ΤΡΙΩΔΙΟ

Νωρίς - νωρίς εφέτος, από την προτελευταία Κυριακή του Ιανουαρίου, αρχίζει ή κατανυκτική λειτουργική περίοδος της εκκλησιαστικής μας ζωής πού λέγεται «Τριώδιον». Περιλαμβάνει δέκα εβδομάδες ήμερων. Αρχίζει από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και φθάνει μέχρι το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Περικλείει και την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, πού είναι ή πλέον πνευματική περίοδος του λειτουργικού μας έτους.

Ένας ύμνος των ήμερων αυτών αρχί.ζει με τη φράση «Μετανοίας ό καιρός και δεήσεως ώρα...» και δίνει κατά κάποιο τρόπο το στίγμα της όλης πε.ριόδου του Τριωδίου. Είναι καιρός με.τανοίας και δεήσεως, προσευχής.

Και πράγματι· από τον Όρθρο, από το πρωί της πρώτης Κυριακής του Τριωδίου ακούμε να ψάλλεται στους Να.ούς μας ό συγκινητικός εκείνος ύμνος «Τής μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα...» και κατανύσσεται ή καρδιά μας. Μας παρακινεί ό ύμνος να κατα.φεύγουμε εν μετάνοια στη Χάρη του πολυελέου και ζωοδότου Θεού.

Μας εγγίζει όλους ό ιερός αυτός ύμνος, καθώς τον ακούμε να ψάλλεται μελωδικά. Γιατί όλοι μας, μηδενός εξαι.ρουμένου, έχουμε ανάγκη μετανοίας. Μόνο ό Θεός είναι αναμάρτητος. «Ου.δείς άναμάρτητος, εί μή σύ ό δυνάμε.νος· Σύ γάρ μόνος έκτος αμαρτίας υ.πάρχεις», ακούμε να λέει απευθυνό.μενος προς τον Θεό στις Νεκρώσιμες Ακολουθίες ό Λειτουργός και συμφω.νούμε όλοι μας. Ποιος μπορεί να καυ.χηθεί ότι έχει αγνή και καθαρή την καρδιά του από αμαρτίες; ερωτούσε ό θεόπνευστος Σοφός της Παλαιάς Δι.αθήκης. Ποιος έχει παρρησία, πρόσθε.τε, ότι είναι «καθαρός άπό αμαρτιών;» (Παροιμ. κ' 9).

Όλοι μας, εφόσον είμαστε στα λογικά μας, αισθανόμαστε αμαρτωλοί και πα.ραβάτες του θελήματος του Θεού. Και νιώθουμε την ανάγκη να Του το ομολο.γήσουμε, να αναγνωρίσουμε τα σφάλ.ματα μας, να εξαγορευτούμε. Και όχι μό.νο την ώρα την ιερή του Μυστηρίου της Εξομολογήσεως ενώπιον του αν.τιπροσώπου του Θεού, όπου κατά τα.κτά χρονικά διαστήματα έξαγορευόμαστε τα κρίματά μας, αλλά και κάθε μέρα στην προσευχή μας. Να προσευ.χόμαστε συντετριμμένοι για τα λάθη και τις αμαρτίες της κάθε ημέρας μας και να ζητούμε το έλεος του Κυρίου, όπως το έκανε ό τελώνης, τον όποιο βάζει ως πρότυπο συναισθήσεως της άμαρτωλότητος και μετανοίας στην αρ.χή του Τριωδίου ή Εκκλησία μας.

Και δεν είναι το μόνο παράδειγμα με.τανοίας αυτό πού μας προβάλλει τώρα στο Τριώδιο ή Εκκλησία. Θα μας δείξει τον δρόμο της επιστροφής του ασώτου υιού, για να μας συγκινήσει με τη μετά.νοια του. Θα μας υποδείξει και τη με.τάνοια της όσιας Μαρίας της Αιγύπτιας πού χάρη στη μετάνοια της έγινε επί.γειος άγγελος. Θα μας παρουσιάσει και τη μετάνοια της αμαρτωλής γυναίκας και του ληστού, πού είναι συγκλονιστι.κά παραδείγματα μετανοίας.

