ΝΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΜΕΝΔΕΝΙΤΣΑΣ

Τόπος Ιστορίας και Μνήμης 


Ιστορικό: Το αίτημα δημιουργίας "Τόπου Ιστορίας και Μνήμης Μενδενίτσας", τεκμηριώθηκε το καλοκαίρι του 2018 από μια άτυπη επιτροπή (**) προβολής της ιστορίας της Μενδενίτσας, με συντονιστή τον Χρ. Χαλδούπη. Το αίτημα μαζί με τις συγκεκριμένες δράσεις-προδιαγραφές συμφωνήθηκαν από την επιτροπή και τέθηκαν υπόψη 325 κατοίκων και καταγόμενων από τη Μενδενίτσα οι οποίοι συναίνεσαν με την υπογραφή τους (βλέπε πλήρες Αίτημα παρακάτω). Στη συνέχεια, υποβλήθηκε από τον Πρόεδρο της Κοινότητας Γιώργο Αντερριώτη στο Δήμο Καμένων Βούρλων στις 27/08/2018, όπου έτυχε της ένθερμης υποστήριξης του Δημάρχου Ιωάννη Συκιώτη, και εγκρίθηκε ομόφωνα από το Δημοτικό Συμβούλιο στις 24/10/2018. Στη συνέχεια το έργο, εισήχθη στη διαδικασία προγραμματισμού και χρηματοδότησης, εκπόνησης της τεχνικής του μελέτης, και εν συνεχεία υλοποίησης. 

(**) Τα μέλη της επιτροπής: Αλεξίου Ντίνα, Αναγνώστου Ηλίας, Αντεριώτης Δ. Γιώργος, Αντερριώτης Ν. Δημήτριος, Αντερριώτης Β. Νίκος, Βλάχος Γρηγόρης, Γαλατάς Παναγιώτης, Λάμπρου Μαρία,  Σάμιος Κώστας, Σουλιώτης Βασίλης, Τσαμαντάνη Δέσποινα, Φαφούτης Δημήτρης, και Χαλδούπης Χρήστος


Το έτος 2019 έγινε δωρεά της τεχνικής μελέτης του έργου προς το Δήμο η οποία και εγινε αποδεκτή, έτσι το έργο ως τεχνικά ώριμο εγκρίθηκε για υλοποίηση το ετος 2020 με εγκεκριμένη πίστωση 20000 ευρώ. Όμως, δεν κατέστη δυνατόν να δημοπρατηθεί το έτος 2020 αλλά ούτε και το 2021 ώστε να αρχίσει η υλοποίησή του, κυρίως λόγω δυσκολιών και καθυστερήσεων που επέβαλε και η τρέχουσα πανδημία. 


5/01/21: Εγινε δεκτή από το Δήμο πρόταση της κοινότητας να μην γίνει η προβλεπόμενη μεταφορά της προτομής Δυοβουνιώτη. Δηλαδή να μείνει στη Ράχη όπου βρίσκεται τώρα εδώ και 20 χρόνια, ως έργο επί της Δημαρχίας Μώλου, και με τις προσωπικές προσπάθειες του αείμνηστου Δημάρχου της Κ. Παταργιά που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή. Η μη μεταφορά επιβάλλεται επίσης και για τεχνικούς και άλλους λόγους. Προτάθηκε από κοινού με τη κοινότητα, αντί της προτομής Δυοβουνιώτη, μια εναλλακτική λύση η οποία θα έχει και επετειακό χαρακτήρα σε σχέση με τον εορτασμό των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης: 1821-2021. 

Φθινόπωρο 2021. Εισαγωγή του έργου στο Προϋπολογισμό του 2022. Δρομολόγηση του έργου με την υπογραφή σύμβασης για το οικοδομικό μέρος του έργου στις 27/12/21. Υλοποίηση στη διάρκεια του 2022-23

Το έργο περιλαμβάνει τις ακόλουθες φάσεις - βασικά μέρη:

Φάση Α (Ολοκληρώθηκε)

1) Οικοδομικό μέρος με βάση τη Τεχνική μελέτη πολιτικού μηχανικού 

2) Πίνακας Ιστορικών στοιχείων

Φαση Β (Νοεμβριος 2022 - Οκτώβριος 2023 . Ολοκληρώθηκε)

1) Μάρμαρα: (α) Επενδύσεις μαρμάρων, (β) Μνημείο Ολοκαυτώματος,  (γ) Επιγραφικές Πλάκες

2) Φωτισμός και φύτευση  

3)  Μνημείο Καραβιδίων

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

ΦΑΣΗ Α: Οικοδομικό μέρος. Μάιος - Ιούνιος 2022  

Ακολουθεί η ανακοίνωση του προέδρου της κοινότητας κ. Γιώργου Αντερριώτη

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Στις 15 Μαιου 2022 άρχισε στη πλατεία του χωριού η κατασκευή του νέου μνημείου Μενδενίτσας. Ως γνωστόν πρόκειται για έργο που χρηματοδοτείται από το Δήμο Καμένων Βούρλων και επιβλέπεται από την Τεχνική Υπηρεσία.

