Bà Thái Anh Văn khôn nhất
Ngô Nhân Dụng
Ngay lúc bầu cử sơ bộ trong đảng Cộng Hòa, nhiều người Mỹ chọn ông Donald Trump vì họ chán ngán các chính trị gia chuyên nghiệp. Trong ba cuộc tranh luận, lần nào bà Hilary Clinton cũng thắng, vì bà nói năng khôn ngoan, khéo léo quá, trong khi ông Trump thì cứ ngắt lời bằng những tiếng ngắn gọn làu bàu, như, Sai rồi! Không phải vậy! Thế tôi mới khôn (khi bà Clinton tố ông không đóng thuế). Nhưng các cử tri đã chán ngấy những nhà chính trị quá khéo léo khôn ngoan rồi! Họ muốn thay đổi. Cứ bầu cho một người chưa làm chính trị bao giờ, nghĩ sao là nói huỵch toẹt ra! Nói sai rồi chữa lại cũng không sao. Thích gì thì làm ngay, chẳng chờ suy nghĩ hoặc tham khảo các chuyên gia, các cố vấn!
Các cử tri ủng hộ ông Trump không ai ngạc nhiên khi ông tổng thống tân cử nói chuyện điện thoại với bà Thái Anh Văn, tổng thống Trung Hoa Dân Quốc. Nhưng cả thế giới kinh ngạc! Từ năm 1979, sau khi Mỹ lập bang giao với Cộng Sản Trung Quốc, tất cả các vị tổng thống Mỹ đã tránh, không ai trò chuyện trực tiếp với người lãnh đạo Ðài Loan như vậy!
Một người kinh ngạc nhất chắc là ông Henry Kissinger. Ông cựu ngoại trưởng “tuần chay nào cũng có nước mắt” mới qua Bắc Kinh gặp Chủ Tịch Tập Cận Bình mấy ngày trước đó. Ông Kissinger hẳn đã được mời qua để thuyết trình cho ông Tập Cận Bình nghe những dự đoán về chính sách của chính quyền Trump đối với nước Tàu. Chắc chắn ông Kissinger không thể đoán trước cú điện thoại của bà Thái Anh Văn gọi chúc mừng ông Trump!
Nhưng chính ông Trump cũng tỏ ra kinh ngạc trước những phản ứng ồn ào! Ông hỏi: Nước Mỹ vẫn bán cho Ðài Loan những vũ khí biết bao nhiêu là tiền! Nói chuyện mấy câu với một khách hàng trung thành gọi chúc tụng mà không được sao? Ðúng là cách suy nghĩ của một thương gia, không theo lối các nhà chính trị! Hơn nữa, công ty địa ốc của ông đang sắp mở một khách sạn lớn ở thị trấn Ðào Nguyên, con trai ông, Eric Trump sắp sang đó gặp ông thị trưởng để tiến hành!
Nhưng các công ty của ông Donald Trump cũng tìm cơ hội làm ăn ở trong lục địa từ lâu. Trong 18 năm qua ông đã ghi tên nhiều công ty mang tên Trump trong nước Tàu, nhưng gặp chướng ngại kỳ cục: Ở bên Tàu nhiều nhãn hiệu mang tên Trump đã trình tòa từ trước rồi! Ðiều này không có gì mới lạ, vì người Trung Hoa học cách làm ăn tư bản rất nhanh; trong đó có trò giành đăng ký các nhãn hiệu sớm hơn người khác! Công ty Apple từng phải trả 60 triệu Mỹ kim mua lại tên của mình, mà một người Tàu đã lấy bản quyền trước! Hiện nay có tới 46 nhãn hiệu Trump được công nhận trong nước Tàu, trong đó chỉ có 29 nhãn hiệu là của các công ty ông Trump làm chủ! Trong hai năm 2015 và 2016 các luật sư của ông Trump đã xin trình tòa 14 nhãn hiệu khác.
