ΟΣΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ Ο ΝΕΟΣ Ο ΛΑΤΡΗΝΟΣ
Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΣΤΙΣ 15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Στα τέλη του 9ου αιώνος µΧ στην Ελαία της Μικρός Ασίας, κοντά στην Πέργαμο, έγεννήθη ό όσιος Παύλος. Ό πατέρας του απέθανε σε κάποια ναυμαχία εναντίον των Αράβων. Ή µητέρα του ή Ευδοξία µετά τη δοκιμασία αυτή µετώκησε σε νέο τόπο κοντά στην Βιθυνία έχοντας µαζί της τα δυό της παιδιά, τον Παύλο και τον Βασίλειο. Ή ευσεβής µητέρα τους φρόντισε µε ιδιαίτερη επιμέλεια για την κατά Θεόν και κατά κόσµον µόρφωσί τους. τους έστειλε µάλιστα και στην πλησιόχωρη 'Ιερά Μονή του αγίου Στεφάνου για ώλοκληρωµένη παιδεία.Μετά τον θάνατο της µητέρας ό Βασίλειος κείρεται µοναχός στη Λαύρα του προφήτου Ήλιου στον 'Όλυμπο της Βιθυνίας και στη συνέχεια τον βρίσκουμε να µονάζn στο Βραχιανό όρος της Μιλήτου. Ό Παύλος όμως, ό αδελφός του µοναχού Βασιλείου, ζει µόνος. Βόσκει χοίρους. Το περιβάλλον του κόσμου δύσκολο. Κατόπιν θείας πληροφορίας ό Βασίλειος τον προσκαλεί κοντά του. Του περιγράφει την ωραιότητα της µοναχικης ζωης. Ό Παύλος συγκινείται. Επιθυμεί να δοκιµάσn τη νέα ζωή. Εισέρχεται λοιπόν στην 'Ιερά Μονή Καρυός του Λάτρου (του µεγάλου αυτού µοναστικού κέντρου της Μικρασίας) και µε την καθοδήγηση του ηγουμένου Πέτρου ανακαλύπτει τα µυστικά της µοναχικης πολιτείας. Ό Παύλος θέλγεται. Γίνεται µοναχός.
Πρώτος τόπος ασκήσεώς του είναι ή Μονή Προφήτου Ήλιού. Εδώ ανεδείχθη µεγάλος «βιαστής της βασιλείας των ουρανων» (πρβλ. Ματθ. ια' 12). Με πολλή χαρά έκοπτε τα θελήματα του. Έδάµαζε τις επιθυμίες της ανέσεως της σαρκός. Προκειμένου να µένn ξύπνιος, καθάριζε την αυλή της Μονής έχοντας στους ώμους του δύο µεγάλες πέτρες. Κάποτε σε ώρα Ακολουθίας εκοιµηθη. Και εδέχθη ράπισµα από τον ηγούμενο που τον συνεκλόνισε. Από τότε έμενε πάντοτε αφωσιωµένος «ψυχή τε και σώματι» τις ιερές αυτές ώρες. Προκειμένου να αγαπήσn περισσότερο τούς αδελφούς, του ανετέθη το διακόνηµα του µαγείρου. Με πολλή χαρά διακονούσε εκεί, έχοντας στη σκέψη του αγίους λογισμούς. Βλέποντας την φωτιά του µαγειρείου ενεθυµείτο «το πυρ της κολάσεως». Και µε δάκρυα ζητούσε το ελεος του Θεού. Ό µοναχός Παύλος διακονούσε αγόγγυστα όλη την ημέρα τους αδελφούς. Το βράδυ δε, όταν όλα ησύχαζαν, εξήρχετο από την Μονή. Και εκεί κοντά στο γειτονικό δάσος επάνω σε ένα δένδρο προσηύχετο θερμά. Έφαίνετο, λέγει ό Ιερός συναξαριστής, «όλος φλεγόμενος και τα δάχτυλα του έμοιαζαν µε δέκα αναµµένους δαυλούς». Ενώ όμως αγαπούσε την ερηµία, παρέμενε από υπακοή στο κοινόβιο, για να ασκηθεί, όπως του έλεγε ό ηγούμενος, στην ταπεινοφροσύνη. Και τα εδέχετο όλα µε ειρήνη λογισµων και χωρίς ταραχή στην καρδιά του.
