THỪA NHÀN

Thừa nhàn dạy kẻ còn thơ

Đến chừng đầu bạc ngẩn ngơ trong lòng

Ta đâu phụ rãy con rồng

Trung quân hiếu phụ trong lòng vốn không

Tu thời dưng của trợ công

Lôi ra mà phá người không biết gì

Ham ăn ham ngủ li bì

Nói ra chẳng kỉnh chẳng vì đại nhân

Làm người chẳng xét chẳng phân

Ba đời tám kiếp phi ân luân hồi

Chẳng biết chỗ ăn chỗ ngồi

Càng ngang càng dọc có rồi chẳng không

Đem lòng kể của kể công

Kể từ sinh trấp theo Ông mấy đời

Có dân có Phật có Trời

Không dân, không Phật, không Trời, không vua

Trái đời rẻ bán mắc mua

Nói ngược nghĩ lại phải thua thiệt thà

Có cháu mới có ông bà

Không con ai lại kêu mà mẹ cha

Chữ dân là ruột quốc gia

Có dân mới có làm ra Phật Trời

Ăn theo thuở ở theo thời

Cẩn ngôn cẩn hạnh giữ lời mới tu

Chớ kể công trận đa thu

Mà lòng chẳng có chí tu chút nào

Có chí ăn nói hỗn hào

Tầm sư học đạo chỗ nào hiếu trung

Thầy xưa không dạy việc hung

Dạy lòng nhơn nghĩa hiếu trung ở đời

Giác mê cạn lẽ cạn lời

Phụng ân tứ đại để đời cho ai

Lập đề ba sáu ra thai

Tầm sư phát nguyện đố ai trúng đề

Thôn sơn bạch hổ trở về

Chỉ dắt may gặp trúng đề bằng ba

Lãnh nguyện người phải bàn ra

Mỗi đề mỗi trật tận gia tận hình

Đề nầy đề chí trung bình

Ai mà bàn trúng đắc tình quả tu

Đề treo biển thánh rừng nhu

Ngao đầu chiếm bảng trung thu lập đời

Cẩn ngôn cho vẹn thửa lời

Khá tua cẩn hạnh ở đời mới nên

Phiền người văn học vội quên

Đạo lý tối đại rất nên nhiệm mầu

Vi thiện tối lạc nan cầu

Chớ lo nghèo khổ đem sầu giúp nhau

Chẳng lo minh chánh cao sâu

Tang du lâm địa khó âu nhơn trần

Hoàng thiên sanh ngã đại thần

Giáng lai địa hậu hưởng phần lộc cao

Bất tề phải chịu lao đao

Nhứt tâm hành đạo khổ lao chi sờn

Vi phú kiến nan dạ hờn

Vi lương kiến ác chẳng sờn dạ tôi

Xả phú cầu bần mà thôi

Xả gia cầu đạo lòng tôi tôi tường

Thấy người ăn ở phi thường

Giàu ham giàu nữa bỏ đường cao sâu

Lòng người niệm Phật chí câu

Bất ưu bần tiện mới âu đạo mầu

Niệm Phật lòng muốn làm giàu

Tây phương Phật thấy âu sầu nhơn nan

Thần minh ám sát nhơn gian

Thần mục như điển dọc ngang kêu Trời

Chư Tiên tuần vãng dưới đời

Xem đường tội phước người thời ngay gian

Vì nhơn nan cá nhơn nan

Biết đường vinh nhục lo toan nỗi mình

Miếu linh chẳng dám lộng tình

Chùa hư nhiều tiếng bất bình dọc ngang

Niệm Phật đói rách đừng than

Đói rách mà trách nhơn gian Phật phiền

Thân tôi lâm tử huỳnh tuyền

Vì chưng ân oán kết phiền còn đây

Dương gian chê Phật chẳng hay

Để tôi ở lại đầu Tây báo thù

Hàm oan không tội ở tù

Thiệt gian khỏi hại võng dù nghinh ngang

Kẻ thời không tội chịu oan

Thiệt gian khỏi hại chưa an lòng phiền

Niệm Phật ham bạc ham tiền

Niệm sao tiêu quỉ tiêu phiền tiêu ma

Niệm sao tiêu ách nạn ta

Niệm sao khỏi chốn Diêm La thăng đường

Bỏ lòng nghịch bạo cang cường

Tùng tâm Tiên Thánh mới tường chữ dân

Việc đời ai biết thời phân

Tôi nay như thể đứa dân tầm khùng

Nói ra ai cũng chẳng dùng

Ai ai đều cũng xưng hùng biết hơn

Ra lời chỉ nẻo làm ơn

Người đều nói việc biết hơn phận mình

Đây không ép đó ngặt tình

Đó hay đó biết thời mình nhịn thua

Lo đền ơn chúa nghĩa vua

Mặc tình thế sự tranh đua cang cường

Tuy người niệm Phật thường thường

Lòng không qui chánh khó tường Phật ma

Tiêu Trời biến Phật thiết tha

Làm người không mẹ không cha dễ gì

Xem trong Lục tỉnh Nam kỳ

Lòng không tưởng Phật tâm tuỳ quỉ ma

Niệm Phật cải ác xét ra

Cải tà qui chánh Phật ma tri tình

Nghĩ thôi thảm thiết việc mình

Châu rơi lã chã động tình sầu riêng

Tiếng đời thọ nhục khùng điên

Minh tâm Tiên Thánh Thiên Tiên cho mình

Chẳng nghe Lương Võ tu hình

Làm sao Phật cứu bất bình như đây

Tích đức thì đặng ra tay

Ai mà tích ác dữ nay đến mình

Cõi trung cũng có Thiên Đình

Trí mưu quân tử ẩn hình Phật trao

Phụ hề sanh hề ngã cù lao

Mẫu hề cúc ngã thâm cao tâm hình

Hiệu thiên vọng cực ân tình

Ân thâm dục báo thời mình mới hay

Xuất ngôn vô độ khó thay

Nói sao mười chuyện không sai một lời

Chớ than chớ trách Phật Trời

Bụng làm dạ chịu đừng lời trách ai

Tích thiện phùng thiện huờn lai

Tích ác phùng ác nào ai hại mình

Cường tâm làm dữ bất bình

Hại người mình lại hại mình không hay

Chí bằng lòng ở thảo ngay

Gian tham tà nịnh khó nay phận mình

Người ngay Trời Phật chứng tình

Người gian trời Phật xử hình khó phân

Thương người khác thể thương thân

Ghét người khác thể vun phân cho người

Chuyện ai mình lại nói cười

Chuyện mình biết sạch đủ mười hay không

Chẳng xét thiếu việc dư công

Công đâu nói chuyện mình mông uổng lời

Mất chín chuyện phải ở đời

Giữ sao cho vẹn mười lời thảo ngay

Sợ Phật tiêu dạ tiêu thây

Nhiều lần thức chí lời ngay ở đời

Ở sao chẳng chánh một lời

Thinh không Phật hiện phép Trời gió mưa

Miệng lằn lưỡi mối liền ưa

Hoàng thiên hữu nhãn lưới thưa bủa vòng

Xét sao nói Phật dụng lòng

Xung xăng mặt khỉ đèo bòng con dê

Năm canh hồn thả về quê

Ngày mang sáu khắc phu thê lo làm

Chẳng dụng đức Phật dụng phàm

Huênh tay múa miệng lo làm lo ăn

Chẳng lo tích thiện qui căn

Chúa Trời mắc tội lăng xăng nêu đời

Chẳng nghe chớ trách Phật Trời

Nay đà cạn lẽ cạn lời tỏ phân

Tả mạng hữu mạng hộ thân

Chánh thời ghi chánh tà phân ghi tà

Phật thần đại độ hải hà

Chánh mà độ chánh gian mà độ gian

Phật tri tâm phúc trung can

Tâm trung xuất khẩu tà gian chiếu thần

Bất kỳ gia phú gia bần

Vu thân tà chánh Thánh Thần cầm cân

Ba lần dạy đủ nhơn dân

Chẳng nghe thì đọa tỏ phân tận tình

Thương dân kẻ khó cơ bình

Giàu sang phú quí ngặt tình về đâu

Một năm chẳng niệm một câu

Làm sao thấy Phật ở đâu độ mình

Thảm thương nhơn tánh nhơn hình

Cho nên mới dạy nhơn tình ở ăn

Đừng lòng tham đó bỏ đăng

Chơi lê quên lựu chơi trăng quên đèn

Chẳng chê kẻ khó nguời hèn

Chê người sớm phụ tối đèn lăng xăng

Có làm thì mới có ăn

Không làm thời nhịn cắn răng mà nhìn

Có công người mới gọi tình

Không công, không tích, không hình, không ăn

Khó người mộc bổn qui căn

Đời nầy người thiệt lo ăn lo làm

Quân kia vô tướng tiếng đàm

Hổ vô đầu hổ ai làm nấy ăn

Chẳng lo búa nhựt rìu trăng

Thú tùng nhơn xuất thủ căn xác hồn

Lâm nguy bốn phía ép dồn

Thân như cây mục mé cồn sóng xao

Bao nài vạn khổ thiên lao

Chừng nào gặp nước cá ao vẫy vùng

Nghĩa nhân phải xét cho cùng

Ngày sau mang tiếng nằm mùng lo ăn

Muốn cho tứ hải nhứt căn

Nhứt tâm mới được hưởng ăn cơm Trời

Tức tối cho kẻ ở đời

Nói ngay chẳng dụng dụng lời nói gian

Gặp khổ mắt khóc miệng than

Hết cơn đói khó dọc ngang kêu Trời

Trăm dạ dĩ đoạ trăm lời

Làm sao theo đặng cảnh Trời thanh minh

Đức trọng thì quỉ thần kinh

Làm người giữ đặng chánh minh theo Trời

Thượng giới mắc đoạ xuống đời

Làm người tưởng Phật tưởng Trời đức tin

Anh hùng hội chí tâm linh

Thánh xưa để sách để kinh làm gì

Chữ thương Nhân Nghĩa nan kỳ

Chữ thương nô bộc biên thùy thiếu chi

Tích đức kiến nghĩa bất vi

Tích tài kiến ác khả khi bất tùy

Thương nhau chữ vị là vì

Ai thì như nấy biên thùy thiếu chi

Phật suy tám nạn người khi

Đất vua tứ hải vận suy nan kỳ

Dạo đi dạo lại biên thùy

Đủ ba lần dạo nhơn tùy thân an

Chẳng nghe lời giáo tiêu tan

Việc lành mà bỏ sao an thân người

Phật lo cứu thế độ người

Người không độ Phật chê cười dại ngây

Vọng cầu Trời Phật phương Tây

Đáo lai Nam Việt đời nay độ người

Việc dữ dư chín dư mười

Việc lành chẳng đặng một người vẹn thân

Một dữ làm được mười ân

Mười ân sợ hết giữ thân còn hoài

Thân con lao khổ chớ nài

Thân cha mắc đọa nằm dài khó than

Chừng nào Trời Phật định an

Mặc tình bá tánh dọc ngang ở ngoài

Chớ ham chơn hớn chơn hài

Đời nầy khổ tới khổ hoài dân ôi!

Chúa Trời tha tội chúng tôi

Nam mô Bồ Tát thương ôi đức Thầy

Gian nan Kỷ Dậu lại rày

Nhị bang nhẫn nhục lầm Thầy thương ôi!

Một nước cai trị ba ngôi

Tàu, Tây không ngặt ngặt thôi Chà Và

Phật Trời rộng lượng hải hà

Lưới thưa bủa khắp chánh tà hậu tri

Đáo đầu thiện ác một khi

Chỉ tranh trì tảo thức tri chánh tà

Tai nghe mắt thấy án tòa

Phải lời sao khẩu người mà phiền riêng

Vận nghèo mối nước đảo điên

Thấy nhiều chỗ ngặt sầu riêng một mình

Lại đây trả quả ngặt tình

Thương người chẳng nghĩ việc mình lâm nguy

Biết mà ỷ thế mới khi

Không biết chẳng ngặt sầu chi phận mình

Thở than thân khổ tâm tình

Mảng lo hoạn nạn việc mình tới đây

Nói lạ là lạ đời nay

Thuở xưa ở cũng như đây ra lời

Tùng tâm Tiên Thánh Phật Trời

Không ai ở lạ như người đời nay

Nói vậy người lại chê ngay

Sau còn để tiếng lập nay xưa tà

Mãn cổ lập kim thiệt thà

Nhơn hoà thiên địa thuận hoà an khương

Châu Đường qui Tống Hớn vương

Cang cường chi mạo tứ phương phục tùng

Bá quan văn võ anh hùng

Không ai nói chuyện tầm khùng như đây

Sau có đạo núi tài hay

Xuống trần độ giải thiệt may phép tài

Mặc tình quan thứ trong ngoài

Ai giỏi có phép có tài thì theo

Sơn lâm điển tích quạnh queo

E người lâm dạ mang eo sụt sùi

Tay tôi có ngón như cùi

Nghĩ thôi như thể trái mùi trên cây

May mà trôi nổi đến đây

Lấy chi báo đáp thương thay như cùi

Giỏi chi đao sắc chém ruồi

Gươm linh buộc chỉ ngậm ngùi cheo leo

Cọp thiệt bất úy hùm beo

Sợ vương lưới nhện mang eo chỉ mành

Chẳng xem đạo đức tu hành

Trung ngôn lễ nghĩa làm lành khôn lanh

Có đục mới có việc thanh

Có trong có đục có lanh có khờ

Tôi nay túng tiếu nước cờ

Nhìn tường nước bí vật vờ lòng lo

Nào hay đường ngựa quanh co

Pháo xe chẳng đỡ sĩ lo quân hành

Sợ việc làm dữ chẳng lành

Đời đầy như thể chỉ mành treo chuông

Diện ái tâm ố lụy tuôn

Oán người đón núi đón truông hại người

Phúc đâu lụy mắt miệng cười

Nhiều người mắc kế nhiều người trúng mưu

Hạ nguơn tồn tích oan ưu

Vô ân bạc đạo toan mưu điếm đàng

Chẳng thèm gia đạo xóm làng

Bội phu phản chúa gọi chàng Thiên luông

Thoại Khanh dắt mẹ qua truông

Ít người xử nghĩa lụy tuôn mẹ chồng

Làm người cho biết đạo đồng

Tương tề nội ngoại đừng lòng phụ vong

Làm trai chí cả đờn ông

Đừng phụ bên vợ cũng không nên người

Vọng thân vạn đợi vàng mười

Vàng mười vọng đợi kế người quới ban

Có nội có ngoại hiển vang

Đừng khinh đừng trọng mới an đạo nhà

Ở sao thảo thuận trẻ già

Phu thê nhứt tánh hiệp hoà nước non

Đời hằng bán cháu nuôi con

Có ai nuôi cháu bán con mà rằng

Máu ai thịt nấy thời bằng

Kẻ đôi ba vợ người cằn không ra

Gọi rằng đời quỉ đời ma

Bất thuần nhân vật lý ca nói cười

Giác đời nhiều nỗi tức cười

Chửi con chửi cháu thiệt người không suy

Thương đời tử biệt sanh ly

Xác phàm nhãn nhục khinh khi xác phàm

An Giang vinh nhục tiếng đàm

Để coi trần thế nhơn phàm hóa Tiên

Thiên cơ vận thế lưu liên

Nhiều người dễ Phật khi Tiên mới lầm

Bất ưu tam thập than thầm

Bất ưu thập ngũ ăn nằm chẳng suy

Phụ từ tử diệc hiếu chi

Phụ mẫu bất thiện con đi đường nào

Cha dữ sanh con hỗn hào

Cha lành con dữ khác nào ít hơi

Nghĩ đời chưa đặng thảnh thơi

Tai nghe mắt thấy thì hơi đặng dài

Gắng công hoà vận thơ bài

Lập thành chí cả sách ngoài gia công

Có mắt thời cũng như không

Lỗ tai không điếc cũng không nghe gì

Nói chơi nhiều tiếng lạ kỳ

Tai nghe mắt thấy biên thùy mệt hơi

Ngồi buồn giác thế mà chơi

Đời này nghĩ cũng mệt hơi nói đời

Đời chẳng kiêng Phật kiêng Trời

Giác lành sao đặng nói đời sao khuyên

Khi Nhơn tất tự khi Thiên

Đời này khi Thánh khi Tiên dễ gì

Nhóm nhau rượu thịt li bì

Nói ma nói quỉ có gì mà lo

Nghĩ thôi nhiều nỗi cay co

Đêm khuya tuôn lụy sầu lo việc đời

Mất mối trời tối rã rời

Lần lần nẻo tắt dò thời đường quanh

Cám phiền phận chị nỗi anh

Nhà trống không thức mà canh mất đồ

Mắc mưu chú Nhẫn, chú Hồ

Truông mây chiếm cứ giật đồ ăn no

Giàu nghèo chưa chắc đừng lo

Hội nầy nhà ngói của kho chẳng còn

Gian nhơn liếc mắt chiều lòn

Cơ thâm đạo tặc phải mòn khó lo

Giác đói giác tới việc no

Làm người sao chẳng âu lo lại hờn

Xuân ai như đọc bản đờn

Đứt dây sập ngựa dạ hờn tòng hương

Đờn rao xây tá Nam Phương

Văn cung đức tốc oan ương tiếng đờn

Da trăng bịt mặt chớ hờn

Cây cò hai trục óng đờn tòa la

Hiệp đủ các việc tay ca

Bằng không đủ việc khó ra tiếng đờn

Một thương chín ghét mười hờn

Dạ tôi ở thẳng như đờn lên giây

Thiệt lòng ghét dại thương ngay

Dầu lâm tử trận bỏ thây chẳng phiền

Nhứt tâm lập hậu qui tiền

Dầu xa nhơn nghĩa chớ phiền nam mô

Lẽ nào đất Thuấn hại Ngô

Trời Nghiêu bao nỡ tuyệt vô đoạn từ

Hươi tiên xách mã niệm trừ

Mượn gương trí huệ nhơn từ gởi thân

Thương vì cách nghĩa xa nhân

Thấy đời ly loạn nan phân thảm phiền

Niệm Phật cũng chẳng tốn tiền

Dầu mà sa đoạ chẳng thiền cũng ưng

Nói trước phải ngó sau lưng

Thấy người tôi dửng dừng dưng dữ hiền

Tu theo đồng bạc đồng tiền

Tu hung tu dữ tu hiền vốn không

Tu ngoài ít kẻ tu trong

Tu nhân tu nghĩa khó không dám phiền

Cực lòng kế hậu lập tiền

Quới quyền mặc kẻ chẳng phiền lao đao

Vơi vơi đất rộng trời cao

Đoái nhìn chư quốc chiêm bao quới quyền

Bấy lâu lộng tánh bất hiền

Hạ ngươn tận thế đừng phiền thấp cao

Giữ lòng niệm Phật chí lao

Thường hành bình đẳng chớ xao lãng tình

Tưởng Phật Phật tưởng lòng mình

Tưởng Trời Trời cũng độ tình thông minh

Tưởng ma ma cũng ứng thinh

Ma tiêu quỉ tán hết linh khổ mình

Nha môn việc mảng bất bình

Huyện di việc mảng thế tình bất suy

Bất tri hậu nhựt sự phi

Đa nhơn bất thức bất tri tu thiền

Tu hậu bất thức tu tiền

Tu theo đồng bạc việc hiền nan tri

Tu nhiều nhiều tội một khi

Không tu không tội thức tri tâm thành

Phạm Phật tu chẳng làm lành

Phạm tăng dị giản chẳng đành thức tri

Tích ác kiến thiện bất vi

Tích tài kiến đức bất suy tội tàng

Nào hay gãy gánh giữa đàng

Trong truồng khó liệu ra làng khó phân

Lâm chung thất thế chữ dân

Sát tha Hạng Võ khó phân họ Hàn

Lo bề suy nhục trăm đàng

Hiển vinh một thuở chẳng toàn khổ thân

Chữ phú chữ quới chữ ân

Ba ngôi đồng đẳng thương dân chữ nào?