Και όλα αυτά για να μας βοηθήσει να πάρουμε κι εμείς τον δρόμο της μετα.νοίας πού οδηγεί στον ουρανό. Μετά.νοια άλλωστε δεν είναι μία απλώς πρά.ξη του παρελθόντος, πήγα μια φορά και εξομολογήθηκα, αλλά ένα διαρκές παρόν, ένας τρόπος ζωής. Μία συνε.χής αποστροφή της αμαρτίας.

Και μαζί με τη μετάνοια και ή προσ.ευχή. «Καιρός δεήσεως», είπαμε, το Τριώδιο. Πυκνότερες τώρα οι ιερές Α.κολουθίες της Εκκλησίας. Ακολουθί.ες «Χαιρετισμών», «Μεγάλου Αποδεί.πνου», Λειτουργίες Προηγιασμένων Θείων Δώρων, Κατανυκτικοί Εσπερινοί, πού δεν τελούνται σε άλλες εποχές του έτους, μας βοηθούν να συνδεόμα.στε συχνότερα με τον «Κύριον τών Δυ.νάμεων». Να επικοινωνούμε με Εκεί.νον, πού είναι «τό φώς» και «ή ζωή» του κόσμου (\ω. η' 12, ιδ' 6) και να ζω.ογονείται ή ψυχή μας.

Πόσο γλυκαίνεται αλήθεια ή καρδιά μας με τις ιερές αυτές Ακολουθίες του Τριωδίου! Πόσο ενισχύεται ή ύπαρξή μας στις ώρες αυτές της κοινής προσ.ευχής, όταν συναγμένοι στους Ναούς μας οι πιστοί λατρεύουμε τον Κύριο και Θεό μας και νιώθουμε τη θεϊκή παντο.δύναμη παρουσία του ανάμεσα μας! Και επηρεασμένοι από την πνευματι.κή ατμόσφαιρα της κοινής προσευχής συνεχίζουμε κατόπιν και στο σπίτι, στην ησυχία του δωματίου μας την προσευχή, ανοίγοντας την καρδιά μας στον Κύριο για τα προσωπικά και οι.κογενειακά μας θέματα.

Και ό μεν κόσμος, πού αγνοεί το θέ.λημα του Θεού και δεν είχε ίσως τις ευ.καιρίες πού είχαμε εμείς να γνωρίσει τί σημαίνει προσευχή και σύνδεσμος με τον Κύριο, τρέχει τις ημέρες αυτές σε χο.ρούς και ξεφαντώματα. 'Όσοι όμως με τη Χάρη του Θεού πιστεύουμε αληθινά σ' Εκείνον, απολαμβάνουμε ουσιαστι.κά τις ήμερες αυτές του Τριωδίου. Με την προσευχή. Με τις λατρευτικές Συνάξεις της Εκκλησίας. Με την υπέρβαση των αδυναμιών και ελαττωμάτων μας διά της μετανοίας. Με τον καλό αγώνα να ευαρεστούμε στον Κύριο και Θεό μας σε κάθε εκδήλωση της ζωής μας. Με τη σκέψη μας στον ουρανό, στους Αγί.ους και στην Παναγία μας, πού μας πε.ριμένουν για να βρεθούμε μαζί τους στον Παράδεισο και να δοξολογούμε τρισευτυχισμένοι αιωνίως τον Τρισάγιο Θεό μας.(Από τον “ΣΩΤΗΡΑ”)

«Δός μοι κατανύξεως πόθον»

Το κατανυκτικότατο Τριώδιο είναι ή κατ' εξοχήν περίοδος του λει­τουργικού έτους πού έχει το χρώ­μα της συντριβής και μετανοίας, στάζει από το μέλι της ιεράς και ευλογημένης κατανύξεως. Οι πιστοί πού με ευλάβεια παρακολουθούν τις ιερές Ακολουθίες του, τούς κατανυκτικούς Ε­σπερινούς, τούς Όρθρους, τις θείες Λει­τουργίες του ιερού Χρυσοστόμου και του Μεγάλου Βασιλείου, τις Προηγιασμένες Λειτουργίες, τα Μεγάλα Απόδειπνα, τις στάσεις των Χαιρετισμών του Ακάθι­στου Ύμνου, θερμαίνονται από τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος και απολαμβά­νουν το θείο δώρο της κατανύξεως. Την περίοδο του Τριωδίου έκτος από τα κα­τανυκτικά τροπάρια της Παρακλητικής ψάλλονται και άλλοι κατανυκτικοί ύμνοι (κανόνες, αίνοι, ιδιόμελα, δοξαστικά) από το ομώνυμο βιβλίο της περιόδου, το Τριώδιο, πού μας κατανύσσουν με τα εξαίρετα βυζαντινά μέλη τους. Επίσης την περίοδο του Τριωδίου συμπλέκονται στις ιερές Ακολουθίες κατάλληλα ιερά Αναγνώσματα πού μας καλούν στην τα­πείνωση και στη μετάνοια και μας χειρα­γωγούν στην κατάνυξη. Αλλά τί είναι ή κατάνυξη; Κατάνυξη είναι ένα κέντημα της ψυχής - από το ρήμα «νύσσω», πού σημαίνει κεντώ, τρυπώ με αιχμηρό αντικείμενο. Κατάνυξη είναι «άμετεώριστος οδύνη ψυχής» κατά τον ορισμό του αγίου Ιωάννου της «Κλίμακος». Ένας γλυκός πόνος της ψυχής πού προέρχεται από τη συναίσθηση της άμαρτωλότητός μας και την επίσκεψη του θείου ελέους. Κατάνυξη είναι ή επι­στροφή στον εαυτό μας, στο χώρο της καρδιάς μας. Είναι το βίωμα πού βίωσε ό άσωτος υιός, ό όποιος μετά από μία πε­ρίοδο ασωτίας ήλθε στον εαυτό του και είπε: Θα επιστρέψω στον πατέρα μου και θα του πω: Πατέρα μου, αμάρτησα στον Θεό και σε Σένα. Δεν είμαι πλέον άξιος να ονομάζομαι παιδί σου. Μεταχειρίσου με σαν έναν από τούς μισθω­τούς σου (Λουκ. ιε' 17-19).

Ή κατάνυξη δεν συμπλέει με την υπερ­ηφάνεια, τη φιλαρέσκεια και την αύτοδικαίωση. Είναι ή μακάρια κατάσταση της «συντετριμμένης και ταπεινωμένης καρδίας» πού ζει μέσα στη Χάρη του Θεού. Ό πιστός πού κατανύσσεται δεν λέει «Ό Θεός, ευχαριστώ σοι...», όπως ό φαρισαίος, αλλά ψελλίζει ίλαστήριες ικεσίες, όπως ό τελώνης. Δεν φλυαρεί ασταμάτητα, δεν γελάει με ηχηρά γέλια, όπως συνήθως γελούν αυτοί πού βρί­σκονται σε κατάσταση μετεωρισμού και διαχύσεως, άλλα είναι μία αυτοκυριαρχημένη προσωπικότητα, ήρεμη και συγ­κροτημένη. Δεν παραδίδεται στην οινο­ποσία και τη μέθη, στον κορεσμό της κοιλίας, στον παρατεταμένο ύπνο, διότι «ό κόρος των ευτελών τροφών κωλύει (εμποδίζει) την κατάνυξιν», σημειώνει ό άγιος Γρηγόριος ό Παλαμάς.

