Το Κάστρο της Μενδενίτσας σήμερα

Αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα που απαιτούν λύσεις

(Το κείμενο αναρτήθηκε το Σεπτέμβριο, 2020 και έκτοτε τροποποιήθηκε κάποιες φορές, για να προστεθούν νέα στοιχεία που βρέθηκαν)

Μενδενίτσα - Πίνακας των αδελφών Thipey, 1843

Γκραβούρα του Amand SCHWEIGER LERCHENFELD 1887

Μενδενίτσα. Πίνακας της Γιάννας Ξέρα

(διαθέσιμα σε πολλές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο και σε παλαιά ημερολόγια του Συλλόγου Μενδενιτσιωτών)

Το Κάστρο της Μενδενίτσας αποτελεί ένα από τα καλλίτερα σωζόμενα κάστρα στη Κεντρική Ελλάδα, ενώ η τοποθεσία του είναι, κατά ομολογία, από τις ωραιότερες στην Ελλάδα. Το ίδιο το Κάστρο, με διαχρονικά στοιχεία από την Ελληνιστική αρχαιότητα, τη Φραγκοκρατία και Τουρκοκρατία, σε συνδυασμό και με την απαράμιλλη πανοραμική θέα απ' αυτό, κυριολεκτικά μαγεύει τον επισκέπτη. Ομως, παραμένει αναξιοποίητο και η επισκεψιμότητά του είναι μηδαμινή.

Είναι αναγκαίο να τονιστεί ότι το κάστρο σήμερα παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα. Πέραν κάποιας μερικής συντήρησης που έχει υλοποιηθεί πρόσφατα, επιβάλλεται να αναληφθούν πρωτοβουλίες από το κράτος (την Αρχαιολογική εφορεία, σε συνεργασία με τη Περιφέρεια και το Δήμο) ώστε να δρομολογηθεί η ολιστική αποκατάσταση και αναβάθμιση του μνημείου.

Εφόσον γίνουν οι απαραίτητες βασικές παρεμβάσεις, είναι βέβαιο ότι το Κάστρο της Μενδενίτσας θα αποτελέσει τόπο έλξης περισσότερων επισκεπτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συμβάλλοντας έτσι στη τουριστική ανάπτυξη και προβολή της Φθιώτιδας, της Λοκρίδας, του Δήμου Καμένων Βούρλων, και της Μενδενίτσας.

Ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις-έργα

1) Διατήρηση και συστηματική αποκατάσταση του μνημείου, όπως και ενόργανη γεωτεχνική παρακολούθηση (μείζον έργο ζωτικής σημασίας)

2) Διενέργεια εγκεκριμένων απαλλοτριώσεων, γενικός εξωραϊσμός και ανάδειξη του εξωτερικού χώρου, κυρίως περί την είσοδο. Δημιουργία ασφαλούς περιπατητικού μονοπατιου περιμετρικά εκτός των τειχών (μείζον)

3) Καλαίσθητη διαμόρφωση-πλακόστρωση, του ανηφορικού δρόμου πρόσβασης στο κάστρο, χαμηλά από το επίπεδο της εκκλησίας μέχρι την είσοδό του (μείζον)

4) Απομάκρυνση ερειπίων σπιτιών και σταύλων όπως και άλλων αχρήστων υλικών και ογκωδών αντικειμένων στο δρόμο πρός και κοντά στην είσοδο

5) Καλαίσθητη περίφραξη της εισόδου και κατασκευή θύρας που δεν θα επιτρέπει την είσοδο ζ'ώων για βοσκή, ενώ μπορεί να κλειδώνει για προστασία τη νύκτα

6) Κατασκευή μικρού χώρου στάθμευσης κοντά στην είσοδο

7) Δημιουργία υποδομής για προσβασιμότητα ατόμων με ειδικές ανάγκες (δύσκολο αλλά αναγκαίο)

8) Τοποθέτηση ενημερωτικών πινάκων ιστορίας και πινακίδων πληροφόρησης

9) Εκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων της ιστορίας του κάστρου και της Μενδενίτσας

10) Δυναμική ψηφιακή απεικόνιση στο διαδίκτυο, συστηματική και συνεχής τουριστική προβολή του μνημείου.