Nhớ ơn Thánh đức cổ trào

Hạ nguơn thậm trách anh hào phi ân

Có câu đáo xứ tùy duyên

Nhập gia tùy khúc nghĩa nhân giữ lòng

Khó phen Gia Cát phế đồng

Khuôn phò Hớn thất đặng lòng chánh minh

Sự tích Tam Quốc giao chinh

Chí kim hà đắc quảng thinh Nam trào

Thấy đường khoái lạc tâm bào

Phế oai dĩ đức anh hào trí tri

Tam từng thượng hạ ứng thi

Khai khoa diễn thí thức tri văn tài

Niệm linh ứng hiện độ hoài

Chớ xao trí dõng phụ ngài tiên tri

Phật Trời ngồi thế từ bi

Thấy trong thiên hạ loạn ly thảm sầu

Nhắm mắt mà đi qua cầu

Chừng nào đến đó đụng đầu sẽ hay

Sổ lồng mặc sức chim bay

Thoát nơi la võng thương thay ngư trầm

Mấy khi thơ họa sắc cầm

Ca ngâm quốc truyện thâm trầm gian tâm

Cơ thâm thì họa diệc thâm

Ngũ kinh ngủ mất minh tâm đau sầu

Lòng thương chí dốc vọng cầu

Thảm lòng bá tánh thiểu sầu oán đa

Đem lòng ghét Phật thương ma

Ghét Phật Phật ghét thương ma ma phò

Ăn no mổ mắt như cò

Vui đâu chút đó đưa đò khó thay

Biết thời suy lý biết hay

Không biết như thể gốc cây không chồi

Trơ trơ bất định tâm hồi

Linh đinh sóng dập gió dồi rã thây

Nực cười nhiều kẻ ghét đây

Phải mà nói quỉ lời ngay nói hoài

Nói cho tận ý lâu dài

Hậu phân nghĩa lý biết tài dở hay

Xác phàm chịu tiếng đắng cay

Biết ai giỏi nữa thiệt hay mà phò

Tu hành nói việc đưa đò

Một hai năm nữa ra phò Thánh Tiên

Nói chi nhiều tiếng đảo điên

Làm lành niệm Phật tu riêng tấm lòng

Chữ rằng hậu hữu sở phòng

Thương Thầy khó nhọc hết lòng cùng ta

Nào khi tràng ốc vào ra

Bây giờ hiu quạnh xót xa trong lòng

Trào khổ lộn rắn lộn rồng

Lộn rồng lộn rắn lộn rồng minh mông

Thấy đời ngán cổ tức hông

Đau lòng tức dạ trào không chánh lời

Nhiều việc oan ức ở đời

Lao xao dân chúng Phật Trời chiếu tri

Tham tham lợi lợi loạn ly

Không người tôn trọng thức tri Thánh hiền

Đau lòng nhiều nỗi ưu phiền

Chẳng ai nhớ Thánh tưởng Hiền minh mông

Tu chùa không Phật khó trông

Tu gia tích đạo phải không tại tình

Nỗi lo thân thể bất bình

Âu lo việc chúa một mình đa đoan

Tu cất am tự sửa sang

Chúa đâu không biết Phật mang nạn nghèo

Nay tan mai hiệp như bèo

Trời cao đất rộng nạn nghèo gởi đâu

Phật Trời để máy cao sâu

Họa lai phước chí biết đâu nỗi mình

Tu cất am tự tu hình

Không Tiên không Phật thiệt tình chẳng sai

Tu tâm vọng Phật Như Lai

Tu giữ tánh hạnh đừng sai tiếng phàm

Đừng noi theo kẻ bán vàm

Bến nào cũng ghé dạ phàm tâm phu

Tu hối Phật chẳng hối tu

Tiếng chay tiếng mặn lỡ thu lỡ hè

Lỡ lợ lỡ cháo lỡ chè

Lỡ xuân Nam Việt mãn hè qua thu

Chẳng ai ép dạ người tu

Nay không mai niệm chê phu khi phàm

Lòng người lo việc ăn làm

Không lòng lo đạo xác phàm đọa vong

Bạc muôn dầu có chẳng trông

Thác thời cũng nắm tay không làm gì

Biết thân tích thiện tu trì

Xác dầu nhập địa hồn tùy Tây phương

Sanh lai dương thế oan ương

Phải tu lập hậu Tây phương trở về

Đố ai dương thế phân lìa

Mê trần lộng ngữ thác về âm cung

Hạ giới xử kẻ bất trung

Phật Trời dạy bỏ gian hung mà nhờ

Thân nay như thể ngọn cờ

Phất phơ phất phưởng sợ giờ gió giông

Cầu hồn cho được hóa long

Sa về địa ngục hồn vong thiên đường

Vọng cầu cổ tích minh tường

Như Lai Phật hiện gia đường biến kim

Phật đường tắc chí kỳ nghiêm

Lục nghi cúng kiến cổ kim độ đời

Cúng trung cúng hiếu phò Trời

Lục lễ thủ nghĩa Phật Trời chứng tri

Nhơn thiện nhơn tất tùng chi

Nhơn ác Thiên tất hứa chi bất hòa

Phật Trời bất dụng quỉ tà

Làm người suy xét việc nhà tiên tri

Thuở nầy phải chịu ngu si

Ngu lời ăn nói ngu đi xóm giềng

Cám thân dật sĩ qui điền

Lo trung lo hiếu lo hiền chưa xuôi

Lo bề tấn thối không nguôi

Lo bề thành bại chưa xuôi cảm phiền

Ngu không đồng bạc đồng tiền

Ngu không nói dữ nói hiền phải ngu

Niệm Phật hẳn dạ chí tu

Mới rằng quân tử trượng phu trên đời

Ở sao chẳng kể Phật Trời

Suy đi xét lại thiệt đời bất nhơn

Tạm dùng Hứa sử vi ơn

Thông thương ba cõi keo sơn để lòng

Phật đam trở lại rặt giòng

Người nào khác dạ khác lòng bỏ rơi

Người chê tôi đặt nói chơi

Người phàm sao biết đặng nơi việc đời

Giữ lòng nương náu Phật Trời

Thủ thân vi chánh nương đời khổ lao

Lâm nguy sỉ nhục xiết bao

Gian nan bất cập lao đao bất kỳ

Dị đoan tri dị khả tùy

Tri lai kim cổ vô thì tri lao

Đừng lời nói thấp nói cao

Lòng hiền thời đặng khỏi lao đời nầy

Ra trước ba bổn tỏ bày

Người chê nói dại lời nầy nói ngay

Chữ ỷ là chữ khổ thay

Vô nghì vô lễ phương Tây khó gần

Vị phú vị quới là phần

Ý sao nhơn nghĩa gia bần không kiêng

Lập làm các bổn nói điên

Bắt quàng bắt niểng nói thiên nói ngàn

Chỗ quấy chỗ phải sang đàng

Khuyên lòng bá tánh xóm làng chớ chê

Người khùng phải nói việc quê

Ai tu giỏi mấy tu tê không cầu

Tại gia Phật thuyết ưu sầu

Như Lai chỉ bảo vọng cầu lời ngay

Có cội thì mới nên cây

Không gốc không ngọn khó thay lên chồi

Chí lâm cơ nghiệp trau dồi

Mượn gươm thần huệ dứt rồi trái oan

Mới rằng thiện đạo đạt an

Tứ phương tùng phục hàm oan tiệc rồi

Có đất có chỗ ăn ngồi

Có cơm không cá khó rồi bữa ăn

Nhơn từ giả thọ qui căn

Hung bạo ấy mất bất thăng thiên đường

Ở chi dạ bạo tâm cường

Chẳng suy chẳng xét mê đường phi ân

Đáo miền tà mị Hạ Nguơn

Mười người không thấy tâm ơn một người

Tham sanh qúy tử về mười

Khôn lanh nghịch bạo việc người phần hơn

Người dầu làm đặng chút ơn

Kể thôi là kể hải sơn khó lường

Thuận thiên tồn giả nan tường

Nghịch thiên vong giả thiên đường bất thăng

Căm hờn vệ luật lý lăng

Làm cho lỗi thửa lạc căn Võ hoàng

Trách ai đem dạ lăng loàn

Làm cho miễu võ khói tàn tro bay

Lưỡi mềm uốn éo khó thay

Trớ trêu ngồi nghĩ cội cây mé chồi

Tu sao tu có một hồi

Khi vui tu hối buồn rồi hết tu

Chẳng xét kẻ trí người ngu

Làm cho tồi bại việc tu điêu tàn

Đi đâu lấp ngõ ngăn đàng

Đem lòng phá xóm phá làng sát tha

Thiên tử chúc Thánh trào ca

Vong sư phản chúa sát tha tử hoàng

Chẳng thà cho nhau ăn vàng

Chẳng thà dắt nẻo đem đàng đi tu

Nên thời theo Phật ngao du

Chẳng nên lầm khổ khi tu khi trời

Trách ai thuở trước đa lời

Đến sau dạ đổi lòng dời bất minh

Không lòng niệm Phật tưởng kinh

Lâm nguy người trách lộng thinh dạ tràng

Tôi lại chẳng dám chỉ đàng

Không lo niệm Phật trách tràng chiều mai

Có câu bĩ cực thới lai

Giữ mình cho vẹn việc ai chớ sờn

Để coi dạ đó oán hờn

Lòng đây bất úy chẳng sờn lời phân

Nam trào quân chánh dân ân

Chừng nào gặp hội tuế tân an hòa

Hoàng thiên đại lượng hải hà

Hạ sanh dân chúng bất hoà tiêu tan

Dạ đừng sa dậm dương gian

Nào hay mất chốn gian nan cõi trần

Hạ sanh dân chúng rần rần

Phật còn để lại cõi trần tỏ phân

Thủ nghĩa giữ vẹn mười ân

Thanh nghiêm thinh tịnh muôn dân thái bình

Nghĩ thôi càng áo não tình

Rưng rưng lụy thảm như bình nước nghiêng

Họa lai Nam Việt Tây phiên

Thiên cơ thánh chiếu bình yên nước nhà

Song thiên lưỡng quốc giao hòa

Trả vay vay trả việc mà không sai

Khám tường nhựt nguyệt quảng khai

Ngày sau hội hiệp kim giai nước mình

Đinh Tỵ ra sấm thình lình

Nhơn dân xao xuyến nước mình có vua

Khuyên người bớt bớt tranh đua

Khá nghe lời Phật thấy vua Thiên đình

E khi mưa gió thình lình

Trong truông khó liệu một mình khó phân

Kiếm người kết nghĩa làm thân

Nào hay khuất lấp nghĩa nhân chẳng màng

Tới đây trái bước lỡ đàng

Than thân trách phận ngỡ ngàng công danh

Nào hay chịu tiếng hôi tanh

Bao giờ rõ đặng công danh thiên đình

Hoàng Thiên lượng định cho mình

Phước tài có thuở thiên đình định cho

Nhà ngói thấy đói không lo

Lều tranh có đạo của kho dám bì

Thiện nam tín nữ biên thùy

Nghe lời ngay dại nương tùy phải lo

Lần hồi bữa đói bữa no

Giữ lòng trung chánh Phật cho duyên lành

Đừng chê việc cũ tầm phành

Rách mà khéo vá hơn lành vụng may

Cuộc đời như thể sợi giây

Đứt đi nối lại liền nay mới lành

Việc dữ lòng dạ chớ đành

Thời người mới biết việc lành chát chua

Việc lành sao chẳng tranh đua

Việc dữ lại dụng hơn thua phân bì

Thấy đời ăn ở dị kỳ

Trăm đường hung dữ biên thùy tựu đông

Lận lường kẻ của người công

Nói thừa nói thiếu dạ không ơn thầm

Tham chi của thế mà lầm

Tiểu nhơn lao lực mưu thầm tham công

Đùm cơm một bữa minh mông

Bắt làm đói bụng dạ không cho về

Hai đường thiện ác phân lìa

Trí mưu Gia Nghị ngoài bìa gia công

Công hầu chánh thị là Ông

Điêu Thuyền lưỡng dạ Lữ Mông gây thù

Thiện nam chớ khá võng dù

Khuyên cùng tín nữ chớ thù oán vua

Cựu trào có đặt thơ cua

Đờn bà nhiều việc phế vua giết chồng

Thân riêng lòng động như lòng

Chẳng trang quân quốc phụng rồng sánh đôi

Riêng lòng khác dạ thế thôi

Ly quân ly quốc ly đôi vợ chồng

Ly thân bằng hữu bất đồng

Bất ly huynh đệ khác lòng thời xa

Tử tôn bất hiệp mẹ cha

Gạn trong lóng đục cách xa tại lòng

Người dưng sao hiệp đạo đồng

Thiên căn Phật định một lòng hiếu trung

Nhữ tác ưng huờn sự hung

Xét thời đặng phước chánh chung đạo đồng

Độc tâm phản dạ lạc lòng

Suy nhơn suy vật đạo đồng tri thiên

Khi Nhơn tất tự khi Thiên

Đem lòng khi mấy người điên ở tù

Chưa chắc mình có ông phù

Không lòng tưởng Phật ở tù cho than

Thầy xem bổn đạo dọc ngang

Ngày sau chi khỏi hiệp tan như bèo

Giúp cho đồ đệ vận nghèo

Qua truông cũng vững lên đèo cũng an

Tuy là trước chịu gian nan

Ngày sau cũng đặng hiển vang quới quyền

Lên đèo xuống dốc chớ phiền

Miễn cho cơ nghiệp xuất hiền đạt an

Động tâm niệm Phật ưu bang

Chấp tay tưởng Chúa cầu an quân thần

Phật Trời bất thực của trần

Có lòng cúng kiếng du thần chép biên

Hữu tâm hoài vọng Thánh Tiên

Khẩn nguyền cứu khổ cho khuyên tội người

Cúng nhiều rượu thịt vui cười

Gẫm thêm tội nữa thương người vô tâm

Việc đời thiển thiển thâm thâm

Minh minh phước tội tại tâm nhơ trần

Trước đà cách tiếc ly trần

Sau hòa đậu vận Tiên Thần chiếu tri

Đậu câu trúng lý nghiệm suy

Kim lai cổ vãng luận tri Phật Trời

Thuở xưa giặc mọi tơi bời

Cũng vì tham sắc như đời trào nay

Cổ kim loạn quốc Nam Tây

Cựu thù tích oán thương thay đời này

Dị đoan nhiều việc lạ rày

Muôn dân xao xuyến đời này đắng cay

Nói dại nói lại việc ngay

Nói chợ nói xóm tới đây nói rừng

Con heo con chó có chừng

Người ta dâm dục không chừng nào thôi

Mới rằng đầu thú người ôi

Huờn lai tiên cảnh mới thôi thú người

Éo le túc tích nói cười

Lâm tâm lý bạc thú người ít ngay

Mượn hình mượn lốt mượn thây

Bá tâm bá dạ dại ngay hội nầy

Tri ân tứ đại lời Thầy

Chí công khối sắt thét ngày nên kim

Trái đời mực giấy thơ niêm

Giáp lại ấn dấu cổ kim một bề

Phú quới đa nhơn hội tề

Bần cùng như thể đứa hề diễu chơi

Khôn một chốn dại một nơi

Phú đa bằng hữu tả tơi cho hề

Nỗi lo cha Sở con Tề

Nhị bang đại tiểu đem về nhứt bang

Cuồng nhơn chi bấy Nam bang

Mãn đài mới đặng hiển vang quới quyền

Căm hờn thất thập nhị hiền

Chế văn chế thế vong tiền phế xuân

Nghĩ nào mà giận người dưng

Mà hờn con đỉ xây lưng chẳng nhìn

Bất tri đạo đức vô tình

Bất tri lễ nghĩa gọi mình rằng ngoan

Ỷ rằng khôn quỉ dọc ngang

Ỷ tài đắc thế giàu sang phận mình

Mặc ai phản dạ lộng tình

Lòng ai nấy biết dạ mình mình hay

May dầu danh chiếm đài mây

Ơn người trả đặng thương nay nghĩa Thầy

Gian nan mấy lớp khó bày

Tớ ly phận tớ thương Thầy gởi thây

Thương trong bá tánh đời nay

Một năm không nói lời ngay tiếng nào

Thiết yếu lời dữ ngọt ngào

Lời lành nói đạo người nào thấy đâu

Bất tri sự thế khó âu

Việc trung việc hiếu thấy đâu nhãn tiền

Người trung tầm nghĩa tầm hiền

Tận tâm kiệt lực chẳng phiền đói no

Thần hôn nay để ai lo

Làm người bao nỡ ăn no đưa đò

Quốc loạn ít kẻ khuông phò

Gia bần nhớ mặt giả đò ngơ ngơ

Nghĩ càng áo não su sơ

Người nghèo thì thiệt bơ vơ nhãn tiền

Xiết bao nỗi thảm đoạn phiền

Giúp nhau khi đói chớ phiền khi no

Thường hành tưởng tưởng lo lo

Nhơn nhơn đức đức ấm no lâu dài

Sống thơm danh tướng mới tài

Thác theo Trời Phật bia bài danh hương

Trung quân ái quốc cần vương

Trí ngu ngu trí bất đương vi thần

Trí trí đắc lộc an phần

Ngu ngu thôi ngã bất thần khó no

Bây giờ hí hởn chẳng lo

Gặp cơn bát loạn nằm co kêu Trời

Lo sang ít kẻ lo đời

Gặp cơn bát loạn kêu Trời thấu đâu

Làm phước giữ đạo thâm sâu

Làm lành tích đức thấy đâu bây giờ

Sanh đời bình trị thời nhờ

Gặp đời dấy loạn dại khờ phải cam

Xem trong lục giáp nam nhâm

Đáo đầu Mậu Ngũ quan tham hết phần

Nương theo Rồng Rắn lần lần

Cọp trâu linh tánh hoá thần thăng thiên

Mắt xem điềm ứng Thánh Tiên

Đâu đâu đều thấy chiêu yên huỳnh cờ

Biết sao đủ lẽ phượng thờ

Vọng không bá bái đợi chờ Thánh Tiên

Đầm đầm lụy nhỏ sầu riêng

Ngùi ngùi thương nhớ Thánh Tiên thuở nào

Xót gan đau ruột tâm bào.

Nhớ hồi lập địa thuở nào lại đây

Giốc lòng chí tử qui Tây

Trời chiều ác lặn vận nay đỏ đèn

Liều thân chịu chốn khó hèn

Dạ nguyền nước đục lóng phèn cho trong

Bao giờ vận thới hoá long

Ngồi buồn nghĩ việc minh mông tức cười

Nỗi sầu dạ quấy cho người

Nỗi lo cho kẻ vui cười từ đây

Trách ai lập dại bỏ ngay

Tạo thiên chánh lý lại đây cải đời

Cơm Tây ăn nói nhiều lời

Gạo châu củi quế hết đời quỉ ma

Đời nầy cắt cổ lột da

Lường công cướp việc người ta thời nhiều

Chẳng noi theo dạ Ngư Tiều

So tài sóng sắc nàng Kiều dối ma

Tầm hiền Đường thất ngựa ma

Minh hoàng lầm Phật mới ra đỗi nầy

Sớ ban thí phát đầu Sài

Tội quá thập tự Phật đày lại đây

Đời nay thời nói việc nay

Dại thời nói dại ngay thời nói ngay

Việc nào chẳng biết thời hay

Việc Phật không biết bỏ thây tiêu hồn

Con ma gần biển xa cồn

Giữ thân chẳng dễ giữ hồn khó thay

Hành Phật vua thiệt quá hay

Phật hành trước mặt thương thay không tường

Chữ tham hại chánh trăm đường

Trí mưu vô hữu minh tường nhứt nhân

Bất ưu tội phước cân phân

Dụng mưu hàm oán thâm ân bịt đường

Đắc thế bất lượng tâm cường

Vô phân tối hậu xa đường quan vua

Thương trào minh chánh xót chua

Trào nào bất chánh quan vua sa đà

Trào xưa nhiều kẻ thiệt thà

Trào nay tu niệm cũng đà tranh đua

Tu hành nhịn thiếu nhịn thua

Tu hành lấn thế tranh đua sao lành

Minh minh y cẩm dạ hành

Việc dữ thấy trước việc lành thấy sau

Nhà giàu đói trước khó âu

Nhà nghèo thậm ngặt đói sau cũng đành

Buổi chợ như việc đạo lành

Chiều tan mai nhóm lộ hành lao xao

Mặc tình giá thấp giá cao

Giá nào phải giá chọn trao mối hàng

Chợ xuân thiên hạ chật đàng

Lao xao lũ bảy chàng ràng đàng ba

Chờ khi Đại Thánh ngài ra

Người mới giữ dạ âu ca việc lành

Tác thiện y cẩm dạ hành

Chừng nào y cẩm nhựt hành thì no

Người nào làm dữ nấy lo

Muốn dại thì nhịn đôi co thì rầy

Quả trần trả tháng trả ngày

Nhãn tiền chi sự lựa bày đói no

Giàu nghèo chưa chắc đừng lo

Chí tâm niệm Phật Trời cho duyên lành

Một cây gẫm biết mấy nhành

Đạo nào bằng đạo làm lành tiếng thơm

Nhiều đạo không gạo không cơm

Lỡ bề trầm tốc lỡ đơm quảy rày

Lỡ cha xét lại lỡ thầy

Vui chi một lũ ăn mày mang bao

Vận nghèo phải chịu biết sao

Trên trăng dưới nước ước ao thề nguyền

Tu đâu gánh bạc gánh tiền

Chùa đây để sãi chịu phiền ngồi không

Giả làm thương quán trợ công

Đài trang văn học quán không dục lời

Nên hư trên có Phật Trời

Giả làm lão quán xem đời quỉ ma

Khai trương thương khách vào ra

Hoặc người hoặc quỉ hoặc ma không chừng

Có ngọt có lạt có gừng

Nhứt tâm ít kẻ nhớ chừng Kỳ Hương

Tóc trầm mai quế chẳng thương

Não nề cây mục xưng hương người dùng

Trước phân chư quốc xưng hùng

Nay đem hiệp lại phục tùng nhứt bang

Phật Trời ở đậu chẳng an

Tá điền mục kiến vô quan ngôn từ

Trúng đề hành vi văn từ

Tiền sư hậu đệ ngôn từ bất an

Tri thập bát quốc sửa sang

Hậu biến chư quốc lập đoan Phật Trời

Nguyện cho Thánh Chúa trị đời

Tây phương bửu điện cảnh Trời thanh tân

Thuyết khẩu thành trái trung phân

Chúc lai Thánh thọ tuế tăng thanh nhàn

Môi son má phấn đầu đàng

Đức tin đức cậy thanh nhàn chúa tôi

Đời nầy chết yểu người ôi

Làm sao thấy Chúa cao ngôi trung thần

Nương ma noi quỉ rần rần

Hạ sanh dân chúng vô phần thế thôi

Đức tin xuất trước than ôi

Trách lòng chẳng nghĩ chúa tôi bịt bòng

Phật ôi cứu độ giúp lòng

Trời ôi soi xét tràng đồng vạn dân

Nỗi lo nước yếu phân vân

Thảm sầu thiên hạ không phân chánh tà

Hè nghiêng vật ngã là đà

Phật ái như tử chúng mà chẳng thương

A tùng tân chánh bất lương

Ngã nhơn hại ngã tan xương bất tình

Chúng sanh thân tử Thiên đình

Trung làm con Phật, tà tình con ma

Mậu ngũ khiến mất nước nhà

Thay trời đổi đất Phật ra trị vì

Phật ra ma bắt biên thùy

Đa tham đa oán khổ kỳ muôn dân

Thiên sanh ư Tý tỏ phân

Địa sanh ư Sửu vạn ân quân thần

Kế hậu nhơn sanh ư Dần

Ba ngôi đồng đẳng quân thần quan dân

Thượng cảnh Phật Thánh hội ân

Cõi trung Phật Thánh quan dân bịt đường

Hạ giới Diêm chúa khán tường

Hậu qui nhứt thống thái bường một ngôi

Không thẳng làm độ dân ôi!

Đời nầy tích của để thôi làm gì

Tích đức phùng thiện Hương Kỳ

Tích tài để oán biên thuỳ người ôi!

