Makkenschans

ALGEMEEN:

Straat: Grootbroekstraat, Makkestraat

Oppervlakte:

Waterbevoorrading: Abeek

Oudste vermelding: - Oprichtingsjaar: 1634

Terreinkenmerken : Grotendeels akkerland.

Lambertcoördinaten: X: 244.428 Y: 206.486

HISTORISCH:

Op 18 januari 1634 verzochten 32 inwoners van Molenbeersel (onder Neeritter) aan het St-Lambertuskapittel van Luik om een schans te mogen oprichten: "Op het smeekschrift der inwoners van Molen-Beersel onder het district van Neeritter, vragende dat tot bewaring van hun goederen tegen de invallen der soldaten toelating om een schans op te richten, gewaardigen zich de heeren een bunder toe te staan uit de gemeente-eigendommen om op dien grond en op eigen kosten eene zekere versterking te bouwen; de voorzegde heeren directors zijn van gedacht dat de gevraagde toelating aan de aanvragers kan toegestaan, op deze voorwaarde, dat indien later de schans, die zal gebouwd worden opgeheven of vernietigd wordende grond tot zijne vorige bestemming terugkeert" Conclusions capitulaires reg. 139, 1633-1644, bladzijde 187 A.E.L. aan het kapittel van St-Lambertus te Luik. Autorisation acoordée aux manants précités 21 Januari 1634.

De Makkenschans is niet meer herkenbaar in het landschap. De heer H. Janssen stelt in 1938 dat: "aan de oneffenheid van de bodem nog te zien is waar de brede grachten geweest zijn". Het kadasterplan bevestigt de aanwezigheid van een schans die dan door de weergave van de grachten in de Atlas der Buurtwegen toch correct gesitueerd lijkt.

TOPONYMIE: Schans, Schans Heideding (kadaster), Schanshof (Atlas der Buurtwegen-Vandermaelen)

SCHUTTERIJ: In het gehucht Manestraat bestond de schuttersgilde Sint Hubertus Manestraat reeds van voor 1545.

KARTOGRAFISCH: (Google+)

  • Kaart: Uittreksel uit de overzichtskaart van de Atlas der Buurtwegen van Kinrooi. Het schanshof is hierop vermeld ten zuid-westen van het centrum van Molenbeersel.
  • Kaart: detailweergave van schans en hoeve schanshof in de Atlas der Buurtwegen (1842-1846) met achterinliggend de omgrachting van de schans.
  • Uittreksel uit de militaire kaart Vandermaelen (1851). Hier is tevens vermeld: 'Schanshof'.
  • Overname kadasterplan 1998 + Luchtfoto + topografische kaart met waterlopen (via Marijke Wouters, Ruimte en Erfgoed, Limburg).
  • Satellietbeeld: locatie van de vroegere schans bij de kruising van Makkestraat en Grootbroekstraat.
  • Uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012) met verwijzing naar de schans. De schans lag op de percelen 835g en 836k. Er is verwezen naar 'De Schans' en 'Schans Heideding'.
Uittreksel uit de militaire kaart Vandermaelen (1851)
Digitaal kadasterplan

BIBLIOGRAFIE & INFO:

  • Bouwen door de eeuwen heen, dl 19n1, p.337.
  • Algemene gegevens en plannen in samenwerking met M.Wouters, Ruimte & Erfgoed, afd. Limburg.
  • Hendrik Janssen, Aanteekeningen over Molen-Beersel, Van der Donc-Robyns, 1938.
  • Frans Parren, De schansen in de heerlijkheid Kessenich, Ter Eiken, Jaargang 17, nr.3, 15.02.1993
  • Flor Vanloffeld, Bloedsporen door Limburg, Rampzalige 17de eeuw, Heemkring Eisden, 1988.
  • R.A. Luik, Conclusions Capitulaires Reg. 139 (1633-1644), Protocoles Reg 204 (1626-1642) fol 75Vo