Οι παραπάνω προτάσεις, και άλλες που ενδεχομένως να διαφεύγουν εδώ, είναι μεν κοστοβόρες αλλά δεν συνιστούν όνειρο ή ουτοπία. Μπορούν, και πρέπει να πραγματοποιηθούν. Το επιτυχές προηγούμενο του Κάστρου της Υπάτης (δείτε ΕΔΩ) επιβάλλεται να επαναληφθεί και για το Κάστρο της Μενδενίτσας, αρκεί να υπάρξει η βούληση από τους αρμόδιους φορείς του τόπου.

Υπάρχοντα στοιχεία

Το θέμα του Κάστρου της Μενδενίτσας πρέπει να έχει απασχολήσει, και να απασχολεί, τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, ιδιαίτερα την αρχαιολογική υπηρεσία, στην αρμοδιότητα της οποίας ανήκει. Όμως, δεν γνωρίζουμε αν σχεδιάζεται να γίνουν συγκεκριμένες ενέργειες και έργα για να αντιμετωπιστούν τα σοβαρά προβλήματά του.

Γίνεται φανερό, από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το Κάστρο της Μενδενίτσας, ότι δεν έχουν γίνει σημαντικές βελτιωτικές παρεμβάσεις σε αυτό τα τελευταία πολλά χρόνια, εκτός μικρών σχετικά έργων, όπως (α) η βελτίωση της εισόδου πρόσβασης στον περίβολο της ακρόπολης πριν 15-20 χρόνια λόγω χρήσης τότε του μνημείου για πολιτιστικές εκδηλώσεις, (β) η εγκατάσταση ηλεκτροφωτισμού του μνημείου την ίδια περίοδο, η οποία πρόσφατα τέθηκε σε επαναλειτουργία από το Δήμο, και (γ) πρόσφατες εργασίες συντήρησης στα πλαίσια του έργου «Άμεσα μέτρα προστασίας και στερέωσης Βόρειου τμήματος εσωτερικού περιβόλου του Μεσαιωνικού Κάστρου Μενδενίτσας» της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας-Ευρυτανίας (δείτε ΕΔΩ). Πέραν τούτων, τα μείζονα και ζωτικής σημασίας θέματα που το αφορούν δεν έχουν ακόμα αντιμετωπιστεί.

Επιπλέον, και δεδομένου ότι δεν υπάρχει πρόνοια προστασίας και φύλαξης του μνημείου, πρέπει να αναφερθεί ότι το Νοέμβριο του 2017 υπήρξαν για πρώτη φορά βανδαλισμοί στα εσωτερικά τείχη του περιβόλου του κάστρου, όπως καταγγέλθηκε από το Σύλλογο Μενδενιτσιωτών.

Στη συνέχεια θα παρατεθούν κάποια δεδομένα με την ελπίδα ότι θα είναι χρήσιμα.

Α) Επιστημονική γεωτεχνική μελέτη και συμπεράσματα.

Η μόνη επιστημονική μελέτη που γνωρίζουμε ότι υπάρχει για το Κάστρο της Μενδενιτσας είναι ένα άρθρο των Η. Μαριολάκου και Χ. Κράνη, καθηγητών του Τμήτος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που επιγράφεται: "Geotechnical-Neotectonic Foundation Conditions of the Mendnenitsa Castle (Fthiotida, Central Greece)" ("Γεωτεχνικές-Νεοτεκτονικές Συνθήκες της Θεμελίωσης του Kάστρου της Μενδενίτσας Φθιώτιδας, στη Κεντρική Ελλάδα"). Παρότι η μελέτη αυτή δημοσιεύτηκε πριν απο 22 χρόνια, τα συμπεράσματά της παραμένουν επίκαιρα.

Η εργασία ανακοινώθηκε στο Διεθνές Γεωλογικό Συνέδριο της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας στη Πάτρα το έτος 1998 και δημοσιεύτηκε στα πρακτικά του συνεδρίου. Σύμφωνα με το κ. Κράνη, η εργασία έγινε στα πλαίσια ερευνητικού προγράμματος υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού που σκοπό είχε να αναδείξει τη σπουδαιότητα αρχαιολογικών χώρων και να παρουσιάσει προτάσεις για τη διατήρηση και αποκατάστασή τους.

H εργασία διατέθηκε από τους συγγραφείς της γιά άμεση πρόσβαση, και μπορεί να διαβαστεί ΕΔΩ. Παρακάτω, παραθέτουμε την περίληψη και τα συμπεράσματα της εργασίας σε μετάφραση του κ. Κράνη που ευγενικά παραχώρησε για την ιστοσελίδα (δείτε επιστολή του ΕΔΩ).

Περίληψη

Η μελέτη στην περιοχή της Μενδενίτσας (Λοκρίδα, Στερεά Ελλάδα) έδειξε ότι το κάστρο που χρονολογείται από τον 13ο αιώνα είναι δομημένο πάνω σε ένα τεκτονικό κέρας που αποτελείται από δολομίτες, και το οποίο αποτελεί τμήμα του περιθωριακού ρηξιγενούς συστήματος του όρους Καλλίδρομο. Η λεπτομερής γεωλογική χαρτογράφηση έδειξε ότι το κέρας αυτό οριοθετείται από ενεργά ρήγματα που χαρακτηρίζονται από ευρείες κατακλαστικές ζώνες. Ως εκ τούτου, υφίστανται δυσμενείς συνθήκες θεμελίωσης, ως αποτέλεσμα του συνδυασμού ενεργού τεκτονισμού και της επικρατούσας λιθολογίας. Προτείνεται μια σειρά μέτρων και παρεμβάσεων για την διατήρηση και αποκατάσταση του κάστρου.

Συμπεράσματα

Η λεπτομερής γεωλογική χαρτογράφηση στην περιοχή του Κάστρου Μενδενίτσας, σε συνδυασμό με γεωλογικές παρατηρήσεις στην ευρύτερη περιοχή έδειξαν ότι το κάστρο έχει χτιστεί πάνω σε ένα ενεργό τεκτονικό κέρας, αποτελούμενο από τριαδικούς δολομίτες. Ο συνδυασμός γεωλογικών-γεωτεχνικών και ανθρωπογενών παραγόντων έχει επηρεάσει την κατασκευή, η οποία απειλείται από καταρρευση.

Η έντονη κατά βάθος διάβρωση που οφείλεται στον ενεργό τεκτονισμό λόγω της ανύψωσης του τεκτονικού κέρατος, έχει οδηγήσει σε υποσκαφή και αφαίρεση υλικού από τις κλιτείς της ακροπόλεως. Αυτό επιβαρύνεται από το γεγονός ότι οι υπέρ-τεκτονισμένοι τριαδικοί δολομίτες υπόκεινται σε έντονη αποσάθρωση, με αποτέλεσμα να θεωρούνται πλέον ως μη υγιές υπόβαθρο.

Όσον αφορά την ανωδομή του κάστρου, οι επανειλλημένες καταστροφές που έχει υποστεί, καθώς και μια ατυχής προσπάθεια αποκατάστασής του προ εικοσιπενταετίας, έχουν οδηγήσει σε σοβαρή επιδείνωση.

Προτείνονται τα ακόλουθα μέτρα προστασίας και αποκατάστασης:

1) Αποκατάσταση της χρήσης γης στην περίμετρο του κάστρου, που περιλαμβάνει την απομάκρυνση των μαντριών και της συρματοπερίφραξης μεταξύ των τειχών.

