François (66) ging kapot aan het idee van een open relatie

Plaatsingsdatum: 8-aug-2019 14:33:07

(Foto Carmen De Vos) (uit De Standaard)

 ‘Is er een slingerbeweging gaande van levenslange monogamie als norm naar allesverslindende liefde op welke manier dan ook?’, mailt François* me, naar aanleiding van een reeks getuigenissen over alternatieve relatievormen. De vraagtekens die hij bij deze evolutie plaatst, zijn niet van morele aard. Hij is homo en valt op jongere mannen. Hij oordeelt niet over andermans liefdes en relaties. Maar hij is een ‘overtuigde mono­gamist’, zo heeft hij in zijn vorige lange relatie heel hard moeten beseffen.

‘Mijn toenmalige vriend noemde zichzelf altijd een gezonde jongeman, hij had veel zin in seks. Ik vind dat altijd wat gek, dat mensen doen alsof seks een basisbehoefte is als eten, drinken, slapen en een dak boven je hoofd. Ik ben dol op seks, maar voor mij is het vooral de kers op de taart. Wij hadden best veel seks, zeker meerdere keren per week, maar na een paar jaar begon er bij hem iets te knagen. Hij was mij graag gaan zien, te graag, en kreeg last van vroegtijdige zaad­lozingen. Hij greep dat aan als een reden om een gesprek te openen over casual seks met andere mannen.’

‘Ik wist dat het belangrijk voor hem was, maar mijn eerste reactie was: dat kan nooit werken. Vroeg of laat kom je iemand tegen op wie je verliefd wordt. Ik was bang. Het ironische daarvan is dat ik het een blijk van liefde vind als je tegen je partners kunt zeggen: “Als je je kunt verbeteren, moet je het niet laten”. Daarmee geef je aan dat je vrij zeker bent dat hij zich niet kan verbeteren, en dat je zelfbeeld dus in orde is. Tegelijk zeg je dat je desnoods sterk genoeg bent om in je eentje verder te leven.’

‘Toen ik zijn massale overspel ontdekte, heb ik al zijn spullen in mijn auto geladen en naar zijn moeder gebracht’  

‘Daar stond ik dan met mijn principe. Ik wou het hem graag gunnen, maar alleen al het beeld van hem in de armen van een ander, maakte me misselijk. Als ik hem vroeg of hij het omgekeerde niet lastig zou vinden, beweerde hij van niet. Waarop ik me dan weer afvroeg of hij me wel echt graag zag. Ik vond het ook zwak van mezelf. Het voelde als een nederlaag, alsof ik te egoïstisch was, te jaloers, te onzeker om een open relatie aan te kunnen. Ik ben naar een psycholoog gestapt, met de vraag om me te helpen om het wel te kunnen. Die man vond dat een heel vreemde vraag. Hij zei al snel: als dat is wat je voelt, dan is dat deel van je persoonlijkheid, en van de manier waarop je je relaties wilt beleven.’

Een grens

‘Uren, dagen, maanden heb ik erover nagedacht, over hoe ik mijn weerstand tegen een open relatie kon overwinnen. Vaak heb ik gedacht: als ik nu zeker zou weten dat het alleen maar gaat om de penetratie, dan zou ik het misschien kunnen. Maar begint niet bijna alle seks met de eeuwenoude gebaren die symbool staan voor genegenheid en geborgenheid? Het strelen, het kussen, het masseren: ik ging kapot als ik eraan dacht.’

‘Om mijn angsten te bedwingen, ben ik aan een onderzoek begonnen. Ik ben gaan praten met zestien homokoppels in een open relatie. En gesprek na gesprek zag ik hetzelfde patroon. Het begon altijd met: “Hij mag doen wat hij wil”. En dan stelde ik heel simpele vragen over hoe het in zijn werk ging. En bijna keer op keer werd een van de twee ineens emotioneel. Voor bijna iedereen was er een grens aan de vrijheid. De ene wou absoluut geen details horen over wat zijn vriend met andere mannen deed. De andere wou dat hij elke keer thuis kwam slapen. Nog een andere wou dat hij nooit meer dan één keer met een vreemde man het bed zou delen. Er waren maar heel weinig koppels die allebei evenzeer op hun gemak waren met het open arrangement. Ik kon me niet van de indruk ontdoen dat er doorgaans één partij was die veel meer overtuigd was van de openheid van de relatie dan de andere. Als ik dat allemaal hoorde, vond ik mezelf niet meer zo dwaas omdat ik het idee niet aankon.’