Στις καρδιές πού κατανύσσονται πα­ρατηρούνται πετάγματα πνευματικά. Ή Χάρις του Θεού εργάζεται μεγάλα και θαυμαστά. Συντελούνται συγκινητικές νεκραναστάσεις και θειες αλλοιώσεις της δεξιάς του Ύψιστου. Αμαρτωλοί μετανο­ούν, υπερήφανοι χαμηλώνουν, άσωτοι επιστρέφουν στην αγάπη του Πατέρα, αιχμάλωτοι των παθών αποκηρύσσουν τη φαύλη ζωή τους, τραυματισμένοι α­πό την αμαρτία άνθρωποι δείχνουν με πόνο στον Πνευματικό την πληγή τους και ομολογούν «ήμαρτον». Οι πιστοί πού κατανύσσονται ζουν μέσα στο κλί­μα της προσευχής, της μετανοίας και της ειρήνης. Ζουν ζωή καθαρή και αγία. Έχουν αχώριστο φίλο τους τον φύλακα άγγελο τους. Γράφει ό όσιος Ηλίας ό έκδικος ότι «στα δροσερά άνθη των λι­βαδιών, οι μέλισσες περιτριγυρίζουν τη βασίλισσα τους. Και την ψυχή πού έ­φθασε να βρίσκεται σε αδιάλειπτη κατά­νυξη, την περικυκλώνουν οι νοερές δυ­νάμεις σαν φίλες και οικείες και βοηθούν να εκπληρωθούν οι επιθυμίες της».

Ή κατάνυξη είναι δώρο Θεού πού προσφέρεται για να γλυκαθεί ή ψυχή και να ποθεί τα ουράνια, γράφει ό Μέγας Βασίλειος. Αλλά το θείο δώρο της κατανύξεως δωρίζεται μετά από κατάλληλη προετοιμασία του πιστού. Αν ό πιστός προσπαθεί να κατανυγεί και δεν κατα-νύσσεται, αυτό σημαίνει ότι παρεμβάλ­λονται κάποια πάθη, πού εμποδίζουν την ψυχή του να κατανυγεί. Τα πάθη με την κατάνυξη δεν συμβιβάζονται. Αυτό να το έχουμε ύπ' όψη μας και να επιμε­λούμαστε τον πνευματικό μας καταρτι­σμό. Βεβαίως δεν γνωρίζουμε εκ των προτέρων πότε θα μας επισκεφθεί ή Χά­ρις του Θεού για να κατανυγεί ή ψυχή μας. Αλλά εκείνο πού μπορούμε να κά­νουμε και πρέπει να το κάνουμε, είναι να καλλιεργούμε την κατάνυξη. Να ζητούμε τις γλυκές ώρες της προσευχής και της μελέτης του θείου λόγου. Να μελετούμε την Αγία Γραφή, ένα πνευματικό βιβλίο, κάποια σελίδα από τα πατερικά έργα, για να γλυκαίνεται και να κατανύσσεται ή ψυχή μας. Όταν κάποιος λόγος των θείων Γραφών προξενεί στην ψυχή μας κατάνυξη, να εμβαθύνουμε σ' αυτόν, συμβουλεύει ό άγιος Ιωάννης της «Κλίμακος».

Δυστυχώς ό σύγχρονος άνθρωπος αν­τί να ζει πνευματικά, για να δημιουργούν­ται οι κατάλληλες προϋποθέσεις πού θα κατανύσσουν την ψυχή του, ζει άντιπνευματικά, με γέλια, φλυαρίες και δια­χύσεις, με υπερβολική χρήση των κινη­τών τηλεφώνων, της τηλεοράσεως και λοιπών οπτικοακουστικών μέσων της σύγχρονης τεχνολογίας. Όλα αυτά καλ­λιεργούν την εξωστρέφεια. Διαχέουν και μετεωρίζουν τον νου του άνθρωπου. Αλλά με τη διάχυση δεν έρχεται κατά­νυξη. Όσο πιο άντιπνευματικά ζει καν­είς, τόσο λιγότερο απολαμβάνει το θειο δώρο της κατανύξεως.

Άς κάνουμε φιλότιμη προσπάθεια να ζούμε στο εύκρατο κλίμα της κατανύξεως. Να παρακαλούμε τον άγιο Θεό να κατανύσσει τις ψυχές μας λέγοντας: «Κύριε, δός μοι κατανύξεως πόθον». Δώσε μου κατάνυξη και συντριβή καρδιάς. Δώσε ταπείνωση στη σκέψη μου, δάκρυα με­τανοίας και εξομολογήσεως στους ο­φθαλμούς μου και ύμνους δοξολογίας στα χείλη μου, για να Σε υμνώ και να Σε δοξάζω στους αιώνες των αιώνων.(Από τον «ΣΩΤΗΡΑ»)

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ

Γιά μία ακόμη φορά ή μεγάλη τρο­φός τής ζωής μας, ή Εκκλησία μας, καλεί όλους μας να συμμετάσχουμε στο πνευματικό τραπέζι πού με πολύ και με­γάλη επιμέλεια έχει ετοιμάσει γιά όλους μας. Βρισκόμαστε στην ψυχωφελή πε­ρίοδο του Τριωδίου μέσα στην οποία συμπεριλαμβάνονται ή Μεγάλη Τεσσα­ρακοστή και ή Μεγάλη Εβδομάδα των παθών του Κυρίου και τό προσκλητήριο τής Εκκλησίας μας σε κάθε ορθόδοξο πιστό αποβλέπει νά μας καταστήσει συμμέτοχους και συγκοινωνούς των βιωμάτων της, όπως αυτά εκφράζονται μέσα από τήν λατρεία και τήν άσκηση. Νά μας προετοιμάσει έτσι νά συναντή­σουμε τόν ερχόμενο προς τό έκούσιον πάθος Κύριον. Αυτό είναι τό Τριώδιον και όχι αυτό πού θέλει νά μας επιβάλλει ο κόσμος πού εν τω πονηρώ κείται. Χοροί, καρναβαλικές εκδηλώσεις και τα συνακόλουθα δεν είναι παρά μεθοδείες δαιμονικές πού αποβλέπουν νά μας απομακρύνουν από τό πραγματικό νόημα των ήμερων του Τριωδίου. Όμως ο ορθόδοξος χριστιανός αγρυ­πνεί... Μένει προσηλωμένος στις ελλη­νορθόδοξες παραδόσεις του και δεν παρασύρεται από τους κράχτες του κό­σμου. Πορεύεται τις ήμερες του Τριω­δίου προσευχόμενος και νηστεύων,προσμένοντας την συνάντηση του με τόν Κύριον γιά νά "συμπορευθή καί νά συσταυρωθή" μαζί του. Ό άνθρωπος τής εποχής μας με τα τόσα αδιέξοδα του, με τις τόσες περιπέτειες πού δοκιμάζει έχει μεγάλη ανάγκη των διαχρονικών μηνυ­μάτων του Τριωδίου. Ποιά, όμως, είναι αυτά;

Τό πρώτο διαχρονικό μήνυμα του Τριωδίου είναι τό προδρομικό κή­ρυγμα, τό "Μετανοείτε...". Ποτέ άλλοτε, ίσως, νά μην είχε ο άνθρωπος, τόσο με­γάλη ανάγκη μετανοίας όσο έχει σή­μερα. Οι πόλεμοι, οι ακαταστασίες στα έθνη, οι ανταρσίες στις κοινωνίες των ανθρώπων, άλλά και γενικότερα τα ανθρώπινα δεινά, όπως είναι οι αρρώστιες και οι θεομηνίες, οφείλονται κατά πολύ στην απομάκρυνση του άνθρωπου από τις αιώνιες και ακατά­λυτες ηθικές αξίες, δηλ. από τήν πηγή του καλού πού είναι ο Θεός. Ή επι­στροφή προς τόν θεό και επομένως τό τέλος των συμφορών επιτυγχάνεται με τη μεγάλη και σωστική πράξη τής μετα­νοίας που εκδηλώνεται κυρίως δια του Μυστηρίου τής Έξομολογήοεως σε πνευματικό πατέρα.