Đời nầy cổ thiệt tanh hôi

Hậu lai đệ tử chúa tôi nan tầm

Bửu Sơn thế yếu âm thầm

Kỳ Hương đơn quế tốc trầm quảng thinh

Bao giờ Phật thức tánh linh

Trời cho phép lạ âm binh hộ tùng

Tưởng ơn sư phụ tạm dùng

Quán trung rước khách chiêu hùng võ văn

Vô tài hữu thực chuyên năng

Hữu sư hữu đệ lạc căn nan tầm

Làm tôi phò chúa sợ lầm

Có đâu ngang dọc không nhằm phép khuôn

Hậu vô đệ tử lụy tuôn

Nhứt sư an trị tròn vuông gia tề

Ở đây eo xách nhiều bề

Mai dời chỗ khác hội thề bá gia

Thân con nghĩ lại thân cha

Cuộc thời khác cuộc nghĩ ra một bề

Tàu Tây, Lộ Lỡ dựa kề

Chiều qua Cha Sở mai về con Tiên

Thuở xưa Đường Tống hoà Phiên

Lời ghi hai nước Thánh Tiên trị vì

Cận đại viễn tiểu nương tùy

Sôi kinh nấu sử trị vì mới an

Chùa hư miễu nát tan hoang

Huỳnh Thanh a ý Tàu mang khuấy đời

Con nhà Ngũ Đế của Trời

Huỳnh Thanh hắc bạch tùng thời Châu vương

Phúc tùng tác loạn đao thương

Hai người trung trực oan ương lỡ thời

Bất tùng Thánh đạo Phật Trời

Mưu gian hại ngã giữa vời chẳng an

Tới nơi Lộ Lỡ sửa sang

Qui lai Lục Tỉnh dạy an đạo mầu

Lòng ai sớm đánh tối đầu

Âm thinh ba tiếng mất hầu Phật Vương

Cận Phật xa chí vùa hương

Cận hầu xa chí Phật vương bất hòa

Bất an tâm tánh trẻ già

Qui Châu, phế Trụ xử mà mạt Thương

Tiêu mất hồn xác thịt xương

Đừng chê Tiên Thánh Phật Vương mà lầm

Ngoài nghe súng nổ ầm ầm

Long Châu ẩn tích ăn nằm thảnh thơi

Thấy người khi Phật nói chơi

Chừng nào thấy họa mệt hơi cho người

Rẻ ăn rẻ nói rẻ cười

Mắc trong tâm phúc đố người thấy đâu

Thả chà nhử cá bực sâu

Còn đua mặt biển thấy đâu đống chà

Kình nghê giỡn lội là đà

Sao chưa dựa bực ẩn chà bao đăng

Không mồi chê chỗ không ăn

Còn đương kiếm chác giỡn trăng vui cười

Sơn Đông ỷ giỏi chi người

Sơn Tây có phép chín mười xem coi

Sơn Tây có phép kiếng soi

Có tài trí huệ xem coi Phật Trời

Ngó thấy động tịnh trong đời

Thấy ngoài càn điện thấy thời Thánh Tiên

Thương đời Trời Phật chẳng yên

Nhơn dân gọi hiển nước Phiên cơ cầu

Nghe thôi nghẹt mũi nhức đầu

Năm canh thổn thức dạ sầu lụy tuôn

Trời tròn chỉ thị đất vuông

Biển tròn như nhựt nước tuôn không chừng

Cho nên thiên địa bất thuần

Chuyển luân vạn lý không chừng mới sai

Thiên viên địa phúc bất khai

Nhựt trầm nhựt tuyệt nguyệt khai nguyệt lì

Âm Dương giao hội ngoài bìa

Dư ngoài bốn gốc bốn bìa bốn ngôi

Qui tà cải chánh thế thôi

Hạ Ngươn đem dạ bạc vôi bất tùng

Hậu lai tà quỉ xưng hùng

Bàng môn bá đạo bất tùng Thánh Tiên

E người độ giải chẳng yên

Phật Trời phế thế xưng Tiên dối phàm

Cõi trần cũng phải lo làm

Đừng tham ít tội thân phàm để chi

Cư an tâm tất lự nguy

Bất an gia trạch tất tri vận thời

Long đong nay đổi mai dời

Khó theo việc khó cãi Trời dễ chi

Thường hành chiêm ngưỡng xét suy

Việc nào tội phước thức tri tâm tà

Chẳng xét Thánh đạo rừng già

Trung thiên khổ hạ quỉ tà rừng thông

Trung niên Tý Mẹo hiệp công

Đáo đầu niệm Phật tỏ trong chánh tà

Xét theo tâm chánh Di Đà

Tỵ trần lánh ngữ xác mà kể chi

Bại thành thiên lý chiếu tri

Vị nhiên thiên tất ngôn khi nan hoà

Đâu đâu vi phú cửa nhà

Vi nhơn ít kẻ sau mà còn chi

Minh tâm thích chí trí tri

Phật Trời soi xét kể chi mắt phàm

Từ ngôi Thánh Chúa ra làm

Một muôn năm chẳng ngoài phàm nhị thiên

Phân chư lịch sách Đại miêng

Bất tùng Thánh giáo nhị thiên tiêu điều

Văn chương kim cổ thiệt nhiều

Bất tùng Thánh đạo tiêu điều lòng khi

Tầm sư học đạo dễ chi

Việc nào bất chánh bất tri hỏi Thầy

Hoang mang dạ bạc nương ngày

Cải tâm vong tớ phụ Thầy rằng ma

Về nhà tự ý xướng ca

Độ phù thuốc núi thiệt ta giỏi rày

Vong ngôn phản đạo phụ Thầy

Giỏi mà không giỏi có ngày lâm nguy

Hết lợi tới hại một khi

Hết vinh tới nhục lâm nguy tiêu điều

Việc nào dục lợi cho nhiều

Thủy thủy hại kẻ tiêu điều lợi đa

Lòng dân tâm quỉ tánh ma

Mười người xuống chốn Diêm La chín người

Vui khi hớn hở vui cười

Phước đâu không thấy họa người tới đây

Phước thời gặp phước mới hay

Họa thời gặp họa thương thay nhiều người

Bạc chì mong sánh vàng mười

Vui đâu chút đó thương người vô tâm

Thương người vào quán thi ngâm

Khác nào Bùi Kiệm, Trịnh Hâm mưu thầm

Xưa sao nay vậy chẳng lầm

E tài cùng sách mưu thầm giết nhau

Thấy đời không bịnh phải đau

Thiệt vàng thì ít giả thau thì nhiều

Cám thương trần hạ chín chiều

Lâm nguy niệm Phật thấy nhiều người thôi

Dục tốc bất đạt người ôi!

Đắng cay phải chịu làm tôi phải cần

Tố vi quân tố vi thần

Quốc loạn thức tướng gia bần thức thân

Gia bần cậy họ làm ân

Quốc nguy phải cậy quan dân tâm tình

Lịnh trên há muốn một mình

Muốn cho tứ hải hiệp tình lo âu

Thái Công xưa một cần câu

Nương theo sông vịnh biết đâu trí tài

E người lầm quán bất tài

Thuốc tiêu thuốc dán thường ngày trí tri

Sự đời dĩ thiệt cáo chi

Khuyên lòng nam nữ xét suy tốc trì

Nhẹ phấn nặng nữa thì chì

Lao xao lời nói có gì không chi

Đời này nhiều kẻ ngu si

Xưng rằng quân tử thị phi lạ đời

Nói năng khác thế khác thời

Nói ra sợ lỗi Phật Trời mặc ai

Thấy đời hồ giả hổ oai

Đầu heo gộc chuối trái tai đem kề

Nhiều người ăn nói vụng về

Ra thân làm tớ muốn bề hòa hai

Dặn trước tích thiện huờn lai

Nghĩ đi xét lại chẳng ai tích lành

Xác mê mé biển đầu gành

Hồn mê âm phủ chẳng đành Tây phương

Nước nhà như ngựa buông cương

Chừng nào Phật định tứ phương phục tùng

Khiến nên hội hữu anh hùng

Sao người không dạ lo dùng Tây phương

Chẳng đền Thủy Thổ, Quốc vương

Lo tu thành Phật Tây phương mong về

Ngọn rau tấc đất phân lìa

Ẩn vương nương Phật khó về Tây phương

Chẳng biết kẻ ghét người thương

Lòng người như thể rương không bản lề

Dở ra trống lỏng bốn bề

Riêng ngăn riêng nắp vụng về cái rương

Lỡ chìa lỡ khóa oan ương

Không ngăn không nắp lỡ rương để đồ

Biết đâu cao nấm ấm mồ

Giữ thân cho vẹn giữ đồ thiệt ngu

Trai năm bảy thiếp vi phu

Gái thời tiết hạnh chí tu một chồng

Gái mà ăn ở hai lòng

Lưỡng phu thậm tội sát chồng hại tai

Nam trung thờ chúa chí trai

Nữ trinh tiết hạnh gái mai thờ chồng

Gọi rằng thảo thuận một lòng

Chữ tình trung hiếu đạo đồng quốc vương

Làm sao cho khóa lìa rương

Làm sao lìa chúa, Đại vương lìa thần

Hữu tâm bất luận phú bần

Gia nguy quốc loạn ân cần mới thương

Đạo lý tối đại quốc vương

Sách còn chữ đó cám thương tu hành

Tu tâm tích đạo làm lành

Tiên đường nội ngoại lập thành bàn linh

Mới rằng minh ý quảng thinh

Lộng ngôn cuồng ngữ u minh bất tường

Nên thời gánh đất đấp đường

Chẳng nên dùng cuốc tâm cường tay bươi

Thẹn thùa lưỡng dạ hổ ngươi

Nhứt tâm mài sắt tốt tươi kim vàng

Thời hưng xa mấy băng ngàn

Vận suy lấp ngõ làm đàng mây mưa

Cơn vinh tay xá miệng thưa

Cơn nghèo cày kéo tay đưa tỏ tường

Đi đâu năm bảy chục đường

Mà phân tiếng đó cang cường lộng thinh

Có ai ép dạ niệm kinh

Chê bề đạo đức bất linh khi rày

Công lao tiêu tứ vài ngày

Càng cao danh vọng càng dày gian nan

Anh hùng tận ý trung cang

Ưu quân ái quốc lo toan hội nầy

Mới rằng giữ dạ theo Thầy

Già bần hiếu tử tỏ bày hậu lai

Ít người tỏ đặng chiều mai

Mà vong Trời Phật hỏi ai phụ Thầy

Lời xưa dạy việc cấy cày

Ý ăn ý ở việc rày ngày sau

Tiện tặn con cá lá rau

Làm dâu kỹ lưỡng ngày sau nên người

Yếu thời dùng chước người cười

Ở cho có trí hơn người trèo cao

Lưu lạc biết việc khổ lao

Trải mùi dương thế thấp cao biết người

Phải ăn phải nói phải cười

Làm ăn sạch sẽ nên người kim lai

Lá rụng về cội chẳng sai

Cây nào lá nấy không lai lá nào

Trái e lộn ruột như đào

Trái ngọt trái đắng lộn vào lộn ra

Người ta ba thứ người ta

Khôn thời làm quỉ dại ma báo đời

Chánh minh làm Phật làm Trời

Nhứt ngôn trúng lý muôn lời chẳng sai

Tầm phào khó định chiều mai

Lòng sao làm vậy kim lai bất hồi

Linh đinh sóng dập gió dồi

Như ghe chở khẳm đứng ngồi chẳng an

Tấn nan thối diệc giả nan

Lỡ bề ăn ở chưa an chỗ nào

Làm ngơ giả dại ra vào

Không ham tiền bạc chỗ nào lự nguy

Nỗi sầu một ở chín đi

Đa ma thiểu Phật sầu bi trong đời

Gian nan thân chịu giữa vời

Thấy người ăn ở nhiều lời chẳng an

Chừng nào cho hết tham gian

Không người lua láo mới an Phật Trời

Hoảng hốt đa dạ đa lời

Xem trong sự thế cuộc đời cheo leo

Phục đường cúng biết mấy heo

Khẩn nguyền chư vị giúp theo Phật Trời

Ngủ quên thức dậy tới đời

Tứ phương xao xác như lời chẳng sai

Ai tường Tý Hợi chiều mai

Âm Dương Tý Ngọ song khai giữa trời

Theo Cha đói khát than đời

Theo Cậu cơm nước nhiều lời giết nhau

Ăn no mổ mắt mới sâu

Hại Trời hại Phật sống lâu làm gì

Lộ Lỡ người ở lạ kỳ

Tham gian thậm ngặt bất tùy giáo răn

Mong lòng tham của tham ăn

Bất ưu hậu nhựt búa trăng chẳng vì

Gẫm tôi nói chuyện dị kỳ

Không hạp ý tứ biên thùy cười chê

Tới đây lập cảnh trồng huê

Nào hay nhiều kẻ cười chê chẳng vừa

Kiếm nơi lập tự phụng thừa

Hội đồng sắc tứ có vừa hay không

Nhứt tánh mới đặng hiệp công

Đa sư đa sĩ người không nhứt tình

Sống thác xem thấy một mình

Lo xuôi lo ngược khô hình còn chê

Thấy người tu niệm thiệt quê

Tu trong không giữ tu lê ra ngoài

Tu giỏi lên chức mới tài

Trong lòng không Phật tu ngoài tụng kinh

Tu chê Trời Phật bất minh

Tụng kinh giả ngộ lộng thinh cho người

Nói vậy sao khỏi tiếng cười

Tu nhiều nặng tội hơn người không tu

Thương bề sãi vãi công phu

Có câu thân thể phát phu giữ minh

Loạn sao thiểu số bất bình

Ba xuân giữ trọn thời mình mới an

Vợ chồng là nghĩa tào khang

Biết đâu mà gởi cho an thân hình

Linh đinh một chiếc thuyền tình

Mười hai bến nước gởi mình vào đâu

Gởi thân cho Phật thời lâu

Gởi tình cho Chúa mới âu đạo lành

Bến đục nhiều kẻ bộ hành

Bến trong vắng kẻ làm lành hỏi thăm

Nhứt giáp thập nhị ca ngâm

Từ Tý chí Hợi sự thâm sự tình

Thấy những tu dạng tu hình

Xét ra Thánh đạo giật mình việc tu

Than rằng biển thánh nở lu

Muối dưa hẩm hút công phu sách đèn

Xưa nay mang chữ khó hèn

Bao giờ tỏ đặng ngọn đèn chí tu

Bàng môn bá đạo lâm thu

Rừng nhu biển Thánh dễ tu khó dò

Thấy nhiều tiền bạc làm trò

Gia đường Tiên Tổ không phò quảy đơm

Chàng ràng úp chạ hư nơm

Chừng nào tỏ chánh không cơm no lòng

Bấy lâu tà mị vẽ vòng

Vui say hớn hở không lòng lo xa

Chê rằng dụ giảng nôm na

Huê tình đối đáp lý ca lành nghề

Chẳng lo xét phải ra hề

Cam tâm việc bấy bất tề khoe khoang

Chà Và góp chợ dọc ngang

An Nam hiệp ý mưu toan khuông phò

Nạn dân mắc bạc con cò

Bạc hình phản đạo khó dò lý minh

Việc vậy mà gọi rằng vinh

Thiên hạ xài xí chánh minh chỗ nào

Thị phi tranh đấu anh hào

Hiệu vua xài xí việc nào tinh minh

Ba chìm bảy nổi linh đinh

Ba lo bảy liệu việc binh việc quyền

Ba ngôi khác thể đồng tiền

Biết làm sao đặng xỏ liền một dây

Gió đưa hồn xác lên mây

Người nào dạ ở tà tây không chừng

Tối tăm như tấm vách dừng

Trời Phật còn để ớt gừng từ đây

Cha mẹ khỏi đọa qui Tây

Cõi trần nặng tội việc nay khán tường

Khổ lai thậm khổ đoạn trường

Chấp tay vái Phật tầm đường châu minh

Lo bề đa sử đa kinh

Lòng người chẳng xét chánh minh tội nhiều

Nghêu ngao rừng biển Ngư Tiều

Lòng ngay không tội vinh nhiều nhục đa

Làm người thờ mẹ kỉnh cha

Hữu tâm hoài vọng tiên gia từ đường

Thủ tâm trung hiếu thường thường

Thích Ca Phật hiện gia đường độ thân

Bây giờ phải tưởng nghĩa nhân

Lâm cơ hoạn họa e thân bất tồn

Dương gian sống chẳng tu hồn

Thác về âm phủ tội tồn vấn tra

Chầu nhưng bảy tội kể ra

Nay tôi xét tội quốc gia trăm ngàn

Xử thế húng hiếp quan làng

Thậm oan dân chúng tội toàn muôn xe

Anh em lớn nhỏ đều nghe

Tội trần ước chất muôn xe dư ngoài

Ỷ thân vinh hiển tích tài

Hai đường tội phước gởi ngoài hậu lâm

Chớ chê sách vở minh tâm

Thánh xưa để dấu soi âm cho đời

Hạ Nguơn tận thế biến dời

Hậu nhơn phế Phật vong Trời đa mang

Thánh tri hậu nhứt bất an

Người người đều ở dọc ngang thêm hoài

Làm vua bất chánh tội dài

Làm quan bất chánh ỷ tài tội đa

Phật cho suy lý nghiệm ra

Tổng làng bất chánh tội sa Diêm Đình

Đắc thế ỷ tận nan tình

Bất trí hậu nhựt bất bình nhơn thân

Dụng tài tác sự phi ân

Việc quấy làm phải hậu thân bất tồn

Việc phải làm quấy tiêu hồn

Lao xao sóng bổ đầu cồn phi liêm

Chữ rằng nhơn nghĩa thiên kim

Tiền tài phấn thổ phi liêm bất cầu

Vì ai lan huệ ưu sầu

Huê sen phùng thủy phượng lầu thanh nghiêm

Bất tri thượng cổ hạ kim

Thời người gặp gió phi liêm mãn phần

Trung quân thác đặng thành Thần

Nịnh dầu có sống cõi trần khổ thân

Thượng nhi bất chánh nan phân

Hạ tùng tắc loạn vạn dân bất hòa

Mặc ai tâm loạn ngôn xà

Thọ câu Tiên thánh nghĩa mà ký tâm

Vi nhơn độ lượng bất lâm

Hậu lai phùng ác họa thâm đồ xà

Thượng nhi minh chánh cải tà

Hạ nhi cải chánh bất hòa đặng đâu

Tội thượng dĩ hạ một câu

Trào nào chánh lý dân đâu qui tà

Đánh chó phải kiêng chủ nhà

Cám thương đạo nghĩa ông bà hậu lai

Than rằng lời để chiều mai

Bao giờ gà chạy chó lai an nhà

Tráo trong tiểu nhi chê già

Đạo nào khuất lấp ông bà sao nên

Kỉnh lão trường thọ bề trên

Tổ tiên tạo lập mới nên gia đường

Nghiêng vai gánh đạo đường trường

Quạnh hiu uốn khúc nẻo đường cay co

Éo le nhiều chỗ khổ go

Thủ trung thất hiếu biết lo sao toàn

Hiếu trung gánh nặng hai đàng

Lỡ bề báo hiếu lỡ tràng lập thân

Cơ hàn thất hiếu lỗi ân

Nguyện cùng tiên tổ lập thân minh tường

Tử tôn kế hậu gia thường

Nhơn từ đức hạnh lập tường quốc gia

Hữu Phật diệc tất hữu ma

Hữu tà hữu chánh thiết tha tạ tình

Phật tâm tâm Phật cho mình

Lòng ma dạ quỉ đọa hình Diêm La

Tưởng ơn Trời Phật mẹ cha

Làm con hiếu đạo quốc gia yêu dùng

Thương người trung nghĩa khôn cùng

Thuyền quyên sánh với anh hùng kém chi

Đào Lư Công chúa phương phi

Hồng Mao Công chúa kém chi sắc tài

Nhựt Bổn Công chúa hớn hài

Xiêm Vương Công chúa sắc tài phương phi

Bắc Kinh Công chúa hậu ly

Đuổi về trấn quốc tiền khi bất hòa

Ngũ long giao chiến nước nhà

Nhứt nương bất hiệp giao hòa tứ nương

Vạn niên khắc cốt ghi xương

Vạn niên tích đức vì lương tùng quyền

Khán tường trở hậu lập tiền

Trở tiền lập hậu nhơn hiền an khương

Nước nhà như ngựa buông cương

Xem trong lê thứ chẳng thương nước nhà

Chẳng tu hết trẻ thấy già

Người tu đắc chí hết già huờn trai

Cõi trần nhiều nỗi chông gai

Nhiều lời ăn nói điếc tai hít hà

Xét xem những trẻ tới già

Không ai lo đạo nước nhà vận suy

Giữ lòng đinh sắt nhớ ghi

Trung quân ái quốc bất tri sự bần

Sanh vi tướng, tử đắc Thần

Nhơn sanh ư quỉ tử trần vi ma

Dương gian mặt thiệt người ta

Tại lòng cầm thú tùng ma báo đời

Cho nên ăn nói khác lời

Bất tri hậu bĩ, bất thời thạnh suy

Ngay vua lòng sắt tri tri

Chúa Trời giữ đạo từ bi đức Thầy

Bấy lâu như bát nước đầy

Đổ ngay xuống đất hốt rày sao xong

Bây giờ nói việc Gia Công

Bị vây tại chốn Âp Long bấy chầy

Cám thương danh vọng tràng Thầy

Quần yêu trổ mặt hại rày tiêu tan

Nỗi nào mà kể gian nan

Thiệt người tiếm nước mưu gian lâu ngày

Gian nan luống chịu bấy chầy

Nhờ ơn Trời Phật độ rày khùng điên

Vận nghèo giữ đạo sầu riêng

Hội nầy Phật định hòa Phiên thuận lời

Ai ai cũng ở trong trời

Cơn nghèo lời dễ cạn lời thời thôi

Chỗ nầy điêu hảo người ôi!

