Bodybuilding
και Αναβολικα

Μάστιγα τείνουν να γίνουν οι αναβολικές ουσίες και τα διάφορα σκευάσματα που λαμβάνονται από αθλητές (body builders) και διακινούνται παράνομα σε γυμναστήρια και αθλητικές λέσχες. Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε τα γυμναστήρια και οι “fitness influencers” ωθούν σε τέτοιες καταχρήσεις και συμπεριφορές, ενώ τα θύματα των αναβολικών πολλαπλασιάζονται χρόνο με τον χρόνο. Έτσι, όλοι κατακλυζόμαστε από απορίες σχετικά τόσο με το τι είναι, όσο και γιατί κάποιος να κάνει κάτι τέτοιο, και οι απορίες αυτές είναι επιτέλους σε θέση να απαντηθούν.

Ανάγκη για ορθή ενημέρωση

Πολλοί από τους χρήστες αναβολικών ουσιών έχουν λανθασμένη αντίληψη για τις επιδράσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Παρασύρονται από την παραπληροφόρηση και μαγεύονται από τα «θετικά» αποτελέσματα που μπορεί να επιφέρουν παροδικά στην εμφάνισή ή στις αποδόσεις τους. Ωστόσο, συνήθως σε τέτοιες καταστάσεις αποσιωπώνται οι βλαβερές και μόνιμες επιπτώσεις που προκύπτουν από την εν λόγω χρήση.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό οι νέοι να καταλάβουν ότι τα θετικά που μπορεί να προκύψουν είναι παροδικά, ασήμαντα και αμελητέα σε σύγκριση με τις μόνιμες επιπλοκές που ενδέχεται να προκύψουν.

Τι είναι τα αναβολικά στεροειδή;

Πρόκειται για μία κατηγορία ουσιών που έχουν σχέση με την ορμόνη τεστοστερόνη, η οποία είναι η κυριότερη ορμόνη στους άνδρες που καθορίζει το φύλο και τα ανδρικά χαρακτηριστικά. Υπάρχουν, επίσης, αναβολικές ουσίες που είναι προ-ορμόνες. Αυτό σημαίνει ότι, όταν εισέλθουν στον οργανισμό, μετατρέπονται σε αναβολικά στεροειδή. Επειδή οι ουσίες αυτές έχουν πολλές επικίνδυνες δράσεις, απαγορεύονται. Δυστυχώς, όμως, κυκλοφορούν παράνομα.

Οι επιπτώσεις που έχουν στην υγεία

Είναι γεγονός ότι τα αναβολικά, αν και παράνομα, διακινούνται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό, γιατί πραγματοποιούν το όνειρο του κάθε bodybuilder, επαγγελματία αθλητή ή gymrat (όρος που χρησιμοποιείται για τα άτομα που πάνε καθημερινά και πολλές ώρες στο γυμναστήριο). Αναλυτικότερα, τα αναβολικά στεροειδή (ανδρογόνα) προάγουν την ανάπτυξη των μυών, κάνουν τα οστά πιο δυνατά και μειώνουν το λίπος του σώματος, κάτι αρκετά δελεαστικό για πολλούς ανθρώπους. Παρ’ όλα αυτά, τα αναβολικά έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία μας που δεν αναφέρονται όσο θα έπρεπε. Συνοπτικά, αυτές είναι:

1. Υψηλή πίεση

2. Υπερπηκτικότητα του αίματος

3. Διαταραχές στη λειτουργία του ήπατος

4. Αύξηση της “κακής” χοληστερόλης LDL

5. Μείωση της “καλής” χοληστερόλης HDL

6. Αυξημένος κίνδυνος για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια

7. Σοβαρή μορφή ακμής

8. Εθισμός

Επιπλέον, υπάρχει η πιθανότητα μόλυνσης λόγω κοινής χρήσης βελονών για τη χορήγηση των αναβολικών.

Πέρα όμως από τα σωματικά, μπορεί να προκληθούν και ψυχολογικά προβλήματα: απότομες και συχνές αλλαγές της ψυχικής διάθεσης, επιθετικότητα, μείωση της ικανότητας κρίσης, προβλήματα ύπνου, ψευδαισθήσεις, παράνοια. Μάλιστα, η κατάθλιψη μετά από τη διακοπή των αναβολικών στεροειδών έχει συσχετισθεί με αυτοκτονίες.

