Quy trình HÒA GIẢI TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI UBND XÃ

Ngày đăng: 02:15:03 05-09-2025

Quy trình hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã là việc thực hiện đúng đắn các bước hòa giải theo quy định pháp luật tại UBND cấp xã không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là cơ sở để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tranh chấp. Nội dung sau đây sẽ trình bày một cách toàn diện quy trình hòa giải tại UBND xã và các vấn đề pháp lý liên quan.

Theo luật đất đai hiện hành, hòa giải tại UBND xã trong tranh chấp đất đai là thủ tục bắt buộc?

Mặc dù khoản 2 Điều 235 của Luật Đất đai 2024 yêu cầu hòa giải tại UBND cấp xã trước khi cơ quan nhà nước giải quyết tranh chấp đất đai (theo Điều 236), quy định này không áp dụng cho tất cả các loại tranh chấp. Cụ thể, khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP chỉ rõ rằng chỉ tranh chấp về quyền sử dụng đất hợp pháp mới bắt buộc phải qua bước hòa giải tại UBND xã nơi có đất. 

Các tranh chấp khác như liên quan đến hợp đồng chuyển nhượng hay thừa kế quyền sử dụng đất thì không cần hòa giải tại UBND xã để đủ điều kiện khởi kiện hoặc yêu cầu giải quyết. 

Luật Đất đai 2024 (khoản 1 Điều 235) vẫn khuyến khích các hình thức hòa giải khác như tự hòa giải, hòa giải ở cơ sở, hòa giải thương mại. Khoản 1 Điều 235 “Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải, hòa giải ở cơ sở theo quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở, hòa giải theo quy định của pháp luật về hòa giải thương mại hoặc cơ chế hòa giải khác theo quy định của pháp luật.”

Các bước tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai ở UBND cấp xã nơi có thửa đất

Trách nhiệm của UBND cấp xã trong hòa giải tranh chấp đất đai (theo Luật Đất đai 2024 và Nghị định 102/2024/NĐ-CP):

Bước 1: Nộp hồ sơ

Để yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai, người có yêu cầu cần nộp đơn và các giấy tờ chứng minh liên quan đến việc sử dụng đất tại UBND cấp xã nơi có thửa đất đang tranh chấp.  

Bước 2: Tiếp nhận và thụ lý

Kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, trong vòng 03 ngày làm việc, UBND cấp xã có trách nhiệm gửi văn bản thông báo về việc thụ lý đơn yêu cầu hòa giải cho các bên tranh chấp và Văn phòng/Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai. Nếu không thụ lý, UBND cấp xã phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do không thụ lý. 

Bước 3: Điều tra và thu thập

Trong quá trình hòa giải, UBND cấp xã có trách nhiệm thẩm tra, xác minh các yếu tố dẫn đến tranh chấp và thu thập đầy đủ các giấy tờ, tài liệu do các bên cung cấp để làm rõ nguồn gốc, quá trình sử dụng và tình trạng hiện tại của thửa đất. 

Bước 4: Thành lập cơ quan hòa giải

Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai, với thành phần bao gồm Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND, đại diện Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, công chức địa chính và một số thành viên khác do Chủ tịch quyết định. 

Bước 5: Tổ chức hòa giải

Hội đồng hòa giải sẽ tiến hành cuộc họp hòa giải, mời sự tham gia của tất cả các bên đang có tranh chấp và những cá nhân, tổ chức có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ việc. 

Bước 6: Lập biên bản hòa giải

• UBND xã lập biên bản về kết quả hòa giải.

• Hòa giải thành: Gửi biên bản cho các bên.

• Hòa giải không thành: Hướng dẫn các bên các bước tiếp theo để gửi vụ việc đến cơ quan có thẩm quyền.

Thời hạn thực hiện: Quá trình hòa giải tại UBND xã không được kéo dài quá 30 ngày.

Khi hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã không thành công, các bên tranh chấp có quyền và nghĩa vụ gì tiếp theo để bảo vệ quyền lợi của mình?

Khi hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã không đạt được kết quả: UBND xã sẽ lập biên bản hòa giải không thành và chỉ dẫn các bên nộp đơn đến cơ quan có thẩm quyền. Thẩm quyền này được phân định tại Điều 236 Luật Đất đai 2024 như sau:

• Nếu các bên có giấy tờ về quyền sử dụng đất (Giấy chứng nhận hoặc theo Điều 137): Tòa án là cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai và tài sản gắn liền với đất.

• Nếu các bên không có giấy tờ về quyền sử dụng đất: Các bên có quyền lựa chọn giữa việc yêu cầu UBND cấp có thẩm quyền giải quyết hoặc khởi kiện tại Tòa án.

• Đối với tranh chấp phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai: Tòa án (theo tố tụng dân sự) hoặc Trọng tài thương mại Việt Nam (theo pháp luật về trọng tài thương mại) sẽ giải quyết.

Giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND cấp có thẩm quyền: Trình tự và thủ tục được chi tiết hóa tại Điều 236 Luật Đất đai 2024 và Điều 106 Nghị định 102/2024/NĐ-CP. 

Đối với Tòa án: Thủ tục khởi kiện và giải quyết tranh chấp đất đai sẽ được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. 

Riêng Trọng tài thương mại: Cơ quan này có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp thương mại phát sinh từ đất đai và hoạt động theo Luật Trọng tài thương mại 2010.

Các câu hỏi thường gặp về vấn đề hòa giải tranh chấp đất đai

Ai là đối tượng được phép nộp đơn đề nghị hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã?

 Khoản 2 Điều 235 của Luật Đất đai 2024 quy định rằng, khi có tranh chấp đất đai xảy ra, các bên liên quan có quyền nộp đơn yêu cầu hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có thửa đất đang bị tranh chấp. 

Hồ sơ gửi đến UBND cấp xã để yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai bao gồm những thành phần gì?

Theo Luật Đất đai 2024 và Nghị định 102/2024/NĐ-CP, hồ sơ yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai chủ yếu bao gồm đơn yêu cầu. Tuy nhiên, để quá trình hòa giải diễn ra hiệu quả, các bên nên chủ động cung cấp thêm bản sao các giấy tờ sau (nếu có): chứng từ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đất, tài liệu thể hiện hiện trạng sử dụng đất, cùng các giấy tờ khác có liên quan trực tiếp đến vụ việc tranh chấp. 

Việc tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai ở UBND xã có phát sinh chi phí nào không? 

Các bên có tranh chấp đất đai khi tiến hành thủ tục hòa giải tại UBND cấp xã sẽ không phải lo lắng về chi phí, bởi đây là một quy trình được thực hiện miễn phí theo quy định hiện hành. 

Nếu một bên trong vụ tranh chấp đất đai không tham gia buổi họp hòa giải tại UBND xã thì quy trình sẽ tiếp diễn như thế nào?

 Nghị định 102/2024/NĐ-CP tại điểm d khoản 1 Điều 105 quy định rằng, việc một bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai tại buổi hòa giải sẽ dẫn đến kết luận hòa giải không thành. Khi đó, UBND cấp xã có trách nhiệm lập biên bản về việc này, và bên đã yêu cầu hòa giải có quyền nộp đơn đến cơ quan có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết tranh chấp theo quy định. 

Liệu các bên đang có tranh chấp đất đai có quyền đề nghị thay đổi thành viên trong Hội đồng hòa giải tại UBND cấp xã không? 

Hiện tại, pháp luật chưa có quy định cụ thể về việc các bên tranh chấp có quyền yêu cầu thay đổi thành viên Hội đồng hòa giải cấp xã. Mặc dù vậy, nếu có căn cứ xác đáng cho thấy một thành viên nào đó có dấu hiệu không khách quan, các bên có thể trình bày ý kiến này với Chủ tịch Hội đồng hòa giải để được xem xét giải quyết. 

Dịch vụ tư vấn về hòa giải tranh chấp đất đai tại Luật Long Phan PMT

Chúng tôi cung cấp giải pháp pháp lý mạnh mẽ thông qua dịch vụ tư vấn và hướng dẫn hòa giải tranh chấp đất đai với sự chuyên nghiệp và hiệu quả cao. Đội ngũ luật sư lành nghề của chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng Quý khách hàng để giải quyết mọi tranh chấp đất đai một cách nhanh chóng và tối ưu nhất. Dịch vụ của chúng tôi bao gồm:

• Cung cấp tư vấn pháp luật chuyên sâu về hòa giải tranh chấp đất đai.

• Hướng dẫn chi tiết các bước và hồ sơ cần thiết để hòa giải tại UBND cấp xã.

• Đại diện khách hàng, trực tiếp tham gia vào quá trình hòa giải để bảo vệ quyền lợi.

• Soạn thảo các văn bản pháp lý một cách chuyên nghiệp và chính xác.

• Tư vấn các biện pháp pháp lý hiệu quả khi hòa giải không thành công.

• Giải đáp mọi vướng mắc pháp lý liên quan đến tranh chấp đất đai.

KẾT LUẬN

Hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã, theo quy định của Luật Đất đai 2024, là một bước quan trọng và bắt buộc trong một số trường hợp, mang đến cơ hội để các bên tự giải quyết mâu thuẫn một cách hòa bình, tránh những tranh chấp kéo dài. Nếu Quý khách hàng đang gặp vướng mắc về thủ tục này, cần tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai, hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ luật sư chuyên về đất đai, đừng ngần ngại liên hệ với Luật Long Phan PMT qua số điện thoại 1900.63.63.87 để nhận được sự tư vấn và hỗ trợ chuyên nghiệp. 

Nguồn: Hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã 

Xem thêm: 

• Giấy chuyển nhượng đất viết tay có giá trị pháp lý không

• Mẫu đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai  

Hashtag: #Hoagiaidaidai #Luatdatdai #Giaiquyettranhchapdatdai #Luatlongphanpmt