδρικού ΕΛΑΣ Λοκρίδας. Μετά την απελευθέρωση πολέμησε στο πλευρό του Δημοκρατικού Στρατού ως ασυρματιστής στη 2η Μεραρχία. Το 1950 κατέφυγε στη Σοβιετική Ένωση ως πολιτικός πρόσφυγας και έζησε στη Τασκένδη όπου σπούδασε ηλεκτρονικά. Μετά τον επαναπατρισμό του έζησε στην Αθήνα, όπου πέθανε το 1999.

Το βιωματικό βιβλίο των αναμνήσεων του : «Στον ασύρματο της Ρούμελης», εκδόθηκε μετά το θάνατό του, το 2009.

Γιώργος Μωραΐτης

Γεννήθηκε στη Μενδενίτσα το 1927 και έζησε μια πολυτάραχη ζωή. Μετά το Δημοτικό συνέχισε γυμνασιακές σπουδές στη Λαμία και Λάρισα. Έλαβε μέρος στην Αντίσταση αρχικά στις τάξεις της ΕΠΟΝ και μετά του ΕΛΑΣ. Το 1944 έγινε μέλος του ΚΚΕ και έκτοτε υπηρέτησε πιστά τις ιδέες και δράσεις του κόμματός του μέχρι το τέλος της ζωής του. Πολέμησε στο πλευρό του Δημοκρατικού Στρατού. Το 1950 κατέφυγε στις Λαϊκές Δημοκρατίες, απ’ όπου επέστρεψε παράνομα το 1954 στην Αθήνα. Ενα σημαντικό μέρος της ζωής του το πέρασε σε διάφορες φυλακές ως πολιτικός κρατούμενος, όπου εκεί άρχισε την συγγραφική και λογοτεχνική του δραστηριότητα. Διετέλεσε δημοσιογράφος και συντάκτης του Ριζοσπάστη, και άλλων εντύπων της αριστεράς. Διετέλεσε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Πέθανε στην Αθήνα το 2018. Ως δημοσιογράφος και συγγραφέας, είναι πολυγραφότατος.

Κάποια από τα βιβλια που εξέδωσε είναι:

1) «Βοδονίτσα – Το κάστρο των Θερμοπυλών», Μελέτη της ιστορίας της Μενδενίτσας, 1η έκδοση 1966, 3η έκδοση 2002

2) «Οι Αναμνήσεις ενός Αντάρτη μέρος Α’», Εκδ. Καστανιώτη, 1989.

3) «Ρεπορτάζ κάτω από τις ερπύστριες», Εκδ. Εντός, 1999

4) «Οι Αναμνήσεις ενός Αντάρτη μέρος Β’», Εκδ. Καστανιώτη, 1999.

5) «Ο Γέρο Τζίμ», μυθιστόρημα, Εκδ. Καστανιώτη, 2005.

6) «Με κομμένη την Ανάσα», Εκδ. Εντός, 2010.

7) «Πίσω από τα σίδερα», Εκδ. Προσκήνιο, 2010

8) «Οι Αναμνήσεις ενός Αντάρτη μέρος Γ», Εκδ. Καστανιώτη, 2015

«Δύσκολη στροφή» Μια ιστορία που περιγράφει, από τη πλευρά της αριστεράς, τον βαθύ διχασμό ενός τυπικού Ελληνικού χωριού τα μετα-εμφυλιακά χρόνια.


Γιάννης Ξηρομερίτης


Με καταγωγή μέσω της μητέρας του Δέσποινας Κων. Ηλιοπούλου από τη Μενδενίτσα, γεννήθηκε στην Ανθήλη Φθιώτιδας το 1956. Τελείωσε το γυμνάσιο στη Λαμία και σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης. Εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα μέχρι το 1987 και κατόπιν στο Υπουργείο Οικονομικών.

Από 10 χρόνων γράφει ποιήματα, ενώ τα τελευταία χρόνια ασχολείται συστηματικά με την έμμετρη ποίηση. Πολλά ποιήματά του έχουν δημοσιοποιηθεί στο διαδίκτυο και σε καλλιτεχνικά βίντεο σε συνεργασία με μουσικούς δημιουργούς. Συμμετείχε στη δημιουργία δύο CD με τίτλο «Μια αγκαλιά για τα παιδιά του κόσμου», και «Μουσικά βήματα», με τα έσοδα να διατίθενται στα φιλανθρωπικά ιδρύματα: το «Ίδρυμα για τα παιδιά με νεοπλασματική ασθένεια» της UNESCO, και το «Παιδικά χωριά SOS». Είναι μέλος της Ένωσης Φθιωτών Συγγραφέων. Σήμερα είναι συνταξιούχος και ζει στην Αθήνα και τη Λήμνο, όπου συνεχίζει τη ποιητική και πνευματική του προσφορά.

Έχει εκδώσει τη ποιητική συλλογή:

«Στης Ψυχής τα Μονοπάτια», Εκδόσεις Φίλντισι, Αθήνα 2016.


