ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ
Όσο ή ανθρωπότητα θα κυλά περισσότερο στο βούρκο της εξαχρειώσεως και της διαφθοράς - και αυτό κατεξοχήν το παρατηρούμε στις μέρες μας, μέρες αποκαλυπτικές, πού προετοιμάζουν την έλευση του Αντίχριστου - τόσο συχνότερα ό χριστιανός θα βρίσκεται αντιμέτωπος με πάσης φύσεως σκάνδαλα. Σκάνδαλα οικονομικής φύσεως, ηθικής- σκάνδαλα στην πολιτική, σκάνδαλα - δυστυχώς - στην Εκκλησία... Σκάνδαλα πολλά και ποικίλα, πού σήμερα, λόγω της εύκολης και άμεσης πληροφορήσεως, γίνονται γνωστά στη στιγμή σε όλο τον κόσμο.
Ό Κύριος Ιησούς μάς μίλησε επανειλημμένως για το θέμα αυτό και προείπε ότι θα έλθουν οπωσδήποτε στον κόσμο σκάνδαλα, λόγω της επικρατούσης διαφθοράς. «Ανάγκη γάρ έλθεΐν τά σκάνδαλα», μάς είπε· και επιπλέον στράφηκε με ιδιαίτερη αυστηρότητα και απειλή προς εκείνον πού γίνεται αφορμή να σκανδαλίζονται άλλοι και να «σκοντάφτουν», να κλονίζονται στην πίστη και την ενάρετη ζωή: «Ούαί τώ άνθρώπω έκείνω δι’ οΰ το σκάνδαλον έρχεται» (Ματθ. ιη' 7).
Επειδή όμως είναι βέβαιο ότι θα έλθουν τα σκάνδαλα στον κόσμο, θα ήταν σκόπιμο να δούμε πώς ό πνευματικός άνθρωπος οφείλει να στέκεται μπροστά στο σκάνδαλο και να το αντιμετωπίζει, ώστε όχι μόνο βλάβη να μην προέλθει από αυτό, αλλά και ωφέλεια πνευματική.
Καταρχάς, και προτού έλθουμε στην υπόδειξη κάποιων πνευματικών μέσων προς αποφυγήν του σκανδαλισμού, πρέπει να πούμε ότι ό σκανδαλισμός προέρχεται συνήθως από έλλειψη σταθερότητος στην πνευματική ζωή, από αδύνατη πίστη ή ενδεχομένως από κάποια φυσική ευαισθησία. Πολλοί δηλαδή θα βρεθούν να πουν - και όχι αβάσιμα: «Εάν οι ύψηλά ιστάμενοι ζουν και ενεργούν έτσι, γιατί κι εγώ να μη ζήσω με αυτόν τον τρόπο;». Και άν μάλιστα το σκάνδαλο προέρχεται από ανθρώπους της Εκκλησίας, τότε είναι ενδεχόμενο ορισμένοι αδύνατοι στην πίστη αδελφοί να οδηγηθούν στο συμπέρασμα ότι το Ευαγγέλιο είναι ανεφάρμοστο στις ημέρες μας!...
Βέβαια στις περιπτώσεις αυτές - το είπαμε ήδη - ή ευθύνη τού σκανδαλίζοντος είναι τεράστια. Ό Κύριος μίλησε για μυλόπετρα στο λαιμό!... (βλ. Ματθ. ιη' 6). Άλλ’ όμως και ό σκανδαλιζόμενος έχει ένα χρέος: να φροντίσει ώστε με τη χάρη του Θεού το ευαίσθητο δενδρύλλιο της πίστεώς του να το κάνει δένδρο γερό με βαθιές ρίζες.