Ή άσκηση - μέσα στην οποία περι­κλείεται και ή νηστεία με τη γενικώτερη έννοια της - αποτελεί απαραίτητο παράγοντα γιά τήν απαγκίστρωση του άνθρω­που από τα δεσμά τής ύλης και των παθών. Τα πάθη είναι τυραννικές κατα­στάσεις πού ταλαιπωρούν και συνθλί­βουν τόν σημερινό άνθρωπο πού έχει αγκαλιάσει τήν ύλη με τα όσα αρνητικά αυτή του προσφέρει. Τό διαχρονικό μή­νυμα του Τριωδίου εν προκειμένω είναι "Νίψατε... Γρηγορήσατε... Νηστεύσατε...". Έτσι θα καθυποτάξουμε τήν ύλη στο πνεύμα, τη σάρκα στις ηθικές αξίες.

Ή ζωή του άνθρωπου επί τής γης θα είναι άχαρη και χωρίς νόημα, εάν δεν επιδιώξουμε νά τη συνδέσουμε με τόν ουρανό. Δηλ. νά θελήσουμε τό θέλημα του Θεού νά γίνει και δικό μας θέλημα. Οι πράξεις μας, οι λόγοι μας, οι κινήσεις μας νά συνταυτισθούν με τό νόμο του Θεού. Αυτή ή συνταύτιση θα πραγματοποιηθεί μόνο δια τής προσευχής και τής λατρείας. Μέσα στο χώρο τής Εκκλησίας οι ψυχές μας εξαγιάζονται και δίδονται στο Θεό, εφόσον υπάρχει ή ολόψυχη συμμετοχή στη θεία λατρεία. Αλλά και ή έντονη προσωπική προσευχή συμβάλλει τα μέγιστα σε αυτό. Ή περίοδος του Τριωδίου με τις λατρευτικές της ευκαι­ρίες και τήν αύξηση των κατ' ιδίαν προ­σευχών μας προσφέρει τό διαχρονικό μήνυμα "προσεύχεσθε έν παντί τόπω καί χρόνω".

Τό κυριώτερο, όμως, διαχρονικό μή­νυμα του Τριωδίου εκπέμπεται από τό φρικτό θυσιαστήριο. Από τό χώρο εκείνο όπου ο λειτουργός του Κυρίου προσφέρει τήν αναίμακτη θυσία και προσκαλεί τούς πιστούς εις Κοινωνίαν του Σώματος και του Αίματος Αυτού. Ή συμμετοχή των πιστών στο Ποτήριον τής Ζωής δεν είναι μόνο αναγκαία, άλλά και επιβεβλημένη. Όπως διεκήρυξε ο Κύ­ριος " Έάν μή φάγητε τό Σώμα μου καί μή πίηται τό Αίμα μου, ούκ έχετε ζωήν έν έαυτοϊς". Θα είμεθα δηλ. πνευματικά νεκροί χωρίς τη συμμετοχή μας στο Μυ­στήριο τής θείας Ευχαριστίας.

Τό ψυχωφελές Τριώδιο με τα δια­χρονικά του μηνύματα νοηματίζει τη ζωή του πιστού και του δίδει τη δυνατότητα νά ζή και νά κινείται όλο τό χρόνο τής ζωής του ως πιστός και γνήσιος πολίτης τής βασιλείας του Θεού.

