Πολλές χώρες πλήττονται από την παγκόσμια κρίση της κλιματικής αλλαγής και την άνοδο της στάθμης των θαλασσών. Το ένα τέταρτο της Ολλανδίας, παραδείγματος χάριν, θα βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, αν δεν προστατευόταν από τεχνητά φράγματα. Εντούτοις, το Tuvalu αντιμετωπίζει ένα ακόμα μεγαλύτερο και αμεσότερο πρόβλημα: ως και 40% της πρωτεύουσάς του βυθίζεται στο νερό στην πλημμυρίδα, ενώ εικάζεται πως ολόκληρο το νησιωτικό σύμπλεγμα –που φιλοξενεί περίπου 11 χιλιάδες κατοίκους– θα καταστεί μη κατοικήσιμο μέχρι το τέλος του αιώνα. Εν όψει αυτών των δραματικών προβλέψεων, ο υπουργός εξωτερικών του Tuvalu, Simon Kofe, ανακοίνωσε προ ολίγων εβδομάδων τη μεταφορά ολόκληρου του κράτους σε κάποιου είδους «metaverse»!
Το Tuvalu στην Υδρόγειο
Τι είναι, όμως, αυτό το «metaverse»;
Ο όρος «metaverse» προέρχεται από την ελληνική λέξη «μετά» και την αγγλική λέξη «universe» (σύμπαν) και επινοήθηκε το 1992 από τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Neal Stephenson, ο οποίος τον αξιοποίησε στο βιβλίο του Snow Crash για να «περιγράψει έναν κόσμο εικονικής πραγματικότητας όπου οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ψηφιακά άβαταρ (όρος που προέρχεται αρχικά από την ινδουιστική θρησκεία και υποδηλώνει μία οντότητα σε ανθρώπινη μορφή) του εαυτού τους για να εξερευνήσουν αυτόν τον καινούργιο ψηφιακό κόσμο και συχνά για να αποδράσουν από μια δυστοπική πραγματικότητα», όπως εξηγεί σε άρθρο του στην Καθημερινή ο κ. Παναγιώτης Κριάρης.
Το metaverse μπορεί κανείς να το εξερευνήσει χρησιμοποιώντας γυαλιά εικονικής πραγματικότητας.
Ουσιαστικά, λοιπόν, αυτό που θα επιχειρήσουν οι πολίτες του Tuvalu είναι η δημιουργία ενός τρισδιάστατου αντιγράφου του νησιωτικού συμπλέγματος και η μεταφορά αυτού σε κάποια ψηφιακή βάση δεδομένων, στην οποία θα έχουν πρόσβαση όλοι οι κάτοχοι της υπηκοότητας.
Παρ’ όλα αυτά, ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα παραμένει: και οι ίδιοι οι άνθρωποι τι θα απογίνουν; Ναι, η γη, τα κτίρια, τα αντικείμενα, όλα αυτά μπορούν να ψηφιοποιηθούν, όμως οι άνθρωποι πρέπει κάπου να ζήσουν – δεν μπορούν να κοιμηθούν σε ένα εικονικό κρεβάτι, δεν μπορούν περπατήσουν, να παίξουν, να καθίσουν σε μία παραλία φτιαγμένη από pixel στην οθόνη ενός υπολογιστή, αποθηκευμένη με τη μορφή «1001100011…» σε κάποιο δίσκο! Συνεπώς, οι αντιπρόσωποι του Tuvalu, καλούν τις γειτονικές τους χώρες να επιτρέψουν στους πολίτες του μικρού κράτους να μετακινηθούν με ευκολία σε αυτές, για να βρουν ένα καινούργιο φιλικό μέρος, όπου σταδιακά να εγκατασταθούν και να μάθουν να το αποκαλούν «σπίτι»…
Προσπάθεια ανάκτησης γης στην Funafuti, πρωτεύουσα του Tuvalu.
Πέρα, όμως, από το ζήτημα που απασχολεί άμεσα τους κατοίκους του Tuvalu σχετικά με την επιβίωσή τους, η έκκλησή τους για βοήθεια, πρέπει να μας ευαισθητοποιήσει, ώστε να συνειδητοποιήσουμε πως η κλιματική κρίση δεν είναι ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας ούτε κάτι που θα προβληματίσει τις μελλοντικές γενιές, είναι πραγματικό και συμβαίνει τώρα! Παράδειγμα, το Tuvalu: κάθε χρόνο οι αποκαλούμενες «king tides» (βασιλικές παλίρροιες) βυθίζουν μεγάλο μέρος των νησιών στο νερό και δεν ταλαιπωρούν απλώς τους κατοίκους, αλλά απειλούν και την τοπική χλωρίδα και τις περιορισμένες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, αφού «δηλητηριάζουν» το γλυκό νερό με αλάτι. Επιπλέον, η άνοδος της θερμοκρασίας της θάλασσας, αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τους κοραλλιογενείς υφάλους που περιβάλλουν και προστατεύουν τα νησιά, καθώς και για τα ψάρια που ζουν εκεί. Είναι, λοιπόν, εμφανές πως οι συνέπειες της απερισκεψίας όλων μας βασανίζουν απομονωμένες κοινότητες και καταστρέφουν περεταίρω το περιβάλλον και τον πλανήτη και, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι λύση να διατηρούμε –δημιουργώντας ψηφιακά αντίγραφα– ό,τι δεν προσπαθήσαμε αρκετά να σώσουμε, γιατί τότε το «metaverse» θα καταλήξει να είναι ένα ψηφιακό νεκροταφείο και, φυσικά, αν φτάσουμε κάποτε στο σημείο να μην είναι πλέον η Γη κατοικήσιμη, δεν θα μπορούμε να στραφούμε σε αυτό για βοήθεια!
Τμήμα της κοραλλιογενούς νήσου Funafuti.