2) Σταθεροποίηση των πρανών, με κάθε μέσο που θα κριθεί πρόσφορο (π.χ. φύτευση)

3) Ενόργανη παρακολούθηση των ρηγμάτων που επηρεάζουν την ανωδομή, με σκοπό να αποφευχθούν περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις που προκαλούνται από ερπυστικές κινήσεις.

4) Άμεση αποκατάσταση των θεμελίων του βορειοανατολικού τείχους και σφράγιση/ενίσχυση των ρωγμών που το απειλούν με κατάρρευση

Άλλη μια παράμετρος που αφορά στις γενικές συνθήκες στην περιοχή του κάστρου έχει σχέση με την πρόσβαση σε αυτό. Στην παρούσα φάση, οι επισκέπτες έχουν δύο επιλογές: είτε να το προσεγγίσουν μέσω μιας καταστραμμένης σειράς πέτρινων σκαλοπατιών, ειτε από ένα μονοπάτι το οποίο κυριολεκτικά διέρχεται μέσα από την πίσω αυλή μιας οικίας.

Σχόλια: 1) Ο τονισμός-έμφαση ορισμένων προτάσεων παραπάνω έγινε από εμάς. 2) Προκαλεί εντύπωση η διαπίστωση περί σοβαρής επιδείνωσης της κατασκευής και κινδύνου μερικής κατάρρευσης του κάστρου. 3) Όσον αφορά τη τελευταία παραγραφο, η πρόσβαση σήμερα έχει βελτιωθεί, αλλά απέχει πολύ απο αυτή που επιβάλλεται να είναι για ένα τόσο σημαντικό μνημείο.

Β) Περί απαλλοτρίωσης ιδιοκτησιών στο περιβάλλοντα χώρο

Σε συζήτηση πού έγινε στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Καμένων Βούρλων (βλεπε πρακτικά της συνεδρίασης της 24/10/2018) σχετικά με το αίτημα δημιουργίας ενιαίου μνημείου ιστορίας της Μενδενίτσας, ο αεΐμνηστος δημοτικός σύμβουλος κ. Κώστας Παταργιάς έλαβε το λόγο και είπε:

" ... ήθελα να κάνω µία πρόταση. Ο περιβάλλοντας χώρος του Κάστρου της Μενδενίτσας, έχει κριθεί απαλλοτριωτέος. Λοιπόν, επειδή το Υπουργείο Πολιτισµού, δεν ξέρουμε αν και πότε και τι λέει στους ιδιοκτήτες, στους παρακείμενους και τα λοιπά, ότι δεν υπάρχουν χρήματα και τέτοια, θα έλεγα στο τεχνικό πρόγραμμα και στον προϋπολογισµό, να μπει ένα ποσό, δεν είναι πολλά τα χρήµατα, γιατί θυμάστε σε προηγούµενη συζήτηση που κάναμε εδώ στο ∆ημοτικό Συμβούλιο, έχετε την έκθεση του Πολυτεχνείου η οποία λέει ότι κινδυνεύει με κατολίσθηση και διάβρωση το Κάστρο και ως εκ τούτου δεν επιτρέπονται εκδηλώσεις. Λοιπόν, να βάλουμε ένα ποσό από το ∆ήµο για να κάνουµε εμείς τις απαλλοτριώσεις. Είναι ελάχιστα τα χρήματα. Γιατί δεν μπορούµε; Βεβαίως και μπορούµε. Βεβαίως και μπορούµε να το κάνουµε και θα είναι πολύ µεγάλο αυτό που θα κάνουμε ∆ήμαρχε. Μπορούμε να το κάνουμε αυτό. Οι αντικειμενικές αξίες εκεί είναι ελάχιστες έως μηδαμινές ... ".

