Oudere holebi's bang van rusthuis

Plaatsingsdatum: 24-okt-2011 8:45:16

Homo's en lesbiennes kruipen terug in de kast in verzorgingstehuis

ANTWERPEN - Veel holebi-ouderen vrezen dat ze in rust- en verzorgingstehuizen hun geaardheid verborgen moeten houden. Dat blijkt uit de Roze Belweek, een onderzoek van de holebivereniging Çavaria.

'Een 83-jarige homovriend van mij zit in een rusthuis. Hij noemt het verschrikkelijk. Omdat ik bang ben dat ik geen vrienden zal maken als de andere bewoners mijn geaardheid kennen, zal ik mij dus niet snel outen als ik in een rusthuis beland.'

Roger Van Loon (67), kijkt er niet naar uit zijn oude dag door te brengen tussen leeftijdsgenoten. 'In rusthuizen heerst een andere tijdgeest. De bewoners komen uit een periode toen de Kerk nog de morele plak zwaaide. Homoseksualiteit was een ziekte volgens het katholieke geloof. De mensen die dat vroeger geloofden, bevolken vandaag grotendeels onze rusthuizen.'

De man staat niet alleen met zijn afkeer tegenover rusthuizen. Çavaria, de koepel van Vlaamse en Brusselse holebiverenigingen, organiseerde eind september voor het eerst een Roze Belweek.

De voornaamste vaststelling uit de rondvraag is dat veel holebi-ouderen zich niet welkom voelen in rust- en verzorgingstehuizen vanwege hun geaardheid. Ze maken zich zorgen over de 'onzichtbaarheid' van homoseksualiteit in de zorgsector. Sommige deelnemers vrezen dat homoseksualiteit totaal niet bespreekbaar is in zorginstellingen. 'Mijn jeugdjaren zijn getekend door mijn seksuele voorkeur', zegt Jacques (78). 'Homo zijn was toen verwerpelijk. In de samenleving is de mentaliteit gelukkig veranderd, maar in een rusthuis ben ik bang om mijn jeugd te herbeleven. Net als kinderen kunnen oudere mensen erg grof zijn.'

Çavaria haalde de mosterd voor de belweek in Nederland. 'Oudere holebi's zijn vaak een vergeten groep', vertelt Mieke Stessens van Çavaria. 'Jonge homokoppels of lesbiennes zijn ondertussen een vertrouwd beeld. Je ziet ze hand in hand lopen op straat en ook in tv-feuilletons duiken ze op. Maar oudere holebi's zijn onzichtbaar. Alsof de maatschappij niet wil weten dat holebi's ook ouder worden. We hebben een zestigtal holebi's gesproken. Dat is een beperkte, niet-wetenschappelijke steekproef. Maar ze bevestigt wel wat we al langer aanvoelden.'

'Homoseksualiteit is inderdaad een verdoken fenomeen in de ouderenzorg', onderschrijft Florent Bex van het Antwerpse dienstencentrum Ten Gaarde. 'Hier in onze serviceflats wonen tweehonderd ouderen en niet één van hen ken ik als holebi. Statistisch gezien is het nochtans meer dan waarschijnlijk dat ze er zijn. Daarom leveren we heel wat inspanningen rond dit thema; we publiceren er bijvoorbeeld geregeld over in ons tijdschrift. Die inspanningen halen resultaat, maar blijven noodzakelijk. Ik zie namelijk in de praktijk dat nog heel wat ouderen zich eraan storen dat we homoseksualiteit bespreekbaar proberen te maken. Volgens mij omdat ze eigenlijk niet weten wat het is.'

Ook het verzorgende personeel stelt niet alle holebi-ouderen op hun gemak. 'Veel verzorgers hebben de islam als culturele achtergrond', vertelt Neeltje Lucas (66) van Pimpernel40plus, een vereniging van oudere lesbiennes.

'Wij hebben allochtoon zorgpersoneel gevraagd hoe zij tegenover homoseksuele ouderen stonden. Vaak klonk het antwoord dat ze iedereen gelijk behandelen, maar het liever niet weten. Zo'n sfeer zorgt ervoor dat oudere holebi's opnieuw in de kast kruipen, nadat ze er zolang hebben over gedaan om eruit te komen.'

Çavaria pleit voor een brede sensibilisering rond het thema. De koepelvereniging maakte ondertussen al een radiospot en verspreidde in trefpunten voor senioren 5.000 affiches met daarop een lesbisch koppel.

Jochen Vandenbergh, De Standaard, maandag 24.10.2011