Δημήτρης Ρήττας

Γεννήθηκε στα Καραβίδια (που ανήκει αυτοδιοικητικά στη Μενδενίτσα) το έτος 1926. Το κάψιμο του χωριού του από τους Γερμανούς και οι εκτελέσεις των συγχωριανών και του παππού του δίδαξαν και σημάδεψαν ανεξίτηλα στην ψυχή του την αξία που έχει η ελευθερία και η ειρήνη. Πήρε δίπλωμα από τη Σχολή Μηχανικών Ε.Ν. στην Αθήνα. Άρχισε να ασχολείται με τη λογοτεχνική γραφή μετά το 1982. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει βιωματικά αφηγήματα, ποιήματα και ταξιδιωτικές περιγραφές. Έχει λάβει το βραβείο Β΄ στον Διαγωνισμό "Σικελιανά '97", έπαινο Β΄ στον "Εθνικό διαγωνισμό λογοτεχνίας του Νουμά". Έχει διατελέσει τακτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος, και μέλος του Ομίλου Φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων. Πέθανε το 201;.

Έχει εκδώσει τα βιβλία:

1) «Στα χρόνια της Θύελλας», Αφήγημα, 1985

2) «Στοχασμοί», ποιητική συλλογή, 1986

3) «Τ’ αλέτρι που οργώνει αλλιώτικα», Αφήγημα, Εκδόσεις Δωδώνη, 1996

4) «Σπίθες απ’ τη χόβολη», οδοιπορικό μηθιστόρημα, Εκδόσεις Δωδώνη, 1986.

5) «Καραβίδια Θερμοπυλών», Αφήγημα, Εκδόσεις Εντός, 2008

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα και το τελευταίο του βιβλίο


Πάνος Σκουρολιάκος

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954 από Μενδενιτσαίους γονείς, και διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Μενδενίτσα. Σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες στο ΟΠΑ και Θέατρο στις Σχολές «Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου» και Πέλλου Κατσέλλη. Εργάσθηκε ως ηθοποιός σε πολλές Θεατρικές Σκηνές και πρωταγωνί-στησε σε έργα αρχαίων κλασσικών όπως και ξένων και ελλήνων θεατρικών συγγραφέων. Σκηνοθέτησε θεατρικές παραστάσεις, και έπαιξε και σκηνοθέτησε για την τηλεόραση και ραδιόφωνο. Επίσης έπαιξε σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Διετέλεσε: Διευθυντής του Θεάτρου Ρούμελης, της «Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης» του Πειραϊκού Συνδέσμου, αντιπρόεδρος του «Οργανισμού Εταιρικών Θιάσων» του Σ.Ε.Η., και διδάσκων στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Εξελέγη Βουλευτής Αττικής στις εκλογές Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου του 2015 και βουλευτής Ανατολικής Αττικής στις εκλογές Ιουλίου του 2019. Στη παρούσα Βουλή είναι Τομεάρχης Πολιτισμού, της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Συνεργάστηκε με εφημερίδες και περιοδικά δημοσιεύοντας κείμενα γύρω από τον πολιτισμό και την πεζογραφία.


Οι λογοτεχνικές του εκδόσεις περιλαμβάνουν:


1) «Αγκούσα», Συλλογή διηγημάτων (Κάλβος 1981)


2) «Άδεια Πλατεία», Συλλογή διηγημάτων (Υάκινθος 1987)


3) «Ξύλινα Χάλκινα Κρουστά», Διηγήματα, Εκδόσεις του Αυγούστου, 2013


4) «Αναγνωστικόν. Περί την Τέχνην και την Πολιτικήν», κείμενα σε εφημερίδες και περιοδικά. Εκδόσεις του Αυγούστου, 2014.

Συντομη ιστορική διαδρομή ΙΙΙ άρθρο με τίτλο "Η κληρονομιά της Μενδενίτσας" που δίνει συνοπτικά και συνεκτικά την ιστορία του χωριού του.


Αθανάσιος Ιω. Φαφούτης

Γεννήθηκε στο Μώλο το 1930 αλλά είχε άμεση καταγωγή από τη Μενδενίτσα. Παρακολούθησε μέρος του Δημοτικού Σχολείου στη Μενδενίτσα και τελείωσε το Γυμνάσιο στη Λαμία. Σπούδασε στη Γεωπονική Σχολή Αθηνών και μετά απο εργασία πολλών ετών ως ενεργός γεωπόνος, ανέλαβε επιτελική θέση στην Αγροτική Τράπεζα Ελλάδας. Από μαθητής εκδήλωσε το συγγραφικό του ταλέντο γράφοντας λογοτεχνικά κείμενα και ποιήματα. Το ενδιαφέρον του εστιάζεται στην έρευνα και συγγραφή ιστορικών μελετών κυρίως επί της διαχρονικής πορείας της Επικνημίδιας Λοκρίδας. Ήταν τακτικός συνεργάτης της "Φωνής της Μενδενίτσας" όπου δημοσίευσε ιστορικά και λαογραφικά κείμενα για τη Μενδενίτσα, με την οποία είχε πάντα ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς. Απεβίωσε το έτος 2006.