Hai nơi cận Phật gẫm thôi không còn

Thương người xa xứ Sài Gòn

Ngày sau đem lại dạ còn chúa tôi

Giữ lòng chớ trở bạc vôi

Mắt phàm biết Phật, Chúa tôi tỏ lời

Dụ gian giáo thiện nhiều đời

Xem trong lê thứ nhiều lời cường hung

Lửa hồng Phật tấm lòng trung

Thủy lưu Phật rửa dạ hung cho người

Sông mê trước mắt vui cười

Viễn thiên cận địa thương người vô tâm

Âu lo tích oán thù thâm

Trẻ già gặp hội binh âm rã rời

Có ai thấu đặng lòng Trời

Thượng thiên có một dưới đời không hai

Trở gái rồi lại trở trai

Đôi ba lần trở con ai nấy nhìn

Tận thế chớ trách Thiên Đình

Tại mình mà hại cho mình đa hung

Căm hờn sự thế si lung

Cho nên Trời khiến đa hung bỏ liều

Tu ma tu quỉ thời nhiều

Tu Trời tu Phật mai chiều không ai

Đường trống cổ vãng kim lai

Người chê Trung giới không ai giỏi gì

Trung bình chánh trực bất tùy

Nương tùng ma quỉ biên thùy loạn hung

Nói trung e hậu bất trung

Chánh mà bất chánh sự hung tồn tài

Giỏi chi khoe giác nói hoài

Phân thì thúi hoắc phép tài giỏi chi

Phân thúi người bỏ lời ghi

Phân thơm người mới tất tri học rày

Lời xưa Trời Phật tỏ bày

Có non có nước đố mầy thầy tao

Sông sâu đất nổi cù lao

Đạo nào ngủ gục không sao chiếu hình

Năng bồi năng lở giật mình

Nhứt thinh sụp hết hải tình minh mông

Phật Bà hiện phép vá sông

Khai kinh thành lộ ra công lập đời

Phá non lập vững ngôi Trời

Nơi nơi hiện núi lập đời trường sanh

Cấm trong Lục Tỉnh oai danh

Ai mà phạm luật bất sanh linh hồn

Thân dầu xiêu lạc bãi cồn

Nguyện Trời đổi xác giữ hồn chánh minh

Đừng khi Trời Phật chẳng linh

Loạn ly mới biết chánh minh lòng nầy

An Giang sát Phật oán Thầy

Cổ kim loạn chí lời bày chẳng nghe

Dạy thương quân tử trồng tre

Tiểu nhơn bất dụng chẳng nghe hại hoài

Mấy khi hội đủ phép tài

Tràng an Phật lập lâu dài xuân thu

Hội nầy sao chẳng lo tu

Mấy khi gặp hội xuân thu Phật Trời

Nói thôi tận lý cạn lời

Xem trong thế giới chê Trời không linh

Chỗ này như thể Láng Linh

Thấy người ăn ở bất minh ngán ngầm

Làng xóm sanh dạ mưu thầm

Hại người trung trực sợ lầm đao binh

Vọng cầu quốc thới dân ninh

Mới rằng quân tử chánh minh đạo mầu

Chờ cho thấy Phật mới cầu

Làm sao rạng tiết chư hầu tôi trung

Thương đời bất thiện vi hung

Tri ân thức nghĩa người trung nan tầm

Đứt giây nên gỗ mới trầm

Vì ai ở bạc đây tầm nơi xa

Mặc tình niệm Phật niệm ma

Một hai chỗ niệm năm ba chỗ tà

Tu sao ở chẳng thiệt thà

Tu yêu tu quỉ hay là tu ma

E là tu xuống Diêm La

Tu thì qui chánh Thích Ca Phật tìm

Cớ sao thiện đạo im lìm

Làm sao cho đặng trọn niềm hiếu trung

Than rằng thương đúng cội thung

Lâm cơn nguy biến suy lung phải tùy

Ông xưa thất thủ hạ bì

Tâm ưu Hớn thất bất tùy Tào gia

Lỡ thời ai lớn làm cha

Chừng nào gặp hội Tiên nga tri thì

Tràng phan Bửu cái khó bì

Tòa sen Đế Thuấn biên thùy lại chê

Niệm Phật thiệt nhiều người quê

Miệng thì niệm Phật lòng chê mới kỳ

Người sao tâm cốt lưỡng bì

Lời ăn tiếng nói dị kỳ khó nghe

Người dữ nhiều kẻ sợ e

Người lành ít kẻ sợ nghe tiếng gì

Xưa nay mấy đứa vô nghì

Dầu cho có sống làm gì nên thân

Tiền tài phá tuyệt nghĩa nhân

Dụng tình trung trực tỏ phân chánh tà

Đa ngân đa oán hại nhà

Bất như tích đức hậu hoà nhơn ân

Phật Trời nào ghét nhơn dân

Nhơn dân ghét Phật ra thân thể nầy

Việc lành dạy cũng bấy chầy

Việc dữ không dạy càng ngày càng thêm

Một mình đánh đuốc đi đêm

Soi đời trần hạ không êm chỗ nào

Thương thôi ruột thắt gan bào

Càng đa ngôn ngữ càng vào chông gai

Một người hai mắt hai tai

Bất văn thiện đạo họa lai hội nầy

Chẳng phen vua Thuấn đi cày

Đi theo Lữ Vọng có ngày buông câu

Than thầm tự ái giếng sâu

Không trầm thì nổi khó âu việc đời

Thở than hai chữ vận thời

Cầu cho bá tánh thuận đời an bang

Sầu đời khô héo lá gan

Ai làm hư vậy mình mang tiếng đời

Ngưỡng than trên có Phật Trời

Người ngay mắc nạn lỡ thời về đâu

Việc người thì mặc người âu

Lấp tai giả điếc biết đâu việc người

Việc ai đừng có chê cười

Nên hư cũng mặc ý người liệu toan

Đừng chê kẻ khó người sang

Đời còn mạt hạ liệu toan việc mình

Chừng nào dương thế xử bình

Nhứt tâm nhứt tánh nhứt tình lo toan

Bình thời dương thế đắc an

Của tiền chẳng thiếu giàu sang trên đời

Kỉnh Nam có Phật không Trời

Trào nhưng không Phật niệm Trời A Men

Bầy trâu con trắng con đen

Nhiều người cười nói ít khen trâu cò

Bầy trâu chẳng lộn con bò

Thiệt đà khó chịu lần dò ăn riêng

Chánh xuân Trời Phật Thánh Tiên

Nước dưng giẩy bực bình yên con Trời

Năm nay sắp tới thấy đời

Dữ lành lành dữ mặc lời chê khen

Qua Nam dạy đạo hai phen

Gẫm người Nam Việt bạc đen tấm lòng

Phật Trời như vợ với chồng

Dám chia hai đạo trở lòng rẽ đôi

Ngư phùng độc thủy dưỡng khôi

Xà lâm trận hỏa thương ôi dân Trời

Thủy lưu thủy phá giữa vời

Ngư trầm hải để nghiêng Trời nhạn bay

Bao giờ thơ nhạn cầm tay

Lý ngư hóa đặng rồng bay lên Trời

Đố ai biết đặng vận thời

Năm nào Phật định tới đời biết không?

Tuy là lừng lựng minh mông

Một giờ thấy phép đức Ông ra tài

An Nam hung dữ hoài hoài

Phật Trời nhồi nhả thây hài chưa thôi

Phật Trời đồng đẳng nhứt ngôi

Càn khôn đại đạo chúa tôi một quần

Thanh minh tảo mộ thì đừng

Noi Kiều vô tích ớt gừng rất chê

Khát thời uống nước Tào Khê

Đói ăn Ma Phạn con tê chẳng lành

Mê chi việc đọa tranh hành

Ba ngôi đồng chí làm lành lại chê

Cầu hồn linh hiển xác quê

Trăm năm giữ mộ rất chê vô toàn

E người phế sở vong làng

Sớm thăm tối viếng vẹn toàn cũng nên

Vong tồn giữ dạ chớ quên

Sống sao thác vậy cũng nên làm người

Nay khóc mai mốt vui cười

Quên trung quên hiếu thiệt người dối ma

Lưỡng nghi, tứ tượng cao xa

Xét soi cứu độ quốc gia Hớn trào

Đêm thanh nguyệt chiếu chỗ nào

Nhựt minh soi tỏ anh hào thiết tha

Khôn thời trong bụng khôn ra

Hiếu trung chí hiếu lòng ta ai tường

Dốc ra sức mạnh cang cường

Nào hay gánh nặng giữa đường ngẩn ngơ

Không cha con cũng bơ vơ

Không mẹ con cũng ngẩn ngơ dạ sầu

Mấy khi Trời Phật vọng cầu

Phàm phu đem dạ chẳng sầu chẳng lo

Biết sao làm giỏi thì no

Làm dở thì đói nằm co thì tường

Đừng lòng che thế phi thường

Hậu lai thậm tội nan tường thượng thiên

Dạ buồn thì dạ sầu riêng

Nỗi lo sông rạch chưa yên nỗi rừng

Trải xem võ thủy bất thuần

Phong vân bất nhuận lẫy lừng bịnh nhân

Như cây dưới đất không phân

Nắng thì mặc nắng nhơn dân tươi hoài

Âu lo chơn hớn chơn hài

Bịnh nhơn đại bịnh nằm dài chẳng khuyên

Nạn dân ách nước đảo điên

Khen người đem dạ chê Tiên rằng khùng

Lầu cao mấy cái không dùng

Dụng nhân dụng nghĩa chẳng dùng phi ân

Bạc vàng sao xứng đòn cân

Tiểu nhơn quân tử khó phân anh hùng

Chê điên người lại chê khùng

Trong nhà cũng vậy chẳng cùng là ai

Đường bịt sợ nỗi chông gai

Đường trống ít kẻ vãng lai cho thường

Nhu nhược tắc thắng cang cường

Gia bần mới biết đặng đường thảo con

Bấy lâu đất khách thon don

Một Thầy một tớ nước non trọn niềm

Trăng sao trăng khuyết lưỡi liềm

Tròn chi một buổi tan kìm đứt dây

Ca ngâm đương lúc còn hay

Giỏi chi một phút đứt dây giữa đường

Niệm Phật chẳng phải ăn lường

Âu lo quốc sự minh tường nạn vua

Thấy đời cay đắng chát chua

Việc phải chẳng dụng, quấy mua vào lòng

Vè kia lý nọ đèo bòng

Vãng sanh cứu tử không lòng lo âu

Xa đường kéo nước nhờ trâu

Bắc cầu chuột lội mèo đâu ngồi rình

Khác nhau một dạ hai hình

Hai hình một dạ âm tình hơn thua

Huê tàn mặc ý tranh đua

Phước dư khánh hỉ chẳng mua vào lòng

Lưới mê nhiều lớp chập chồng

Hạ Ngươn nhẫn nhục đèo bòng muôn dân

Nghĩa mà thuyết tự khó phân

Tự mà thuyết nghĩa vạn dân đạo đồng

Nghĩa mà thuyết lý hao đồng

Tầm khùng giác thế mích lòng anh em

Sao bằng sách thiệt chữ xem

Nôm na lộn lạo anh em chê cười

Gầm tôi thì cũng làm người

Có chứng nói bậy nhiều cười nhiều chê

Ăn chua thấy ngọt mà ê

Tu văn tu võ tu tê không màng

Tu sao lên chốn thượng đàng

Tu noi quỉ cốc họ hàng hườn dân

Tu sao bố đức thi ân

Tu sao cứu đặng vạn dân thanh nhàn

Tu sao có nhịp có nhàng

Tụng kinh đánh mõ la làng vang rân

Tu sao giật của hương lân

Tu sao tội phước không cân chỗ nào

Sớ lên sớ xuống ào ào

Phật Trời mà mắt có nào thấy đâu

Có trống có đẩu chấm câu

Tu sao không biết tội đâu trong mình

Gọi rằng tu dạng tu hình

Phật Trời ở chốn Thiên Đình như gương

Tu lo Thủy Thổ, Quốc vương

Ngọn rau tấc đất an lương nuôi mình

Dưỡng tâm dưỡng thực dưỡng bình

Đến cơn quốc loạn bất bình chẳng lo

Vô vương chịu chốn khổ go

Há rằng ngon ngủ ăn no sao đành

Cây khô trổ lá héo nhành

Cầu sao cho có nước lành tưới cây

Tu sao mà dụng ăn chay

Thượng thanh hạ trược gốc cây hôi rình

Chay là chánh trực tâm tình

Vật nào thuộc thổ bất bình thượng thanh

Làm sao rạng tiết thơm danh

Thượng đường chói chói quản thanh phước lành

Hạ Ngươn đáo thủ Phật hành

Người lành hành trước chẳng lành hành sau

Hành còn hành mất biết đâu

Thiên cơ Phật định xét sâu thì tường

Than than trách trách thế thường

Thương thương tiếc tiếc tâm cường bất trung

E khi mắc đảng hành hung

Uổng trang phú quới bất trung điêu tàn

Gió day bốn hướng mịt đàng

Thương người nhân nghĩa thọ tàng lao đao

Bây giờ như thể chiêm bao

Tam thinh thấy biển Vàm Nao rộng thình

Hiền lương bịnh Phật độ mình

Bạo tàn mất hết thả hình trôi sông

Âm binh rao khắp thinh không

Ba đêm việc trước minh mông cứu người

Núi tan đất sụp bớ người

Vi sơn đảo hải thương người không tin

Tới đời tam giới hội binh

Thời người khủng cụ thất kinh thất cuồng

Thấy việc kẻ khóc người buồn

Bây giờ mới biết ở truồng là đây

Bấy lâu chê Phật không hay

Bây giờ mới biết bỏ thây hội nầy

Chưa tường đáy biển trâu cày

Ngư phùng đại lộ khó rày người ôi!