Αυτό που τόνιζε ο κ. Παταργιάς, πρώην Δήμαρχος Μώλου και γνώστης του θέματος (που δυστυχώς έφυγε πρόσφατα από τη ζωή) είναι ότι: ο περιβάλλων χώρος του κάστρου έχει ήδη κριθεί απαλλοτριωτέος, και ότι η απαλλοτρίωση υπέρ του κράτους θα μπορούσε να γίνει με σχετικά λίγα χρήματα από τον Δήμο, παρακάμπτοντας έτσι τις χρονοβόρες διαδικασίες των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού. Εντυπωσιάζει η φράση "...θα είναι πολύ μεγάλο αυτό που θα κάνουμε ∆ήμαρχε"! Επίσης αναφέρεται σε "Έκθεση του Πολυτεχνείου" η οποία διαπιστώνει κινδύνους διατήρησης του μνημείου. Δεν κατεστη δυνατόν να εντοπιστεί η εν λόγω έκθεση.

Με βάση τη παραπάνω παρέμβαση Παταργιά, σε συνεργασία με τον Κοινοτικό εκπρόσωπο και τη σύμφωνη γνώμη του Δημάρχου, υποβλήθηκε αίτημα στις 15/11/2018 προς το Δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Κ.Β. για έγκριση δαπάνης, έστω και για μερική απαλλοτρίωση του περιβάλλοντος χώρου γύρω από την είσοδο του κάστρου (δείτε πρόταση ΕΔΩ). Η πρόταση δεν ευδοκίμησε μάλλον λόγω έλλειψης διαθέσιμων πόρων.

Σημείωση. Σήμερα, η απαλλοτρίωση ιδιοκτησιών περί το κάστρο ενδεχομένως να υποβοηθείται από το γεγονός ότι μια μεγάλη έκταση νότια των τοιχών της ακρόπολης ιδιοκτησίας του εκλιπόντος εδώ και χρόνια Κυριαζή Ι. Τραπάτσα, έχει πρόσφατα μεταβιβαστεί στη Κοινότητα Μενδενίτσας και στο Δήμο, ενώ επίκειται η τοπογράφησή της. Εχει γίνει σχετική ενημέρωση της Εφορείας Αρχαιοτήτων στη Λαμία (ΕΔΩ), και θα γίνει επίσημη ενημέρωση μέσω του Δήμου όταν υπάρξει το τοπογραφικό διάγραμμα.

Γ) Εν δυνάμει ενέργειες

Στη παρούσα φάση, μπορεί:

(α) Να υποβληθεί εκ νέου από τη Κοινότητα η παραπάνω "Πρόταση Παταργιά", για έγκριση και υλοποίηση από το Δήμο Καμένων Βούρλων. Αυτό θα βοηθήσει στην επιτάχυνση της βελτίωσης του περιβάλλοντος χώρου του μνημείου, ιδιαίτερα περί την είσοδο όπου η σημερινή κατάσταση είναι ανεπίτρεπτη.

(β) Να γνωστοποιηθεί στην Εφορεία αρχαιοτήτων Λαμίας, το Δήμο και τη Περιφέρεια το παρόν κείμενο της ιστοσελίδας και να ακολουθήσει γραπτό αίτημα, το οποίο επίσης θα κοινοποιηθεί καταλλήλως όπου ενδείκνυται, για την ανάληψη άμεσης πρωτοβουλίας και δράσης από μέρους των τοπικών υπηρεσιών ώστε, ας το πούμε απλά: να τεθεί σε άμεση εφαρμογή η δοκιμασμένη διαδικασία, ή το προηγούμενο, του "Κάστρου Υπάτης" και στη περίπτωση του "Κάστρου Μενδενίτσας". Αυτό απαιτεί τον προγραμματισμό και ένταξη του έργου για χρηματοδότηση και υλοποίηση στο πλαίσιο των σχετικών προγραμμάτων ανάπτυξης της Περιφέρειας με τη συνεργασία και επίβλεψη της Αρχαιολογικής υπηρεσίας.

