Beatles

Beatles - het begin

BEATLES (het begin)

De Beatles hebben gezorgd voor de bloei van de popmuziek en is de meest belangrijke en succesvolle popgroep ooit.

Ze zijn anno 2015 nog steeds erg populair. Dat blijkt wel uit het grote aantal hitnoteringen (55x) in de Nederlandse Top 2000.

De Beatles vindt zijn oorsprong in het midden van de jaren vijftig. In Engeland is skiffle dan de grote rage. Deze Britse interpretatie van country en rock & roll is eenvoudig te spelen met slechts een akoestische gitaar, een wasbord en een zeepkistbas. Talloze tieners richten hun eigen skifflegroep op. Zo ook ene John Lennon in de Britse havenstad Liverpool, die zichzelf in maart 1957, enkele weken na de aanschaf van zijn eerste gitaar, uitroept tot leider van The Quarrymen. Na afloop van het derde optreden van The Quarrymen, op 6 juli 1957, maakt John kennis met Paul McCartney. Deze haalt er een schoolvriendje bij die weliswaar jonger is, maar aardig gitaar speelt: George Harrison. Ook Stuart Sutcliffe, een studievriend van Lennon die beter het penseel dan de basgitaar hanteert, wordt in de inmiddels tot The Silver Beatles omgedoopte groep gehaald. Een vaste drummer vindt men in Pete Best, zoon van de eigenares van de Casbah-club, een van de vaste adressen waar de groep speelt.

StuartPete

De eerste serieuze podiumervaring doet het vijftal augustus 1960 op in de Duitse havenstad Hamburg, waar meerdere Liverpoolse rock & roll-groepen emplooi vinden in de rosse buurt, de Reeperbahn. In de Indra Club en de Kaiserkeller leren ze de wetten van de showbizz kennen. De clubeigenaren vinden alles best zolang er maar flink show wordt gemaakt, zodat de mensen moe worden en veel drinken. De zich als 'outcasts' gedragende Beatles komen al snel in de problemen en worden het land uitgezet.

Terug in Liverpool is het publiek onder de indruk van de vorderingen die The Beatles hebben gemaakt. Hun populariteit in hun 'eigen' Cashbah breidt zich al snel uit naar andere clubs, zoals de Cavern. In het voorjaar van 1961 gaan de Beatles opnieuw naar Hamburg, waar ze op 1 april (paaszaterdag) voor het eerst in de Top Ten Club staan.

Tijdens dit bezoek maken ze ook hun eerste officiële plaatopname, als begeleiders van de eveneens uit Liverpool afkomstige zanger Tony Sheridan. Het resultaat van de sessie, de single My Bonnie/When The Saints op Polydor, behaalt de 32e plaats van de Duitse hitparade en wekt de nieuwsgierigheid van Brian Epstein, een Liverpoolse platenwinkelier die de groep overneemt van hun eerste manager Allan Williams. Daarna gaan de Beatles nog tweemaal naar Hamburg, waar ook het karakteristieke Beatlekapsel ontstaat. Verantwoordelijk daarvoor is de Duitse fotografe Astrid Kirchherr, de vriendin van Stu Sutcliffe. Stu besluit de groep te verlaten en in Duitsland bij Astrid te blijven. Daar overlijdt hij op 10 april 1962 aan een hersenbloeding. Postuum krijgt hij veel lof voor zijn schilderijen.

Intussen is de nieuwbakken manager Brian Epstein hard bezig te proberen voor de Beatles een platencontract in de wacht te slepen. Na diverse afwijzingen krijgt de groep een kans bij Decca, waar op nieuwjaarsdag 1962 auditie gedaan kan worden. "THE DECCA TAPES" laat horen hoe The Beatles die dag klinken: zenuwachtig en timide. Het wekt dan ook geen verbazing dat ze worden afgewezen. Uiteindelijk komen ze via een attente geluidstechnicus en muziekuitgeverij Ardmore & Beechwood terecht bij EMI.

Brian

George

Stafproducer George Martin van het 'goedkope' Parlophone-label hoort wel iets in de groep, maar zegt na de voorspoedig verlopen auditie te twijfelen aan de kwaliteiten van Pete Best. De bij de fans mateloos populaire drummer wordt ogenblikkelijk vervangen door Richard Starkey alias Ringo Starr, die daarvoor bij Rory Storme And The Hurricanes wordt weggelokt. Muzikaal noch uiterlijk is Ringo een hoogvlieger, maar zijn karakteristieke stijl en hoge mate aan schattigheid vormen essentiële schakels in de succesformule.

John GeorgeRingo

Tijdens de eerste platensessies valt een belangrijk besluit. Geheel tegen de dan heersende gewoonte in weigeren de Beatles het door George Martin aangedragen How Do You Do it? als single en kiezen voor liedjes van eigen makelij. Als dank krijgt muziekuitgever Dick James, die Martin het hitpotente How Do You Do It? levert, het succesvolste componistenduo van de twintigste eeuw, Lennon & McCartney, in de schoot geworpen.

Het charmante maar weinig opzienbarende Love Me Do behaalt op de vleugels van de regionale populariteit de zeventiende plaats in de hitparade. Veel beter vergaat het Please Please Me, dat alle gimmicks bevat die de groep populair maken: een mondharmonica, hoge oeh's (waarin McCartney zo schattig met het hoofd schudt), yeah-yeah-yeah's en teksten waarin het slechts draait om jij en ik. De single haalt de tweede plaats.