Giáp Thìn điềm ứng rồi thôi

Đinh Mùi phản thủy có ngôi Thủy hoàng

Giáp Dần gởi họa xa đàng

Đinh Mẹo hội thí viễn tràng Nam bang

Ứng tình quảng lượng nói khan

Qua tới Dần Mẹo thì an nước nhà

Biết sao hiệp ý trẻ già

Nói trước người lại chê là có đâu

Đố ai bắt đặng con trâu

Con rồng thì thiệt phải đâu con rồng

Ât Sửu nước dậy ngập đồng

Nội tuần một tháng đất giồng khô khan

Biết rằng xưng Phật dị đoan

Ôn hoàng đại loạn chẳng an dân Trời

Phật Trời xuất thế độ đời

Bính Dần lập lại cõi Trời hai ngôi

Đinh Tỵ lạc chúa lạc tôi

Ai mà tầm đặng hiệp ngôi Phật Trời

Qua năm Kỷ Tỵ lập đời

Ba ngôi đồng đẳng Phật Trời vua quan

Đâu đâu lạc nghiệp thuận an

Lập mười tám nước hiển vang quới quyền

Từ đây còn thẳm còn phiền

Còn hao còn tốn lương tiền trải gan

Của trần nhiều tiếng chẳng an

Trải đời phải chịu ép gan đau lòng

Dại sao trăm khúc dại lòng

Khổ sao trăm khổ cái lòng minh mông

Đờn bà chí những đờn ông

Phật ra dạy đạo sao không độ tình

Ai thời ý nấy ỷ mình

Cơn nghèo chẳng dụng việc mình a dua

Tính hơn rồi lại tính thua

Đi chùa thì lỗ bán mua có lời

Lợi hại ngó thấy tức thời

Nam mô thiện đạo lọc Trời chẳng ưa

Ham rẻ lộ tẻ dầm mưa

Chừng nào đói lạnh lòng ưa thì rồi

Líu lo chim chẳng nhánh chồi

Éo le danh lợi phủi rồi giàu sang

Ngồi buồn luận trí Nam bang

Dắt đường chỉ ngõ Tây An cao kỳ

Đế cung lập lại bất tùy

Nhà cơ hội thí Hương Kỳ hậu lai

Đây trai đó cũng là trai

Mặc tình chúng bạn vừa ai thì vừa

Đạo nào bất chánh thì chừa

Đạo nào nói thiếu nói thừa đừng mê

Giữ đạo thấy đạo mà ê

Đạo nào bằng đạo phu thê chữ tình

Đó đăng đăng đó giữ gìn

Không con nối hậu thì mình tuyệt căn

Có phần theo dõi cung trăng

Không phần dương thế ở ăn hiền hoà

Phải tri việc chánh việc tà

Đừng theo ma quỉ bất hoà Tây phương

Tam cang đạo trọng khá thương

Một tình ngặt dạ oan ương quỉ tà

Phi quân kẻ chẳng thiệt hà

Phi thần phi phụ tử mà việc phi

Khiến nên gia quốc loạn ly

Tà ma ám sát vận suy Phật Trời

Khó phân chữ vận, chữ thời

Trơ trơ trần thế hẹp lời thốt ra

Chua lòng xót ruột cho ta

Người Phật không thấy, người ma thì nhiều

Thương ôi thân Phật chín chiều

Tà ma lấn lướt cũng nhiều nỗi cay

Chẳng nghe chim đậu rồi bay

E là không phải cội cây chẳng sầu

Lời rao nào Phật có cầu

Nào ai có để mối sầu cho ai

Có lòng cầu Phật Như Lai

Phật nào có ép gái trai mà phiền

Cơ mưu dĩ lậu như tiền

Hắc diện phản đạo lập hiền tâm tu

Cá bị lửa nước bị lu

Làm sao tỏ rạng công phu sách đèn

Nước sao chua chát như phèn

Vùa hương bể đó dầu hèn vùa hương

Thử lòng thử sức người thương

Biết người hào kiệt biết trương anh hùng

Nước rộng mặc sức vẫy vùng

E khi nước hẹp sợ cùng đường đi

Thời Trời vận khiến nước suy

Thấy người đem dạ hồ nghi điếm đàng

Dạ sao dạ ở lăng loàn

Chỉ đường nhân nghĩa dạ còn nghi nan

E người lầm kế mưu gian

Ra lời nói trước nghi nan lạ lùng

Việc người nói chẳng hay cùng

Trách là trách phận nằm mùng đảo điên

Việc đời nói trước huyên thiên

Người còn nghi dạ khùng điên giựt đồ

Tôi nay không phải Nhẫn Hồ

Thọ tài oán trái làm đồ phi ân

Dụng là dụng nghĩa dụng nhân

Bởi đời dụng bạc phải phân của tiền

Dụng là dụng đức dụng hiền

Dụng ân dụng đạo về miền thượng thiên

Của trần nhiều tiếng đảo điên

Đời nào tiền của thành Tiên bao giờ

Dụng lòng lòng chớ dại khờ

Tử sanh hữu mạng bàn thờ chí tâm

Niệm Phật là việc niệm năm

Niệm ngày niệm tháng khổ thâm cho mình

Anh em cô bác văn tình

Chừng nào ngó thấy việc bình biết tôi

Đường dài ngựa chạy quên thôi

Sông sâu cầu khỉ chúa tôi lên cầu

Đời khổ chẳng thấy ai sầu

Sợ đường hậu nhựt gãy cầu khổ go

Thân mình mình chẳng âu lo

Sưu cao thuế nặng đói no chẳng thuần

Huê thơm bán ế nửa chừng

Ngồi buồn nhớ tới đất rừng lụy tuôn

Ra sông thấy việc bán buôn

Ở rừng cay đắng đường truông không chừng

Ở đâu thấy ớt với gừng

Ngọt ngon dấu mất lỡ chừng chua the

Nào khi năn nỉ không nghe

Bây giờ xách nón chèo ghe đi tìm

Anh em ở chẳng trọn niềm

Gặp cơn vinh hiển khó tìm anh em

Chê khi đói rách tèm hem

No cơm ấm áo anh em khen dồi

Vong ngôn việc trước bỏ rồi

Việc sau tưởng lại trao dồi sợ phai

Mặc tình ai có ép ai

Phải chiều cũng phải, quấy mai không sờn

Tiểu nhơn đem dạ oán hờn

Lòng người quân tử như đờn lên dây

Việc người quấy phải nói ngay

Phật Trời nẻ thẳng như dây mực tàu

Lòng tôi cũng muốn làm giàu

Ngặt tình hàng hóa bên Tàu chưa qua

Bạc hình Tây cất phương xa

Vàng còn ẩn núi tôi ma hội nầy

Muốn ra làm ruộng cấy cày

Trong mình làm biếng ăn mày khó xin

Muốn ra giữ đạo đọc kinh

Miệng tụng không đặng làm thinh kêu Trời

Kêu Phật cho thấu việc đời

Tụng kinh không đặng niệm Trời Phật linh

Lỡ bề chịu lỗi hai kinh

Mắt lờ đục tiếng làm thing mà nằm

Anh em chưa rõ cơ cầm

Cớ sao đem thói mưu thầm hại tôi

Tôi người vô cớ người ôi

Cũng không tranh đấu hại tôi nỗi gì

Nực cười người ở lạ kỳ

Người lành mà ghét nỗi gì không thông

Xa thời xa núi xa sông

Nghĩa nhân thăm thẳm sao không lo dùng

Ghét chi những đứa tầm khùng

Người khôn mưu trí lo dùng quốc vương

Nước nhà như ngựa buông cương

Mình thời mất của lại thương điếm đàng

Cha ruột ở chưa vẹn toàn

Cha ghẻ con ghẻ nhiều đàng đắng cay

An Nam nhiều kẻ không ngay

Người Tây cũng vậy khó thay ở đời

Nói đây lời nói giữa vời

Trước đời không biết sau đời không hay

Đời nay phải nói việc nay

Tới đâu hay đó thương thay đời nầy

Ai ai cũng muốn làm Thầy

Ngặt tôi làm tớ ăn mày không cơm

Phải dùng gánh nước gánh thơm

Không ai hỏi tới để đơm cúng Trời

Của nhà chẳng sợ lỗ lời

Để đem cúng Phật cúng Trời độ thân

Ra lời phân trước làm ân

Sợ e mắc oán khổ thân ai màng

Độ trước khắp hết xóm làng

Còn mang tiếng oán hại tàn giang san

Mười người dữ chín người ngang

Nghĩ mình mình nghĩ lo toan phận mình

Khẩn nguyền phép Phật Thiên đình

Chừng nào sắc lịnh cho mình sẽ hay

Bây giờ như thể gốc cây

Làm thơ để đó sau hay việc đời

Dạ đà khó biết Phật Trời

Dạ suy trong ruột biết đời thạnh suy

Làm người nào có dễ chi

Biết ăn biết uống biết đi nên người

Biết ăn biết nói biết cười

Biết nhơn biết đạo biết người Phật ma

Biết đường tà chánh nghiệm ra

Biết đường tử khứ Diêm la Thiên đình

Biết phước biết tội trong mình

Biết phân quấy phải biết tình người ta

Biết đường gian giảo rằng ma

Biết đường ngay thẳng Diêm la nhẹ hành

Người biết các việc đành rành

Thời người tích đặng việc lành an thân

Người nào lòng chẳng biết phân

Thời mấy người ấy khổ thân âm tình

Muốn lành thời xét phận mình

Muốn dữ lộng ngữ lộng tình tranh đua

Bất tùng ngôn thiện hơn thua

Thân tôi như thể con cua gãy càng

Người trung tôi tưởng như vàng

Dọc ngang thấy đó trăm ngàn không ưa

Xét nay chẳng khác hồi xưa

Mới thời cung kỉnh, cũ đưa xuống sàng

Vô duyên sĩ khó lỡ đàng

1

Hiển vang là kẻ giàu ngàn giàu muôn

Đêm nằm nước mắt chảy tuôn

Trăng sầu ngàn thảm tròn vuông lỡ bề

Cho nên nước mắt dầm dề

Bây giờ lỡ cậu lỡ hề cô thân

Cây héo dạ giốc vô phân

Nào hay đứt nghĩa đoạn nhân giữa đàng

Chỉ tơ rối rấm xóm làng

Cho nên ra dấu giỏi bàn mới khi

Thiệt là nhiều kẻ bất tri

Thấy bề đạo Phật vận suy hại rày

Chòm ong lũ kiến nhiều bầy

Khổ trầm sự thảm dài ngày nhơn dân

Phật đọa Phật biết nghĩa nhân

Dân đọa dân chẳng tỏ phân chánh tà

Dân đọa sỉ mạ nước nhà

Phật đọa Phật xét thương mà nhơn dân

Niên ngoạt nhự thời khó phân

Thời Thìn dị đáo nhơn dân khi Trời

Chẳng qua vận khiến rã rời

Đố ai bẻ nạng chống Trời cho lâu

Mất trước sợ mất lòng sau

Mất mèo mất chuột mất trâu tỏ tường

Đại điềm xuất hiện cang cường

Chăn dân một cõi phi thường bất lai

Bây giờ lố mí chông gai

Mà người chẳng biết dễ ai biết dùm

Biết thời vạch bụi vạch lùm

Không biết làm phước chỉ dùm lại chê

Tới đời mới biết vinh huê

Bây giờ còn việc khen chê li bì

Sút vung mắc góc mất chì

Ra công lội lặn gỡ thì phải xuôi

Nhiều người dạ dốc làm xuôi

Chài còn mắc góc chưa xuôi ra bề

Dạ noi canh mục một nghề

Nghêu ngao mé biển dựa kề non sông

Chài nầy dầu gỡ đặng xong

Phơi giăng trên ngáng nước rong ngâm dần

Bình thi đậu phú lần lần

Ngâm nga sông vịnh Mẹo Dần về non

Mẹ sao mẹ chẳng thương con

Con sao con chẳng héo hon mẹ già

Đời nầy con vịt mẹ gà

Gặp nước con lội mẹ mà bơ vơ

Ngó đâu bảng lảng bơ lơ

Không thương không mến ngẩn ngơ trăm bề

Chẳng lo bên Sở bên Tề

Chẳng lo chúa Bắc đem về chúa Nam

Lo lòng xấc xược gian tham

Việc nào có lợi dạ cam cho nhiều

Chẳng lo nặng tội buổi chiều

Chẳng lo đặng phước mai nhiều hơn nay

Nợ đời mai trả mốt vay

Trả đi vay lại cái thây rã rời

Chẳng lo nay đổi mai dời

Người lo việc chắc ở đời khổ thân

Chuối mít xốc ních không phân

Kiến bò bốn phía khổ thân hoài hoài

Biết độ biết lượng vắn dài

Hao tài tốn của chẳng nài bao nhiêu

Chẳng phải tiền bạc để thiêu

Việc nào làm phải bao nhiêu chẳng nài

Làm ra có của hành hài

Việc nào chẳng phải lâu dài chẳng cho

Có của mà giữ bo bo

Tới cơn bát loạn nằm co kêu Trời

Phải dụng tiện tặng trọn đời

Ăn chơi ở lỡ hết thời không no

Cơm cá coi như bụi tro

Lúa gạo hủy hoại không lo hậu bần

Nói xa rồi phải nói gần

Nói cho bá tánh cõi trần nghiệm suy

Đừng chê Trời Phật bất tri

Oán thì báo oán bất suy nhãn tiền

Anh em nghĩ lại đừng phiền

Việc dữ cũng thấy việc hiền cũng hay

Ngồi buồn luận việc khó thay

Tôi dơ tôi biết người hay sạch người

Nên tôi chẳng dám chê cười

Ai dơ ai sạch mặc người với

Chữ rằng tử khứ sanh lai

Tử lai sanh khứ đố ai tu bằng

Lều tranh kinh sử đã rằng

Nhà rách có Phật đạo hằng trồng tre

Chữ đâu nghĩa đó dễ nghe

Mỏng tai lẹ miệng trồng tre chậu sành

Bưng lên để xuống sao đành

Chưng lên bàn án người lành biết phân

Bỏ lòng yểm cựu nghinh tân

E là dạ tớ khó phân lòng Thầy

Hỉ nộ ái lạc dạ nầy

Ái ố lòng tớ với Thầy cao thâm

Tớ Thầy thời dụng chữ tâm

Quân thần phụ tử cao thâm chữ tình

Khổ chi thân thể dạng hình

Một trăm việc khổ chữ tình mà thôi

Việc trước lấp rồi lòng tôi

Việc sau cải quá thương ôi cho người

Thấy vui bụng chẳng muốn cười

Xem sau xét trước thương người không cha

Đặng lòng Phật, mích lòng ma

Ruột mà chẳng phải ngoài da đem vào

Chớ ham ăn nói ồn ào

Người mà chẳng phải Phật nào độ cho

Độ người Tây điện âu lo

Phật nào lại độ ăn no làm giàu

Khiến nên ủ mặt dàu dàu

Thương người trung hiếu dạ sầu như đây

Lòng người khiến việc chẳng ngay

Sợ e khó nỗi theo dây cái lòng

Xuất tình giác đắc bao đồng

Nào ai ép đặng cái lòng người ôi

Thấy đời mệt đổ mồ hôi

Sợ e sau kẻ không thôi gian tà

Lá lay con quỉ hại nhà

Rơi thơ mạo tấu án toà sát Ngô

Đem lòng sát tuyệt nam mô

Cám thương cho kẻ Gia Tô khuấy đời

Muốn cho cơ nghiệp rã rời

Con ai mà vậy Phật Trời chứng tri

Phật ngồi dương thế từ bi

Thấy đời yêu quỉ muốn đi về trời

Ở đời mang tiếng nặng lời

Cõi ma Phật ở con Trời đắng cay

Nhiều lời nói vạy bỏ ngay

Người ngay phải đắng phải cay trong lòng

Lại đây bánh tráng, bánh phồng

Lửa than sáng rực đỡ lòng trà phe

Nhai dòn cái miệng tai nghe

Ngọt cho biết ngọt, lạt the thì đừng

Nước trong đóng váng ớt gừng

Thương Ngô chí quyết nói chừng hại Ngô

Thương Ngô hai chữ nam mô

Niệm thêm Đức chúa Gia Tô mặc người

Mấy khi mà đặng vàng mười

Kiếm quanh kiếm quất ngọc người dấu đây

Đột phàm khó nói việc ngay

Nương đời tùng vạy tiếng bay hại mình

Dại ngay chứng có Thiên đình

Chừng nào Phật khiến thình lình bể om

Ghe xuồng có nước thì hom

Dầu chai không có bể om loạn rừng

Tam thinh xuất trước lẫy lừng

Rưng rưng lụy thảm ớt gừng nhơn dân

Để cho Trời Phật định phân

Làm tôi phải trả nghĩa nhân vẹn toàn

Đi đâu lơ láo chàng ràng

Đường cũ không lấp thiếp chàng chẳng đi

Phật gần nhịn đói sầu bi

Ma xa gánh của tìm đi mỏi giò

Lả lê tiếng nói đưa đò

Có bạc ngồi chiếu chẳng dò tay không

Bến đò rước khách vội trông

Luận chi kẻ của người công làm bề

Muốn cho quốc trị gia tề

Tìm người trung chánh lập bề quốc gia

Khôn thời trong bụng khôn ra

Khó khiến một nỗi ngoài da khôn vào

Lưỡi không xương nói lẽ nào

Hoặc khôn hoặc dại hỗn hào ngọt ngon

Hai bề chữ mực chữ son

Chữ mực làm tớ chữ son làm Thầy

Trước tới sau mới làm Thầy

Gian nan chữ mực dấu Thầy chữ son

Làm sao thấy đặng mặt con

Còn trong bụng mẹ trắng son mặt nào

Tôi nghi thế sự như Tào

Chừng nào Phật đẻ mặt nào cũng nên

Biết là còn nhớ hay quên

Đẻ rồi Phật đặt mấy tên không tường

Có đi cũng có biết đường

Tây phương Phật lập viễn trường cũng lâu

Từ năm Kỷ Dậu mất trâu

Tới nay nhìn đặng gẫm lâu con bò

Lưng trâu còn đậu con cò

Con cọp léo luống lần dò kiếm ăn

Việc nào một việc siêng năng

Như cây có gốc thiệt căn lâu dài

Than ôi một tấm tình hoài

Trời cao vọi vọi dậm dài vơi vơi

Đất dày ở chẳng an nơi

Rừng già trối kẻ thảnh thơi reo cười

Non xanh vắng vẻ tiếng người

Vẳng nghe bạch vượn reo cười chỉn ghê

Trải xem dấu thỏ đường dê

Tàu bè chi lụy mê mê bộ hành

Còn đâu mà dạ không đành

Nào ai có ép việc lành hằng chê

Đời nầy không bạc rằng quê

Phật Trời xét thế khen chê cái lòng

Huynh đệ thủ túc đạo đồng

Phu thê y phục hai lòng bất minh

Phu xướng phụ tùy chữ trinh

Phu thê thủ túc chánh minh chữ tình

Phu thê huynh đệ lưỡng hình

Ngày sau đem lại nhứt tình kết tâm

Ngày sau nhơn bất loạn dâm

Người nào nghịch tánh binh âm vật rồi

Phật cho tâm tánh định hồi

Man di mọi rợ tiêu rồi sạch trơn

Tiên sanh tiền hải hậu sơn

Tiền Tần hậu Hớn mang ơn cũng nhiều

Tần xưa dạ thể Ngư Tiều

Hạ Nguơn sanh thế gian nhiều tùng Nam

Bây giờ nhiều kẻ tánh tham

Nước nào hiệp với nước Nam tham kỳ

Sanh tâm khôn quỉ ai bì

Ngược xuôi thừa thiếu nương tùy một khuôn

Nói câu khoe giỏi luôn luôn

Tụi mình rằng giỏi lụy tuôn tụi mình

Nghĩ thôi thậm ức tâm tình

Nước nào ở đậu hiếp mình gọi ngoạn

Thủy chung có việc chẳng an

Làm người sao chẳng lo toan việc nào

Toan mưu tứ sắc, bài cào

Làm cho tận mạng sạch bào thì thôi

Biết gì việc chúa việc tôi

Vui say một thuở rồi thôi cũng đành

Biết đâu việc dữ việc lành

Không khó chờ của để dành mà ăn

Chẳng phiền thẹn nước thẹn trăng

Thẹn người dương thế thẹn ăn cơm Trời

Cho biết hổ thẹn ở đời

Thẹn mình rách rưới thẹn lời chẳng ngay

Ở phải ít kẻ khen hay

Ở quấy chúng mắng khoanh tay mà dòm

Quấy phải lộn xộn giặc chòm

Bất như học hữu phải dòm phải coi

Khó dễ tự ý xét soi

Hung chi chúng đánh chúng thoi bầm mình

Tức ôi là tức cho tình

Ngọt ngon tiếng nói thác hình không hay

Sổ lồng biết sức chim bay

Chừng nào té nặng mới hay đau mình

Bấy lâu lộng ngữ nan tình

Đua tranh việc quấy gọi mình rằng ngoan

Ỷ mình ăn nói dọc ngang

Người nghèo giữ đạo thở than không dò

Mấy khi Tiên Trưởng tầm trò

Hòa thi đối phú giả đò ngó ngơ

Của tiền bối rối như tơ

Tiền tài ám nhãn ngẩn ngơ mối sầu

Mau mau trống dục Nam lầu

Của ai trả nấy hết sầu hết lo

Lơ thơ mặc kẻ đói no

Đó đăng rách hết mặc lo làm giàu

Qua cầu than thở cùng cầu

Cầu cao mấy nhịp dạ cầu mấy nơi

Cầu đây đây lại mệt hơi

Không cầu đây đặng thảnh thơi nhẹ nhàng

Lửa muôn nước cũng cả ngàn

Ai mà chửa đặng lập tràng mang ơn

Bề nào hội thí Thất Sơn

Biết rằng quân tử tiểu nhơn vuông tròn

Hội nầy đàng điếm chiều lòn

Còn mong giựt của hao mòn con ngươi

Hoa tàn bao nở tốt tươi

Hay phải ủ dột sao ngươi chẳng ngờ

Nhện giăng trước mặt sờ sờ

E khi vướng mắt mật mờ khó xem

Thấy người gánh nước ướt mem

Dầu mà nói phải anh em chẳng dùng

Bây giờ chê kẻ tầm khùng

Chánh lòng bỉnh chánh anh hùng có khi

Tre tàn măng mọc đường đi

Ngồi buồn nghĩ việc bất tri tức cười

Ví dầu vàng chín vàng mười

Vàng tới đất người vàng cũng như xu

Biết thời biết sức quế vu

Không thời vàng cũng như xu ten đồng

Khác nhau có một cái lòng

Vàng xu sắt thiếc bạc đồng riêng căn

Tuy là ăn nói lăng xăng

Giúp lời giúp đũa khó ăn cơm người

Bạc bảy dám sánh vàng mười

Bần nhơn dám sánh con người phú gia

Lời nói gạo quỉ tiền ma

E khi bần tiện phú gia lỡ làng

Phù dung sớm nở tối tàn

Khác nào bông bí lấp đàng củ co

Khen người khi dễ chẳng lo

Của cho giúp hội chẳng no đỡ lòng

Của nay lai láng tràn đồng

E khi đói lạnh sốt lòng không căn

Bây giờ ỷ kẻ có ăn

Gặp cơn đói rách lăng xăng không quần

Nói đi nói lại cầm chừng

Nhắc lui nhắc tới cho nhuần lời rao

Gặp cơn lao khổ khổ lao

Hay vầy niệm Phật ước ao việc lành

Lên non hái trái lựa nhành

E khi rụng cội lìa nhành mạng vong

Làm người có Tổ có Tông

Có thân có thích cho đông cậy nhờ

Đỡ cơn giữa biển xa bờ

Trơ trơ một kẻ dại khờ không ai

Kiếm người đỡ thuở chiều mai

Cớ sao biết họa lánh tai xa mình

Sanh tử bất ly là tình

Hoạn nạn tương cứu biết mình là trung

Gió day cây cả nhánh rung

Cậy người đắp đất cội thung lên chồi

Dương hương cứu phụ một hồi

Nhan Hồi đoản mạng hết rồi công danh

Nhà Tùy Nguơn Bá khôn lanh

Khi Trời Trời giết bia danh lại rày

Vô địch tài giỏi ai tày

Tử nhi vô hối thác rày không căn

Thẹn người hổ nước hổ trăng

Trào nào đa nịnh lăng xăng đảo quyền

Cú kêu miệng cú miễn tiền

Thịt xôi bất thực dạ phiền bất trung

Nước nghèo dân loạn dạ hung

Nhà nghèo con vợ tứ tung ngũ hoành

Ít ai giữ dạ lời lành

Khua môi múa mỏ tranh giành khôn ngoan

Thánh tri để việc tam cang

Trong Trời ba mối dị đoan quỉ tà

Ngày sau dốt nát thiệt thà

Hay hơn văn võ quỉ tà đời nay

Đời an biết dại biết ngay

Biết thưa biết dạ phép hay kỉnh nhường

Đời nay dạ bạo tâm cường

Nói thưa lỗ miệng đưa đường chê sau

Lão lai tài tận khó âu

Trẻ khôn già dại biết đâu đời nầy

Toan mưu giết thác có ngày

Bảy mươi chớ gọi việc rày lành thân

Tiếng nào để tiếng các lân

Phần nào mà để tỏ phân việc đời

Tu thời tu Phật tu Trời

Đừng tu ma quỉ rã rời người tu

Thiên đình cho ấn mấy thu

Qui y thế độ công phu giáo truyền

Đừng khi Trời Phật lòng hiền

Mạo tờ ấn sắc phản tiền vong ngôn

Chẳng kiêng đại đức càn khôn

Thân trần như thác chưa chôn để gì

Da phấn chẳng dụng mới kỳ

Dụng chi da hổ môi chì gọi sang

Ví rồi mặc kẻ lo toan

Giác cho thế thế cư an ưu bần

Gia ác gia phú gia bần

Tam gia đồng đẳng Phật cần gia lương

Nát gan nát ruột như tương

Thấy đời mặn lạt ghét thương không chừng

Khi ghét tiêu tỏi ớt gừng

Khi thương chuối bánh nữa chừng chanh me

Giúp thêm tu hú gai tre

Trao lời hàng xóm đừng nghe lời khùng

Biết đâu khôn quỉ thời dùng

Nào ai có ép tầm khùng nói vơ

Ngơi dâu vào kén ra tơ

Lộn đi lộn lại ngẩn ngơ ông tằm

Biết sao đối dấu cho nhằm

Nhọc mà dấu mất khó cầm nước Nam

Trước đèn trổ mối từ tâm

Còn lo kế hậu nước Nam mối nào

Phật đà về trước bên Tàu

Làm thơ gởi lại tâm bào nước Nam

Bụng nào vong tứ phản tam

Trừng hai mất đổng xác Nam tiêu điều

Dễ hay thương ít ghét nhiều

Thương nhiều ghét ít để nhiều lời thương

Đa hờn nói việc vong cương

Mặc tình thương ghét ghét thương không cần

Hai vai có Thánh có Thần

Người ngay mắc cạn cõi trần quản bao

Mãn đời chưa biết làm sao

Huống chi thơ ấu xưng tao kêu mầy

Tuổi trăm chưa trọn làm Thầy

Đầu hai loại tóc ăn mày làm tôi

Xét đời nhiều việc châu ôi!

Làm dữ thác nắm tay vôi mà về

Cho nên ba cõi phân lìa

Ngôi ai nấy xử giỏi về thượng thiên

E người kinh sử truân chuyên

Mà ngưòi chẳng biết Thánh Tiên chỗ nào

Như tằm vô kén nằm vào

Bướm sanh sâu nhỏ chỗ nào phi ân

Chớ đừng yểm cựu nghinh tân

Yểm tân nghinh cựu e thân bất thuần

Xét sao ăn ở có chừng

Xuất ngôn vô độ lẫy lừng tâm can

Mắt nhìn nhiều nỗi tham gian

Phừng phừng như thể lửa than đốt lòng

Mặc ai tưởng đạo bao đồng

Lòng tôi thủ chánh một lòng mà thôi

Nào hay nước chảy huê trôi

Nào hay thân bạc như vôi làm vầy

Chí tâm đèn sách bấy chầy

Nào hay lỡ hội thân nầy trơ trơ

Bây giờ nhớ lại guồng tơ

Lấy ra mà gỡ mối ngơ rút nuồi

Ai dơ thì nấy lau chùi

Tôi dơ tơ tóc rút nùi mặc tôi

Tôi nói chẳng nghe thì thôi

Thân ai nấy độ nào tôi nói gì

Mình tôi điên lạ điên kỳ

Nhà Thương để dấu biên thùy biết đâu

Bà phước ra dấu cao sâu

Hai bên đối đáp để sau coi đời

Ai giỏi cầu Phật cầu Trời

Cầu cho đặng Thánh ra đời hiển linh

Một hai trăm dấu quản thinh

Trong chùa nhiều dấu tinh minh quản đường

Bá gia kiến diện bất tường

Phật Trời dụng phép dị thường thâm mưu

Phật Trời diệu phép năng ưu

Ngồi buồn lưu lụy lụy lưu tràn trề

Thuở xưa trào cũng bất tề

Phật Trời cho tướng ra bề phò bang

Trào nay thậm ngặt gian nan

Phật Trời chưa giúp phò an Hớn trào

Ruột gan biết để chỗ nào

Phật Trời giúp sức anh hào rạng danh

Để vầy người gọi hôi tanh

Làm sao rạng tiếng thơm danh Phật Trời

Phật cho nói việc cạn lời

Tôi nào có biết việc đời làm sao

Phật Trời cha mẹ ngôi cao

Trung thần mắc đoạ biết sao than phiền

Đâu đâu chẳng thấy người hiền

Đẩy đưa lỗ miệng Phật phiền thế gian

Khát nuớc lòng cũng chẳng an

Đói cơm chẳng dễ khóc than dầm dề

Lộng tâm tham của nhiều bề

Đường tên mũi đạn thác về tay không

Tội hành địa ngục thời đông

Đường Tây phương Phật sao không ân cần

Sanh vi tướng tử vi thần

Quả lai báo quả cõi trần tồn vong

Dạ cầu nguyện vái Thần Nông

Thay đời ngài độ đạo long đời đời

An vui hớn hở thịnh thời

Nơi nơi thong thả đời đời ấm no

Khẩn nguyền Trời Phật thương cho

Làm người sao chẳng toan lo lâu dài

Cơn loạn thân khổ hành hài

Tưởng cho chúa rạng chi này thân tôi

Thấy đời đen bạc than ôi!