Είναι συγγραφέας ενός σημαντικού ιστορικού βιβλίου, που χαρακτηρίζεται ώς έργο ζωής, με τίτλο «Θερμοπύλες - Ιστορική Αναδρομή», που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1996. Στις 400 πυκνογραμμένες σελίδες του, τεκμηριώνει με λογοτεχνική μαεστρία και ιστορική σαφήνεια την ιστορία του χώρου των Θερμοπυλών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και τα χρόνια της Γερμανο-Ιταλικής κατοχής και Εθνικής αντίστασης.

Δειτε αυτο-βιογραφικά του στοιχεία ΕΔΩ

«Προκλητική Τσίγκινη Στέγη» Ενα αφήγημα από τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στη προπολεμική Μενδενίτσα, και «Μενδενίτσα» Ενα ποίημα ύμνος στο χωριό που ο συγγραφέας λάτρευε.


Δημήτρης Φαφούτης

Γεννήθηκε στη Μενδενίτσα το 1947. Μετά το δημοτικό στη Μενδενίτσα τελείωσε το Γυμνάσιο και Λύκειο στη Λαμία. Σπούδασε Χημικός Μηχανικός στο ΕΜΠ και εργάστηκε στο εργοστάσιο παραγωγής Αλουμινίου στα Άσπρα Σπίτια της Παραλίας Διστόμου. Υπήρξε συνιδρυτής και διευθυντής, επί σειρά ετών, του λογοτεχνικού περιοδικού "Εμβόλιμον". Ποιήματά του έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί στον Τύπο και σε διάφορα περιοδικά όπως: "Νέα Εστία", "Θεσσαλική Εστία", "Πνευματική Ρούμελη", "Ιωλκός", "Έρευνα", "Λέξη", κ.α. Επίσης, ποιήματά του έχουν ανθολογηθεί και μεταφραστεί στα ιταλικά και ισπανικά, και κριτικά του σημειώματα έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Τιμήθηκε με ειδικά αφιερώματα από τα λογοτεχνικά περιοδικά "Ομπρέλα" και "Πνευματική Ζωή". Είναι ιδρυτικό μέλος του Ομίλου Φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων, και Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Ζει στη Μενδενίτσα, όπου συνεχίζει το συγγραφικό του έργο.

Έχει εκδώσει τις ακόλουθες ποιητικές συλλογές:

1) «Ανατολικά της καρδιάς», Εκδ. Ιωλκός, 1981

2) «Οι μικροί στρατιώτες», Εκδ. Πλέθρον, 1987

3) «Τα πρόσωπα της Απουσίας», Εκδ. Εμβόλιμον, 1991

4) «Παραβολές», Εκδ. Φιλιππότης, 1993

5) «Τα κατατρεγμένα», Εκδ. Φιλιππότης, 2001

6) «Άτακτα και ανέστια», Εκδ. Βεργίνα, 2017

7) «Τα λυπημένα ποιήματα», Εκδ. Μέμφις, 2018.

ένα βιβλίο δοκιμίων:

8) «Ατάκτως Ερριμμένα», και

την μελέτη:

9) «Ο Γιάννης Μαρρές και η φιλία του με τον Νικηφόρο Βρεττάκο».

«21 Επιλεγμένα Ποιήματα» και «Σταντίκω»: Λογοτέχνημα, επί πραγματικών περιστατικών - εικόνων και αγαπημένων προσώπων των παιδικών χρόνων του συγγραφέα.


Κωνσταντία Χαλδούπη

Γεννήθηκε το 1967 στη Μενδενίτσα. Μετά το δημοτικό σχολείο στο χωριό της, τελείωσε το γυμνάσιο στο Μώλο και στη συνέχεια το λύκειο στη Λάρισα, το 1985. Έχει κάνει σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό και στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας, και εργάζεται ως σύμβουλος ψυχικής υγείας στο Ινστιτούτο συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας ΝΗΜΑ στη Λάρισα. Σε ηλικία 15 ετών εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Το φως των τυφλών», μια σειρά ποιημάτων που εκφράζει τις ανησυχίες της εφηβικής ηλικίας, ενώ πρόκειται σύντομα να εκδώσει τη δεύτερη ποιητική της συλλογή. Ζεί στη Λαρισα όπου συνεχίζει το συγγραφικό της έργο στη ποίηση και στο πεζό λογο.

Εχει εκδώσει τη ποιητική συλλογή «Το φως των τυφλών», Αυτοέκδοση, Θεσσαλονίκη, 1982.


Επώνυμα και Ανώνυμα

Λογοτεχνικά κείμενα, πεζά και ποιήματα - δημοσιευμένα και μή, Μενδενιτσιωτών και καταγόμενων απο τη Μενδενίτσα που επιθυμούν την ανωνυμία, και άλλων που τα υπογράφουν.

«Αθέμιτα» ανώνυμος,

«Γέροντες» ανώνυμος,

«Βουλίτσα», Ένα παιδικό τραγούδι του Τάσου Ιωαννίδη σε στίχους του Ηλία Αναγνώστου