Een mail

‘Ik ben naar een psycholoog gestapt, met de vraag om me te helpen om wel een open relatie aan te kunnen. Die man vond dat een heel vreemde vraag’

‘In de jaren na die initiële vraag van mijn vriend heeft hij me de vraag nog herhaaldelijk gesteld. Nooit had ik het gevoel dat ik met het idee in het reine was. Het gaf me vertrouwen dat het gesprek gaande bleef, ik was ervan overtuigd dat het gezond was. En ik wist: als de nood voor hem echt te hoog werd, zou ik het een kans geven, alleen maar om hem niet kwijt te raken. Hij heeft me die kans niet gegund. Op een dag nam ik zijn iPad, om een webpagina te bekijken die hij net op mijn vraag had opgezocht, en er sprong een mail op. Met een afspraak voor de dag nadien, een afspraak met een heel duidelijk doel – mijn vriend had zelfs gevraagd of hij nadien bij die andere man kon douchen. In zijn agenda zag ik dat hij het al jaren deed, meerdere keren per week, met telkens andere mannen.’

‘Ik heb niet meteen iets gezegd. We zijn naar een tentoonstelling gegaan, zoals gepland. In de loop van de avond vroeg ik hem een paar keer of alles in de relatie oké was voor hem. Hij zei dat hij perfect gelukkig was met mij. De ochtend nadien gaf hij ’s ochtends een kus en vertrok naar zijn werk. Ik heb al zijn spullen in mijn auto geladen en naar zijn moeder gebracht. Een paar uur later stuurde hij me een sms, om te zeggen dat we nog eens met elkaar moesten spreken. Nog wat uren later sms’te hij me: “Geen antwoord?” Toen heb ik gestuurd dat hij het antwoord aan zijn moeder moest gaan vragen. Ik heb hem nooit meer gezien.’

Een verleden

‘Zeker een jaar lang heb ik intens liefdesverdriet gehad. Ik miste hem, beschouwde het hele verhaal als een mislukking. Ik was ook boos op mezelf, omdat ik de gouden regel had genegeerd: je kunt een mens niet veranderen. Ik had mezelf wijsgemaakt dat ik de echte Frederik* nog moest ontdekken. Hij was een man met een verleden van misbruik, en ik schreef al zijn afstandelijkheid daaraan toe. Ik was ervan overtuigd dat ik, als ik maar genoeg liefde in hem pompte, de muur zou slopen, en dat dan de zorgzame, liefdevolle, monogame, eerlijke Frederik als een sfinx zou oprijzen. Dat was niet zo. Frederik was niet beter of niet slechter als mens dan ik. Hij had alleen andere noden en behoeften, en sommige daarvan kon ik niet invullen, zoals hij mijn behoefte aan een teder gebaar op tijd en stond niet kon invullen. Ik kon leven met mijn niet-ingevulde behoefte, hij niet. Hij heeft zijn behoefte aan casual seks achter mijn rug ingevuld, omdat hij mij niet kwijt wou. Maar eigenlijk hadden we moeten inzien: als je zulke verschillende dingen wil, dan houdt het op.’

‘Toen de ergste pijn achter de rug was, hebben we per telefoon en per mail nog wel contact gehad. Ik had heel erg het gevoel dat hij alsnog wou proberen om in schoonheid af te sluiten. Maar al snel kregen we weer ruzie over wat er nu juist mis­gegaan was. Pas zeven jaar na de feiten hebben we elkaar per mail oprecht het beste gewenst.’

‘Intussen is er al vijf jaar een nieuwe man in mijn leven. Net toen ik bedacht had dat het leven als single me goed beviel, zag ik hem op een datingsite, die ik nota bene had geopend om mijn profiel af te sluiten. Hij is 39 jaar jonger dan ik. Hij was 22 toen ik hem leerde kennen, ik was 61. Onze eerste date was meteen volmaakt, we begrepen elkaar, de aantrekkingskracht was enorm. Maar zelfs ik, met al mijn liefde voor jongere mannen, dacht dat het onmogelijk was. Van bij het begin hebben we het gehad over hoe we de relatie in schoonheid zouden afsluiten. Maar hij bleef. Ik heb hem beloofd dat ik zijn jeugd nooit in de weg zou staan. Dat hij zonder gezeur van mij alles kan doen wat een man van zijn leeftijd doet, of dat nu uitgaan is, naar het voetbal gaan, veel sporten of met zijn smartphone bezig zijn. Seks met andere mannen interesseert hem niet. Als we op weekend gaan en we komen thuis, zegt hij: “Het was heerlijk, maar het allermooiste aan dit weekendje weg, is dat ik nadien weer met jou naar huis mag.” Ik vertrouw hem volledig, ik zie de liefde in zijn ogen. Het enige waar ik me zorgen over maak, is hoe het met hem verder moet als ik er niet meer ben. Daarom ga ik binnenkort op dieet, om zo lang mogelijk bij hem te kunnen blijven.’

Eva Berghmans, De Standaard, 8 augustus 2019