Mặc ai thương vạy, ghét tôi không màng

Sợ Trời Phật chẳng ngó ngàng

Sợ quanh sợ quất sợ đàng lụy tuôn

Biết sợ mới đặng tròn vuông

Bằng không biết sợ như truông tối trời

Sợ lỗi là sợi ở đời

Việc phải là việc trải đời thế nan

Ai hay Phật đoạ chùa gian

Phật trời ở cõi Tây phang không ngờ

Phật không ép kẻ phụng thờ

Mà đày đọa Phật dại khờ dương gian

Tu nhiều tu phải lo toan

Phật ngồi dãy dọc dãy ngang hỡi còn

Phước sâu như biển nổi cồn

Đời nầy hao hớt ai còn thung dung

Quả nầy nghĩ lại quả chung

Có phần phước hậu thung dung người hiền

Phước riêng tôi rẻ chớ phiền

Quả đời chung quả dữ hiền hai căn

Từ từ lỗ miệng có ngăn

Ai mà không nói không ăn dễ gì

Mình tôi ăn ở dị kỳ

Ai ghét không ghét chê thì không chê

Xem đời nhiều việc chỉn ghê

Người khôn mắt thấy mắt quê như mờ

Tai nghe lời nói phỉnh phờ

Thò tay vô lờ mắc kẹt cái hom

Lủng chài mất cá làm om

Lòng tong lọt lưới khó gom khó mò

Vô duyên con ở bến đò

Bộ hiền lui tới ngắt ngò ngó ngơ

Ai dè Đông lộ đường dơ

Hại người trung liệt bơ vơ giữa vời

Nên hư người hỏi Phật Trời

Phần ai tội phước đừng lời hỏi tôi

Kẻ phải người quấy thương ôi

Hai đường lành dữ nghĩ thôi tại mình

Nói cùng việc thế bất bình

Cớ sao người lại nghi tình chẳng lo

Ât Mẹo sắp tới chẳng no

Canh Thân thị chánh nhơn do vấn thùy

Nói trước người lại bất tùy

Nhơn tranh ngôn ngữ vấn thùy nhi ngôn

Nực cười tôi dại người khôn

Biết chi mà nói một môn tầm khùng

Việc không nói có chẳng dùng

Tới đâu hay đó tầm khùng làm thinh

Có rồi người cũng chưa tin

Chừng nào thấy việc đao binh mới tường

Nói ngọt khác thể như đường

Người liều của thí cúng dường ác tăng

Như tôi lòng có tham ăn

Kiếm Trời diệt thứ búa trăng một vừng

Ngó đâu thấy những ớt gừng

Trước đèn xem truyện nửa mừng nửa lo

Khói tàn phất gió bay tro

Làm người trí dõng phải lo hội nầy

Mất bảy còn sáu để bày

Nói theo đường cũ dấu Thầy di ngôn

Mất sáu còn bảy thế khôn

Mất bảy còn sáu một môn phá rừng

Hoán tẩy bàn hậu để gừng

Dẫu y như ý tu rừng tranh đua

Đem lời cay đắng chát chua

Nam mô thì bán, hơn thua mua vào

Ngược xuôi khôn quỉ hỗn hào

Từ bi tưởng Phật người nào cũng không

Thoàn câu dời bến đợi trông

Ngư, Tiều, Canh, Mục hóa long có ngày

Con vua mà lấy ăn mày

Căn duyên trời định hội này phải cam

Tu nhân tu nghĩa đừng tham

Tu trung tu hiếu phải đam vào lòng

Để coi cọp nọ hóa rồng

Sấu nằm đáy biển ngựa hồng lên mây

Mục Liên đây lại một cây

Nhan Hồi bất hạnh xuất nay Thần đồng

Nào hay rắn nọ lộn rồng

Rồng thời lộn rắn có chồng hay không

Cha già luống những đợi trông

Chừng nào gặp hội không trông năm nầy

Thuấn xuân trâu chẳng đi cày

Trời Nghiêu lập lại ăn mày thành Tiên

Mãn đày căn bịnh mới yên

Chăn dân một cõi thời khuyên nước nhà

Khuyên trong bá tánh trẻ già

Phật xa Tây tự, ma mà gần đây

Chớ lo đốn gốc bứng cây

Dây nầy khác thể như dây chuỗi rày

Trước mưu đạo nghĩa của Thầy

Để cho Phật định hồi nầy phải lo

Bần tăng sãi khó ăn no

Học đòi Lang thị hết lo hội nầy

Cám thương bá tánh khó rày

Tràng an diễn thí ăn mày nhà Thương

Ải quan giả dại biên cương

Giấu thời để dấu oan ương vái Trời

Thương cho bá tánh nhiều lời

Hội nầy tân cựu rã rời hiệp tan

Thiên cơ lộ máy dị đoan

Họa Trời gởi lại Phiên bang ngày rày

Khác như nhạn nọ lạc bầy

Mai chiều cũng đặng một ngày thọ an

Cực lòng chớ thở đừng than

Nên hư có lúc hiển vang có thời

Huỳnh hôn tối đất sáng trời

Xác phàm cũng đặng đổi dời thượng thiên

Ép gan xử dạ đừng nghiêng

Vạt xiêu sửa vạt chưa yên nỗi phiền

Hai mai hợp lại một tiền

Người trong trung quốc hay miền càn khôn

Chơn kinh bạch chỉ thế tôn

Chí tâm mài sắt nhứt ngôn tu trì

Kỳ Hương tiếng để biên thuỳ

Càng nhơn hai tỉnh dị kỳ cười chê

Võ Hoàng đày kẻ chăn dê

Triệu Vương mắc đọa khuyển kê tại Trời

Giang san nay đổi mai dời

Sóng xao vì gió, sáng Trời nhờ trăng

Ngàn trùng nước yếu lăng xăng

Màng màng đóng váng không ăn cơm Trời

Đền Nam sơn thủy sáng ngời

Nam thanh nữ tú một lời tu thân

Tỏ đèn nghĩa dạy nhân phân

Gào thưa lưới bủa phi ân bất tùng

Tích cốc mới rõ anh hùng

Phòng cơ cho kẻ phục tùng trí tri

Đời nào có thạnh có suy

Phàm trần nhiều kẻ khinh khi Phật Trời

Tam quan mở cửa sáng ngời

Giấu non để đó nhờ Trời năm sau

Chừng nào hết thấy con trâu

Môi son má phấn đâu đâu xem tường

Tới đây mới gặp mối tường

Sang ba dục bảy mới tường ấu nhi

Sông ngang sông dọc một khi

Ngã tư Chợ quán bất tri minh tình

Khôn thời chơi quán ngủ đình

Dại thời vào chốn minh tình nghe kinh

Họa lai phước chí tâm linh

Mặt hồng đổi lại đao binh dấy loàn

Tới đây thôi mới nửa đàng

Tràng An diễn thí nhứt tràng an ninh

Khó thời niệm Phật trừ kinh

Dễ thời chấp ấn đao binh hàng đầu

Một sông biết bắc mấy cầu

Kẻ qua Đông lộ người hầu Tây phương

Giữa vòng có núi trung ương

Nam thiên mở cửa khó thương bạo tàn

Mương khai có núi ngăn đường

Sông sâu lộ cái hai làng hiệp chung

Nỗi nầy phân rẽ cội thung

Vận nghèo phải chịu tiên cung hiệp hòa

Nam mô hai chữ Di Đà

Bồ đề chuỗi hột Phật mà la ma

Thuở xưa Đại Thánh ngài ra

Tam thiên đồ đệ xét ra không trò

Mưu sâu kế hiểm chẳng dò

Lọng khơi trong dạ tam đò đưa sông

Hạ Nguơn nay đã hết trông

Tại nơi thất thập văn công chê đời

Đa ngôn đa ngữ loạn lời

Đa kinh đa sử ở đời loạn tâm

Phật vương tưởng đạo mười lăm

Tam Nguơn, Tứ Quí minh tâm dặn dò

Tích chi đồng bạc con cò

Vàng mười thấy đó giả vờ ngó ngơ

Hội nầy tôi chúa bơ vơ

Chim không cây đậu ngẩn ngơ mối sầu

Vì ai dạ đứt Nam lầu

Lòng đây chí dốc bắc cầu qua Tây

Chợ voi thưa thớt ngày nay

Chiều mai cũng đặng một giây phố lầu

Để coi dạ đó không cầu

Sông không nước uống lòng sầu khát khô

Hay chi hai chữ Nam mô

Nhà giàu nhiều của ta vô mới tày

Ý tình để tiếng lâu dài

Gẫm trong tiền của có tài phép chi

Làm người lấy đó mà suy

Nhiều tiền nhiều bạc ngu si thêm nhiều

Chẳng biết việc cực sáng chiều

Chẳng lo thân khổ lo nhiều lời hơn

Lo việc bạc nghĩa phi ơn

Thâu đa xuất thiểu tình hơn một mình

Ít ai xét lẽ ân tình

Thương người đói khó nghĩ mình no đây

Ít ai xét việc dại ngay

Thương người cực khổ mình đây sướng rồi

Ít ai sợ thác luân hồi

Sống trên dương thế ỷ ngồi trên cao

Người nói thác mất hay sao

Tôi e Diêm chúa đề lao chen người

Nặng tội sa cửa thứ mười

Nói ra đủ lẽ cho người đặng hay

Tới cửa mười hai phân thây

Nhồi da xáo thịt huờn nay thú cầm

E cho mắt bịt người lầm

Đừng e việc tội thú cầm nhẹ vo

Mèo nọ no lại nằm co

Mèo nằm rình chuột còn lo đói lòng

Chuột lang nó chạy ra đồng

Trâu ai thả đó mích lòng không lo

Phải đem tiền bạc dằn kho

Rước quan thầy kiện lại lo chuyện nầy

Trước tang tớ để cho Thầy

Thầy đưa cho tớ việc nầy phải phân

Việc Phật chẳng phải việc dân

Dân là dân Phật phải cân cho đồng

Việc phân Phật chẳng vị lòng

Tội ai nấy chịu dự phòng tội thân

Phật Trời thì phải cầm cân

Không lui không giác mà dân trách phiền

Tiền hậu hữu chánh giáo truyền

Một nhà con dữ con hiền giết nhau

Phật Trời người chẳng thấy đâu

Hai Mèo hai Cọp hai Trâu ngầy ngà

Hai Rắn chia ở hai nhà

Hai Rồng tranh đấu giỡn mà trái châu

Việc đâu phải nói việc đâu

Mới là mới nói cũng lâu bầy chấy

Bấy lâu nhiều tớ một thầy

Bây giờ một tớ nhiều thầy quá kinh

Trước linh sau cũng có linh

Lẽ nào Phật để u minh vậy hoài

Trước tài sau cũng có tài

Lẽ nào Phật để dại hoài không khôn

Cố thiệt nặng xử đa ngôn

Xử tà xử chánh xử ngôn xử cuồng

Tâm dục hỉ nộ sầu buồn

Ái lạc ái ố dục cuồng than gian

Dục ma dục quỉ đa nan

Dục đắc minh thiện bình an trẻ già

Dục đắc tâm Phật thiệt thà

Dục lòng hung dữ thiệt thà lòng ma

Nhựt trình khán quá gần xa

Xem trong Nam Việt nước ta thạnh thời

Đêm nằm niệm Phật vái Trời

Cầu cho trăm họ tùng đời Thánh Tiên

Bây giờ tới vận hòa Phiên

Hiệp tình nhị quốc mới yên nước nhà

Mảng lo hiếu đạo cần cà

Phúc đâu vận chí tấn hòa thới hưng

Nhìn xem phong cảnh rưng rưng

Thấy tà ma quỉ đều xưng anh hùng

Một mình luống những nằm mùng

Phút đâu trận gió đùng đùng ra oai

Làm người sao khỏi ba tai

Hết cơn bĩ cực thới lai mới tường

Tuy không chinh chiến cang cường

Vọng cầu quốc thái minh đường khương ninh

Bất dụng xuất động giao chinh

Cầu hòa Phật giúp khẩu binh trợ tài

Cầu cho bá tánh lâu dài

Xuất chinh vô pháp vô tài hao binh

Thác nhứt nhơn sự bất minh

Tội đa thậm tội chiến chinh hại người

Phép mầu đánh giặc vui cười

Đánh giặc mà khóc hại người tội đa

Cầu Trời khẩn Phật độ ta

Giặc tà giặc quỷ giặc ma thời đừng

Đời nầy nhiều việc ớt gừng

Sát nhơn hại vật thì đừng mới nên

Đừng lòng sanh sự phao tên

Phao tên sát hại nghĩ nên việc gì

Tích thiện hưởng đất Hương Kỳ

Tích tên tích pháo sự thì tích hung

Thiện tâm tích đức tích trung

Ác tâm tích bạo tích hung lo hoài

Nhẫn nhẫn mới đặng lâu dài

Hung hăng tà nịnh phước tài có đâu

Phật cho kim bút đề câu

Giáo người thiện nghiệp đâu đâu hãng tường

Mặc ai rước khách đưa đường

Phật Trời dạ thẳng thường thường không sai

Ai ở quấy phải mặc ai

Gắng lòng tới lúc chiều mai coi đời

Giáp Tý hội Phật hội Trời

Qua năm Kỷ Tỵ lập đời thanh nghiêm

Mãn cổ lập lại đời kim

Mãn kim lập cổ thanh nghiêm đời đời

Thập bát quốc hội Phật Trời

Bất dạ bất nhựt một đời minh linh

Xuất tình ở ngoại quảng thinh

Đằng vân giá võ tinh minh quản đường

Giáp Tý hiệu một thái bường

Ký hiệu lập hậu thượng đường mấy năm

Thứ nhứt tồn dĩ cơ thâm

Thứ ba giáo thế thứ năm ra đời

Thứ sáu hòa hiệp nước trời

Khuyên người chữ dạ nghe lời thảo ngay

Ngày sau không có ăn chay

Giữ lòng cho chặt thảo ngay thọ trường

Ai còn dạ bạo tâm cường

Lập đời thanh tịnh bất tường xử tiêu

Độc trùng ác thú phi diêu

Nhơn trần thậm tội xử tiêu quỉ tà

Uống phù như con một nhà

Tiền khi Thánh đạo bất hòa bá gia

Hậu lai đất Thánh ngài ra

Độ phù giáo đạo tiêu ma tiêu tà

Nghêu ngao sơn thủy rừng già

Lòng ngay làm Thánh lòng tà xử tiêu

Trước noi đất Thuấn trời Nghiêu

Hậu huờn cõi thọ tiêu diêu trung thần

Qui lai Trời Phật Thánh Thần

Lọc lừa chí để phế trần thánh tâm

Tiền đường lập đế phế âm

Hậu lai phế thế phế thâm trung trần

Tây phương cõi thọ hưởng phần

Ai ai gắng chí cõi trần khá tu

Phải cần biển Thánh rừng Nhu

Đặng mà chiếm bảng trung thu danh đề

Trào xưa có Cậu có hề

Trào nay có Cậu không hề tớ tôi

Xem đời chắc lưỡi than ôi!

