๔. จารึกเจ้าหมื่นลอมงคล
ด้านที่ ๑
ด้านที่ ๒
ชื่อจารึก จารึกเจ้าหมื่นลอมงคล
ชื่อจารึกแบบอื่นๆ พย. 28, ศิลาจารึกเจ้าหมื่นลอมงคล, พย. 28 จารึกเจ้าหมื่นลอมงคล พ.ศ. 2044, พย. 28 จารึกเจ้าหมื่นลอมงคล
อักษรที่มีในจารึก ฝักขาม
ศักราช พุทธศักราช 2044
ภาษา ไทย
ด้าน/บรรทัด จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 26 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 11 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 15 บรรทัด
วัตถุจารึก หินทรายสีเทา
ลักษณะวัตถุ รูปใบเสมา ชำรุด
ขนาดวัตถุ กว้าง 44 ซม. สูง 59 ซม. หนา 5.5 ซม.
บัญชี/ทะเบียนวัตถุ 1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “พย. 28”
2) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ 22 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม 2521) กำหนดเป็น “ศิลาจารึกเจ้าหมื่นลอมงคล”
3) ในหนังสือ จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 กำหนดเป็น “พย. 28 จารึกเจ้าหมื่นลอมงคล พ.ศ. 2044”
4) ในหนังสือ ประชุมจารึกเมืองพะเยา กำหนดเป็น “พย. 28 จารึกเจ้าหมื่นลอมงคล”
ปีที่พบจารึก ไม่ปรากฏหลักฐาน
สถานที่พบ บริเวณเมืองโบราณ (เมืองลอ) ในเขตท้องที่อำเภอจุน จังหวัดพะเยา
ผู้พบ ไม่ปรากฏหลักฐาน
ปัจจุบันอยู่ที่ วัดลี ตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
พิมพ์เผยแพร่ 1) วารสารศิลปากร ปีที่ 22 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม 2521) : 103-106.
2) จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, 2534), 162-164.
3) ประชุมจารึกเมืองพะเยา (กรุงเทพฯ : ศิลปวัฒนธรรม, 2538), 240-246.
ประวัติ เจ้าหน้าที่งานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร ทำการสำรวจเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2519
เนื้อหาโดยสังเขป พ.ศ. 2044 เจ้าหมื่นลอมงคลได้สร้างพระมหาเจดีย์ไว้เพื่อประดิษฐานพระสรีรธาตุ สร้างพระพุทธรูปจำนวนมาก
และบริจาคข้าพระจำนวนหนึ่งไว้เพื่อปฏิบัติดูแลพระมหาเจดีย์และพระพุทธรูปดังกล่าว
ผู้สร้าง ไม่ปรากฏหลักฐาน
การกำหนดอายุ ข้อความจารึกด้านที่ 1 บรรทัดที่ 1 ระบุ จ.ศ. 862 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2044 อันเป็นรัชสมัยของพระเมืองแก้วหรือพระเจ้า
พิลกปนัดดาธิราช (พ.ศ. 2038-2068)
ข้อมูลอ้างอิง เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2549, จาก :
1) โครงการวิจัยการปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “พย. 28 จารึกเจ้าหมื่นลอมงคล พ.ศ. 2044,” ใน จารึกล้านนา ภาค 1
เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงราย น่าน พะเยา แพร่ (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, 2534), 162-164.
2) เทิม มีเต็ม, “คำอ่านศิลาจารึกเจ้าหมื่นลอมงคล พย. 28 อักษรไทย (ฝักขาม) ภาษาไทย จ.ศ. 682,” ศิลปากร 22, 2
(กรกฎาคม 2521) : 103-106.
3) เทิม มีเต็ม, “พย. 28 จารึกเจ้าหมื่นลอมงคล,” ใน ประชุมจารึกเมืองพะเยา (กรุงเทพฯ : ศิลปวัฒนธรรม, 2538), 240-246.
ภาพประกอบ ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-
22, ไฟล์; PY 28 side 1+.copy 1 และ PY 28 side 2+.copy 1)