Zonhoven

Zonhoven behoorde sinds de 11e eeuw tot het graafschap Loon. Mathilde van Loon, dochter van Arnold V van Loon kreeg het Land van Vogelsanck, bestaande uit Zonhoven, Zolder, Houthalen en het zuidelijk deel van Heusden in 1308 als bruidsschat van haar vader wanneer zij trouwt met Godfried van Heinsberg (de vader van Diederik van Heinsberg). Tot aan het Franse bewind zou Zonhoven deel blijven uitmaken van het Land van Vogelsanck dat een vrije baronie werd omstreeks 1600. Sinds 1422 bezat Zonhoven een afzonderlijke schepenbank die onderworpen was aan het Oppergerecht te Vliermaal.

In 1330 schonk Lodewijk IV van Loon de heidegronden, gelegen tussen Zonhoven en Hasselt aan deze laatste met de bepaling dat de grens ging tot waar men gewoon was te weiden met de beesten. Deze vage bepaling zorgde ervoor dat er meerdere honderden jaren felle grenstwisten bleven bestaan tussen de twee gemeenten. Zonhoven was van oordeel dat de heidegronden nooit de graaf toebehoord hadden en dat hij ze dus niet kon schenken. Het kwam hierbij soms tot een hevige strijd met zware vernielingen die leidden tot langdurige en kostelijke processen, gevoerd voor allerhande rechtscolleges.

Zonhoven was vanaf de 8e eeuw een dochterparochie van Hasselt met een eigen bijkerk, die omwille van de grote afstand het dooprecht verkreeg. De patroonheilige was Sint-Quintinus, net dezelfde als deze van de Hasseltse hoofdkerk. Zonhoven werd een zelfstandige parochie in het begin van de 12e eeuw. Zonhoven viel onder de bescherming en onder de invloed van de abdij van Herkenrode tot aan de sluiting van de abdij door de Fransen in 1797: de pastoor van Zonhoven en de abdis van Herkenrode hadden ieder de helft van de tienden waardoor zij instonden voor het onderhoud en herstel van de kerk (niet van de toren). De abdis van Herkenrode had het patronaatsrecht van de Hasseltse hoofdkerk en dus ook van haar filiaalkerk in Zonhoven.