ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Δεν υπάρχει πράγματι μεγαλύτερη απόδειξη της πατρότητας ή της μητρότητας από το ενδιαφέρον και την αγάπη πού δείχνουν οι γονείς προς τα παιδιά τους. Και είναι πράγματι αυτή τους ή αγάπη πού νοηματοδοτεί περισσότερο τη λέξι «μητέρα» και «πατέρας» από τη φυσική απόδειξη αυτής τους της ιδιότητος. Πόσοι αγώνες και πόσες αγωνίες για τα παιδιά τους, πόσες φροντίδες, κόποι, ξενύχτια και προσευχές για την κάλυψη των υλικών τους αναγκών και πολύ περισσότερο για τη διάπλαση του χαρακτήρα τους!
Και καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και ξανοίγονται σ' έναν κόσμο με άπειρες παγίδες και κινδύνους, τόσο ή αγωνία των γονιών μεγαλώνει και αυξάνει και το ενδιαφέρον τους γι' αυτά. Και τί μεγάλη λύπη και πόνο δοκιμάζουν, όταν τα βλέπουν να παρασύρονται και να παγιδεύονται σε τρόπους και συνήθειες αντίθετες με την κατεύθυνση της αγωγής πού τούς έδωσαν και με τον νόμο του Θεού! Και τότε αρκετοί αναρωτιούνται: Τί έφταιξε; Τί φταίει και το παιδί μου διαλέγει τον κακό δρόμο; Πώς μπορώ ουσιαστικά να το καθοδηγήσω και να επιδράσω στις επιλογές της ζωής του;
Πολλοί βέβαια είναι οι παράγοντες αγωγής πού συντελούν και συνεισφέρουν στην υπηρεσία ενός τέτοιου εγχειρήματος. Ό διάλογος. Ή με επιχειρηματολογία καθοδήγηση προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Ή κατάδειξη στο παιδί του πραγματικού σκοπού και του νοήματος της ζωής του. Όλες όμως αυτές οι μέθοδοι αποδεικνύονται ανεπαρκείς ή εντελώς ατελέσφορες, αν δεν συνοδεύονται με το προσωπικό παράδειγμα των γονέων. «Διά μιμήσεως ποιείται τάς μαθήσεις τάς πρώτας» το παιδί, έλεγε ό αρχαίος φιλόσοφος. Το παιδί μιμείται. Και μιμούμενο πρωτίστως τη συμπεριφορά, τη ζωή και το παράδειγμα των γονέων του διαμορφώνει τον δικό του τρόπο ζωής.
Ίσως να μην έχουμε ορθά αξιολογήσει το παράδειγμα μας ως μέσον αγωγής. Όμως ένα είναι βέβαιο: ότι ό λόγος και οι παραινέσεις μας δεν θα έχουν καμιά αξία, αν δεν συνοδεύονται από την έμπρακτη εφαρμογή τους ή έστω από τον αγώνα για εφαρμογή τους πρωτίστως από τούς γονείς.
Αγωνιάς για το αν θα μάθη το παιδί σου να προσεύχεται, να μελετά, να εκκλησιάζεται, να έχει επαφή με τα Μυστήρια της Εκκλησίας και δη με την ιερά Εξομολόγηση και τη θεία Κοινωνία; Ανησυχείς μήπως γίνει οξύθυμο και πάνω στον θυμό του βρίζει και δεν ξέρει τί κάνει; Προβληματίζεσαι αν θ' αγαπήσει τη μελέτη και δεν θα περισπάται υπερβολικά από την ανόητη και βλαβερή συχνά τηλεόραση; Φοβάσαι μήπως απόκτηση κακές και βλαβερές συνήθειες; 'Αλλά το δικό σου παράδειγμα πάνω σ' όλα αυτά ποιό είναι; Γιατί πώς μπορείς να έμπνευσης στο παιδί σου την προσευχή, την μετοχή στη ζωή της Εκκλησίας, τη μελέτη, όταν αυτό ποτέ δεν σε είδε να προσεύχεσαι, να ζεις όπως ζητεί ό Χριστός ή να διαβάζεις πρώτα εσύ ό Ίδιος τον λόγο του Θεού;
Πώς θα προφύλαξης το παιδί σου από την κακή συνήθεια του τσιγάρου, όταν εσύ ό ίδιος καπνίζεις; Πώς θα του έμπνευσης τον σεβασμό στο πρόσωπο σου, όταν δεν βλέπει εσένα πρώτα να φέρεσαι καλά στον
σύζυγο ή στην σύζυγο σου; Τί παράδειγμα του δίνεις, όταν δεν συγκρατείς τα νευρά σου και τη γλώσσα σου;
Το λένε τα παιδιά. Το εκμυστηρεύονται στους δικούς τους ανθρώπους. Το γράφουν στις εκθέσεις τους. Πρότυπα θέλουμε, λένε. Γεμίσαμε από λόγια. Από ανεφάρμοστες διδασκαλίες και υποκριτικά κηρύγματα. Κι έχουν δίκαιο.
