02. mummies

Beste archeologen

Mensen uit het verleden zijn soms op uitzonderlijke wijze bewaard gebleven. Denk aan gemummificeerde farao's of Inca's maar ook Ötzi de ijsman, de man van Tollund of een Inuit familie gevonden in Qilakitsoq aan de westkust van Groenland. Jullie zijn onze mummie-specialisten. Mummies bieden een schat aan informatie.  Hoe werden mummies gemaakt en waarom? Wat kunnen deze gemummificeerde lichamen ons leren over mensen in het verleden? Wat weten we over hun gezondheid, hun gedragingen, hun smaak, hun voeding... Zoek antwoorden op deze en andere vragen.

1. Het verzamelen van informatie. De Bronnen ... enkele tips.

Er is heel wat informatie voor handen: documentaires (Chasing Mummies met Dr. Zahi Hawass,  Mummies. The Secrets of the Pharaos...) boeken, websites en musea waar je mummies en aanverwante objecten kan bekijken. Het MAS heeft een speciale afdeling over 'Leven en dood'. Ook het Koninklijke Museum voor Kunst en Geschiedenis in Brussel (KMKG, Jubelpark) heeft een afdeling oudheid waar je mummies kan bekijken. Maak foto's en ga praten met medewerkers en onderzoekers. Het is niet voldoende om er doorheen te lopen en een snelle blik te werpen op de glazen vitrines. Breng wat tijd door met de betrokken voorwerpen. Probeer je voor te stellen dat ze effectief gebruikt werden. Hoe was dat? Zijn ze zwaar of licht, handig of onhandig? Wat zeggen deze voorwerpen over de mensen die ze gebruikt hebben?

Ga opzoek naar mummies en de materiële resten waarmee ze gepaard gaan. Denk aan de voorwerpen die Otzi bij zich had of grafgiften van farao's en Inca's. Waar en hoe zijn de spullen gevonden? Probeer ze te dateren. Is er discussie? Vergeet het landschap niet. Welke fysieke omstandigheden hebben voor bewaring gezorgd? Hoe komt dat?

Opmerking! In documentaires en boeken is al een analyse gemaakt. Keer terug naar de bron. Vergeet deze interpretaties en kijk naar de materiële resten die men gevonden heeft. Zo komen jullie zelf tot (misschien wel andere) inzichten!

2. Het onderzoeken van de informatie.

Als je informatie hebt begint het denkwerk. Wat vertellen deze mummies, grafgiften en aanverwante voorwerpen ons? Probeer de samenleving te reconstrueren die verantwoordelijk is voor het mummificeren. Ga op zoek naar verklaringen. Het is niet voldoende om het alleen te beschrijven. Wie maakte deze mummies en waarom? Leg de link tussen economie, politiek, cultuur en religie.

Leg ook de link naar vandaag. Mummies spelen een prominente rol in onze populaire cultuur, denk aan films, verhalen en spookhuizen. + Hoe gaan wij vandaag met onze doden om? Zie je overéénkomsten of verschillen? Hoe komt dat?

Archeologen stellen een reeks wetenschappelijk vragen. 'Hoe was de samenleving georganiseerd, wat aten ze, wat dachten ze, waarom veranderen dingen?' (onderzoeksvragen) Gebruik deze vragen en leg verbanden.

Dit project heeft ook een praktische kant!!! Inzicht komt niet alleen uit boeken. Probeer jullie onderwerp, in de mate van het mogelijke, te beleven. Zoek dode dieren en kijk hoe ze vergaan. Wat probeer je door mummificatie te vermijden? Probeer dingen te bewaren. Vries ze in of begraaf ze in veen of turf en kijk wat er gebeurd. Probeer zelf dingen te mummificeren. Voer de rituelen uit. Welke materialen heb je nodig? Maak het zo authentiek mogelijk. Je kan eenvoudig beginnen met biefstukken of vissen. Jullie zullen zo de betekenis en functies van mummificatie beter begrijpen.

Archeologen houden veldnotities bij waarin ze hun bevindingen minutieus optekenen. Doe hetzelfde. Maak een verslag van jullie onderzoek. (+/- twee bladzijden) Welke bronnen heb je geraadpleegd, welke vragen heb je gesteld, welke experimenten heb je gedaan en wat zijn jullie bevindingen? Deze archeologische veldnotities geef je af op donderdag 29 maart 2012.

3. De praktische uitwerking...? De avond van de Archeologie

Op vrijdag 23 maart is er een avond van de Archeologie. Jullie confronteren mensen met het fenomeen van mummificatie. Maak het informatief en interactief. Zoek een manier om mensen een ervaring mee te geven die Egyptenaren of Inca's ook gevoeld hebben. Laat ze het belang van mummificatie voelen. Gaat dat? Waarom wel/niet? Wat zegt dit over ons? Confronteer je publiek met vragen. Laat mensen nadenken over archeologie. Weten we uiteindelijk veel of weinig over mummies. Hoe komt dat? Met welke vragen blijven we zitten?