Các luật sư của ông Trump đã tranh đấu suốt 10 năm nhưng không thắng được một tay “mạo danh” nổi tiếng tên là Dong Wei. Từ năm 2006 anh này đã được phép sử dụng tên Trump trong nhãn hiệu một công ty xây dựng, với số đăng ký 5743720. Số đăng ký trễ hơn, 5771154, được trao cho một công ty của ông Trump nhưng chỉ dành cho các công tác trang trí hoặc tu sửa nhà cửa, và khách sạn!
Một người Tàu ở Thẩm Quyến đã trình tòa nhãn hiệu Trump cho một loại chỗ ngồi phòng vệ sinh, toa lét, và được cấp giấy phép! Ông này nói với nhà báo rằng cái tên đó hoàn toàn ngẫu nhiên; ông chối không hề biết có người Mỹ mang tên Trump! Có lẽ các quan chức ở Bắc Kinh cũng không biết nốt! Vì vào năm 2004, họ đã từ chối khi có người Tàu đăng ký một nhãn hiệu cho loại tã trẻ em dùng xong vứt đi, mang tên George W. Bush!
Nhưng sau khi ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ, người Tàu biết đến tên ông; cho nên chính quyền đã mở cửa, công nhận thêm những nhãn hiệu mang tên TRUMP, viết hoa!
Ông Donald Trump sẽ còn tiếp tục việc doanh thương, ở Trung Quốc hoặc ở Ðài Loan, nhưng khi ông nhậm chức sẽ trao cho các con ông điều khiển.
Nhiều nhà chính trị vẫn đoán rằng ông Trump sẽ thay đổi tác phong sau khi đắc cử. Lúc tranh cử ông nói năng bất chấp quy tắc, nhờ thế được báo, đài bám sát để loan tin, toàn những tin động trời. Ông lại có thói quen thức khuya, ba giờ sáng còn dùng Tweeter phát biểu những câu ngắn gọn để sáng hôm sau cả nước Mỹ đọc và nghe tin ứng cử viên Trump đêm qua nói gì! Nhờ thế mà ông không cần trả tiền vẫn được báo chí quảng cáo rầm rộ. Nhưng chắc khi lên ngôi tổng thống ông không thể trị quốc, bình thiên hạ bằng các thông điệp Tweeter – mỗi lần không được viết quá 140 chữ cái!
Ðúng vào lúc người ta nghĩ ông Trump bắt đầu hành động và nói năng giống hình ảnh một vị tổng thống Mỹ, thì ông lại “tiếp tục tranh cử” bằng cách biểu diễn một màn Tweeter mới! Ông tỏ ý ngạc nhiên tại sao người ta lại sợ ông làm phật lòng giới lãnh đạo Trung Nam Hải bên Tầu!
Ông Trump hỏi thẳng vào mặt những người phản đối: “Nước Tàu có xin phép mình khi họ hạ thấp hối suất đồng Nguyên (để các công ty nước mình khó cạnh tranh với họ), đánh thuế nặng các sản phẩm của mình đem vào nước họ (còn mình thì không đánh thuế hàng họ xuất cảng) và họ xây những căn cứ quân sự ở Nam Hải hay không? Tôi nghĩ là không!” Ông Trump phải “tweet” hai lần mới nói hết ý, vì một câu đầu đã dùng nhiều hơn 140 chữ.
Ông Trump đúng là một người mới gia nhập trò đá banh chính trị, mà lại đá ngay trên một sân banh lớn nhất, sắp làm tổng thống Mỹ! Không những dân chúng và Quốc Hội Mỹ sẽ phải tập thói quen sống với ông Tổng Thống Trump, mà các đấu thủ thượng thặng cả thế giới cũng đang loay hoay ngó coi ông đá thế nào! Rõ ràng là chưa chính thức vào sân cỏ ông đã bắt đầu biểu diễn “đá không theo quy ước” rồi!
Phản ứng của chính quyền Trung Cộng cho thấy họ rất bình tĩnh trong lúc quan sát động tĩnh của cầu thủ mới. Ngoại Trưởng Vương Nghị là người duy nhất nói một câu sau cuộc điện đàm giữa ông Trump và bà Thái Anh Văn. Ông ta không nhắc gì đến ông tổng thống tân cử ở Mỹ mà chỉ nói rằng đây là một trò “khôn vặt” của Thái bà bà! Nhưng ngày hôm sau, ngay lời tuyên bố dè dặt đó cũng bị gỡ xuống không còn trong website của Bộ Ngoại Giao Trung Cộng nữa!
Trong suốt một tuần qua, cuối cùng chỉ có bà Thái Anh Văn thắng lớn! Từ năm 1979 đến nay, Trung Cộng tìm đủ cách để cô lập hóa chính phủ Trung Hoa Dân Quốc, tức là Ðài Loan. Bỗng dưng, bà tổng thống, mới nhậm chức hồi giữa năm nay, điện đàm thân mật với một ông sắp làm tổng thống Mỹ! Bà Thái đã học Luật tại Ðại Học Cornell bên Mỹ năm 1980, bốn năm sau lại tốt nghiệp Ph.D. từ London School of Economics; là một người thông minh, khỏi cần nói. Nhưng cú điện thoại vừa rồi cho thấy bà cũng lão luyện trong nghề chính trị quốc tế! Từng đóng vai một nhà ngoại giao chuyên về các quan hệ với Trung Cộng, bà bị Bắc Kinh ghét nhất vì thuộc đảng Dân Chủ Tiến Bộ, một đảng vốn có khuynh hướng tách Ðài Loan ra khỏi nước Tầu, thành một quốc gia độc lập. Sau khi bà đắc cử, Bắc Kinh đã ngưng mọi quan hệ giữa hai bên eo biển.
Nhưng bà Thái Anh Văn đã chọc giận được các cụ già trong Trung Nam Hải cũng nhờ có một guồng máy vận động hành lang do các chính quyền Quốc Dân Ðảng để lại. Guồng máy lóp bi đó từng do chính tay bà Tống Mỹ Linh, phu nhân cố Tổng Thống Tưởng Giới Thạch gây dựng từ thập niên 1950, khi Ðài Loan còn lo bị Mỹ bỏ rơi cho Trung Cộng nuốt! Những hội đoàn tư của người Mỹ gốc Hoa vẫn hoạt động tích cực bên cạnh các viên chức ngoại giao, quốc hội và các chính khách cả hai đảng lớn ở Mỹ. Họ nuôi dưỡng quan hệ với các người có vai trò lãnh đạo dư luận ở Mỹ, giống như Mạnh Thường Quân đời xưa nuôi các tân khách, chờ đến lúc cần thiết sẽ có việc làm! Ông Ông Reince Priebus, sắp làm chánh văn phòng của Tổng Thống Trump, từng được mời qua Ðài Loan gặp bà Thái trước khi bà nhậm chức. Ông Peter Navarro, sắp gia nhập chính phủ Trump và từng viết nhiều cuốn sách đả kích Trung Cộng, từng ca ngợi Ðài Loan là một xã hội dân chủ tự do làm gương cho cả Á Châu!
Với các “tay trong” nằm vùng như vậy, bà Thái Anh Văn mới có thể thu xếp xin một cú điện thoại gọi chúc mừng ông Trump đắc cử – một hành động nghe rất vô hại nhưng hậu quả khó lường
Không phải chuyện tình cờ mà khi tự biện hộ về cú điện thoại 10 phút này, ông Trump nói ngay đến vai trò của Ðài Loan như một khách hàng chuyên mua vũ khí của Mỹ. Vì tất cả các chính phủ Ðài Loan vẫn đòi mua thêm từ năm 1979 đến giờ mà bị các chính phủ Mỹ từ chối vì không muốn chọc giận Bắc Kinh!
Guồng máy vận động của Ðài Loan ở Mỹ vẫn rêu rao từ lâu rằng các chính quyền Mỹ, Dân Chủ cũng như Cộng Hòa, không cung cấp đủ vũ khí cho Ðài Loan để tự vệ. Họ nói, Ðài Loan chỉ có “một nửa không quân” và “một nửa hải quân!” Mỹ chỉ bán cho Ðài Loan những chiến đấu cơ F-15 và F-16 thuần túy tự vệ, không có khả năng đánh vào trong lục địa. Bình thường, cách tự vệ hữu hiệu nhất là đánh thẳng vào phi trường bên địch, tiêu diệt các máy bay của họ trước khi chúng cất cánh! Nhưng những máy bay Mỹ bán cho Ðài Loan đã bị “thiến” mất khả năng tấn công đó! Hải Quân Ðài Loan cũng chỉ mua được các tàu chiến Mỹ không cần dùng nữa, không thể đọ sức với loại tầu ngầm loại Kilo của Trung Cộng!
Chắc bà Thái Anh Văn đã bắt mạch được dòng máu kinh doanh chảy trong ông Trump, với các cố vấn thân cận của ông xuất thân từ kỹ nghệ quốc phòng! Chính phủ Trump tăng cường Không Quân và Hải Quân Mỹ với một ngân sách khổng lồ. Những máy bay và tầu ngầm cũ sẽ phế thải nếu bán được sẽ giúp nước Mỹ có thêm tiền sản xuất tầu bay, tầu ngầm mới!
Ông Donald Trump đã đặt Cộng Sản Trung Quốc trước một “việc đã rồi.” Cuộc cờ ba phía, Mỹ, Trung Cộng và Ðài Loan không còn bầy giống như các đời tổng thống Mỹ trước. Bắc Kinh tỏ ra không có gì hốt hoảng, chứng tỏ họ cũng nắm trong tay những quân cờ lớn.
Các công ty Mỹ đã đổ vào nước Tàu 228 tỷ đô la trong 25 năm, qua 6,700 vụ đầu tư. Trung Cộng cũng đầu tư vào Mỹ 64 tỷ, sử dụng 100,000 công nhân trong hầu hết các tiểu bang. Hơn 1,300 công ty Mỹ đang hoạt động ở trước lục địa, trong số đó 430 công ty đầu tư hơn 50 triệu và 56 công ty bỏ vào hơn một tỷ. Khi ông Trump bàn kế hoạch kinh tế đối với Trung Cộng, các công ty Boeing, Apple, và các nhà nông vẫn bán đậu nành và bắp sang Tàu sẽ sốt sắng góp ý kiến!
Năm ngoái, chính ông Donald Trump từng nói: “Tôi yêu nước Tàu! Tôi vẫn thương lượng với họ hoài!” (I love China! I do deals with them all the time!) Ông hỏi: “Quý vị có biết ngân hàng lớn nhất thế giới, với 400 triệu thân chủ, tên là gì không? Ðó là ICBC (Trung Quốc Công Thương Ngân Hàng)! Bạn có biết trụ sở chính của ICBC ở Mỹ nằm đâu không? Trong Trump Tower!”
Từ năm 2012, ICBC đã là thân chủ chính của Trump Tower, New York. Họ trả giá đắt nhất, 95.48 đô la một bộ vuông (square foot). Tính ra, mỗi năm ông Trump thu được gần hai triệu đô la tiền thuê nhà! Có lẽ vì thế cho nên các cụ già ở Bắc Kinh vẫn ngồi yên chờ coi ông Trump khi lên chức tổng thống sẽ làm gì, họ không vội vã phản ứng.
Thực ra cả thế giới cũng đang ngồi ngó, chờ coi ông Trump sẽ múa các món võ nào. Ngoại Trưởng Ðức Frank-Walter Steinmeier mới khuyên các đồng sự ở Châu Âu: “Ðừng ngồi đó như mấy con thỏ trố mắt nhìn con rắn!” (Nicht wie Kaninchen auf die Schlange starren!)
Chỉ có bà Thái Anh Văn là khôn; bà không ngồi yên trố mắt nhìn. Bà hành động trước. Cú điện thoại 10 phút thay đổi tình trạng 25 năm Ðài Loan bị Trung Cộng cô lập hóa! Phải kết luận, bà là một phụ nữ giỏi giang!
Ngô Nhân Dụng