Η χρόνια χρήση αναβολικών οδηγεί σε αρκετές περιπτώσεις στο θάνατο, όπως αναφέρει και η Χαρά Σπηλιοπούλου, καθηγήτρια ιατροδικαστικής και τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης Ντόπινγκ: «Πολλά συστήματα του οργανισμού πλήττονται, κυρίως το συκώτι, αλλά και η καρδιά και το πεπτικό. Τα αναβολικά ενοχοποιούνται επίσης και για μυοκαρδιοπάθεια, αιτία που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο καρδιακής αιτιολογίας.»

Τα στατιστικά είναι τουλάχιστον ανησυχητικά, αφού, ακόμα κι αν ο χρήστης τα διακόψει, οι παρενέργειές τους στο σώμα είναι ισόβιες. «Μπορεί κάποιος να κάνει χρήση στα 20 και να του προκύψουν προβλήματα στα 50», εξηγούν οι ειδικοί.

Οι νέοι στον κόσμο του bodybuilding δυστυχώς φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς στη χρήση αναβολικών. Όπως εξηγεί ο 33χρονος bodybuilder και ιδιοκτήτης γυμναστηρίου Γιάννης Γιατζόγλου «τα παιδιά που παίρνουν αναβολικά εθίζονται και χρησιμοποιούν όλο και περισσότερα. Ξεκινούν ακόμη και από τα 17. Κάποιοι παίρνουν ακόμη και αναβολικά που απευθύνονται σε ζώα, βόδια, ταύρους, άλογα ιπποδρόμου, επειδή είναι πιο φτηνά. Όμως είναι και πιο τοξικά». Ωστόσο, θεωρούνται κατά μία έννοια σχεδόν “απαραίτητα”, όπως διευκρινίζει «στις μεγάλες κατηγορίες κιλών δεν μπορείς να επιβιώσεις χωρίς αναβολικά».

Αιτίες καταφυγής στην χρήση αναβολικών

Όπως έχει προαναφερθεί, βασική αιτία λήψης αναβολικών είναι η αύξηση της μυϊκής μάζας και η ελάττωση του σωματικού λίπους. Έτσι, όμως, γεννιέται ένα εύλογο ερώτημα: γιατί κάποιος να βάλει σε κίνδυνο την ψυχοσωματική του υγεία μόνο και μόνο για λίγους μύες;

Στην πραγματικότητα οι bodybuilders υποστηρίζεται ότι πάσχουν από μια αλλοιωμένη αντίληψη της εικόνας του σώματος, η οποία οδηγεί σε ψυχοπαθολογία. Η νευρική βουλιμία είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερφαγία, έμετο και παρατεταμένη νηστεία. Μερικοί ασθενείς με νευρική ανορεξία εκδηλώνουν επίσης βουλιμία. Έχει διαπιστωθεί μια σύνδεση μεταξύ της νευρικής βουλιμίας, της νευρικής ανορεξίας και του bodybuilding, που σχετίζεται με την αντίληψη της εικόνας του σώματος. Τα μη ρεαλιστικά, μυώδη ανδρικά και αδύνατα γυναικεία ιδανικά για το σώμα θέτουν τα άτομα σε κίνδυνο για αρνητικές εικόνες σώματος, με αποτέλεσμα τη χαμηλή αυτοεκτίμηση και τις ανθυγιεινές συνήθειες διατροφής και άσκησης. Έτσι, τα άτομα καταφεύγουν στη λήψη αναβολικών για να βελτιώσουν την εικόνα του σώματός τους.

Τo bodybuilding, ένα φαινόμενο που γίνεται αισθητό κυρίως στα γυμναστήρια, καταλαβαίνουμε ότι επιφέρει πολλές αρνητικές επιπλοκές στην υγεία μας γιατί «στις μεγάλες κατηγορίες κιλών δεν μπορείς να επιβιώσεις χωρίς αναβολικά». Αυτή η εκτεταμένη κατάχρηση έχει οδηγήσει ακόμα και σε πολλούς θανάτους, κάτι που οφείλεται στην έλλειψη σωστής ενημέρωσης. Υπάρχει ανάγκη οι έφηβοι και οι νέοι να ενημερωθούν και να κατανοήσουν τις συνέπειες των αναβολικών αλλά κυρίως να αποσυνδεθούν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να καταφέρουν επιτέλους να αγαπήσουν το σώμα τους και να σταματήσουν να υιοθετούν μη ρεαλιστικά πρότυπα. Η συνειδητοποίηση των ψυχολογικών λόγων χρήσης αναβολικών είναι το πρώτο βήμα στην προσπάθεια παροχής της συμβουλευτικής και στη συνέχεια της κατάλληλης ιατρικής θεραπείας που απαιτείται.