Στις 5 Ιουνίου 2022 η φάση Α που περιλαμβάνει κυρίως το οικοδομικό μέρος του έργου όπως και τον εξωραϊσμό των  υπαρχόντων τοιχίων κοντά στο μνημείο και κυρίως την ανακαίνιση της πρόσοψης της πλατείας από την πλευρά του δρόμου ολοκληρώθηκαν( φωτογραφίες).

Η φάση Β που περιλαμβάνει τη κατασκευή και τοποθέτηση:α)του μνημείου  Ολοκαυτώματος) επιγραφικές πλάκες στο πίσω τοιχίο και γ)την επένδυση με μάρμαρα της όλης κατασκευής, θα αρχίσει σύντομα και προβλέπεται να ολοκληρωθεί στους επόμενους λίγους μήνες.

ΦΑΣΗ Α: Πίνακας Ιστορικών Στοιχείων Σεπτ. 2022 

                          Το περιεχόμενό του Πίνακα μπορεί να διαβαστεί ΕΔΩ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

ΜΕΝΔΕΝΙΤΣΑ, 30 Σεπτεμβρίου 2022

ΘΕΜΑ: Πίνακας Ιστορίας Μενδενίτσας

Από: Γιώργο Αντερριώτη, Πρόεδρο της Κοινότητας Μενδενίτσας

Εγκαταστάθηκε στο υπό κατασκευή μνημειακό χώρο στη πλατεία, ο πληροφοριακός Πίνακας Ιστορίας της Μενδενίτσας όπως προβλέπονταν στο  αρχικό αίτημα προς το Δήμο.

Ο σχεδιασμός του πίνακα όπως και το περιεχόμενό του επιμελήθηκε ο Χρήστος Χαλδούπης. Το κόστος κατασκευής και εγκατάστασης καλύφθηκε από το εναπομείναν υπόλοιπο της δωρεάς προς τη κοινότητα του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Αντώνη Σμυρναίου, όπως αυτή προέκυψε πέρυσι το καλοκαίρι από τη διάθεση του βιβλίου του: «Με τα μάτια ενός Μετσοβίτη αγωνιστή: Η Μενδενίτσα Λοκρίδας στα 1833».

ΦΑΣΗ Β: Μνημεία και μάρμαρα - Σχεδιασμός

Το Παλαιό Ηρώον Μενδενίτσας. Ετος ανέγερσης 1961 - Δωρεά Κυριαζή και Ελένης Τραπάτσα. Προτείνεται όπως αποκατασταθεί στο δυνατό βαθμό απο τη σημερινή του μορφή, η οποία τροποποιήθηκε απο την αρχική στη διάρκεια της επταετίας 1967-1974. Δυστυχώς, στις επεμβάσεις αυτές το μαρμάρινο ανάγλυφο στεφάνι αφαιρέθηκε και δεν διασώθηκε. 

Μνημείο Ολοκαυτώματος και Επιγραφικών πλακών

ΦΑΣΗ Β. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Η υλοποίηση άρχισε στα τέλη Νοεμβρίου του 22, με την επιμαρμάρωση του δαπέδου, της σκάλας εισόδου και των ορθομαρμαρώσεων. Η ανέγερση του μνημείου Ολοκαυτώματος και της ανάρτησης των Επιγραφικών πλακών εγινε το καλοκαίρι του . 

Ο κατασκευαστής του έργου είναι η Εταιρεία "Μάρμαρα Ποντίκα Α. Ε." με έδρα τη Λαμία. Η επίβλεψη της κατασκευής ήταν της Τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου και του Προέδρου της κοινότητας Μενδενίτσας. Η εργασίες υλοποίησης του έργου έγιναν από το τεχνίτη μαρμάρου Κώστα Θεοδώρου, απο την Ανθήλη Φθιώτιδας.  

Φωτογραφίες δίνονται στα παρακάτω φώτο-καρουσέλ. 

ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 

ΤΟ ΝΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΜΕΝΔΕΝΙΤΣΑΣ *

Πριν και κυρίως μετά την επίσημη αναγνώριση της ιστορικής Μενδενίτσας από τη πολιτεία ως Μαρτυρικό Χωριό στις 20 Μαρτίου 2020, η ανάγκη ανέγερσης ενός ολοκληρωμένου μνημείου ήταν επιτακτική. O Δήμος Καμένων Βούρλων, επί Δημαρχίας Ιωάννη Συκιώτη, προχώρησε στην ανέγερση του νέου μνημείου Μενδενίτσας μετά την ομόφωνη έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου του τεκμηριωμένου αιτήματος του Προέδρου της κοινότητας Μενδενίτσας Γεωργίου Αντερριώτη και μιας 12-μελούς επιτροπής Μενδενιτσιωτών που συνοδεύονταν από εκατοντάδες υπογραφές συγχωριανών και φίλων του χωριού. Το Αίτημα υποβλήθηκε στις 25 Αυγούστου 2018.

Στο νέο μνημείο,  «Τόπος Ιστορίας και Μνήμης», στη πλατεία Μενδενίτσας, πέραν του υπάρχοντος παλαιού μνημείου (του 1961-από λευκό Πεντελικό μάρμαρο) που ανακαινίστηκε και στερεώθηκε, περιλαμβάνεται μια μαρμάρινη στήλη που ανεγέρθηκε στη μνήμη του Ολοκαυτώματος Μενδενίτσας από τους Γερμανούς Ναζί στις 9 Οκτωβρίου 1943. Στο πίσω μέρος της στήλης υπάρχει  χαραγμένο, μαζί με ένα συμβολικό σκίτσο ενός χαρακτηριστικού ερειπίου σπιτιού της εποχής εκείνης, ένα σύντομο χρονικό της καταστροφής του χωριού. Είναι ενδιαφέρον ότι το μνημείο ολοκαυτώματος ανεγέρθηκε ακριβώς 80 χρόνια μετά την πυρπόληση της Μενδενίτσας (1943 – 2023).

Επιπλέον, ο μνημειακός τόπος πλαισιώνεται στην ανατολική πίσω πλευρά από σειρά λευκών μαρμάρινων επιγραφικών πλακών που μνημονεύουν τις κύριες περιόδους ιστορίας της Μενδενίτσας, όπως και τους υπέρ της πατρίδας πεσόντες και τα θύματα του ολοκαυτώματος. Η κεντρική μαρμάρινη πλάκα προβάλλει, καλλιτεχνικά χαραγμένες στο μάρμαρο «Προς Τιμήν και εις Μνήμην» τις μορφές των Εθνικών ηρώων: Γιάννη Δυοβουνιώτη, Αθανασίου Διάκου και Κομνά Τράκα, που απελευθέρωσαν τη Μενδενίτσα στις 13 Απριλίου 1821.

Το μνημείο επίσης περιλαμβάνει έναν ενημερωτικό Πίνακα Ιστορίας που παρέχει, και στα Αγγλικά, περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία της Μενδενίτσας, ενώ κάνει ξεχωριστή αναφορά στο περίφημο μεσαιωνικό της κάστρο. 

Η ανέγερση του Μνημείου χρηματοδοτήθηκε από το Δήμο Καμένων Βούρλων και αποτελεί έργο μακράς συλλογικής προσπάθειας. Θερμές ευχαριστίες οφείλονται σε όλους όσους βοήθησαν, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, στην πραγμάτωσή του. Η Μενδενίτσα, 80 χρόνια μετά την καταστροφή της από τους Γερμανούς Ναζί, απέκτησε ένα ολοκληρωμένο Μνημείο αντάξιο της Ιστορίας της και ένα Τοπόσημο στη πλατεία του χωριού που θα υπηρετεί τη διατήρηση της Συλλογικής Μνήμης στο παρόν και στο μέλλον.

Τέλος, το νέο μνημείο αναδεικνύει και αναβαθμίζει τη σημασία της Μενδενίτσας ως επισκέψιμου ιστορικού, παιδαγωγικού, και τουριστικού προορισμού, με όλες τις ευεργετικές προοπτικές που αυτό εμπεριέχει.

------------------------------------------  

* 3 Νοεμβρίου 2023: Το παρόν κείμενο αποτελεί ανάρτηση στο facebook που έγινε στις 3 Νοεμβρίου 2023 από το Χρήστου Χαλδούπη, ο οποίος συμμετείχε ενεργά στο σχεδιασμό και στη πολύπλευρη διαδικασία υλοποίησης του έργου.