Χρέος δηλαδή τού ανθρώπου πού θέλει να είναι πνευματικός, αληθινός χριστιανός, είναι να φτάσει να μη σκανδαλίζεται, ό,τι κι άν δει μπροστά του. Ό ερμηνευτής Ζιγαβηνός στο λόγο του Χριστού «άνάγκη έλθεΐν τα σκάνδαλα», παρατηρεί: «Ούκ άνάγκη δέ σκανδαλισθήναι τούς σπουδαίους». Δεν είναι ανάγκη να σκανδαλισθούν οι ώριμοι χριστιανοί. «Το μέν γάρ έλθεΐν τα σκάνδαλα ούκ έστιν ήμέτερον- το δέ μη σκανδαλισθήναι πάντως ήμέτερον». Το να έλθουν τα σκάνδαλα δεν είναι στο χέρι μας- το να μη σκανδαλισθούμε όμως από αυτά, αυτό είναι οπωσδήποτε στο χέρι μας.
Προκειμένου λοιπόν να αντέχουμε στα σκάνδαλα, εκτός από την ενδυνάμωση της πίστεώς μας, που ήδη αναφέραμε και για την όποια πρέπει να προσευχόμαστε, όπως και οι άγιοι Απόστολοι, με τα λόγια «πρόσθες ήμίν πίστιν» (Λουκ. ιζ' 5), θα μάς βοηθήσουν και κάποια άλλα μέσα:
Καταρχάς το να καλλιεργούμε την ταπείνωση. Ό ταπεινός άνθρωπος ασχολείται με τον εαυτό του, προκειμένου να τον γνωρίσει αληθινά και να τον καθαρίσει από τα διάφορα πάθη, πού τον ενοχλούν. Γι’ αυτό και δεν «σκαλίζει» με περιέργεια τη ζωή των άλλων. Αλλά και όταν κάτι γίνεται φανερό, δεν αφήνει την ενασχόληση με τον εαυτό του και τις αδυναμίες του, προκειμένου να στραφεί με εξεταστική διάθεση στις αδυναμίες των άλλων.
Επιπλέον είναι πολύ βοηθητικό το να καλλιεργούμε τον καλό λογισμό για ό,τι βλέπουμε και ακούμε γύρω μας. Είναι γνωστό το παράδειγμα από το «Γεροντικό» τού μοναχού εκείνου πού έπισκέφθηκε δύο κελλιά αδελφών. Το πρώτο ήταν πολύ καλό τακτοποιημένο, ενώ το δεύτερο τελείως ακατάστατο. Και στις δύο περιπτώσεις χάρηκε ό μοναχός, θαύμασε και εύ- χαρίστησε τον Θεό, λέγοντας στην πρώτη· «κοίτα πόσο εύτακτος είναι ό αδελφός, και μέσα του και έξω του», και στη δεύτερη· «ό αδελφός είναι τόσο δοσμένος στην προσευχή, ώστε δεν τού μένει χρόνος να τακτοποιήσει το κελλί του». Και στις δύο περιπτώσεις ωφέλεια πνευματική αποκόμισε.
Οπωσδήποτε ή αγάπη προς τον πλησίον, αυτή πού δίδαξε ό Κύριος, αυτή είναι πού μάς απαλλάσσει και από τον σκανδαλισμό. Ή αγάπη, ή οποία «ού λογίζεται το κακόν... πάντα στέγει» (Α' Κορ. ιγ' 5, 7)· όλα τα καλύπτει, όπως ή φιλόστοργη μάννα τα σφάλματα των παιδιών της. Τα καλύπτει, χωρίς όμως να τα αμνηστεύει. Οι Άγιοι πονούν οι ίδιοι και μετανοούν οι ίδιοι για τούς αμαρτάνοντες, γιατί νιώθουν συνυπεύθυνοι για την αμαρτία πού έπι- τελείται στον κόσμο.
Τελικά «άνάγκη έλθείν τα σκάνδαλα» στον κόσμο, και ό Θεός τα ανέχεται και τα επιτρέπει, διότι και αυτά ακόμη μπορούν να προαγάγουν και να αναδείξουν την ευσέβεια και την πνευματικότητα των δικών του. «Τα γάρ σκάνδαλα και διεγείρει και όξυτέρους ποιεί και άκονα»- τα σκάνδαλα ξυπνούν και μάς κάμνουν αγωνιστικότερους και αποφασιστικότερους στην πνευματική ζωή (ιερός Χρυσόστομος).
...Όσους τα αντιμετωπίζουν με αληθινή πνευματική θεώρηση.(Από τον "ΣΩΤΗΡΑ")