Impressie 2 okt

Impressie bijeenkomst Bruggen Bouwen Delft - 2 oktober 2015

Edwin Vermeij

Op vrijdag 2 oktober jl. vond een dialoogavond plaats in de Marokkaanse Al-Ansaar moskee, die in het teken stond van een ontmoeting van moslims en niet-moslims. Zo’n 75 burgers, voor het grootste deel afkomstig uit Delft, namen eraan deel. Het was een vervolg op de dialoogavond die het Delftse Platform Levensbeschouwing en Religie eerder al op 6 maart had georganiseerd, als antwoord op de aanslagen in Parijs en Kopenhagen in januari.

Het initiatief is ‘Bruggen Bouwen Delft’ gedoopt en een uitvloeisel van de Verklaring van Vrede en Verbinding, die door leden van het Platform is opgesteld en door vele burgers mede is ondertekend. Leren luisteren naar elkaar op basis van gelijkwaardigheid, juist als je zo verschillend bent, denkt of voelt.

In zeven groepjes is dat luisteren op intense en levendige wijze beoefend. Het begon met de vraag aan ieder om in één woord of in één zin te zeggen wat het woord ‘islam’ bij jezelf oproept. Het leverde heel verschillende reacties op, die de dialoog meteen openden. Zoals: liefde, goedheid, inspiratie om te leven, houvast, verdrukking, worsteling.

We zijn doorgegaan op de inspiratie voor je eigen leven, voor ieder persoonlijk. Ieder kwam aan de beurt en er was een bereidheid om bij te dragen aan elkaar. De rode draad was toch wel dat het erom ging een goed mens te zijn, van welke overtuiging of religie we ook zijn. Het was bijzonder om dat als het ware ook in de ogen te kunnen lezen.

Ook kwam het accent te liggen op de zingeving in de praktijk, die in kleine kring het meest uitvoerbaar en beleefbaar is. Waar je een brug kunt slaan en je de samenspraak aangaat.

Tijdens de gesprekken zinderde het in de zaal en ook daarna bleven velen nog lang in kleiner verband geanimeerd in gesprek. De gastheren van de moskee bleven koffie en thee schenken en voorzagen de deelnemers overvloedig van heerlijk klein gebak, waarvoor de mensen van de Turkse Sultan Ahmet moskee hadden gezorgd.

Een mooi moment op de avond was ook de oproep voor het vrijdaggebed, waaraan zowel Marokkaanse als Turkse moslims deelnamen. Voor de overige aanwezigen was er een pauze die benut werd voor de inwendige mens en allerlei onderlinge uitwisseling. Want:

Aan de dialooggesprekken gingen enkele indrukwekkende spreekbeurten vooraf. Zo heeft de stadsfilosoof, Hubertus Bahorie, helder geschetst in wat voor tijd wij leven en dat de media ons beelden van de werkelijkheid voorschotelen, bij voorbeeld over de islam, die eenzijdig, vertekenend en alles bij elkaar verwarrend zijn. De ontmoeting met mensen met een andere religie leidt vaak tot een heel ander beeld, het gaat dan niet om de islam als zodanig maar om mensen die moslim zijn. Daarom bestempelde hij deze avond ook als historisch.

Bahorie wees erop dat de mens weliswaar veel weet, maar nog veel meer niet weet. Om meer te ontdekken worden velen gedreven om wetenschap of kunst te beoefenen, of zich in theologie en religie te verdiepen. Het niet weten vraagt om openheid en ontmoeting met degenen die van ons verschillen, en daarbij niet uit te zijn op je eigen gelijk, maar op leren. Conflicten kun je met elkaar oplossen als je de medemens wilt zien als behorend tot één grote familie.

‘We laten een toekomst na aan de volgende generaties’.

Burgemeester Verkerk onderschreef het belang van de ontmoeting als tegenwicht voor het beeld dat uit de media verschijnt. ‘U bent hier gekomen om elkaar een beetje te beproeven. De meeste mensen zijn van goede wil. Ik geloof in deze stad, dat het een plek is op de wereld waar je je mag ontplooien, waar je kunt leren en waar je fouten mag maken. Dat je elkaar opvangt’. De burgemeester spoorde aan om het onbekende op te zoeken, en zo een brug te slaan naar bijvoorbeeld de onbekende islam. Hij gaf ter overweging om eens na te denken waar een brug voor dient. Een brug helpt je je angst te overwinnen voor het donkere water en je nieuwsgierigheid te bevredigen. Hij wees erop dat het grote politieke systeem niet altijd geschikt is om grote problemen op te lossen. Het komt aan op leiderschap en menselijkheid.

Jonas Slaats deelde de inzichten die hij heeft opgedaan tijdens zijn interreligieuze reis van drie jaar naar onder meer India. Centraal stond dat aan de dialoog stilte vooraf gaat. In de stilte is er eenheid; zodra je spreekt, creëer je met je woorden jouw wereldbeeld. Ieder mens doet dat. Wereldbeelden kunnen met elkaar in conflict komen: een opeenvolging van monologen. Via stilte en innerlijke overdenking kun je echter tot nieuw inzicht komen. Zowel in het christendom als in de islam is Slaats voorbeelden tegengekomen van het belang van de dialoog met elkaar.

Echte moed is: de confrontatie aangaan niet met de ander maar met jezelf: hoe reageerde ik, wat heeft de interactie mij gedaan? De uitkomst hoeft geen overeenstemming te zijn.

Slaats sprak als overtuiging uit dat religie niet draait om de waarheid als een set vaste aannames. Je mist dan namelijk de helft van het plaatje. Daardoor komen er veel bizarre beelden over andersdenkenden en standaarddiscussies die nergens toe leiden. Bijvoorbeeld dat democratie en religie niet te verenigen zouden zijn. Dat is onzin.

In plaats van het ontdekken van de waarheid zou religie zijns inziens moeten gaan om het aanschouwen van schoonheid, om poëzie. De dialoog stelt daartoe in staat. Dan gaat het niet om gelijk maar om goedheid. Kijk dan ook naar wat de mens in de praktijk doet.

Afsluitend: van verschillende kanten werd gevraagd om een vervolg van deze avond.

Het was een baanbrekend gebeuren.

Luisterfragmenten

https://soundcloud.com/ria-pool-meeuwsen/2015bbd-burgemeester-verkerk

https://soundcloud.com/ria-pool-meeuwsen/2015bbd-hubertus-bahorie

https://soundcloud.com/ria-pool-meeuwsen/2015bbd-jonas-slaats