Γι’ αυτό και ό Κύριος στην «επί του όρους ομιλία» του προβάλλει και επαινεί το παράδειγμα των Χριστιανών πού επιδρά καθοδηγητικά και αφυπνιστικά στους άλλους γύρω τους. Ό κόσμος άλλα και τα παιδιά περιμένουν να δουν «τα καλά υμών έργα» (Ματθ. ε' 16), τούς καρπούς της πίστεως σας, για να ελκυσθούν στη ζωή της ευσέβειας. Γι’ αυτό και ό Χριστός δεν προβάλλει τον τύπο του παιδαγωγού άνευ παραδείγματος, αλλά μεγαλύνει τον «ποιήσαντα» πρώτα και κατόπιν τον «διδάξαντα» (Ματθ. ε' 19).
«Το μέν γάρ διά ρημάτων φιλοσοφείν εΰκολον, ή δέ διά των έργων έπίδειξις γενναίου τινός και μεγάλου», σημειώνει ό ιερός Χρυσόστομος (ΕΠΕ 14,552). Το να φιλοσοφεί κανείς με λόγια είναι εύκολο, ή επισφράγιση όμως και ή επιβεβαίωση των λόγων με έργα είναι γνώρισμα άνθρωπου γενναίου και ανωτέρου.
Γίνετε φώτα, παραγγέλλει ό Κύριος. Φωταγωγήστε τη ζωή των παιδιών σας μέσα στο σκοτάδι της συγχρόνου εποχής με το παράδειγμα σας. «Ούτω λαμψάτω το φως υμών», το φώς του παραδείγματος σας, «έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα» (Ματθ.ε' 16). «Τα έργα λαμπροτέραν των λόγων άφιάσι φωνήν... Όταν γάρ ή διά των έργων προηγήται διδασκαλία, ούκέτι χρεία της διά των λόγων παιδεύσεως...», συμπληρώνει και πάλι ό χρυσορρήμων Πατήρ (ΕΠΕ 30, 500). Τα έργα αφήνουν φωνή πολύ πιο δυνατή και πειστική από τα λόγια... Όταν λοιπόν προηγείται ή ζωντανή διδασκαλία με τα έργα, αξιοποιείται και ή μόρφωση με τα λόγια.
Πρότυπο της γονεϊκής αγωγής δεν μπορεί να είναι άλλο από τον τύπο του ένανθρωπήσαντος Κυρίου Ιησού. Αυτοί πού ό λόγος του μεταποιούσε τούς ανθρώπους. Συντάραζε συνειδήσεις. Γεννούσε μετάνοια. Χάραζε πορεία ζωής. Είχε όμως την δύναμη της βροντής ό λόγος του, επειδή ή ζωή του ήταν αστραπή. Άστραπτε και φωταγωγούσε το άγιο παράδειγμα του.
Σ’ αυτόν τον αναμάρτητο Κύριο ας προστρέξουμε παρακαλούντες και δεόμενοι με την ιδία αγωνία πού μας διακατέχει για το μέλλον και τη ζωή των παιδιών μας. Ας Τον παρακαλέσουμε να μας δίνη τη δύναμη και την Χάρι του, ώστε τα λόγια μας να συμβαδίζουν με το παράδειγμα μας και τα δύο μαζί να εμπνέουν και να καθοδηγούν τα παιδιά μας πάνω απ' όλα και πρώτα απ' όλα κοντά του. Σ' Αυτόν πού είναι «ή οδός και ή αλήθεια και ή ζωή» (Ιω. ιδ' 6). ■ .(Από τον «ΣΩΤΗΡΑ»)