Σύνοψη

Το κάστρο της Μενδενίτσας είναι ένα απο τα κορυφαία κάστρα της κεντρικής Ελλάδας. Συνεπώς δεν μπορεί να παραμένει "το παιδί ενός κατώτερου Θεού" που έχει αφεθεί στην επικίνδυνη για την υπόστασή του φθορά του χρόνου. Σήμερα, και σύμφωνα με τους ειδικούς, κινδυνεύει με μερική κατάρρευση, επομένως πρόκειται για ένα επείγον ζήτημα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Επίσης η κατάσταση του περιβάλλοντος χώρου είναι προβληματική, ενώ αυτή περί την είσοδό του είναι απαράδεκτη για Ευρωπαϊκή χώρα.

Η αποκατάσταση-διάσωση και ολιστική αναβάθμιση-ανάδειξη του Κάστρου της Μενδενίτσας, το οποίο προάσπιζε το πέρασμα των Θερμοπυλών για αιώνες, αποτελεί μείζον αναπτυξιακό έργο που επιβάλλεται να προγραμματισθεί-μελετηθεί και χρηματοδοτηθεί. Η ευκαιρία εχει παρουσιαστεί και υπάρχει. Είναι τα νέα προγράμματα ΕΣΠΑ, 2021-2027, είτε το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, ΕΠΑ 2021-2025. Πρόκειται για υποσχόμενα αναπτυξιακά πλαίσια, και οι όποιες προσπάθειες θα πρέπει να είναι προς αυτή τη κατεύθυνση.

Η πραγμάτωση του έργου αυτού είναι προς το συμφέρον όλων, καθόσον, εκτός από τη διατήρηση και αναβάθμιση του μνημείου, θα ενισχύσει τις τουριστικές, πολιτιστικές, και οικονομικές δυνατότητες της ευρύτερης περιοχής. Επιπλέον, αυξάνονται οι πιθανότητες το αποκαταστημένο-αναβαθμισμένο μνημείο να προσελκύσει το ανασκαφικό ενδιαφέρον αρχαιολόγων όπως και χορηγών χρηματοδότησής των.

Μια πρακτική ιδεα, που αξιζει ενδεχομένως να ληφθεί υπόψη, είναι ο διαχωρισμός του όλου έργου σε δύο ξεχωριστά μέρη: (Α) το ευκολώτερο και φθηνότερο μέρος που αφορά τον εξωραϊσμό του περιβάλλοντος χώρου και της βελτίωσης της προσβασιμότητας στο κάστρο, και (Β) το πλεον δύσκολο, χρονοβόρο και κοστοβόρο μέρος της ενίσχυσης και αποκατάστασης της ανωδομής του μνημείου.

Αποτελεί ευχής έργο, οι Αρχές (η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας-Ευρυτανίας, η Περιφέρεια και ο Δήμος) να ενεργοποιηθούν ώστε να λάβει το Κάστρο Μενδενίτσας την ευεργετική μεταχείρηση που έλαβε το Κάστρο Υπάτης (δείτε ΕΔΩ) (του οποίου η επιπλέον ανάδειξη συνεχίζεται με τη πρόσφατη διάθεση σημαντικών πόρων, π.χ., δείτε ΕΔΩ).

¨Ήλθε πλέον η ώρα για την πολιτεία να κάνει το χρέος της προς το ιστορικό Κάστρο της Μενδενίτσας.

Σχόλια Επισκεπτών

Βρέθηκαν στο διαδίκτυο 86 αξιολογήσεις Google του Κάστρου της Μενδενίτσας κυρίως από Έλληνες επισκέπτες αλλά και λίγους ξένους. Κάποιοι τονίζουν την αξία του, την ωραιότατη τοποθεσία και θέα, τη τουριστική του δυναμική, αλλά και τη θλίψη που προκαλεί στον επισκέπτη η εγκατάλειψή του.