Op 11 februari 1963 nemen de Beatles in één dag de lp "PLEASE PLEASE ME" op, een plaat met eigen composities en obscuur materiaal van anderen, dat de jongens kennen van de importplaatjes die worden gedraaid in de locale koffiebars. Deze LP zal 30 weken op de 1e plaats van de Britse Albumlijst prijken.

Intussen breken ook andere merseybeatgroepen landelijk door (zie BEAT), maar The Beatles groeien met nummer-1 hits als From Me To You, She Loves You, I Want To Hold Your Hand en Can't Buy Me Love uit tot een ongeëvenaard fenomeen.

Overal waar de 'Fab Four' verschijnen, breekt 'Beatlemania' uit en moet het viertal rennen om het vege lijf te redden uit de klauwen van de hysterische fans. De energierijke en steeds origineler wordende songs, de humoristische interviews en het voor die tijd revolutionair lange Beatlehaar (tot op de wenkbrauwen en net over oren en boord) verwoorden exact de ontluikende rebellie bij een tienergeneratie die juist bezig is kennis te maken met nieuwe verworvenheden als zakgeld en vrije tijd. De ouderen vinden de Beatles weliswaar luidruchtig, maar toch in elk geval acceptabel, zoals blijkt uit de uitnodiging voor een optreden tijdens de jaarlijkse Royal Variety Show op 4 november 1963, ten overstaan van prinses Margaret en de koningin-moeder. Lennon schrijft daar geschiedenis door kwajongensachtig te vragen of de mensen op de goedkope plaatsen mee willen klappen en de gelukkigen op de dure plaatsen met hun juwelen willen rinkelen.

De vraag naar Beatles-producten is enorm en rondom de groep ontstaat een hele industrie van kauwgom, behang, laarzen, lampen en jurken. Zelf komen ze met "WITH THE BEATLES", een productioneel beter verzorgde kopie van "PLEASE PLEASE ME", en de EP Long Tall Sally, gevuld met coverrepertoire uit hun Hamburg-periode. De jongens spelen dit materiaal ook tijdens de mateloos populaire BBC-radioshows From Us To You, Saturday Club en Pop! Go The Beatles.

In december 1963 zitten de Beatles qua populariteit in Engeland aan hun plafond met zeven singles en EP's in de Top 20 en een fanclub met 80.000 leden. Tal van groepen staan echter klaar om de Beatles van hun troon te stoten: The Dave Clark Five, The Hollies, de vervaarlijk uitziende Rolling Stones (aan wie McCartney heel slim I Wanna Be Your Man weet te slijten) en de regelrecht door de duivel gezonden Pretty Things. Vandaar dat Brian Epstein verwoede pogingen doet buitenlandse markten aan te boren. Aanvankelijk met weinig succes, maar de Amerikaanse release van I Want To Hold Your Hand verandert alles. Bij aankomst op Kennedy Airport in februari 1964 staan 10.000 krijsende fans te wachten en maar liefst 73 miljoen tv-kijkers zien de Beatles in de Ed Sullivan Show. In de zomer van 1964 maken de jongens tournees door Europa en het verre oosten. In Adelaide komen 300.000 mensen naar één plek toe om The Beatles te zien. Een recordaantal.

Als de groep op 5 en 6 juni 1964 naar Nederland komt, blijft Ringo achter met een keelontsteking. Jimmy Nicol is de vervanger die in Hillegom en Blokker meespeelt en die ook even mag proeven aan de roem tijdens de rondvaart door de Amsterdamse grachten.

in Blokker

Op 10 juli 1964 komt de lp "A HARD DAY'S NIGHT" uit, de titelsong verschijnt tegelijkertijd op single. "A HARD DAY'S NIGHT" telt voor het eerst alleen eigen composities en laat een muzikaal veel rijpere groep horen. Het geluid van de plaat wordt sterk beïnvloed door Georges nieuw aangeschafte Rickenbacker-gitaar, een revolutionair instrument in die dagen.

In juli 1964 beleeft ook de gelijknamige film zijn première, een geslaagde komische impressie van het leven van de Beatles. Onderwijl gaat de groep opnieuw naar de Verenigde Staten voor een meer grootscheeps opgezette toer. Direct daarna moeten de Beatles wederom de studio in voor de opname van "BEATLES FOR SALE", die verschijnt op 27 november 1964. De titel zegt het al: de Beatles hebben de top bereikt en zouden nu even tot rust moeten kunnen komen, maar krijgen daarvoor geen tijd. De uitgebluste gezichten op de hoes spreken boekdelen. Wel markeert de plaat een opmerkelijke verandering bij John Lennon. Voor het eerst wijkt hij als tekstschrijver af van de vaste formule met het introspectieve I'm A Loser.

Wist je dat ....

In 1963 wil George Martin dat de Beatles als 2e single "How do you do it" opnemen, als opvolger van "Love me do". Paul en John weigerden dat, waarna Gerry and the Pacemakers het opnam; het kwam op nummer 1 terecht.

In 1964 stonden bij hun tournee in Australië zelfs 250.000 mensen voor hun hotel in Melbourne en zelfs 300.000 in Adelaide.

Op zijn 21e verjaardag in 1964 ontving George Harrison 52 postzakken met zo'n 15.000 kaarten voor zijn verjaardag.

(laatst bijgewerkt op 25-01-2016)