Πολλοί άνθρωποι λένε ψέματα και ανακρίβειες. Βεβαιώνουν ανύπαρκτα περιστατικά ή παρουσιάζουν τα γεγονότα τελείως διαφορετικά απ' ό,τι έγιναν. Και λένε ψέματα. Άλλοι το κάνουν για αστείο, άλλοι για να σκεπάσουν κάτι κακό πού έκαναν. Υπάρχουν γονείς πού λένε στα παιδιά τους να πουν σε κάποιον πού τούς ζητεί στο τηλέφωνο ότι απουσιάζουν από το σπίτι. Γίνονται οι ίδιοι δάσκαλοι του ψεύδους στα παιδιά τους. Υπάρχουν άλλοι πού λένε ψέματα, για να καλύψουν κάποιον φίλο τους. Λησμονούν το σοφότατο γνωμικό: «Φίλος μέν Πλάτων, φιλτάτη δέ ή αλήθεια».
Όλοι αυτοί αγνοούν τελείως τον θείο λόγο της Γραφής: «Μή ψεύδεσθε εις αλλήλους» (Κολασ. γ' 9). Αγνοούν ότι ή ψευδολογία είναι αμαρτία, πού μας εκθέτει ενώπιον του Θεού και ενώπιον των ανθρώπων. «Βδέλυγμα Κυρίω χείλη ψευδή», σαλπίζει το ιερό βιβλίο των Παροιμιών (ιβ' 22). Είναι σιχαμερά μπροστά στον Θεό τα χείλη πού ψεύδονται.
Αλλά όπως ό άγιος Θεός, έτσι και οι άνθρωποι βδελύσσονται τούς ψευδολόγους. Όταν αντιληφθούν ότι λένε ψέματα οι άνθρωποι με τούς οποίους συναναστρέφονται, δεν τούς εμπιστεύονται πλέον και δεν τούς θέλουν κοντά τους.
Οι ψευδολόγοι νομίζουν ότι κερδίζουν, ενώ χάνουν. Νομίζουν ότι σκεπάζουν το κακό πού έκαναν, ενώ αργά ή γρήγορα αυτό ξεσκεπάζεται. Αλλά και αν δεν αποκαλυφθούν αμέσως τα ψέματα πού λένε, την ήμερα της Κρίσεως όμως όλα θα βγουν στην επιφάνεια. Όποια εντροπή τότε για τούς ανθρώπους πού δεν αγαπούν την αλήθεια!
Οι ψευδολόγοι μόνον προσωρινά οφέλη καρπούνται από τα ψέματα πού λένε. Γι' αυτό λέει ό λαός: «Ό ψεύτης και ό κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται». Για την ακρίβεια δεν χαίρονται ποτέ. Διότι πίνουν πολλά πικρά ποτήρια από την ένοχη συνείδησή τους.
Επίσης οι ψευδολόγοι είναι εκτεθειμένοι και απέναντι του νόμου τού Κράτους. Αλλά και αν δεν πέσουν στα χέρια της δικαιοσύνης, από τη δικαία Κρίσι του Θεού δεν θα μπορέσουν να ξεφύγουν.
Ελεεινός και ταλαίπωρος ό άνθρωπος πού λέει ψέματα, διότι εξομοιώνεται με τον διάβολο, πού είναι ψεύτης και πατέρας του ψεύδους. Ό διάβολος «ψεύστης εστί και ό πατήρ αυτού», μας είπε ό Κύριος (\ω. η' 44).
Το θέλημα του Θεού είναι να μη ψευδώμεθα, αλλά να λέμε πάντοτε την αλήθεια και μόνο την αλήθεια. Στην οικογένεια μας, στον χώρο της εργασίας μας, στις συναλλαγές μας, παντού. Είναι ωραίο και θεάρεστο σε όλους τούς ανθρώπους, σε μικρούς και σε μεγάλους, σε απλοϊκούς και σε μορφωμένους, να λέμε πάντοτε την αλήθεια. Δεν έχουμε δικαίωμα να τούς ξεγελούμε με ψέματα ούτε να νοθεύουμε διάφορα προϊόντα και κατόπιν να τα διαφημίζουμε ως τα καλύτερα, ούτε να παραποιούμε γεγονότα, ούτε να πλαστογραφούμε έγγραφα, ούτε να σκεπάζουμε τυχόν σφάλματα μας. Αλλά με θάρρος και ταπείνωση να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεων μας, οτιδήποτε κι αν μας κοστίζει. Είναι προτιμότερο να πούμε την αλήθεια, έστω κι αν τιμωρηθούμε για κάτι πού φταίξαμε, παρά να πούμε ψέματα και να γίνουμε ένοχοι ενώπιον του Θεού και αναξιόπιστοι ενώπιον των ανθρώπων.