Τα σχόλια για την εγκατάλειψη του Κάστρου προκαλούν εντύπωση και συνομολογούν σε αυτό που και εδώ τονίζεται: Ότι ήλθε η ώρα για την πολιτεία να κάνει το χρέος της προς το ιστορικό Κάστρο της Μενδενίτσας: να προχωρήσει στην αποκατάστασή του, την αναβάθμιση του εξωτερικού χώρου και την αξιοποίησή του.

Παρακάτω παρατίθενται κάποια σχόλια επισκεπτών:

Εκπληκτική θέα, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί πάρα πολύ περισσότερο από το κράτος, είναι παρατημένο εντελώς

A sad monument which is being destroyed by time and nature, practically left on its own. A fort at some point in time, now protects sheep and goats. Access is not very good, with parking for only a couple of cars. It's a pity local authorities haven't decided to do anything of value to restore and take advantage of the landmark.

Ελεύθερη Μετάφραση. Ενα μνημείο που προκαλεί λύπη καθώς το βλέπεις να φθείρεται από το χρόνο και τη φύση, παρατημένο στη τύχη του. Φρούριο στο παρελθόν, τώρα προστατεύει γιδοπρόβατα. Η πρόσβαση δεν είναι καλή, ενώ ο χώρος για στάθμευση είναι περιορισμένος. Είναι κρίμα που οι αρμόδιοι αυτοδιοικητικοί φορείς δεν έχουν κάνει τίποτε για την αποκατάσταση και αξιοποίηση του σπουδαίου αυτού μνημείου.

Φανταστικό μέρος, με φοβερή θέα, αλλά μέσα στο πνεύμα....της εποχής της κρίσης (πεταμένα σίδερα, ηλεκτρικά ερμάρια ανοιγμένα, προβολείς σπασμένοι, κεραία του Wi-Fi στον χώρο του κάστρου).

Δεν καταφέραμε ποτέ να ανέβουμε. Στους χάρτες δε δείχνει πρόσβαση ούτε με το αυτοκίνητο, ούτε με τα πόδια. Σε πάει μέχρι ενός σημείου αλλά δε μπορείς να το βρεις μετά. Κρίμα γιατί φαίνεται ωραίο. Κακώς που το χωριό δεν το εκμεταλλεύεται ανάλογα.

Υπέροχη θέα.. γίνεται μια προσπάθεια επισκευής στο εσωτερικό, αλλά μέχρι να φτάσεις σε πιάνει μια θλίψη..

One of the highlights of my trip to Greece. There's not all that much left, hard to get to, not well maintained.... but you will have the place all to yourself. Feeling a connection to a place without the hords of selfie snapping tourists. A few walls remain and some underground structures, but a magnificent view and a feeling of solitude where you can imagine what the history of the place truly felt like

Ελεύθερη Μετάφραση. Ένα απο τα κορυφαία μέρη του ταξιδιού μου στην Ελλάδα. Δεν έχουν διασωθεί πολλά πράγματα εκεί, δύσκολο να φτάσεις, όχι καλά συντηρημένα... αλλά θα έχεις το όλο μέρος για τον εαυτό σου. Αισθάνεσαι μια προσωπική σύνδεση με το χώρο χωρίς τις ορδές των τουριστών γύρω να αυτοφωτογραφίζονται. Διασώζονται λίγα τείχη και κάποιες υπόγειες κατασκευές, αλλά η απαράμιλλη θέα και η μοναχικότητα του σε προσκαλούν να φανταστείς την ιστορία αυτού του τόπου.

Τα σχόλια και η βαθμολογία των επισκεπτών βρίσκονται ΕΔΩ. Παρά την εγκατάλειψη του λαμβάνει 4,2 αστέρια στα 5.

