Meisjesschool

Het schoolgebouw uit 1846 kort voor de sloop (ca. 1975): rechts eerst sigarenfabriek van Oenen & Manssen, aansluitend het schoolgebouw.

de schoolleiding

In 1816 was Johannes Glaser de onderwijzer van de jongensschool;  aan het hoofd van de school voor meisjes stond  weduwe Roland.  Zij werd in 1818 opgevolgd door Wilhelmina Hendrika Leignes.  Enkele jaren later, in 1825,  leidde dit tot een huwelijk tussen Johannes Glaser en  Wilhelmina Hendrika Leignes. Mevrouw Glaser-Leignes had ca. 30 leerlingen op haar school.  In 1846 werd een nieuw schoolgebouw met woning ingericht voor een ''Instituut van onderwijs voor jonge juffrouwen''.  Enkele jaren later baten de zusters Van Gogh, Bertha en Truitje, een kostschool uit in Kampen.  Dit waren twee ongetrouwde zussen van  ds. Dorus van Gogh en daarmee tantes van Vincent en Theo.  In het laatste kwart van de 19e eeuw stond de meisjesschool onder leiding van Line Liernur.  Bij haar in huis woonde lerares Bora van Vloten. Het huishouden van de ongehuwde dames werd bestierd door Marie Mensing, een nicht van Line Liernur. Marie was feministe en  van de genoemde dames het meest actief en  strijdbaar. Zij was degene die allerlei activiteiten ondernam en daarin gesteund werd door  Bora van Vloten en Cato Lubach.  Cato's vader Douwe Lubach zorgde ervoor dat aan de Kamper meisjesschool vanaf 1870,  op proef, ook lessen in natuurkunde, scheikunde, natuurhistorie en cosmographie werden gegeven.  Het werd een geslaagd experiment, zelfs al afgestudeerde meisjes kwamen als toehoorders de lessen volgen.  

de leerling

Marie Milatz groeide op in Kampen. Het is niet onwaarschijnlijk dat zij als leerling de meisjesschool aan de Burgwal bezocht.  In 1894 verhuisde zij naar Zwolle waar Marie Milatz  bekend werd door haar strijd voor vrouwenkiesrecht en tegen het korset.  Marie Mensing en Marie Milatz waren van verschillende generaties, maar streden beiden voor vrouwenkiesrecht. Zij hebben elkaar zeker gekend. Misschien hebben de dames ook wel samengewerkt bij het aantrekken van sprekers voor  door hen georganiseerde avonden in Kampen en Zwolle. 

Haarlem als verbindende factor

Line Liernur, Marie Mensing en Cato Lubach waren van de zelfde generatie. Line Liernur, Marie Mensing en Cato's vader Douwe Lubach groeiden op in Haarlem. Ook de vader van Marie Milatz, gymleraar Frederik Franciscus Milatz, kwam uit Haarlem. Israël Waterman, tussen 1835 en 1850 hoofdonderwijzer van de Joodse school, was opgeleid in Haarlem. 

In Haarlem stond in de eerste helft van de 19e eeuw de beste Rijks-Kweekschool van Nederland. Daar in Haarlem werd in 1867 door particulieren de eerste mms (middelbare meisjesschool) opgericht. Een school, die meisjes opleide op het niveau van het (veel later ingevoerde) havo-diploma. Het examen van de mms gaf toegang tot de kweekschool, de kunstacademie en de school voor maatschappelijk werk. De mms werd ook gezien als een goede vooropleiding voor het werk van secretaresse. 

bronnen:

. Dr. R.J. Kolman, De Latijnse school en het Stedelijk Instituut te Kampen verenigd tot Gymnasium (1847), KA 1969

. ir. R.G. Busser, Het eerste jaar van de stadsvernieuwing in Kampen, KA 1976

. Marhilde Wessels-Bierling, Souvenir, een 19e eeuws album amicorum in Kampen, KA 2018

. P.Th.F.M. Boekholt en E.P. de Booy, De Geschiedenis van de school in Nederland, Van Gorcum-Assen, 1987

. G.H. Leignes Bakhoven, Levensbericht van Douwe Lubach, 25 december 1815 - 11 october 1902, Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1905

. www.begraafplaatsgroenesteeg.nl/vanGogh

. www. openarchieven.nl/leignes

. wikipedia.org/Middelbare_meisjesschool

. Kampenaandearbeid.nl 

©cultuurZIEN, 2021