Μακάριος και πανευτυχής είναι ό άνθρωπος πού λέει την αλήθεια, διότι μιμείται τον Θεό της αληθείας, πού διακηρύσσει: «Έγώ ειμί ή αλήθεια» (Ιω. ιδ' 6). Ό άνθρωπος πού λέει την αλήθεια είναι ευάρεστος στον Θεό και ωφέλιμος στους ανθρώπους. Συνεπής στις υποχρεώσεις του, τίμιος σε κάθε δοσοληψία του, προσεκτικός στην εργασία του. Δεν γνωρίζει την άπατη, δεν αγαπά την υποκρισία, είναι στολισμένος με κάθε καλό έργο και ζει με κάθε αρετή, γράφει ό όσιος Έφραίμ ό Σύρος. Επί πλέον ελκύει πλουσία την Χάρι και την ευλογία του Θεού, έχει ειρήνη στην ψυχή του και είναι αναπαυμένος.
Ό Κύριος στην «επί του όρους ομιλία» του διδάσκει σαφέστατα να είναι ό λόγος μας «ναι» όταν πράγματι είναι «ναι», και «όχι» όταν πράγματι είναι «όχι». «"Εστω ό λόγος υμών ναι ναι, ου ου». Το επί πλέον από αυτά είναι από τον πονηρό διάβολο, τον πρώτο επινοητή και πατέρα του ψεύδους. «Το δέ περισσόν τούτων έκ του πονηρού εστίν» (Ματθ. ε' 37). Ή αλήθεια μας καλύπτει και μας ασφαλίζει πλήρως. Δεν χρειάζεται να λέμε ή να κάνουμε κάτι περισσότερο. Μη θολώνουμε τα νερά.
Ποτέ λοιπόν ψέματα, αλλά να έχουμε την αλήθεια οδηγό στή ζωή μας! Επίσης να μάθουμε και στα παιδιά μας να λένε πάντα την αλήθεια, δίνοντας έμεΐς πρώτοι το καλό παράδειγμα. «Άεί δει έθίζειν τούς παίδας τ' αληθή λέγειν», διδάσκει ό Πλούταρχος, ό όποιος, παρ' όλο πού δεν ήταν Χριστιανός, θεωρείται άριστος παιδαγωγός.
Μάθε μας, Κύριε, να λέμε πάντοτε την αλήθεια, Σύ πού είσαι ή Αλήθεια και για την αλήθεια έθυσιάσθης. ■(Από τον «ΣΩΤΗΡΑ»)
Η ΠΙΚΡΑ ΤΗΑ ΑΛΗΘΕΙΑΣ
Πόσες φορές δεν το ακούμε και πόσες δεν το συνειδητοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή! Είναι πικρή ή αλήθεια. Όταν λέγεται, όταν φανερώνεται, δεν εκπλήσσει μόνο τον άνθρωπο αλλά και τον πληγώνει και τον πικραίνει κάποτε. «Αλήθεια, αλήθεια», έλεγε ό στρατηγός Μακρυγιάννης, «πικριά όπου είσαι. Ούτε οι τρανοί σε ζυγώνουν ούτε οι προκομένοι». Γι' αυτό και πολλοί λένε, μη φανερώνεις ποτέ στον άλλο την αλήθεια, μη του την αποκαλύπτεις, γιατί θα τον κάμεις να πονέσει. Μπορεί όμως μια τέτοια στάση να γίνει αφ' ενός αποδεκτή και αφ' έτερου να εκφράζει το ποιόν της αληθείας; Μπορεί δηλαδή να συμβιβασθούμε με το ψέμα, πού είναι ή άρνηση της αληθείας, και να βρίσκουμε ανάπαυση ψυχής; Κάτι τέτοιο θα ήταν επιπόλαιος και επικίνδυνος συμβιβασμός με την καταστροφή και τον θάνατο.
