วงปี่พาทย์เครื่องห้า

วงปี่พาทย์เครื่องห้า เป็นวงดนตรีที่มีผู้รู้หลายท่านให้ความเห็นแตกต่างกันถึงการเกิดขึ้นของวง กล่าวคือ บางท่านให้ความเห็นว่าเป็นวงดนตรีที่เกิดขึ้นแล้วตั้งแต่สมัยสุโขทัย แต่บางท่านให้ความเห็นว่า เป็นวงดนตรีที่เกิดขึ้นในสมัยอยุธยา แต่จากการศึกษาพบว่า มีหลักฐานระบุถึงการเกิดขึ้นแล้วของระนาดเอก และฆ้องวง นั่นก็คือ ศิลาจารึก วัดช้างล้อม จังหวัดสุโขทัย ซึ่งเป็นศิลาจารึกสมัยสุโขทัย ประมาณ พ.ศ. 1927 ข้อความในหลักศิลาจารึกกล่าวถึงพ่อนมไสดำได้ถวายของแก่วัดในพระพุทธศาสนาดังนี้

" ...พาทย์คู่หนึ่ง...ฆ้อง 2 อัน กลอง 3 อัน แตรสังข์ เขาควายแต่งให้ไว้ถวายแกพระเจ้า..."

จากข้อความดังกล่าวมีผู้รู้วิเคราะห์คำว่าพาทก็คือระนาด ซึ่งก็น่าจะหมายถึงระนาดเอก

และคำว่าฆ้องก็น่าจะหมายถึงฆ้องวงใหญ่ จากข้อวิเคราะห์ดังกล่าวเนื่องจากเครื่อง

ดนตรีสองชิ้นนี้เป็นเครื่องดำเนินทำนองหลักในวงปี่พาทย์เครื่องห้า ทำให้สันนิษฐานได้ว่า

วงปี่พาทย์เครื่องห้า น่าจะได้รับการพัฒนาขึ้นแล้วตั้งแต่สมัยสุโขทัยนั่นเอง

เครื่องดนตรีที่ประสมอยู่ในวงปี่พาทย์เครื่องห้า ประกอบด้วย ปี่ใน ฆ้องวงใหญ่ ระนาดเอก ตะโพน กลองทัด และฉิ่ง