Hữu sư vô đệ thương thôi hậu đời

Đờn bà Phật dạy nghe lời

Đờn ông nhiều kẻ cãi Trời loạn tâm

Trở Dương vận khí vi âm

Trở Âm vận khí minh tâm dối lòng

Âm Dương vận khí hiệp đồng

Quang minh tương hội một lòng an khương

Vận khí qui Trụ phế Thương

Chừng nào mạt Trụ an khương nước nhà

Vận khí từ trẻ tới già

Quang minh chánh lý nước nhà loạn dâm

Vô cùng kế hiểm mưu thâm

Dụng đường vận khí loạn dâm minh tình

Ngọc Hoàng chiếu số trào đình

Phật Trời khiến loạn minh tình khó phân

Vận khí kẻ nghĩa người nhân

Những đường vô loại khổ thân lại gần

Việc Phật tiêu xuất ba lần

Khuyên người nam nữ tưởng thần nhập tâm

Đời nầy như đất tồn lâm

Đuốc soi hang tối cơ thâm ít người

Ngưỡng than Trời Phật ít người

Một mai tôi thác thương người mồ côi

Bao giờ cho hiệp Chúa tôi

Cho tôi thấy Chúa, Trời ôi là Trời

Phụng loan sánh phận theo thời

Hoa tàn tiếc ngọt nương đời từ bi

Vận khí thiên địa tu tri

Quang minh linh tánh tham chi tục đời

Trái lý khó biết Phật Trời

Phép nhiều việc lạ trái đời nan tri

Việc trước Phật hành ngu si

Tai nghe mắt thấy cung Ly thảm sầu

Một Thầy chỉ bảo đạo mầu

Lòng nghe vắng vẻ từ đầu chí đuôi

Bao giờ cho gặp nước xuôi

Thấy đường nước ngược không nguôi trong lòng

Sóng xao đất lở chập chồng

Tai nghe thuở trước động lòng thuở sau

Bây giờ căn bịnh còn đau

Nghĩ hồi thuở trước lo sau thảm phiền

Loạn dâm huờn thú như tiền

Dám khuyên bá tánh lòng hiền phân căn

Ngồi buồn dọc nước giỡn trăng

Nhứt thinh rửa sạch phân căn riêng mùng

Phân cho dân chúng tương phùng

Kết duyên nam nữ phục tùng phu thê

Phân căn cho kẻ kiểng quê

Bạc tiền của Phật phu thê hưởng phần

Lương duyên rồng phụng châu trần

Nữ nhân hữu phước dựa phần quân sư

Dạy đều các quốc phân chư

Chia vườn chia đất an cư tịnh bình

Hai sáu là tuổi Vua mình

Thập tứ hưởng thọ trào đình gia tăng

Một nàng Hoàng hậu hiệp căn

Tuổi vừa hai tám Trời Trăng hiệp hòa

Phụ mẫu trường thọ nước nhà

Nhứt phu nhứt phụ thiệt thà qui căn

Thiên địa nhựt nguyệt trời trăng

Quốc vương chánh thất ngoại căn vợ chồng

Trời chiều tri thức tấm lòng

Tới mai coi đủ vợ chồng hay không

Biết mà không nói như không

Nói ra biết chuyện mênh mông khó bàn

Trước biết xem ý xóm làng

Sau dầu tỏ rạng chỉ đàng người đi

Bất kỳ nhơn thính nhơn khi

Khai đường mở ngõ không đi không cầu

Trào nào quan tướng không hầu

Trào nay thất mẫu bất cầu như không

Chưa thấy nói chuyện minh mông

Việc rồi nhắc lại cũng không hay cùng

Xứ xứ diệt hữu anh hùng

Sợ người nói bậy vô cùng đắng cay

Thoạt ăn thoạt nói khó thay

Nói bậy nói bạ đắng cay bực mình

Trách thay bắc địa lộng tình

Tác thơ kinh sử bất bình trung cang

Đêm nằm nát một lá gan

Oán thù nịnh tặc chẳng an trong lòng

Ngày sau thiệt vợ thiệt chồng

Căn duyên Phật định tơ hồng xe căn

Bấy lâu trời lại cách trăng

Hội nầy nhựt nguyệt hiệp căn vững bền

Thiên cơ dựng nghiệp một nền

Nhứt thinh ngó thấy điện đền vui thay

Xuất tình mật trí người hay

Chim đậu không bắt chim bay theo rình

Khoe khoang chi bấy cái hình

Bao nhiêu tâm sự xuất tình còn ghi

Như vầy Phật cũng từ bi

Ngọc Hoàng chiếu số dung chi cho đời

Sông mê phủi sạch trong Trời

Kiểng tiên đem lại người đời vui thay

Đừng chê Trời Phật chẳng hay

Ngày sau thân thể như cây không trồng

Khát nước thì chạy vô đồng

Giếng Tiên hai cái rửa lòng nhơn dân

Bạc vàng lộn lạo không phân

Trông Trời nhứt sĩ dạy dân rõ ràng

Thấp cao vàng biết tuổi vàng

Gặp cơn lửa đỏ màu càng thêm xuê

Anh em đừng cười tôi quê

Khỉ mà cỡi Rắn con Dê cỡi Rồng

Một khi lộn lạo vợ chồng

Thiên đường hiệp nhãn phụng rồng sánh đôi

Cảnh Phật có Chúa có tôi

Không sanh không đẻ kết đôi sum vầy

Chơi Tiên tỏ rạng như ngày

Không chơi thầm tối hội nầy u mê

Hội nầy lập Trụ thả dê

Trái phần nhơn bất mê huê xử đời

Hiệp nhãn mới thuận lòng Trời

Trái tâm lỗi dạ phế thời cho huê

Mặc tình thế sự khen chê

Tu mà không vợ tu quê tuyệt đời

Phật sanh thiên hạ trong Trời

Có nam có nữ nối đời quốc vương

Ỷ giàu như ngựa buông cương

Như trâu rút mũi khó nương ở chuồng

Dạ sao mà dạ không buồn

Thiên cơ thất quốc luôn tuồng bất lương

Ăn ngay ở thẳng Phật thương

Người nào bất chánh bất lương tội nhiều

Hạ Nguơn Phật đã bỏ liều

Phật cho sĩ xuống dạy chiều huờn mai

Dạy lành kẻ gái người trai

Mặc tình già trẻ nào ai ép lòng

Nghĩ đời càng não càng nồng

Càng xao gia đạo càng lòng đắng cay

Nguyện Trời không cánh mà bay

Chân không đạp đất thoại hay con Trời

Hạ Nguơn nay đổi mai dời

Phật cho con trẻ ra đời nối sau

Bấy lâu cá ẩn trong ao

Hội lành bao nỡ trên cao phụ lòng

Hiếu trung khá giữ rặt giòng

Vẹn toàn mới đặng đạo đồng Bửu Vương

Sách đèn công khó vi luơng

Chí tâm đặng quả Phật Vương định phần

Chẳng lo hiển Thánh hiển Thần

Dạ lo phú quới cõi trần đọa thân

Phật dụng tích đức tâm ân

Phật Trời bất dụng phi ân quới quyền

Lục thất trí độ như tiền

Bơ vơ người thế như thuyền lọng khơi

Nay nói như thể nói chơi

Khổ thâm khổ hạ mệt hơi chớ phiền

Ở sao cha mẹ đừng phiền

Tử giai kỳ tử con hiền nỡ vong

Ngồi buồn trách phận long đong

Tưởng hồi tự ái hóa long đã rồi

Nào hay dương thế còn ngồi

Linh đinh sóng dập gió dồi từ đây

Phụng hoàng đủ cánh rồi bay

Chim sâu chưa đủ nằm đây thảm sầu

Quản bao thân trẻ giãi dầu

Đội ơn tứ đại lập dầu xót xa

Bao giờ thấy Phật Thích Ca

Thấy chùa Công Ngũ gần xa phục tùng

Bấy lâu tưởng thiệt thằng khùng

Bây giờ mới biết anh hùng trí tri

Đại hùng đại lực đại bi

Thương thân vận bĩ thế suy thảm sầu

Bắt con Ô thước đội cầu

Qua Tây vấn đạo dạ sầu Nam bang

Ông phò nhị tẩu cư an

Đầu Tàu vấn đạo Nam bang sụt sùi

Thiếc ten sắt sét khó chùi

Vàng mười cũ vỏ ngậm ngùi lòng son

Điểu nằm chót núi thon don

Ngư trầm thủy để núi non hao mòn

Thú ngơ bề thú sao còn

Người ngơ dạ ngọc hao mòn con ngươi

Cảnh mầu một cụm tốt tươi

Phiền người niệm Phật xúm bươi đạo Thầy

Thuở xưa Phật có tỏ bày

Ngày sau bổn đạo chê Thầy không linh

Ngồi buồn dở sách xem kinh

Tu tâm phước chí tâm linh Phật mình

Cơ gia phản trí lộng tình

Giết nhau như thể trâu sình cá ươn

Rồi đây thấy thảm thấy thương

Thấy đường sanh tử oan ương giữa vời

Ai ai tâm chánh giữ lời

Việc tà đừng nhớ, chánh thời đừng quên

Ông mà kêu Ổng sao nên

Bà mà kêu Bả không quên lời tà

Mợ mà kêu Mở chẳng hòa

Cậu mà kêu Cẩu thiệt là tội đa

Cô mà kêu Cổ thiết tha

Dì mà kêu Dỉ xét ra dối lời

Dượng mà kêu Dưởng khác thời

Anh mà kêu Ảnh trái lời bất minh

Chị mà kêu Chỉ lưỡng thinh

Vợ chồng thứ tự bất minh nghịch thời

Trường xuân minh chánh lập đời

Chồng anh vi chánh, vợ thời làm em

Tây dương vợ chị chồng em

Nghịch phần nhơn vật khó xem minh đời

Ai ai chớ trách Phật Trời

Minh tâm thuyết lý nhiều lời cao sâu

Trớ trêu đờn khảy tai trâu

Nước xao đầu vịt gẫm lâu nực cười

Thánh xưa trước đã lầm người

Sau người lầm Thánh vui cười ngửa nghiêng

Ngồi buồn cất bút chép riêng

Đặt làm chín bổn bình yên coi đời

Xem trong thế giới để lời

Ăn cơm dưới đất nói đời cười quê

Tu thời thảo thuận phu thê

Cha con hiệp dạ kiểng huê sum vầy

Dương gian khó tỏ lòng Thầy

Nhiều người mắt bịt cãi rày trí ngu

Cải tà Thầy dạy việc tu

Việc nào cũng bỏ thiệt ngu cho mình

Đời nầy loạn chí bất bình

Tùng tâm sự thế tất hình nan kham

Có câu thất hiếu hữu tam

Vô hậu kế đại việc tham tu hình

Tu tâm qui chánh đại tình

Việc tà trước mắt lánh mình thời nên

Thầy xưa dạy chánh vội quên

Tùng tà mà gọi việc nên khoe tài

Trường thi không có một bài

Xưng rằng quân tử anh tài văn chương

Đạo lý tối đại vi lương

Sách nào chữ đó cám thương anh hùng

Rừng nho biển thánh vô cùng

Bất hành bất đáo xưng hùng nan phân

Sang giàu khó biết thích thân

Nước còn an trị khó phân chánh tà

Đói rách mới biết việc nhà

Nước loạn mới biết chánh tà quan dân

Chữ tình buộc với chữ ân

Muốn bề phải trước phải phân chánh tà

Lung tung sát hại nước nhà

Muốn làm hào kiệt phế tà vi ân

Chữ rẻ trước mắt quan dân

Chữ mắc để đó vô ân làm gì

Giáo sĩ dục của biên thùy

Lập thân hành đạo chỗ gì nói ra

Chi bằng ra chốn hương tha

Trước hang tầm bạn lân gia gởi mình

Cớ sao không có hiệp tình

Sửa tâm nan biện dĩ hình thiết tha

Nước nhà gẫm thiệt không cha

Văn mà nuôi vợ mẹ cha ít nhờ

Ai cho ăn học dại khờ

Lớn khôn nhiều kẻ cậy nhờ mẹ cha

Quốc vương thủy thổ kể ra

Đời nầy thất quốc mẹ cha không quần

Ngọn rau tấc đất nói chừng

Sử kinh để đó ớt gừng để đây

Tam cang trung hiếu đời nay

Ngũ thường giữ việc thảo ngay đời nào

Thiệt đời u ám hỗn hào

Vô nghì lễ nghĩa xưng hào chỉn ghê

Tu nhiều vốn thiệt tu tê

Nói theo tiếng thổ nhiều chê nhiều cười

An Giang hại Phật nhiều người

Vui chi Sa Đéc ghét người công phu

Quan tướng vẻ mặt mà ngu

Hương nhân chẳng đặng chiếm thu cầm chầu

Mất cha sao dạ chẳng sầu

Mất mẹ khó kiếm nương hầu thiếu chi

Ông bà thuở trước có ghi

Tu trần chịu chữ ngu si bực mình

Khôn ngoan ngôn ngữ lộng tình

Người tu phải giữ ý mình tái lai

Quốc loạn miệng chớ hở mai

Nhuyễn nhừ mối nước mặc ai tranh tài

Giấu gương hậu kiến soi ngoài

Phải dùng ẩn sỉ ẩn tài giả ngu

Chí xuân chí tuyết trung thu

Anh hùng hội thí công phu sách đèn

Chí thân chịu chữ khó hèn

Chừng nào tỏ rõ ngọn đèn tâm linh

Hội lành nhờ đức âm binh

Thình lình tiếng dậy quảng thinh tốc trầm

Xét xem sự thế cho nhầm

Hậu lai vô sĩ tốc trầm nhứt tâm

Vô nhơn tri hậu cơ thâm

Không người nhứt tánh nhứt tâm lo đời

Mấy khi nhơn thế thành Trời

Phật đem Nam Việt ở đời Cao Miên

Dặn lòng kim thạch đừng quên

Rồi đây thấy việc hư nên tức thời

Phật ra ân xá cho đời

Tội ma ma xử tội Trời Trời phân

Phật cho loạn động quan dân

Xác phàm khá giữ cho thân tích tồn

Phật xử tiêu xác tiêu hồn

Giữ sao cho đặng tích tồn Đồng Nai

Một năm súng nổ điếc tai

Hai năm điên đảo chẳng ai tranh tài

Tây về đói khát nằm dài

Đừng lo mắng lén chửi xài người Tây

Chừng nào tới đó thì hay

Bây giờ chửi lén người Tây hoài hoài

Chẳng lo học phép học tài

Để lo nói lén mắng xài người Tây

Đều chê phép Phật không hay

Tây hầu cận Phật người Tây cũng tài

Thấy người khác thế nói hoài

Nước nào như nấy phép tài Trời cho

Người nào dạ tưởng lòng lo

Có phần Phật định Trời cho phép tài

Tu đâu chơn hớn chơn hài

Tu đồ sắc phục diện ngoài gọi tu

Tu người tu trái mù u

Ba da ruột đắng đựng lu nấu dầu

Tu Phật tu thảm tu sầu

Tu Trời giữ đạo vọng cầu quốc vương

Người nào lòng tưởng Tây phương

Có khi gặp phước khỏi vương lưới mành

Phật Trời minh chánh chẳng đành

Vong cha phản mẹ chẳng lành thọ ương

Phật Trời xử mạt nhà Thương

Lập thêm Trụ chúa Châu vương đại tài

Cửu vương nhà Hớn lâu dài

Quân sư trí huệ đại tài phụ vương

Tám con hoàng tử an khương

Một con kế hậu chánh vương trị vì

Xủ địa khai huê giảng tuỳ

Bần cùng phát phước hữu trì vững ngôi

Dục tốc bất đạt người ôi

Bạo tàn bạo phát nghĩ thôi không đời

Nên hư Phật khiến vận thời

Lòng người dời đổi đổi dời sao xong

Sang giàu có thuở long đong

Người ngay mắc nạn ám long phải tùy

Tam thinh rốc hết mới kỳ

Trơ trơ hột mít còn gì nói le

Miểng dừa sánh với đũa tre

Tô kiểu chén đá sạch que chẳng còn

Đồ sành tới đó hao mòn

Đồ đồng thau thiếc chẳng còn nhứt thinh

Tam thinh tiêu hết sử kinh

Nhứt thinh tiêu sạch bình minh Phật còn

Của Phật hơn mười Sài Gòn

Trân châu bửu vật sách còn nôm na

Tới đó Bồ Tát ngài ra

Chăn dân một cõi quốc gia phép tài

Phật ra hội thế cõi ngoài

Của trần phi nghĩa Phật xài tội chi

Bao giờ gặp chốn cung Ly

Hội nầy chịu chữ ngu si khó hèn

Hạ Ngươn thân thể bóng đèn

Lao xao buổi chợ mắt ghèn lấp ngươi

Bây giờ thì tốt thì tươi

Chàng ngang dắt dọc sau ngươi ở truồng

Bây giờ vui vẻ thơ tuồng

E sau không khố ở truồng sầu bi

Làm hội dạy thế tu trì

Dạy người giữ đạo xét suy thơ bài

Hội đồng tam giáo phép tài

Phật Trời quân chánh sách ngoài còn ghi

Tràng An dụ giảng hòa thi

Ai mà liễu đắc tiên tri ra tài

Việc Phật lạt nhách hoài hoài

Dạy đời chí thiết nghe ngoài lỗ tai

Lạt nhách lòng gái lòng trai

Nghe thời ngoài miệng không ai nghe lòng

Nên hư cũng tại cái lòng

Nói nhiều nghe ít lại phòng oán ai

Nói ít nghe đầy lỗ tai

Suy đời cổ vãng kim lai biết lòng

Từa tựa da bưởi da bòng

Ruột thời như ruột cái lòng khác nhau

Dò sông khó biết cạn sâu

Dò lòng thấy đó khác đâu miệng người

Thấy đời ruột héo miệng cười

Một muôn không có mười người nhứt tâm

Liếc xem đạo lý cơ thâm

Hờn sầu chưa bớt một trăm dư ngoài

Chẳng thương việc vắn nói dài

Thương thời khỏa lấp che ngoài dấu trong

Khen người thiếu việc dư công

Đất Tần Nam ở Tổ Tông không mồ

A dua múa mỏ hầm hồ

Nghĩ bầy vô loại quá đồ súc sanh

Tối trời nhà ngói như tranh

Nhà ai nấy biết tan canh mới tường

Liếc xem nhơn thế nan thường

Nan tri quỉ cốc nan tường tiên sanh

Vật còn nhớ nghĩa khôn lanh

Người mà bất luật hôi tanh chẳng dùng

Ăn no trở súng bắn đùng

Phật Trời nỡ phụ anh hùng lâm nguy

Hiệu đề cung hạ tân huy

Ba Ông về độ lâm nguy buổi nầy

Lục bình chưng cúc tỏ bày

Huê sen hớn hở đèn Thầy song song

Quốc vương thủy thổ gia phong

Trần truồng trước mắt phụng long Phật Trời

Thảm thương mắt thịt ở đời

Trời mà hành Phật, Phật hành Trời đây

Người phàm xét chánh mới hay

Vọng thờ gia thất đời nay khó bì

Nhựt gần lố mắt biên thùy

Nội tuần chánh ngoạt chí kỳ Phật lai

Tuy chưa tới cảnh Thiên thai

Song đà gặp Phật Như Lai giáo đời

Chẳng nghe tại ý dân Trời

Giáo răn chí để cạn lời thì thôi

Thiệt thằng phá của là tôi

Của đời ma quỉ để thôi làm gì?

Dụng không tại ý biên thùy

Tôi phân cho đủ việc kỳ mới thôi

Tưởng của tội nghiệp thân tôi

Âu lo mối đạo lấp thôi miệng người

Tuy là ăn nói vui cười

Sai ngoa thất thế nỗi người than ôi!

Thương đời không chúa không tôi

Loạn tâm dân chúng thương ôi hao mòn

Chớ quên nẻo cũ đường mòn

Rủi chân trợt té hỡi còn bịnh đau

Đường mới người chẳng biết đâu

Lội càng đến đó nước sâu hụt giò

Chăn trâu chẳng phỉ chăn bò

Đưa đò người cũng đưa đò chung thân

Không phần người cũng không phần

Già đời phi nghĩa phi nhân già đời

Trái thơm vỏ chín cúng Trời

Bỏ cùi còn mắt ăn thời rát môi

Ghét chúa bao thuở thương tôi

Ghét tôi bao thuở thương ôi chúa mình

Trái thơm nhiều mắt cang tình

Đặng ăn chặng giữa bất bình ngoài trong

Mẫu long sanh đắc tử long

Hổ phụ hổ tử trái bông tại nhành

Cây đắng trái ngọt để dành

Cây ngọt trái đắng chẳng lành bỏ đi

Lời ghi người hỡi lời ghi

Người ở ăn hết người đi thời còn

Dân xưa như thể gỗ tròn

Dân nay bát giác dạ còn lục lăng

Thương dân không cội không căn

Tây phiên trấn thủ lo ăn bạc tiền

Đa ngân phá luật phản tiền

Tòa sơ thầy kiện cãi liền bạc trăm

Khiến dân bất chánh tà tâm

Người quấy mà có bạc trăm phải rồi

Đồng bạc bất chánh bại tồi

Mắt tham đồng bạc thôi rồi nghĩa nhân

Nặng nề mang nhục chữ dân

Trung huê dân quốc khó phân vùi đầu

Thôi thôi thấy nói mà sầu

Từ cơn ly loạn nhức đầu điếc tai

Cậu giàu coi thiệt cậu hai

Chúa nghèo không biết chúa ai mà nhìn

Ở chi lưỡng dạ bất bình

Gia bần trí đoản tức mình thế suy

Trải xem Tây hớn tùng qui

Tự tiền dĩ hậu thế suy vọng cầu

Như Lai Phật hiện Nam lầu

Khẩn nguyền Trời Phật giải sầu Hớn bang

Cầu cho quốc thới hiển vang

Như Lai cứu độ thiện đoan làm đầu

Lý thâm tối thị nan cầu

Quân thoàn dân thủy dân đầu vua sau

Nhà thờ lập chánh mấy lâu

Tây Nam một dạ lo âu Phật Trời

Quốc thơ giao hội để lời

Ngày sau cho biết Phật Trời một ngôi

Đời chê Trời Phật bí bôi

Phế miền cực lạc gẫm tôi tri tình

Phật tâm lộn lạo nhơn hình

Soi người trần thế bất bình ở ăn

Khác nào váng nhện che măng

Chừng nào thấy ngọn biết căn đất bồi

Mới ăn ăn nói đứng ngồi

Dụng heo cúng kiến đền bồi thâm cao

Bấy lâu tiêu tứ công lao

Chư binh đói khát biết sao cúng thường

Song song tỏ ngọn đèn hường

Cầu may cứu Nguyễn tỏ tường Kiến An

Ước sao biết tiếng chư bang

Xuất tâm đối ngữ mới an tấm lòng

Bấy lâu lai láng tràn đồng

Nay qui nhứt thống cầu lòng Thánh Tiên

Ra công đối ngữ trừ Phiên

Hữu tình Trời Phật Thánh Tiên độ hòa

Hữu tài hữu pháp an tà

Hội ơn minh kiến nước hòa nhà an

Đền ơn khi hiệp lúc tan

Kẻo thân áo não tâm can nặng nề

Ơn người trả đặng trọn bề

Mang ơn chưa trả nặng nề lòng son

Lời nguyền biển cạn mòn non

Mới rằng quân tử lòng son đá vàng

Chí tâm khai rạch đắp đàng

Bắc cầu Tây Quốc qua tràng Nam Bang

Nhà thờ phố ngói chẳng an

Đạo lai sao đặng hiển vang trên đời

Học đạo bất cố Phật Trời

Bất thường chiêm ngưỡng khó đời dân ôi !