Γιατί, άν εξετάσουμε λίγο βαθύτερα τα πράγματα, δεν είναι ή αλήθεια αυτή καθ' έαυτήν πού μάς ενοχλεί και μάς ταράζει, αλλά ό συμβιβασμός μας με το ψέμα. Συμβαίνει δηλαδή αυτό πού παθαίνει αυτός ό όποιος έχει καθήσει επί πολλές ώρες στο σκοτάδι και ξαφνικά βρίσκεται εκτεθειμένος στο φώς. Δεν είναι το φώς αυτό πού του δημιουργεί το πρόβλημα, αλλά ή επί πολύ χρόνο παραμονή του στο σκοτάδι. Ή αυτό πού παθαίνουμε όταν είμαστε άρρωστοι και εμπύρετοι: Τότε και το πιο γευστικό και υγιεινό φαγητό μάς φαίνεται άνοστο και αηδιαστικό. Δεν είναι το φαγητό πού είναι κακομαγειρεμένο, αλλά ή αρρώστια μας πού το εμφανίζει ως τέτοιο.
Το ίδιο συμβαίνει και με την αλήθεια. Δεν φταίει αυτή για την όποια αντίδραση δημιουργεί, αλλά το γεγονός ότι συνηθίσαμε το ψέμα. Να γιατί αντιδρούμε και κάποιοι επαναστατούν και μάχονται κατά της αληθείας. Να γιατί έρωτα με απορία ό απόστολος Παύλος τούς Γαλατάς: «Εχθρός υμών γέγονα άληθεύων ύμίν;» (δ' 16). Έχω γίνει λοιπόν ή εκλαμβάνομαι ως εχθρός σας μόνο και μόνο επειδή σάς λέω την αλήθεια;
Στις μέρες μας όλοι το βλέπουμε και όλοι το ζούμε: Το πρόσωπο του Χριστού και ή θεία του διδασκαλία όχι απλώς δεν συγκινεί και δεν ενθουσιάζει πολλούς από τούς σύγχρονους ανθρώπους, αλλά τούς διεγείρει εναντίον του. Δεν είναι όμως αυτή τους ή στάση αποτέλεσμα της προόδου τους αλλά εμφάνιση και αποκάλυψη της πλάνης και της ασθενείας τους. Γιατί ό Χριστός είναι ή αλήθεια πού φωτίζει το σκότος τους. Ό Χριστός είναι ή αλήθεια πού αποκαλύπτει τα πάθη τους. Ό Χριστός είναι ή αλήθεια πού δημοσιοποιεί την εσωτερική τους ακαταστασία. Γιατί ό Χριστός, και μόνον Αυτός, είναι ή όντως αλήθεια, όπως ό Ίδιος το έφανέρωσε στον άνθρωπο. «Εγώ είμι ή αλήθεια» (Ίω. ιδ' 6). Και ό θειος του λόγος είναι αλήθεια. Ό άγιος Γρηγόριος Νύσσης γράφει χαρακτηριστικά εις τον «Βίον του Μωυσέως»: «Ή γάρ διδασκαλία της αληθείας, πρός τάς διαθέσεις των δεχόμενων τον λόγον συμμεταβάλλεται» (§65). Δηλαδή, ή διδασκαλία της αληθείας, ανάλογα με την εσωτερική διάθεση του άκροατού μεταβάλλει τα αισθήματα. Ή αλήθεια είναι πάντοτε φως. Ή αλήθεια ποτέ δεν είναι πικρή. Αλλά ανάλογα με τη διάθεση και το ποιόν αυτού πού την ακούει, φωτίζει και γλυκαίνει ή εναντιώνει τον άνθρωπο και τον πικραίνει.
Αλήθεια, τί πραγματικά επιθυμούμε; Τί μάς αρέσει; Ένα ψέμα, το όποιο θα τέρπει τα αυτιά μας και θα θυμιατίζει τον αρρωστημένο εαυτό μας, ή την αλήθεια, πού θα μάς πονά ενδεχομένως αλλά θα θρυμματίζει τον αρρωστημένο εγωισμό μας και σιγά -σιγά θα φωτίζει την ύπαρξή μας;
Τί επιλέγουμε καθημερινά στη ζωή μας; Αυτόν πού είναι ή αλήθεια και ή ζωή, ή τον μισάνθρωπο διάβολο, τον πατέρα του ψεύδους και τον αίτιο του θανάτου, τον άνθρωποκτόνον;(Από τον «ΣΩΤΗΡΑ»)