λυτρωτικός

Οι ιεροί Κανόνες για τις μεταμφιέσεις, τους χορούς και τα Καρναβάλια

Ή ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδος με τον ΞΒ' Κανόνα της αφορίζει τούς χορεύοντες δημοσίως άνδρες και γυναίκες και όσους φορούν προσωπεία κωμικά ή σατυρικά!

«Τάς εξ ανδρών ή γυναικών γινομένας όρχήσεις καί τελετάς κατά τι έθος παλαιόν καί άλλότριον τού των Χριστιανών βίου άποπεμπόμεθα, ορίζοντες μηδένα άνδρα γυναικείαν στολήν ένδιδύσκεσθαι, ή γυναίκα την άνδράσιν άρμόδιον. Άλλα μήτε προσωπεία κωμικά ή σατυρικά ή τραγικά υποδύεσθαι... Τους από τού νύν τι τών προειρημένων έπιτελείν έγχειροΰντας, έν γνώσει τού­των καθιστάμενους, τούτους ει μέν κληρικοί είεν καθαιρείσθαι, εί δέ λαϊκοί άφορίζεσθαι».

Όσοι θέλουν να είναι χριστιανοί, ας απέχουν από τις αποκριά­τικες εκδηλώσεις.(Από τον "ΣΤΑΥΡΟ")

ΤΡΙΩΔΙΟΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙ...ΤΡΙΩΔΙΟΝ

Ή αγία Ορθόδοξος Εκκλησία μας έχει, πολύ σοφά, καθορίσει πριν από τις μεγάλες Δεσποτικές εορτές νά προηγούνται κάποια χρονικά διαστήματα για την πνευματική προετοιμασία και κά­θαρση των πιστών για τον επάξιο εορτασμό των γεγονότων πού μας υπενθυμίζουν οι εορτές αυτές. Ή σπουδαιότερα για εμάς τούς ορθο­δόξους εορτή είναι το 'Άγιο Πάσχα κατά την οποία εορτά­ζουμε το μέγιστο και μοναδικό γεγονός της Αναστάσεως του Κυ­ρίου μας. Περίοδος προετοιμασίας των πιστών για τον εορτασμό του Αγίου Πάσχα αποτελεί το Τριώ­διο. Πρόκειται για μία κατανυ­κτική περίοδο διαρκείας εβδομήκοντα ήμερων κατά την οποία ο πιστός καλείται με εκτε­νέστερη προσευχή, με περισσότε­ρες από τον υπόλοιπο χρόνο λατρευτικές εκδηλώσεις, με εντο­νότερη Μυστηριακή ζωή και με έπαυξανόμενη νηστεία νά επιτύ­χει την ψυχική του κάθαρση και νά εορτάσει το Πάσχα των πιστών. Το Τριώδιον αποτελείται από τρεις επί μέρους περιόδους και έκαστη εξ αυτών έχει ιδιαί­τερη σημασία.

