บทบาทของดนตรีในสังคม
บทบาทของดนตรีในสังคม
การดำรงชีวิตในปัจจุบันมีปัจจัยหลายด้านที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคม มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันส่งผลให้มนุษย์ที่อยู่ร่วมกันในสังคมเกิดการปรับตัวเพื่อที่จะสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสังคม จึงส่งผลต่อความบันเทิง ความสนุกสนานของคนในสังคมเช่นกัน เช่น ในสมัยอดีต การแสดงดนตรีสามารถรับชมได้จาก โรงละคร โรงมหรสพ แต่ปัจจุบันสามารถรับชมได้จากทางโทรทัศน์ การแสดงตามร้านอาหาร เป็นต้น
ดนตรีมีความเกี่ยวข้องกับมนุษย์มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันและมีบทบาททางสังคมด้วยเช่นกัน เพราะว่าดนตรีเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่า สังคมและประเทศชาตินั้นเป็นอย่างไร เช่น การบรรเลงดนตรีปลุกใจในยามเกิดศึกสงคราม แสดงให้เห็นว่าบ้านเมืองกำลังมีศึกสงคราม การบรรเลงเพลงอวยพรปีใหม่ ก็สะท้อนให้เห็นว่า ขณะนั้นเป็นช่วงเทศกาลปีใหม่หรือการบรรเลงดนตรีที่สนุกสนาน ในงานต่างๆ แสดงให้เห็นว่าคนในสังคมมีความสุขสนุกสนานเป็นต้น
ดนตรีจึงมีบทบาทในการสะท้อนสังคมเป็นอย่างมาก การนำเทคโนโลยีมาใช้ในการสร้างสรรค์บทเพลง การพัฒนารูปแบบดนตรีก็แสดงให้เห็นว่า สังคมในประเทศชาตินั้นมีความเจริญก้าวหน้า
ดนตรีเป็นสิ่งที่มีบทบาทในการสะท้อนสังคม จนทำให้เกิดค่านิยมและความเชื่อทางผลงานดนตรีขึ้น ซึ่งมีดังนี้
1. ค่านิยมของสังคมในผลงานดนตรี
ค่านิยม หมายถึง สิ่งที่บุคคลหรือสังคมยึดถือ เป็นเครื่องช่วยตัดสินใจและ กำหนดการกระทำของตนเองค่านิยม ของสังคมในผลงานดนตรีจึงเป็นสิ่งที่สังคมยึดถือและกำหนดเกี่ยวกับงานดนตรี ค่านิยมของสังคมที่เกี่ยวกับงานดนตรีมีดังนี้
1.1 ค่านิยมเกี่ยวกับศิลปินและวงดนตรี เป็นความยึดถือชื่นชมและชื่นชอบในตัวศิลปินซึ่งส่งผลให้ชื่นชอบผลงานและวงดนตรีของศิลปินนั้นด้วย
1.2 ค่านิยมเกี่ยวกับเครื่องแต่งกาย เป็นความชื่นชอบในการแต่งกายของศิลปิน ทำให้มีการผลิตเครื่องแต่งกายเพื่อเลียนแบบเสื้อผ้าของศิลปิน มาวางจำหน่ายให้บุคคลที่ชื่นชอบได้ซื้อหาไปสวมใส่
1.3 ค่านิยมเกี่ยวกับวัฒนธรรมทางดนตรีของต่างชาติ ซึ่งในปัจจุบันไทยมีการเปิดรับเอาวัฒนธรรมดนตรีของต่างชาติเข้ามาอย่างมากมาย ดนตรีต่างชาติจึงเข้ามามีบทบาทต่อคนในสังคมไทยมากขึ้น มีวัฒนธรรมทางดนตรีของชาติต่างๆเข้ามามีบทบาททางดนตรีในสังคมไทย เช่น เกาหลี ญี่ปุ่น อเมริกา อังกฤษ เป็นต้น
1.4 ค่านิยมเกี่ยวกับบทเพลง บทเพลงที่มีอยู่ในปัจจุบัน มีอยู่มากมายหลายแนว จึงทำให้เกิดค่านิยมทางดนตรีมากขึ้น ซึ่งแนวเพลงที่ได้รับความนิยมอยู่ในประเทศไทยได้แก่ เพลงไทยเดิม เพลงไทยลูกทุ่ง เพลงลูกกรุง เพลงสุนทราภรณ์ เพลงไทยสากล ซึ่งเป็นเพลงที่ประชาชนคนไทยได้มีค่านิยมและรับชมรับฟังกันอยู่ในทุกวันนี้
1.5 ค่านิยมเกี่ยวกับการศึกษาดนตรี โดยเริ่มจากค่านิยมที่คนในสังคมให้ความสนใจดนตรีมากขึ้น เพราะว่าดนตรีนั้นมีประโยชน์อย่างมากทั้งในด้านการพัฒนาร่างกายและจิตใจของผู้เรียน ในปัจจุบันเยาวชนจึงได้รับการเรียนการศึกษาเกี่ยวกับดนตรีมากขึ้นทั้งในระบบและนอกระบบ
2. ความเชื่อของสังคมในผลงานดนตรี สังคมได้มีความเชื่อที่เกี่ยวกับดนตรี ดังนี้
2.1 ความเชื่อในเรื่องสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เรื่องสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นความเชื่อมีอยู่กับคนไทยมาช้านาน จึงนำดนตรีเข้ามาเป็นสิ่งที่ใช้เป็นเครื่องบูชาเทพเจ้า เรื่องสิ่งศักดิ์สิทธิ์จึงเป็นปัจจัยทางความเชื่อที่ทำให้เกิดผลงานทางด้านดนตรี
2.2 ความเชื่อในเรื่องของการรักษาโรค ในสมัยโบราณมาแล้วมีการใช้ดนตรีในการบำบัดรักษาโรค เช่น การรำผีฟ้า ซึ่งการรำผีฟ้า ก็ต้องใช้ดนตรีเป็นเครื่องประกอบในการรำรักษา เป็น มาในสมัยปัจจุบัน ทางการแพทย์ทางเลือกได้นำดนตรีเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการรักษาผู้ป่วยในบางราย ซึ่งเรียกว่า “ดนตรีบำบัด”
2.3 ความเชื่อในเรื่องพิธีกรรม ในงานพิธีกรรมต่างๆของคนไทยและในหลายประเทศ ดนตรีได้เข้ามามีส่วนสำคัญในการประกอบพิธีกรรม โดยเฉพาะสังคมไทยได้ใช้ดนตรีเข้ามาเป็นส่วนสำคัญในการประกอบพิธีกรรมมาตั้งแต่สมัยโบราณ เช่น การใช้วงดนตรีปี่พาทย์ในพิธีไหว้ครู พิธีอุปสมบท พิธีบวงสรวง เป็นต้น
2.4 ความเชื่อในเรื่องศาสนา ในสมัยอดีตดนตรีได้ถือกำเนิดเกิดขึ้นจากศาสนา มีบทสวดต่างๆ บางศาสนาได้ใช้ดนตรีเข้ามาเป็นส่วนประกอบกับบทสวดเพื่อให้เกิดความขลังและความศักดิ์สิทธิ์ยิ่งขึ้น
2.5 ความเชื่อในเรื่องการพัฒนาและเผยแพร่ดนตรี คนในสังคมมีความเชื่อถือเชื่อมั่นว่าการดนตรีจะมีการพัฒนาขึ้น และต้องได้รับการอนุรักษ์ เพื่อให้คงอยู่และมีวิวัฒนาการมากขึ้น