Σε ένα πρόσφατο περιηγητικό άρθρο (10/11/2020) που δημοσιεύεται στο e-thessalia.gr (Δείτε το άρθρο ΕΔΩ), εκτός απο τις θετικές εντυπώσεις για την μνημειακή αξία του κάστρου της Μενδενίτσας, σημειώνεται με αιχμηρό καταγγελτικό λόγο η εγκατάληψη του μνημείου στη τύχη του από τους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες. Επειδή οι εντυπώσεις εκεί βρίσκονται πολύ κοντά στη παραγματικότητα μεταφέρονται παρακάτω (με την άδεια του συγγραφέα), με την ελπίδα ότι μπορεί να τύχουν της προσοχής αυτών που έχουν την ευθύνη του μνημείου.

Α). "....Λαβυρινθώδεις διαδρομές και δρομάκια στενά που δεν οδηγούσαν παρά στις αυλές και τους τοίχους των μουντών σπιτιών του χωριού συνείργησαν ώστε να μην μπορούμε να βρούμε διέξοδο προς το κάστρο που φαινόταν δα ψηλωμένο, πάνω από τις στέγες των σπιτιών.

Πρώτη παρατήρηση. Δεν υπάρχει χώρος στάθμευσης ούτε έχει γίνει κάποια πρόβλεψη για τους επισκέπτες ενός τέτοιου επιβλητικού μνημείου – θησαυρού της διαχρονικής ιστορίας μας.

Δεύτερη διαπίστωση: Ο επισκέπτης εγκλωβίζεται μέσα στα στενά και δεν μπορεί να κάνει ούτε μπρος ούτε πίσω…

Ας μη μιλήσουμε προς το παρόν για την τρίτη και φρικτότερη διαπίστωση, που αφορά στους ντόπιους και όλους τους ενδιαφερόμενους τοπικούς παράγοντες που ολιγώρησαν ή μεταποίησαν την περιουσία του μνημείου σε ξέφραγο αμπέλι. Ή μάλλον σε φραγμένο αμπέλι… "

Δείτε ΕΔΩ

Β) "....Συνεχίζοντας την εξωτερική περιήγησή μας σιγά σιγά φτάνουμε στην ανατολική άκρη του κάστρου, περπατώντας με δυσκολία πάνω στα άγρια χόρτα και το απόκρημνο πρανές του λόφου.

Εδώ παρατηρούμε κάτι το συγκλονιστικό. Ένας ολόκληρος πυλώνας, όμοιος με εκείνους των αρχαίων ελληνικών ακροπόλεων, είναι περίπου θαμμένος μέσα στην πυκνή ποώδη βλάστηση και κυρίως περιφραγμένος από κάποιον αγρότη που τον έκαμε χτήμα του… Τα τσίγκια, το σύρμα και όσα άχρηστα μικροαντικείμενα είχε μαζέψει ο λαμπρός αυτός Βοδονιτσιώτης τα ύψωσε έτσι που να μην μπορεί κανείς να υπερκεράσει τον πανύψηλο ανατολικό πύργο του κάστρου.

Πηδάμε τα τσέρκια και τις σκουριές με κίνδυνο και βρισκόμαστε από την μπροστινή μεριά του «ιδιόκτητου» περιβολιού αυτουνού του ελληναρά που κανείς από τους αρμόδιους δεν συγκινήθηκε να του τραβήξει το αυτί. Από την πλευρά αυτή του φραγμένου χτήματος (και μόνον από αυτή) διακρίνεται με πλήρη την αποδεικτική της ισχύ, η αρχαία οχύρωση, που δεν έχει καμιά μα καμιά σχέση με την περιτείχιση των Φράγκων του 15ου αιώνα.

Ανηφορίζουμε το απότομο μονοπάτι μέσα από το χτήμα του «ιδιοκτήτη» της αρχαίας ακρόπολης και περνάμε στον εισόδιο περιαύλειο χώρο της επικράτειας του κάστρου. Ο χώρος αυτός είναι ιδιαίτερα φροντισμένος και ομαλός και προσφέρει μιαν εκπληκτική εικόνα της φράγκικης πολιτείας, όπως η τελευταία υψώνει τα τρομερά της τείχη με μια εισόδια πύλη προς τα βόρεια πια. "

Page updated

Google Sites

Report abuse