Στο τέλος των εορτών του άγιου Δωδεκαημέρου, στις 7 Ιανουαρίου, μαζί με τη μνήμη του Τιμίου Προδρόμου ή άγια μας Εκκλησία τιμά και τη μνήμη του νεομάρτυρος Αθανασίου από την Αττάλεια της Μικράς Ασίας, πού πριν από 300 περίπου χρόνια προσέφερε το αίμα του σπονδή στον λατρευτό μας Κύριο Ιησού Χριστό.
Το Συναξάριό του, όπως μας το διέσωσε με γλαφυρότητα ό άγιος Νικόδημος ό Αγιορείτης στο «Νέον Μαρτυρολόγιόν» του, είναι μικρό. Αλλά το δίδαγμα πού μας άφησε, μεγάλο.
Ή καταγωγή του Αθανασίου ήταν από την Αττάλεια της Μικράς Ασίας. Λόγοι όμως επαγγελματικοί τον είχαν φέρει στη Σμύρνη. Έδώ εργαζόταν με τιμιότητα, χωρίς να βλάπτει κανέναν και αναστρεφόταν με καλοσύνη και απλότητα προς όλους. Ζούσε αληθινά τη χριστιανική πίστη εκτελώντας με πιστότητα τα χριστιανικά του καθήκοντα. Είχε όμως ένα διαρκή πειρασμό. Κάποιοι Οθωμανοί, άλλοτε με αστείο τρόπο και άλλοτε αυστηρά, τον περιγελούσαν και τον ειρωνεύονταν για την πίστη του, χωρίς ό ίδιος να τούς προκαλεί. Ό Αθανάσιος δεν έμενε σιωπηλός. Μπορεί να μη γνώριζε γράμματα, αλλά γνώριζε την πραγματική γνώση, τη σοφία του Θεού. Εκείνος πού ανέδειξε «πανσόφους τούς αλιείς» έδιδε χάρη και πνεύμα σοφίας στο δούλο του και αποστόμωνε με επιχειρήματα και πάντοτε με συνετό και γλυκό λόγο τούς άντιλέγοντες.
Και αυτοί έμεναν «αναπολόγητοι» και ένιωθαν ντροπή για τα «σαθρά δόγματα» της θρησκείας τους. Συσσώρευαν όμως μέσα τους εχθρότητα. Ζητούσαν ευκαιρία για να τον πολεμήσουν και να τον εξοντώσουν... Και ή αφορμή δόθηκε.
Μόλις είχε ανατείλει το νέο έτος 1700. Κάποια μέρα ό Αθανάσιος είπε αυθόρμητα τη μουσουλμανική δοξολογία «λαϊ-λαλά» στη δική του διάλεκτο, πού σημαίνει «Δόξα τω Θεώ». Βέβαια με τη μικρή αυτή φράση ό Αθανάσιος δοξολογούσε το δικό του Θεό, τον αληθινό Τριαδικό Θεό της Ορθοδόξου Πίστεως μας. Ακούγοντας όμως τα λόγια αυτά οι Οθωμανοί έτρεξαν χαιρέκακα και συνέλαβαν το θύμα τους και το οδήγησαν αμέσως στο κριτήριο λέγοντας ότι ό Αθανάσιος «έστερξε (=αποδέχθηκε) δημόσια τη θρησκεία τους και ασπάσθηκε την πίστη των Οθωμανών». Ό μάρτυρας ατάραχος ομολογούσε ότι αυτό πού είπε είναι μια γενική δοξολογία και την απηύθυνε στο Θεό πού πιστεύει, και ή φράση πού είπε δεν είναι αποκλειστικά «μόνο της πίστεως των Τούρκων».
Αδύνατον όμως να πεισθούν οι εχθροί του. Όλοι μαζί αντιδρούσαν και φώναζαν ότι «δέχθηκε έστω και ακούσια τουρκισμόν (δηλαδή τούρκεψε), επομένως αρνήθηκε τον Χριστό. Αν τώρα πάλι Τον ομολογεί, γίνεται εξωμότης και πρέπει να τιμωρηθεί».
Ό μάρτυρας σταθερά ομολογούσε: «Όλα αυτά πού λέτε είναι ψέματα. Προτιμώ καλύτερα να λάβω μύριους θανάτους παρά να αρνηθώ την πίστη μου». Και επειδή παρέμενε πιστός χριστιανός, τον φυλάκισαν, τον χτυπούσαν βίαια και τον ράβδιζαν με μανία. Το αίμα κυλούσε άφθονο από το ιερό σώμα του.
Μάταια προσπαθούσαν οι εξοργισμένοι εχθροί να μεταβάλουν τη σκέψη του μάρτυρος άλλοτε με υποσχέσεις δώρων και τιμών και άλλοτε με φοβερές απειλές. Ό μάρτυρας του Χριστού Αθανάσιος είχε στραμμένα το βλέμματα της ψυχής του σε μια μόνο αγάπη: τον ΧΡΙΣΤΟΝ. Και έλεγε ειρηνικά: «Είμαι Χριστιανός»!Άλλο περιθώριο υπομονής δεν υπήρχε στον κατή και στους δήμιους. Ή διαταγή πλέον ακούσθηκε καθαρά: «Ό Αθανάσιος να αποκεφαλισθεί».
Οδήγησαν λοιπόν τον μάρτυρα «ώς πρόβατον έπί σφαγήν», στον τόπο του μαρτυρίου. Εκεί ό Αθανάσιος, ό πιστός δούλος του Κυρίου, έσκυψε ταπεινά τον αυχένα του κάτω από το σπαθί του δημίου. Και δέχθηκε όλος χαρά να θυσιαστεί και να προστεθεί στη χρυσή αλυσίδα των άγιων Νεομαρτύρων. Το ιερό του λείψανο το άφησαν εκτεθειμένο και περιφρονημένο για τρεις ήμερες, σε τόπο όπου περιφέρονταν αδέσποτοι σκύλοι. Κανένα όμως από τα ζώα αυτά δεν βεβήλωσε το σώμα του μάρτυρος. Την τρίτη ήμερα από τον θάνατο του Άγιου ευσεβείς χριστιανοί με ειδική άδεια του κατή έκήδευσαν και ενταφίασαν με τιμές το σώμα του μάρτυρος στον Ιερό Ναό Άγιας Παρασκευής.
Μια αυθόρμητη μικρή δοξολογία στην αρχή του νέου έτους στάθηκε ή αφορμή για να οδηγήσει τον Αθανάσιο στη δόξα του Ουρανού. Από τη δοξολογία της Γής στα Αλληλούια του Παραδείσου...
Αλλά και ολόκληρη ή ζωή του μάρτυρος Αθανασίου ήταν μια διαρκής δοξολογία στο Θεό. Ό αγώνας του να παραμένει κάθε μέρα πιστός σε ό,τι ό Κύριος τον πρόσταζε αλλά και το μακάριο τέλος του αυτό φανερώνουν.
'Άς είναι και ή δική μας ζωή τούτο το έτος ένας δοξολογητικός ύμνος στον παντευεργέτη Κύριο και Θεό μας. Μια δοξολογία με την ενάρετη ζωή μας, με ύμνους στα χείλη μας και με τέλος σφραγισμένο από γνήσια αγάπη προς τον Κύριο και Θεό μας- με τις ευχές και τις πρεσβείες όλων των Νεομαρτύρων της πατρίδος μας και μάλιστα του αγίου ένδοξου νεομάρτυρος Αθανασίου από την Αττάλεια.