Ή πρώτη περίοδος περιλαμ­βάνει τις τρεις πρώτες εβδομάδες πού περικλείονται μεταξύ των Κυριακών: Τελωνίου και Φαρισαίου, Άσωτου, Απόκρεω και Τυρινής. Πρόκειται για περίοδο προπαρασκευαστική της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ή οποία ακολου­θεί -αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και ολοκληρώνεται την Παρα­σκευή προ του Λαζάρου- για νά δώσει σειρά στην τρίτη και έπισημωτέρα περίοδο του Τριωδίου πού είναι ή Αγία και Μεγάλη Εβδο­μάδα. Εάν θελήσωμεν νά αντιπα­ραβάλλουμε το Τριώδιον της Εκκλησίας με ένα ορθόδοξο ιερό ναό, ο πρόναος του ναοί αντι­στοιχεί με τις τρεις πρώτες εβδο­μάδες του Τριωδίου, ο κυρίως ναός με τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και το Ιερό του ναού, τα άγια των αγίων, με την Άγια και Μεγάλη Εβδομάδα. Ή ονομασία της κα­τανυκτικής αυτής εκκλησιαστικής περιόδου ως Τριώδιο οφείλεται στο λειτουργικό βιβλίο της Εκκλησίας μας, το Τριώδιο, πού χρησιμοποιείται αυτόν τον καιρό και του οποίου οι καθημερινοί κα­νόνες περιλαμβάνουν συνήθως τρεις ωδές (ομάδες τροπαρίων). "Έτσι όταν λέμε "ανοίγει το Τριώ­διο" εννοούμε ότι τοποθετείται στο αναλόγιο του ναοί και ανοί­γει το ομώνυμο βιβλίο προκειμέ­νου νά χρησιμοποιηθεί κατά τη θεία λατρεία αυτής της περιόδου. Βλέπει, λοιπόν, κανείς ότι ή ιερά αύτη περίοδος της Εκκλησίας μας πού ονομάζεται Τριώδιο δεν έχει καμία σχέση με ό,τι ο κόσμος συνήθως εννοεί με αυτή την ονο­μασία. Το πραγματικό Τριώδιο είναι άγιο, πνευματικό και λα­τρευτικό. Μας ανεβάζει σε ανώτερες σφαίρες και μας παρα­κινεί σε μετάνοια και σε άσκηση στην αρετή. Μας διδάσκει την αξία της ταπεινοφροσύνης και μας καλεί νά γίνουμε εργάτες καλών έργων και κυρίως της ελεημοσύ­νης. Ακόμη μας προτρέπει νά απαγκιστρωθούμε από τα αμαρ­τωλά δελεάσματα του κόσμου και νά αγαπήσουμε τη νηστεία παθών και τροφών.

Ό κόσμος στην προσπάθεια του να εύτελήσει και τα Ιερότερα πράγματα δίδει την δική του ερμηνεία για το Τριώδιο. Κατ' αυτόν Τριώδιο σημαίνει κραι­πάλη, μέθη, ξεφάντωμα. Για τον κόσμο Απόκριες και Τριώδιο είναι λέξεις συνώνυμες με τρελούς χορούς, έξαλλη μουσική και εξαντλητική διασκέδαση. Βεβαίως ή Εκκλησία μας δεν καταδικάζει την μέσα σε ηθικά πλαίσια και ελεγχόμενη διασκέδαση. Σε καμία, όμως, περίπτωση δεν δέχε­ται από τα πιστά της τέκνα νά απεμπολήσουν αιώνιες αρχές και αξίες για νά προσκυνήσουν τον σύγχρονο Βαάλ, δηλ. τον Καρνά­βαλο. Είναι τραγικό, όταν ή Εκκλησία μας καλεί δια των κω-δωνοκρουσιών της στον κατανυ­κτικό Εσπερινό για νά υποδεχθούμε τη Μεγάλη Τεσσα­ρακοστή και νά δώσουμε το χαι­ρετισμό της συγγνώμης, εμείς νά πλαισιώνουμε τον "βασιλιά" Καρ­νάβαλο άδοντες προς αυτόν άσματα δαιμονιώδη. Συνεχίζουμε έτσι την δαιμονολατρεία των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων πού είχαν αναγάγει τον Διόνυσο και τον Βάκχο αντιστοίχως σε θε­ότητες της μέθης και της παντο­ειδούς φαυλότητος.

Ας ανανήψουμε ως πιστά τέκνα της Εκκλησίας και ας κατανοήσωμεν ότι το Τριώδιο της Εκκλησίας μας δεν έχει καμία σχέση με το Αντί...τριώδιον πού προβάλλει ο κόσμος πού "έν τω πονηρώ κείται". ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΕΥ­ΛΟΓΗΜΕΝΟ ΤΡΙΩΔΙΟΝ.

Άρχιμ. Θεόδ. Σάββερης

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