Lao xao lòng dạ khổ tôi

Chẳng suy chẳng nghĩ lòng thôi khổ lòng

Lánh nơi cá chậu chim lồng

Lao xao sóng bổ chập chồng đôi ma

Tuy là lời nói Phật xa

Có lòng Phật hiện tại gia độ mình

Loạn ly phước họa nan tình

Họa phần phước chí thời mình mới yên

Họa nầy Trời gởi Tây phiên

Ai mà cầu đặng Thánh Tiên an lòng

Một thầy chỉ đạo giáp vòng

Đạo kia đạo nọ lộn lòng thì hư

Tuy là mối đạo phân cư

Khác người khác thế bất tư tấm lòng

Đắng cay việc đạo chập chồng

Tu mà dấu đạo tấm lòng chát chua

Tu hành nói đạo hơn thua

Nên không tỏ đạo chát chua cho đời

Thấy sao những kẻ khi Trời

Người thời khi Phật nói đời ai nghe

Không thấy lòng Phật lóng tre

Lòng tà dạ dại muôn xe dư ngoài

Tu hành học chánh thường hoài

Nhuần tâm nhuần tánh phép tài có khi

Luận xem tà chánh nghiệm suy

Phật cho tài phép một khi nhuần mình

Niệm tâm tích đạo nhứt tình

Lộng ngôn cuồng ngữ việc bình thế thôi

Thiệt tôi không giỏi người ôi

Phật Trời ngồi ẩn cao ngôi trao lời

Thiệt giỏi ông Phật bà Trời

Hạ sanh dân chúng nghe lời thời nên

Làm lành niệm Phật chớ quên

Thâm thâm chi diệu độ nên cho mình

Thọ giáo phép Phật Thiên Đình

Tu tâm luyện tánh nhuần mình nhập căn

Khó thì lấy họ mà ăn

Thân tôi đói khó chúc ăn người ngoài

Tủi thân lao khổ hành hài

Làm lành cô bác mắng hoài khổ thân

Chẳng thương cũng nghĩ chút ân

Con cháu làm dữ hủy thân cũng vừa

Thân sao nhiều kẻ vày bừa

Mạnh ai nấy mắng sao vừa lòng ai

Vận nghèo phải chịu họa tai

Trong nhà cũng mắng lượng ai ngoài đường

Ngày nay phân việc tỏ tường

Bổn nầy nói việc thế thường ở ăn

Đời nầy người ở như trăng

Khi tròn khi khuyết sơn băng thủy trầm

Buồn riêng dạ héo than thầm

Thấy người ăn ở ngọc trầm vàng phai

Đinh Tỵ cái bị mất quai

Cái quần không vận đố ai ở truồng

Trôn kim sợi chỉ chun luồn

Đờn bà như thể chiếc xuồng rã mê

Không biết là việc phu thê

Vợ chồng xiêu lạc con dê cầm chuồng

Mới biết là việc ở truồng

Mới đem dạ thảm lòng buồn cho ai

Không ai chỉ tính chiều mai

Gọi rằng việc quấy vàng phai ngọc trầm

Tây qua Mậu Ngũ vua lầm

Tới năm Mậu Ngũ Tây tầm về Tây

Thương người trí huệ bị vây

Tam thinh Thánh giá đại Tây nằm dài

Khôn chi tranh đấu tiếng ngoài

Trong lòng không có trí tài chút chi

Trách ai kiến nghĩa bất vi

Đồng tình tích ác thị phi tri tầm

Phụ nhơn trắc nết khó cầm

Nan tầm trung hiếu nan tầm nhơn lương

Nhứt quê tích thiện an khương

Lập đời tam cảnh nhơn lương thuận hoà

Thương trung thương hiếu ghét tà

Vì chưng hay ghét bởi là hay thương

Ghét đời Đắc Kỷ Trụ Vương

Thương là thương thuở Châu vương lao tù

Ghét người Bàng thị võng dù

Thương người Trịnh thị cựu thù bất lương

Ghét đời Võ Hậu sát Cương

Thương xưa Tiên Thánh nhơn lương thuận hòa

Nhứt thiên quân quốc mới già

Qua đời Ngũ Bá qui tà phân vân

Nhứt bá thậm tội nan phân

So le bá tánh muôn dân gian tà

Hậu lai bất dụng nước trà

Mỹ miều hồng cúc uống hòa thơm tho

Ghét đời quân nhược chẳng lo

Thần cường đắc thế ăn no đứng đường

Trung quân cơm cháo chẳng thường

Kẻ gian người nịnh giữ đường no say

Làm người lo hậu mới hay

Nghiệm tiền mới giỏi lo nay bất tài

Lo nay để Phật lo ngoài

Lưới thưa Phật bủa phép tài thấy đâu

Thấy tài mới biết phép sâu

Bây giờ như thể lưỡi câu không mồi

Tây Minh quốc truyện xem rồi

Đói năm không phải một hồi khó lo

Lạ đời kẻ đói người no

Nghèo ăn không hết giàu lo ẩn hình

Mèo con vỡ chạy thình lình

Mèo mẹ ra thế đổi hình trị bang

Kỷ Dậu hai tiếng nói vang

Người đều nghe hết không toan tiếng nào

Chuột Phật dân vỡ ào ào

Mèo nhà bắt rắn chỗ nào cũng hay

Trước đèn giữ đạo hòa Tây

Thiên cơ Phật định thiệt hay vô cùng

Nước nào cũng có anh hùng

Căn duyên Phật định vô cùng nghiệm suy

Thế kim dĩ thế nhơn y

Cởi ra mặc lại nan tri rách lành

Cảnh hư để vậy sao đành

Giăng tay vung lại chẳng thành chẳng ưng

Trung thần bất sự nhị quân

Vi nhơn liệt nữ bất tuân lưỡng thằng

Thất ngôn bất kiết kim bằng

Vi nhơn nhứt cổ lưỡng thằng sát quân

Quân chỉnh trào chánh bất tuân

Phục tiền phản hậu bất quân bất thần

Tiên sư giáo thiện gia trần

Vô sư vô đệ vô thần phản tu

Liệt nữ bất giá lưỡng phu

Hiền nhơn bất xuất ác tu chơn tình

Chánh sự minh chánh trào đình

Bá quan văn võ nhứt tình chơn quân

Bây giờ xa xứ người dưng

Ngày sau đem lại kết xuân một lòng

Hư khai ứng nghĩa đạo đồng

Trương giờ Mẹo nhựt đặng lòng chánh minh

Vị giờ việc trước quảng thinh

Chừng nào gặp hội âm binh độ mình

Chí nan nan chí tận tình

Niệm Phật tân ý hơn hình tụng kinh

Niệm Phật thấy Phật đức tin

Bây giờ còn việc minh minh có gì

Bất tín Trời Phật mới kỳ

Phật xem việc thế biên thùy khó răn

Lo bề phú túc ở ăn

Không lo niệm Phật khó khăn cho đời

Niệm Phật khác thế khác thời

Niệm Phật ác chí dục lời lường công

Thứ nhì quốc loạn minh mông

Thứ tư chí loạn dạ không sợ rày

Bao giờ tôi mãn căn đày

Trời cao soi xét đất dày chiếu tri

Chí tâm khai diễn trường thi

Chư Văn hội thí thức tri bạn mày

Cạn lẽ Trời Phật cho bài

Thâm thâm chi diệu việc nầy chẳng lâu

Lội giỏi khỏi lội đường sâu

Hết con trâu Phật biết đâu thời tìm

Lên non vắng vẻ im lìm

Có chùa Công phủ để nghiềm hậu lai

Dặn dò già trẻ gái trai

Đùng đùng ba tiếng hùy tai dò lần

Tới đó một cuộc lánh trần

Còn một cuộc nữa định phần ngày sau

Niệm Phật như đào giếng sâu

Dạy người tu tỷ phải âu lo đời

Ai sanh ông Phật ông Trời

Bà Trời bà Phật lập đời ai sanh

Hỏi thăm anh chị khôn lanh

Thân tôi ngây dại hôi tanh biết gì

Tiếng đồn Lục tỉnh Nam kỳ

Khôn hơn các nước chỗ gì gọi khôn

Khôn làm đày tớ một môn

Khôn ăn khôn nói khôn chôn Phật Trời

Căm gan tức dạ ngán lời

Ai sanh không tưởng Phật Trời người ôi

Đem lòng tích bạc phụ tôi

Chê ngây thì mắc, chê hôi thì lầm

Loạn ngôn ti thế ăn nằm

Lánh trần ẩn tích giận bầm lá gan

Chữ rằng vấn dị đáp nan

Xuất tình đối đáp tầm an đắc bình

Thông minh trí huệ Phật tình

Vi nhơn bất xét bất bình tâm cang

Việc ai lo nấy thời an

Con ai nấy khiến nguy ban tại Trời

Lo lo liệu liệu cạn lời

Xem sau xét trước thấy đời căm gan

Đời khổ bất khổ bất than

Trái tai trái dạ khó an nỗi người

Giác trước không nỗi khó cười

Bây giờ giả dại làm người ngu si

Lão già thì lão an chi

Hườn lai tráng kiện cung Ly độ mình

Dĩ đức dĩ thiện nhập tình

Hữu thân hữu khổ nhơn tình xét suy

Giác ở rồi giác việc đi

Giác lui giác tới đời y hoài hoài

Giác trí rồi lại giác tài

Giác hiền giác dữ giác hoài điếc tai

Giác chiều giác tới việc mai

Giác đời không thấy lòng ai giác dùm

Phật suy khác thể bụi lùm

Khuyên lòng anh chị giác dùm cho thân

Phật thương giác việc nghĩa nhân

Ai ai xét đặng giác thân thời nhờ

Ai ai đừng dạ sanh cờ

Làm lành tưởng Phật ơn nhờ Thánh Tiên

Đừng phiền Tây quốc Kim Phiên

Tại mình chẳng tưởng Thánh Tiên đọa đời

Nước nào cũng nước Phật Trời

Tại mình bất chánh phạm lời Phật Tăng

Việc tu thiệt bổn thiệt căn

Phạm Phật khó cứu phạm tăng khi Thầy

Giả chơn người biết hội nầy

Phạm Tăng dối sãi, phạm Thầy dối ma

Khó tri lòng Phật Thích Ca

Xác thì như xác, lòng ma lòng thần

Có câu xả phú cầu bần

Xả gia cầu đạo vi thần vi quân

Trung cang nghĩa khí thanh xuân

Lượng đại phước đại hữu quân hữu thần

Bàn linh tu thất thời gần

Một năm chẳng tưởng lòng Thần bàn linh

Tây phương cõi Phật minh minh

Có lòng hoài vọng bàn linh Phật về

Cổ kim lòng thế phân lìa

Bất cầu nan ngộ Phật về độ thân

Tiên đường nội ngoại Phật ân

Thích Ca lòng tưởng, Phật thân không cần

Thời người bất chánh tâm thần

Phật gần tưởng trước tầm lần Phật xa

Gọi rằng tri thức Phật ma

Phật thân chẳng tưởng Thích Ca chẳng dùng

Khôn nay sao thiệt quá khùng

Anh em khôn thiệt anh hùng vô tâm

Không có một chút mưu thâm

Nhiều người tích oán thù tâm bạc tiền

Đời sau ít thấy người hiền

Làm lành chẳng dụng người phiền việc chi

Kiến thế hậu nhựt đa khi

Con ai nấy dắt thị phi ngán ngầm

Niệm Phật giữ dạ Phật tầm

Khổ go làm chúa ngán ngầm làm tôi

Phật Trời xuống thế người ôi

Người không biết Phật gẫm thôi khó tầm

Thân tôi mang tiếng chát ngầm

Ngồi buồn nghĩ lại thương thầm thân tôi

Thấy đời nhiều chỗ bạc vôi

Như vầy chẳng uổng tiếng tôi nói đời

Nói ra nhiều kẻ cãi lời

Vô sư vô sĩ thương đời cãi sư

Lại thêm đa sĩ bất tư

Mưu cao kế hiểm tâm chư chẳng dò

Ra công bắt cá nuôi cò

Cò ăn cho lớn cò dò lên cây

Đủ lông chớp cánh muốn bay

Ba câu học lóm gọi hay xưng Thầy

Tu đạt chí linh thơ bài

Có ai yểm nịnh yểm tài người trung

Mặc tình trí huệ si lung

Mặc tình hào kiệt nịnh trung xuất tình

Gẫm thôi nhiều việc bất bình

Việc tối nhiều kẻ khiến mình hạ ngu

Chẳng bì thượng trí trung thu

Có đâu khiến việc hạ ngu cho mình

E khi thượng trí lâm tình

Đưa tôi xuống biển đổi hình lên mây

Nói trước chẳng phải lời đây

Phủi lời rồi lại lấp nay chát ngầm

Cơ thâm độ chí âm thầm

Phật Trời độ lén nan tầm chúng sanh

Phật độ rạng tiết thơm danh

Phật ra độ tận chúng sanh giữ lành

Chúng sanh bất độ Phật hành

Độ dữ dữ mất, độ lành lành thêm

Độ đời xem thế chẳng êm

Phật Trời độ tận khổ thêm tại người

Chẳng lo tội phước vui cười

Phật độ tận ý ít người chí chơn

Niệm Phật như chốn lâm sơn

Người đừng tính thiệt so hơn làm gì

Cây cao cây thấp nương tùy

Người mình cũng vậy phải bì nương nhau

Thương người lời nói có đâu

Phật mà nói láo khó âu đạo mầu

Mình dơ tự cuối chí đầu

Chê người không sạch dạ sầu cho thân

Thân ai nấy độ toàn thân

Đừng lời nói việc phi ân Phật sầu

Khi đuôi phản dạ khi đầu

Khi thêm khúc giữa đạo mầu lu câm

Chữ rằng quân tử lao tâm

Tiểu nhơn lao lực ám thâm bất tường

Nhu thắng cang, nhược thắng cường

Thiệt tồn sĩ chiếc nhị tường nhứt tâm

Dạ người bất thiển bất thâm

Lờ đờ lững đững loạn tâm bốn mùa

Nhiều sãi không đóng cửa chùa

Lấp ngơ chi bấy phụ vùa hương Tiên

Nói phải người cãi nói điên

Nói quấy gọi phải Thánh Tiên tức cười

Chiều mai còn thấy nhiều người

Mai chiều nhìn lại ít người thương thay

Bồi hồi không vọng ai hay

Phật ra án tự thương thay đạo mù

Rủ nhau tích ác ở tù

Xưng rằng thiên địa đạo mù sơn đông

Đạo nào cũng với tượng ông

Khổ đời cho kẻ dạ không cải tà

Đâu đâu trẻ trẻ già già

Phật cho hưởng thọ hậu hòa trường sanh

Nam Tần sau đặng tượng tranh

Huờn lai tráng kiện khôn lanh trên đời

Ai ai khá khá nghe lời

Niệm Phật thì phải, niệm Trời thì nên

Tam thinh quên tuổi quên tên

Quên giòng quên họ khá nên cải tà

Tạo thiên cũng có ông bà

Bây gời lập hậu nước nhà phu thê

Dĩ dân di bổn đừng chê

Dân thời dĩ thực phu thê nối giòng

Nhiều bàn tu tội bao đồng

Quốc vương thủy thổ tu lòng hay hơn

Nhứt thời tu thị nghĩa nhơn

Nhị thời tu núi, vô ơn tu thiền

Tu theo đồng bạc đồng tiền

Tu tham tu nịnh, tu hiền vốn không

Tu thiền nghĩ thiệt nhiều công

Tu mong làm mướn tu không Phật Trời

Tận ý luận sự thế thời

Tận tâm kiệt lực Phật Trời không ai

Tu sao lánh nạn quí tai

Phật Trời chỉ sử chẳng ai giỏi gì

Có câu vũ xuất vũ kỳ

Cho hay tài đó kém gì tài đây

Ngựa hồng lấp cánh dầu bay

Tưởng tình trí huệ kết nay kim bằng

Ở sao thượng hạ có ngần

Tận tâm kiệt lực mới rằng đệ huynh

Lời nguyền chứng có rộng thinh

Vong ngôn thất ước cao minh chứng vì

Bửu Sơn am tự Hương Kỳ

Còn lâm đại nạn huống gì phàm phu

Trì tâm tưởng Phật mới tu

Nạn bao nhiêu nạn chí tu chớ sờn

Có đâu lâm nạn giận hờn

Nghĩ người niệm Phật như đờn đứt dây

Tu đâu không phải tu đây

Đứt đi nối lại sợi dây cho liền

Phật hành tu thị lại phiền

Còn tu sao đặng làm hiền sao xuôi

Tu tới người lại tu lui

Tu sao trọn đạo cho xuôi chúa mình

Đức chúa Tây đã hành hình

Phật Nam hành cốt lộng tình hai tu

Phật dạy ba đường công phu

Công phu tưởng Phật, công phu la làng

No say ngã bụi nằm đàng

Tụng kinh dối Phật một tràng sư huynh

Đời tà cũng muốn làm thinh

Ăn chay hút thuốc tụng kinh miệng cười

Phải nói tà chánh việc người

Việc tôi cũng vậy chê cười thiếu chi

Cõi trần một ở chín đi

Dạ an tưởng Phật hồi qui cung Càn

Phật thương nhân nghĩa như vàng

Ghét đồ bất chánh làm đàng mây mưa

Ghét người lòng hại miệng thưa

Tâm xà khẩu Phật chẳng ưa việc lành

E sau bất chánh Phật hành

Phúc đao khẩu Phật hại lành khó thương

Cơ hàn như ngựa buông cương

Khá tua trồng chuối đỡ thương dân Trời

Anh em giữ dạ nghe lời

Việc nầy thiệt đói hết đời bỏ thây

Đừng lo trồng ổi trồng cây

Khá tua trồng chuối đói nay đỡ lòng

Bắp khoai trở lại đất đồng

Khá tua thủ chánh lên giồng thấy Vua

Tam thinh hết việc bán mua

Ba năm không chợ tranh đua hại hoài

Gắng công rèn trí luyện tài

Để dành cơn loạn tránh ngoài vô công

Giữ sao khỏi trận gió giông

Đường thời trống lỏng khó trông ra vào

Người dữ ngoài thấy ào ào

Người lành mới đặng đi vào vô trong

Làm lành sau Phật đền công

Làm dữ thôi cũng khó trông lên giồng

Ở sao cho biết mích lòng

Mình sao người vậy đạo đồng tri thâm

Nhứt con nhì của cam tâm

Tiền tài phá tuyệt ân thâm nhơn tình

Ở sao dục lợi một mình

Lường công tham của đoạn tình nghĩa nhân

Ở sao chẳng nghĩ chẳng phân

Tiền tài phấn thổ nghĩa nhân lâu dài

Ở sao kẻ khó hành hài

Công kia một lượng tiền tài một phân

Ở sao nhiều kẻ phi ân

Chẳng suy chẳng xét chẳng cân cho đồng

Phật thương minh chánh tấm lòng

Gạn trong lóng đục lên giồng thì no

Khuyên lòng bá tánh khá lo

Làm lành niệm Phật thời no đời đời

Lạ lùng dương thế có Trời

Dương gian có Phật người đời không hay

Khôn thời bỏ dại làm ngay

Học khôn bỏ dại mới hay lòng Trời

Cải tâm giả dại nương thời

Noi theo dương thế nhiều lời thời hư

Nhiều người dạ cẩu lòng trư

Cường tâm hung bạo thiệt dư chín phần

Thú cầm nhiều kẻ lòng Thần

Người ta là xác hồn gần xử tiêu

Thiệt đời tà mị quần yêu

Sàng ba dần nữa xử tiêu xác phàm

Thuở xưa dễ nói dễ làm

Nỗi nay nằm chịu tiếng phàm hết hơi

Nói nhiều như thể nói chơi

Khó thời chịu khó thảnh thơi chớ bì

Lo âu mỗi việc khó kỳ

Cay đi cay nói việc gì cũng cay

Một ngày đi cũng khó thay

Bắt ra mà đánh mới hay chịu đòn

Việc nào cũng phải chiều lòn

Ép gan ép phổi dạ còn phiền riêng

Phiền mình thời vận đảo điên

Lòng thương Trời Phật Thánh Tiên ớt gừng

Độ cay độ đắng không chừng

Nói quấy nói phải nói rừng là tôi

Anh em thiềng thị cao ngôi

Quê mùa đói khó thiệt tôi ở rừng

Anh em khôn quí có chừng

Thân tôi ngây dại ở rừng nói sai

Mặc tình già trẻ gái trai

Khôn chiều thời biết, dại mai thời tường

Khôn thời người kỉnh người nhường

Dại thời thiệt dại cho thường nhiều thương

Lỡ khôn lỡ dại oan ương

Vui đâu chút đó bất lương bất cường

Lao xao tâm tánh bất thường

Kiến An, Thạnh Mỹ hai đường như nhau

Chẳng dò biển cạn giếng sâu

Làm sao biết Phật ở đâu mà tường

Ai ai muốn dạ cang cường

Giữ lòng hung bạo lấp đường Thánh Tiên

Thuở xưa ghi việc cao niên

Hội nầy hội Phật hội Tiên xử đời

Gian tham thây rã thân rời

Ai ai khá tưởng Phật Trời lập thâu

Đạo nào bằng đạo Nghĩa Nhân

Phật cho dạy bảo muôn dân làm lành

Học hành tỏ đạo học hành

Khó khôn khôn khó việc lành đừng quên

Lúc hư cũng có lúc nên

Khuyên người giữ dạ chớ quên ơn Thầy

Công lao dạy đạo từ ngày

Bây giờ tiêu tứ vong Thầy phụ tôi

Ai ngờ lời cũ thả trôi

Tá Châu kinh địa lập ngôi tân thiền

Gian nan trước cũng chẳng phiền

Thân nay bao quản vọng tiền thở than

Mịt mù sương giáng Tràng An

Minh mông lầu các hiển vang có ngày

Công lao tiêu tứ mắc đày

Thánh công đắc quả hội nầy mới nên

Phiền người biết đạo mà quên

Nhắc đi nhắc lại việc nên cho người

Có đâu dụm miệng chê cười

Chánh tà không biết làm người sao nên

Nói thời như thể pháo tên

Nhát như con thỏ gọi nên phận người

Nhẫn nhẫn thấy nhẫn mà cười

Tỵ xà húy ác thì người mới nên

Nói phải nói quấy đừng quên

Quấy thời biết quấy mới nên là người

Quấy phải không biết chê cười

Mai danh ẩn tích lánh người thị phi

Niệm Trời niệm Phật từ bi

Đại hùng đại lực tiên tri nên người

Việc ai khôn dại nói cười

Việc mình dại dội quá người ngu si

Rách rưới dơ dáy bất tri

Đứng đường hàng xóm dễ khi việc người

Việc ai mong nói mong cười

Không biết khôn dại thiệt người bất minh

Lòng tưởng Phật độ tâm linh

Lòng không tưởng Phật bất minh khổ đời

Làm đâu vái Phật vái Trời

Có ăn không nhắc một lời Thánh Tiên

Thấy đời ăn ở khó yên

Nạn năm nạn bảy lời điên khó bàn

Thầy xưa xem đạo lưới hoàng

Ông bà xem đạo rõ đàng lưới thưa

Tôi nay nói đạo không ưa

Dụng xem lưới trủ chờ mưa ra nghề

Mảy lông chẳng lọt bốn bề

Khen lòng bá tánh tưởng hề diễu chơi

Phật trí tất dạ tất hơi

Xem người trần thế lộng khơi tâm tình

Dây mình xe buộc cho mình

Rối đâu không sợ rối tình khó phân

Tờ truyền khắp hết các lân

Nhựt tình Vĩnh Bảo tỏ phân đành rành

Giáo đạo thì phải lưu hành

Ai mà muốn việc làm lành xem coi

Sư nan sĩ tiện lòng soi

Nhứt thân nhứt mã tượng voi thiếu gì

Lôi thôi tấn thối nan kỳ

Một mình đầu lụy nương tùy bá tâm

Éo le nhiều khúc ca ngâm

Ở đời sợ kẻ lưỡng tâm không chừng

Khi thì ngọt lạt khi gừng

Khi thương khi ghét không chừng oán ân

Bình thời muốn dựa làm thân

Gặp cơn rối loạn phủi ân vi thù

Tu sao lên võng xuống dù

Dạ lâm bắn nhạn, cỡi cù lên mây

Chừng nào cơ nghiệp Phật xây

Vinh thời tới đó nhục đây thảm phiền

Soi hang mạch nước lở liền

Người nào hung nóng chẳng hiền lở sâu

Xúm nhau nói chuyện con Trâu

Không lo con Cọp biết đâu con Mèo

Chẳng lo phò chúa qua đèo

Tham sanh quí tử lúc nghèo chẳng theo

Ngồi buồn xích Chó đuổi Heo

Cho người thấy việc khỏi eo Phật Trời

Nguyện cầu thông thuộc đủ lời

Chư châu chư quận trải đời mới an

Cho tôi biết đủ các ban

Hội lành để tiếng dương gian an lời

Giang san trước đổi sau dời

Xem người phai lạt khác thời Trời ôi

Mới chuộng thấy cũ chê hôi

Vong ngôn chi bấy người ôi là người

Phép Phật mười việc lạ mười

Rồi đây ngó thấy lạ người lạ quê

Lạ con lạ việc phu thê

Lạ cha lạ mẹ sức chê sức cười

Phật lựa lòng dạ từ người

Tôi ngồi xem thế thấy người trước lâm

Nhà ngói lạ tiếng khác tâm

Dụng mưu tiền bạc cơ thâm làm giàu

Hao tài tốn của thời sầu

Không ai thảm Phật u sầu nguy ban

Lại thêm sanh tánh dọc ngang

Ỷ tài lấn lướt không than người nghèo

Giàu sang bọt nước hiệp bèo

Hoa thơm của Phật vận nghèo nhứt tâm

Biết người dạ xiển dạ thâm

Biết người tích oán loạn tâm cũng nhiều

Liêu Vương rơi lệ tùng triều

Lòng Phật thấy ít thiệt nhiều lòng ma

Mãn trào Đại Thánh ngài ra

Ngài tra việc Phật việc ma trong Trời

Phật ngài giải độ cứu người

Nước trà nước trắng giải mà tiêu ma

Phật giải tiêu bịnh tà ma

Huờn sanh cải tử người ta thiệt hồn

Phật giải bá bịnh bất tồn

Hườn thân giỏi mạnh giữ hồn cho dân

Chớ đừng đắc thế ỷ thân

Ngày sau đọa lại Phật phân rõ ràng

Lăng xăng đĩ điếm đứng đàng

Láo lua lỗ miệng tội tàn sa môn

Xuất tình mới biết rằng khôn

Phật nào có cấm vô ngôn đoạn tình

Tâm trung xuất khẩu loạn bình

Chánh tà tự khẩu khôn tình tự tâm

Mới biết ngu trí xiển thâm

Không nghe lời nói như câm khó bàn

Đôi ba lần nữa sảy sàng

Hột nào còn lại trên sàng chỉ tinh

Phật rao khắp hết muôn binh

Quỉ tà thì xử chỉ tinh thì chừa

Phật Trời xử thế lọc lừa

Muốn theo làm Phật phải chừa lòng ma

Mới đặng về chốn tiên nga

Bằng không qui chánh Diêm La xử hồn

Thân tôi như giặc đánh dồn

Khẩn nguyền Trời Phật giữ hồn chánh minh

Nhơn trần khi Phật bất linh

Lòng tôi dám sợ cao minh phép tài

Tứ đại quá vãng xử tài

Khiến lòng nhơn vật cải ngoài đặng đâu

Tầm hiền tầm ngõ thì lâu

Người dữ chẳng thiếu biết đâu đẹp lòng

Trâu tôi con cỡi con dòng

Lại thêm con nghé cực lòng phải chăng

Tuy là lời nói lăng xăng

Năm mình năm Phật riêng căn không nhuần

Năm Phật ngày tháng có chừng

Năm mình lộn xộn năm nhuần năm không

Phật xét chẳng sót mảy lông

Ngày hung ngày kiết minh mông cõi trần

Sách xem cải Thánh vi Thần

Bất thuần nhơn vật cõi trần nạn sâu

Đặt ra sao hạn đề câu

Đèn Trời thắp cúng biết đâu dạ người

Lập cung ký mạng từ người

Bói xem phù thủy hại người cao thâm

Dương căn đổ đốt tại đâu

Thọ thai đâm lẻ thiệt âu việc tà

Bài tế con sát bất hoà

Nằm sanh đầy tháng cúng mà tại đâu

Giáp niên lễ cúng lo âu

Từ đó tới lớn biết đâu cải Trời

Mười hai thành số ở đời

Chí kỳ lục giáp thức thời tuổi trai

Quá tuần là tuổi của ai

Mười hai người thế sống dai chẳng còn

Cúng nhiều càng thác hao mòn

Hại người thế giấy sao còn bịnh đau

Nam lầu thủy tạ cao sâu

Cháy giấy bài sậy tà đâu tà mình

Chẳng ai tưởng Phật Thiên Đình

Tưởng tà tà mới nhập tình một câu

Người khôn biết lẽ cạn sâu

Làm sao biết đặng việc đâu tri tình

Muốn nên nên lại cho mình

Muốn hư hư cũng độc tình nan lương

Ngồi buồn xem sách đau thương

Xem thơ ngũ truyện nan lương tại mình

Tài hay như gã Ôn Đình

Tà binh giúp sức trợ tình cũng hay

Kinh non phù chú ra tay

Binh ma phép luyện linh hay vô hồi

Đau nam chữa bắc thấy rồi

Nọn thời ra Nọn, Tiên ngồi tòa sen

Niệm Trời niệm Phật lòng quen

Đạo nào nghĩ cũng bạc đen vô tình

Niệm Phật binh Phật giúp mình

Quỉ ma phải sợ tà tình phải tiêu

Đời nầy như thể bún thiu

Đụng đâu rã rợt thuốc tiêu mốc xì

Ngó lén mà có hay gì

Chừng nào mở cửa biên thùy nhăn răng

Hết nhịn rồi mới tới ăn

Hết ăn tới nhịn lăn xăn hội nầy

Hết tớ rồi tới làm thầy

Hết thầy làm tớ hội nầy ngẩn ngơ

Hết tài hết phép trơ trơ

Hết khôn tới dại ngẩn ngơ cho người

Hết khóc rồi lại tới cười

Hết cười tới khóc thân người dễ chi

Hết thạnh rồi lại tới suy

Hết suy tới thạnh xiết chi nỗi phiền

Hết dữ rồi lại tới hiền

Hết hiền tới dữ tại tiền quả căn