Bang? Vlucht niet in homonationalisme

Plaatsingsdatum: 9-aug-2016 9:17:05

‘Join our freedom', is het motto van de twee weken durende Europride in Amsterdam, waar morgen de wereldberoemde Canal Parade door de grachten vaart. En een week na de botenparade vindt in Antwerpen de Pride Walk plaats. Het motto daar is: 'Pride, quo vadis?'

Bart Abeel, voorzitter van de Antwerp Pride verklaart op antwerppride.eu dat er met de komst van vluchtelingen (onder wie ook lgbt'ers) een spanningsveld bestaat. Hij benadrukt de luxepositie waarin wij in het Westen hierover kunnen praten en vraagt zich af: "We zijn terecht trots op onze verlichte samenleving, maar kiezen we een warm, gloedvol licht of koude neonlampen?"

Die lgbt-vrijheid (lesbian, gay, bisexual, transgender), op welke wijze koesteren we die? Wat gebeurt er met je politieke voorkeur als je als lgbt'er bang bent dat jouw vrijheden in het gedrang komen? Begin juli reisde een van ons, Lisa, met deze vraag naar Parijs om daar onderzoek te doen naar het stemgedrag van lgbt'ers in de metropool, in september zal Ayla hetzelfde doen in Boston en New York, waar de presidentsverkiezingen voor de deur staan.

De politieke voorkeur van sommigen binnen de lgbt-gemeenschap verschuift. Van progressief naar conservatief

Waarom we dit doen: de politieke voorkeur van sommigen binnen de lgbt-gemeenschap verschuift. Van progressief naar conservatief en daarmee richting homonationalisme. Volgens ons zal dit enkel leiden tot meer verdeling en de geleidelijke verdwijning van homo-emancipatie van de politieke agenda.

Zo kreeg op 20 juli Geert Wilders een warm welkom op een feestje van LGBTrump, een vereniging van homo's, lesbiennes en biseksuelen die de omstreden Republikeinse presidentskandidaat steunen. Tijdens de bijeenkomst in Cleveland zei Wilders onder meer: "Stop de islam in de VS." Homoseksuelen voor je winnen door hen te beschermen tegen islamisering is een tactiek van de partij. In 2014 kon zijn partij PVV volgens een peiling rekenen op 21 procent van de homoseksuele stemmers. Wilders verkondigde ook in Nederland meermaals dat moslims ons 'tolerante' land kapot maken en daarmee 'onze homo's' bedreigen. Hetzelfde gebeurt dus in de VS, waar Trump zegt lgbt'ers wel te willen beschermen indien ze slachtoffer zijn van terreur.

Pion in het politieke spel

In Frankrijk, in het liberale Parijs, stemde in december 2015 meer dan 30 procent van de gaykoppels op het FN. De Franse equivalent van de PVV streeft er onder het voorzitterschap van Le Pen naar de waarden van de natie te beschermen tegen de volgens hen oprukkende islamisering. Sommige Franse lgbt'ers kunnen zich vinden in die standpunten en willen dat Frankrijk hun land blijft. Deze vorm van stemmen draagt sinds 2007 de wetenschappelijk-theoretische naam die we net al noemden: homonationalisme.

Nederland (en België) zijn relatief veilige havens voor lgbt'ers. En dan komt er een stroom vluchtelingen richting jouw veilige omgeving; zij hebben in de meeste gevallen een geloofsovertuiging die ogenschijnlijk botst met jouw seksuele voorkeur. Deze ontwikkeling kan jou, terecht, bang maken. Misschien houd je die het liefst tegen, want jij wilt kunnen doen en laten wat je wilt. Degene die in die in deze situatie tevoorschijn komt als redder in nood is bijvoorbeeld de PVV.

PVV en FN capteren dat gevoel van angst in campagnes. Maar voor homo-emancipatie in het algemeen doen deze partijen weinig. Op de lange termijn, wanneer het echt benauwd zou kunnen worden, krijg je bij een conservatieve partij weinig terug voor je stem. De progressieve partijen die homo-emancipatie als een punt op hun agenda hebben en streven naar inclusiviteit, raken daarbij in het gedrang of laten te weinig van zich horen.

Wij ervaren deze homonationalistische tendens in ons land als een pijnlijke paradox. Een tendens die we in Vlaanderen minder horen in politieke uitingen. lgbt'ers worden er vooralsnog niet als pion gebruikt in het politieke spel. Ook een partij als N-VA hanteert bijvoorbeeld een redelijk inclusieve agenda ten aanzien van lgbt'ers.

Ondertussen willen in Nederland sommige lgbt'ers hun vrijheid beschermen met een conservatieve stem. Wij vragen ons af welke toekomst zij zien: een progressieve en verbindende, waar iedereen vrijheid geniet, of een conservatieve en xenofobe toekomst, waar een lgbt'er 'onze homo' is en er een muur om vrijheid heen staat.

In Amsterdam lees je: 'Join our freedom', en in België: 'What's next?' Bij dat laatste motto zou men meer moeten stilstaan, zowel als kiezer, politicus, lgbt'er, en als burger in het algemeen. Vraag je af voor welke vrijheid je staat en door wie je je wilt laten vertegenwoordigen.

Deze tekst kwam tot stand in het kader van een residentieproject van het Vlaams-Nederlands Huis de Buren in samenwerking met de stichting Biermans-Lapôtre.

Alya Schneiders en Lisa Weeda

Ayla Schneiders is politica voor de Nederlandse linksliberale partij D66. Lisa Weeda is schrijver.

Foto: Pride Amsterdam 2016, C: EPA

De Morgen, 05.08.2016