Lilse schans

ALGEMEEN:

Straat: Broekkant, Geuskens

Oppervlakte: 35 a 60 ca

Waterbevoorrading:

Oudste vermelding: 1638 - Oprichtingsjaar:

Terreinkenmerken: Akkerland

Lambertcoördinaten: X: 228.330 Y: 214.722

HISTORISCH:

De schans van Sint-Huibrechts-Lille was gelegen op de Broekkant. Hij bestond reeds in de 16de eeuw en was 35 a 60 ca groot. De voorkeur van de bevolking zou echter meer uitgegaan zijn naar het vluchten in de kerk en de toren dan naar de schans. Maar die voorkeur zal dan wel dateren van voor 1651 toen 30 mensen omkwamen wanneer de kerktoren werd in brand gestoken door de Lorreinen (Zie ook St-Huibrechts-lille in het metseltekenverhaal).

Zoals elders had de schans vanaf het midden van de 18de eeuw geen enkele functie meer. In 1825 verkocht de gemeente de grond met schanswal aan Jozef Kerckhofs.

Heden rest er bijna niets meer van de schans, maar er werd wel een gedenksteen geplaatst.

(met dank aan François Joosten voor de info).

TOPONYMIE: Schans Wal, Schans Veld, Schans Bemden (kadaster)

KARTOGRAFISCH: (Google+)

  • Kaart: overzichtstekening uit de Atlas der Buurtwegen met onderaan het centrum van Sint-Huibrechts-Lille en bovenaan, omcirkeld, de situering va de schans.
  • Kaart: Atlas der Buurtwegen, 1842-1846. Detail van de schans.
  • Overname kadasterplan 1998 + Luchtfoto + topografische kaart met waterlopen (via Marijke Wouters, Ruimte en Erfgoed, Limburg).
  • Kaart: weergave van de schans op de militaire kaart Vandermaelen, 1851.
  • Satellietbeeld: situering van de schans in het huidige landschap.
  • Foto: een lichte verlaging in het terrein is allicht een restant van de zuidelijke schansgracht (de schans bevindt zich links).
  • Foto: ook aan de oostelijke zijde is er een verlaging in het maaiveld die kan verwijzen naar de vroegere schansgracht (de schans bevindt zich rechts).
  • Uittreksel uit het digitaal kadasterplan 2012. De voormalige schans bevond zich op het perceel 167a. Er rond zijn nog de plaatsbenamingen: Schans Veld, Schans Wal en De Schans Bemden bewaard.
Vandermaelen 1851.
Digitaal kadasterplan 2012.

BIBLIOGRAFIE:

  • Algemene gegevens en plannen in samenwerking met M.Wouters, Ruimte & Erfgoed, afd. Limburg.
  • Bouwen door de eeuwen heen, dl. 19n2, p.288.
  • Folder van gemeente Neerpelt: de trage weg: de Broekkant Sint-Huibrechts-Lille.
  • Mertens J. (1990) Al in 1580 een 'bolwerck' (schans) in Eksel, in: Ons Heem, 44, nr.4, p.121-122