Hoeveel zintuigen heb je? Zijn er vijf, zes of zeven … ? Intuïtie en empathie worden ook vaak gezien als een zintuig. Ze hebben geen precieze en fysieke plaats in je lichaam en toch zijn het instrumenten waarmee je de wereld ervaart.

Er is een verschil tussen primaire en secundaire zintuigen. Primaire zintuigen zijn je oren, ogen, tong, huid die signalen rechtstreeks naar je hersenen sturen. Bij secundaire zintuigen zoals GPS, bewakingscamera, de jas van David Eagleman heb je nog steeds primaire zintuigen nodig om de informatie door te geven. 

Het is mogelijk om een nieuw primair zintuig te creëren. Bijvoorbeeld een nieuwe sensor rechtstreeks aansluiten op je hersenen? bv een biosensor in prothetische arm.    

Welke invloed hebben zintuigen op onze emoties? Vreugde, angst, woede …  verliefdheid (T-shirt experiment) ? Hoe verklaar je een fenomeen als friemelhaat? (= overgevoeligheid voor het friemelen van anderen) Misofonie is een neurologische aandoening waarbij specifieke geluiden (snurken, slurpen, smakken…) extreem heftige gevoelens van woede, haat of walging oproepen. Letterlijk betekent misofonie haat van geluid. Welke invloed hebben zintuiglijke prikkels op je geheugen? Hoe komt het dat een bepaalde geur plots een herinnering kan oproepen? 

Welke invloed hebben verschillende zintuigen op elkaar? Vullen ze elkaar aan? Je brein is waarschijnlijk bepaalde combinaties gewoon. Wat gebeurt er als je je zintuigen in verwarring brengt? Een interessant fenomeen zijn reukhallucinaties. Wat gebeurt er wanneer je deze ervaart? 

Stel nu dat je zintuigen zich niet splitsen zoals eigenlijk de bedoeling is in je kindertijd, dan heb je synesthesie. Je zintuigen werken samen wanneer je iets ervaart. Dit overkomt ongeveer 2% van de bevolking. Als zij woorden lezen zien ze bijvoorbeeld kleur. Sommigen proeven woorden. Stel je voor. 

Hoe ervaart iemand die blind of doof is of geen smaak heeft de wereld? Is het gevaarlijk om zonder smaak te leven?  Hoe komt het dat andere zintuigen dit verlies compenseren? Is blindheid een sociale constructie ? 

Gebruiken we in deze maatschappij alle zintuigen evenveel? Waarom eigenlijk? was dit vroeger of op andere plaatsen in de wereld verschillend? Zijn we vandaag in het westen een erg visueel georiënteerde cultuur? (tekst, boekdrukkunst…) Zijn alle zintuigen even belangrijk of is er toch een rangorde gegroeid in onze cultuur? Zijn kijken en luisteren belangrijker dan ruiken? Hebben we daarom geen geur-woordenschat opgebouwd?

Klopt de informatie die je zintuigen je leveren? Zien we hetzelfde wanneer we naar de kleur groen kijken? Uit onderzoek blijkt dat anderen niet dezelfde zintuiglijke ervaring hebben dan jij. De geur van gebakken spek kan voor de een delicieus ruiken en voor de ander ruikt het naar bronstig varken. Gastrofysica is een klepper van een boek, geschreven door Charles Spence. Hij is een universiteitsprofessor in de Experimentele Psychologie, verbonden aan Oxford University. Zijn boek gaat over de ervaringen van onze hersencomputer, de centrale verwerkingseenheid die bepaalt of we iets lekker vinden of niet. Check ook het Yanny of Laurel geluidsfragmentje op Youtube.

Zijn onze zintuigen efficiënt? Waarom kunnen mensen niet duizend kilometer ver kijken en de nijldelta ruiken en een vulkaanuitbarsting horen op Hawaï? Vaak merk je een muggenbeet pas op als het al gebeurd is. Jammer? (evolutie)

De zintuigen van kinderen rijpen verder in de eerste maanden na de geboorte. Een pasgeboren baby zou enkel de grootste letter in de bovenste rij bij de oogarts kunnen zien. Ze zien eerst de kleur rood en groen en pas later de andere kleuren. Pas na 4 maanden kan een baby diepte zien. De snelheid van een auto inschatten vinden kinderen in de basisschool nog erg moeilijk.

Kan je je zintuigen trainen en versterken? Is dit biologisch mogelijk? Je kan je je hersenen trainen om alerter te zijn maar fysiek ga je niet verder kijken... ofwel? Een indiaan in het tropisch regenwoud of een getrainde security guard zien meer dan jij en ik? Kan je zoals Charles Foster maanden leven als een vos of een das in het bos? Kan je de geluiden van een stad nabootsen in een Soundscape (zoals de stad Gent probeerde in 2019 met de hulp van 33 koren - City of Ear).

Maakt het dragen van brillen en schoenen en het gebruik van GPS je zintuigen zwakker? Technologische toepassingen vullen onze zintuigen aan. We hebben al lang extra zintuigen gecreëerd. bv horloge, thermometer, bril, telescoop, GPS, bewakingscamera’s, wetenschappelijke meetapparatuur. ➽ hierdoor wordt onze werkelijkheid steeds groter en complexer!

Zou je een virtuele wandeling/livestream kunnen mee maken en dezelfde emoties ontwikkelen terwijl je zintuigen veel minder geprikkeld worden?

bv. https://www.heygo.com of https://explore.org/livecams

Krijgen we vandaag meer prikkels te verwerken dan een gemiddelde middeleeuwer? (Gaat het leven sneller of trager?)

Kan je overladen worden door teveel prikkels? Is dit vandaag een probleem? 

Denk aan kleding van David Eagleman of een bril met een computerscherm er in.  Is dit de toekomst of zit er een limiet op de prikkels die je als mens kan verwerken?

Hoe ervaren dieren de wereld? Welke zintuigen hebben zij? Waarom hebben dieren andere zintuigen? (resultaat van evolutie)

Denk na over de relatie tussen zintuigen en geloof.  Misschien hebben spirituele/religieuze mensen extra gevoelige zintuigen waarmee ze dingen opvangen die anderen ontgaan? Kan je een zintuig ontwikkelen waarmee je het goddelijke, bovennatuurlijke kan ervaren? 

Hebben je (beperkte?) zintuigen invloed op je leerproces? Welke zintuigen gebruiken we op school vooral? Liggen hier gemiste kansen? Waarom gaan we vooral visueel te werk? Is deze manier van werken economisch het meest rendabel, winstgevend? 

Sta je open voor nieuwe zintuiglijke prikkels? Hoe avontuurlijk ben je ingesteld? Is de mens hier eerder open of gesloten in? Waarom? 

Kunnen concrete zintuiglijke ingrepen de maatschappij verder helpen? Denk aan de blacklights in stationstoiletten die drugsgebruik moeten tegengaan. Door het blauwe licht kan je je aders niet goed zien en dus liggen er uiteindelijk minder drugsnaalden in de openbare toiletten van het station.