Μετά τον θάνατο του ηγουμένου ό Θεός καλεί τον όσιο Παύλο να ασκηθεί µαζί µέ τον συµµοναστή του Δημήτριο στην άφιλόξενη και άγονη περιοχή νοτίως του Λάτρου. Εκεί είχε καταφύγει πλήθος ασκητών από Σινα και Ραϊθώ, για να φυλαχθούν από τις επιθέσεις των Σαρακηνών. Εδώ ό όσιος Παύλος θα ασκηθεί µέσα σε σπήλαιο. Θα χρησιμοποιήσει τρία δυνατά όπλα για τον εξαγνισμό της ψυχής του, την νηστεία, την αγρυπνία και την προσευχή. Εδώ θα δεχθεί και πόλεμο ορατό άπό τους φθονερούς δαίμονες. Πολλές φορές θα τον τρομάξουν µέ τις άγριες όψεις τους περίεργους θορύβους και πετροβολισμούς. Μετά από οκτάμηνη άσκηση έπιστρέφει για λίγο στη Μονή της Καρυας. Και έν συνεχεία τον βρίσκουμε να άσκηται στην κορυφή ενός υψηλού βράχου 740 µέτρων.Εκεί µέσα σε µικρό σπήλαιο θα συνεχίσει τούς αγώνες της θερμής προσευχής του «υπέρ του σύµπαντος κόσμου». Δια την τροφή του θα φροντίζει για µικρό διαστηµα κάποιος βοσκός. Ό όσιος ένισχύετο µέ την ζωοπάροχη θεία Κοινωνία. Και όλο και έλαµπρύνετο. Ό Κύριος τον ήγάπησε. Και θέλησε να τον φανερώσει στους άνθρώπους. Ή αρετή του οσίου Παύλου έλαμπε. Σαν Ισχυρός µαγνήτης είλκυσε κοντά του πλήθος µοναχων. Ή Αδελφότης αυτή ώνοµάσθη «Λαύρα του Στύλου».
Έφοβήθη όμως ό όσιος την ανθρώπινη δόξα. Άπεσύρθη και πάλι στην έρημο. Κατά καιρούς όμως ηρχετο και νουθετούσε τούς µοναχούς του. 'Έχοντας δε σπουδάσει άριστα τα µυστικα κινήματα της ψυχής τούς καθοδηγούσε σε αληθινή αυτογνωσία και τους έδειχνε συγκεκριµένους τρόπους αγώνος για τον εξαγνισμό τους και την απαλλαγή από τα πάθη.Ό συνεχιζόμενος θόρυβος των πολλών επισκεπτών τον ανάγκασε να έλθει στη Σάμο, όπου ίδρυσε τρεις Μονές µέ νέους µαθητάς.'Ύστερα όμως από επιμονές παρακλήσεις των µοναχων του της «Λαύρας του Στύλου» επέστρεψε και παρέμεινε εκεί εως της κοιμήσεως του. Τόσο ενάρετη πολιτεία είχε ό όσιος, ώστε ή φήμη του είχε φθάσει µέχρι την Κρήτη, την Ιταλία και την Βουλγαρία. Τον έθαύµαζε ακόμη και ό αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ό Πορφυρογέννητος (913-959), µέ τον όποιον µάλιστα διατηρούσε και αλληλογραφία. Με τον φωτισμένο του νου ό όσιος προέβλεψε την ήττα του αυτοκράτορος στην εκστρατεία που έκαμε εναντίον των Αράβων της Κρήτης (949).
Ό όσιος επίσης είχε και το χάρισμα της ιάσεως πολλών ασθενειών και έκδιώξεως δαιµονίων. Το πρόσωπό του άκτινοβολούσε θειο φως και τα λόγια του παρηγορούσαν κατάβαθα τους πονεµένους δείχνοντας τους την ευτυχία και µακαριότητα της Βασιλείας των ουρανών.Λίγο πριν άποθάνει ό όσιος άφησε γραπτή υποθήκη - διαθήκη µέ κανόνες και συμβουλές προς τους αγαπητούς του µοναχούς.Έφρόντισε για την διαδοχή του και αφού τους βεβαίωσε πως δεν θα παύσει να προσεύχεται θεριά γι' αυτούς από τον ουρανό και να τους βοηθεί, έκοιµήθη έν Κυρίω στις 15 Δεκεμβρίου του 955.Εκείνο που κυριαρχεί στην πολυτάραχη ζωή του οσίου Παύλου του νέου του Λατρηνού είναι ή δίψα της προσευχής, την οποία ποτέ δεν εγκατέλειψε. Μέσα από την δυνατή αυτή εμπειρία της επικοινωνίας του µέ τον Θεό φωτίστηκε ό νους του, λαμπρύνθηκε ή καρδιά του και έγινε «φως και οδηγός» του κόσμου.
'Ας αγαπήσουμε και εμείς την προσευχή, την άφωσιωµένη και απερίσπαστη. Τότε θα κυριαρχήσει στην ψυχή µας ή ειρήνη και το φως του Χριστού, που τόσο τα έχουμε ανάγκη όλοι µας.(Από τον "ΣΩΤΗΡΑ")
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