Gruitrode commanderij

In Gruitrode bevond zich een commanderij van de Duitse Orde die ressorteerde onder Alden Biesen. Het is geweten dat deze burcht als schans werd gebruikt, weliswaar mits betaling. Enerzijds lijkt het vanzelfsprekend dat een versterkte burcht de voorkeur haalt op een geïmproviseerde schans met grondwallen, anderzijds heeft dit zeker tot betwistingen geleid met betrekking tot vergoedingen...en wat met vee dat mee moet vluchten?..

De commanderij van Gruitrode draagt een rijk en roemrucht verleden met zich mee. Reeds ten tijde van het graafschap van Loon was er een commanderij in Gruitrode. In 1416 kocht Iwan van Cortenbach als landcommandeur dit stijlvolle goed aan. Deze oorspronkelijke commanderij maakte deel uit van de 12 commanderijen die gegroepeerd waren rond de hoofdcommanderij in Alden Biesen.

Het belang van de commanderij van Gruitrode blijkt uit het feit dat hier munten werden geslagen. Het gebouw werd echter in 1485 verwoest als gevolg van een vete tussen de families van der Marck en van Arenberg. Ter vervanging van de oorspronkelijke commanderij werd in de tweede helft van de 16de eeuw het huidige kasteel met pachthoeve in Maaslandse renaissancestijl opgetrokken.

De toenmalige opdrachtgevers (Jan van Goor en van Jan van Heinsberg) droegen het prachtige gebouw op aan de heer God met de woorden ‘Allein Godt die eer unde niemants meer’. Deze spreuk prijkt nog steeds boven de statige inkomdeur van het kasteel.

De ruime vertrekken en de robuuste hoektorens getuigen alvast van een groots verleden. Zo zouden ondermeer Mary Stuart en Willem III (toenmalig koningspaar van Engeland) één of meer nachten op de Commanderij hebben doorgebracht. Zelfs ‘zonnekoning’ Louis XIV werd naar verluid ooit in Gruitrode gesignaleerd…

Verdere opzoekingen worden gedaan. Alle info is welkom.

Google+

  • Kaart: uittreksel uit de Atlas van De Ferraris (1777) met weerrgave van Groot Roy en de commanderij.
  • Kaart: uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen met ten Noord-Oosten van het centrum weergave van de commanderij en de bijhorende hoeve.
  • Kaart: militaire kaart Vandermaelen (1851) met weergave van centrum en kasteel.
  • Foto: zicht op de resterende kasteeltoren met het hoofdgebouw op de achtergrond.
  • Foto: zicht op het hoofdgebouw van de commanderij. De Middeleeuwse transportmiddelen hebben plaats moeten ruimen..
  • Foto: zicht op de achterzijde van de hoeve met toegangsbrug over de gracht.
  • Satellietbeeld: zicht op de huidige site met links het kasteel en rechts de kasteelhoeve.

INFO & BIBLIOGRAFIE: