Poniższa lista obejmuje polskie tłumaczenia bezpośrednie klasycznej literatury japońskiej, rozumianej jako całość piśmiennictwa powstałego od samych jego początków po koniec okresu Edo (czyli po rok 1867). Uwzględniane są wyłącznie utwory, które w oryginale traktuje się jako odrębne książki, a które posiadają kompletny przekład polski, oraz takie, które w Polsce ukazały się w postaci samodzielnych woluminów, nawet jeśli nie jest to tłumaczenie pełne. Układ listy jest zasadniczo chronologiczny.
The list below comprises direct Polish translations of the classical Japanese literature, understood as the entire writing from its beginnings to the year 1867. Such works are only encompassed which either constitute an autonomous book in the original and have been translated into Polish in full, or which have appeared in Poland as a separate volume even if the translation is not complete. The order of the list is principally chronological.
Antologie przekrojowe
Wiesław Kotański: Dziesięć tysięcy liści. Antologia literatury japońskiej, Warszawa 1961: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 403 strony [poezja i proza od VIII do XIV wieku; szczegółowy spis zawartości]
Wiesław Kotański: Edward Tryjarski (red.), Z krańców Azji, Warszawa 1960: Wiedza Powszechna, strony 7‒131 (Myśli Srebrne i Złote – Seria Wschodnia) [aforyzmy i przypowieści od VIII do XX wieku oraz przysłowia; tłumaczenie częściowo z oryginału]
Aleksander Janta: Godzina dzikiej kaczki. Mała antologia poezji japońskiej, słowo wstępne napisał Jan Miś, Southend-on-Sea, Essex 1966: Oficyna Stanisława Gliwy, [4] + XIII + 53 strony [poezja od VIII do XX wieku]
Remigiusz Kwiatkowski, Aleksander Janta, Kamil Seyfried, Wiesław Kotański, Agnieszka Żuławska-Umeda: Agnieszka Żuławska-Umeda (opr.), Poezja starojapońska. Pieśni, Warszawa 1984: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 128 stron (Biblioteka Poetów) [poezja od VIII do XVII wieku; tłumaczenie częściowo z oryginału]
Agnieszka Żuławska-Umeda: Haiku, Jaworze 2010 (1983): Elay, 255 stron [haiku od połowy XVII do początków XIX wieku]
Anna Zalewska: O czarnym kocie cesarza i inne opowieści. Koty w dawnej literaturze japońskiej, Kraków 2022: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 160 stron [poezja i proza od IX do końca XIX wieku]
Anna Zalewska [proza od IX do XVI wieku, ze szczególnym uwzględnieniem setsuwa 説話]
Hieda no Are 稗田阿礼 i Ō no Yasumaro 太安万侶, Kojiki 古事記 (712)
Wiesław Kotański: Księga dawnych wydarzeń, Warszawa 1986: Państwowy Instytut Wydawniczy, 362 + 278 stron (Bibliotheca Mundi)
?, Bussokuseki no uta / Bussokusekika 仏足石(の)歌 (753?)
Anna Zalewska: Krzysztof Jakubczak (red.), Oblicza sztuki buddyjskiej, Kraków 2018: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, strony 175‒180 (Biblioteka Muzeum Manggha)
Ōtomo no Yakamochi 大伴家持 i in.?, Man’yōshū 万葉集 (po 759, być może po 771)
Agnieszka Żuławska-Umeda, Aleksander Janta, Wiesław Kotański: Henryk Socha (opr.), Samurajskie wersety, Warszawa 2005: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 112 stron (Skarby Orientu, [1])
Wiesław Kotański: Henryk Socha (opr.), 13 pieśni o sake, Warszawa 2005: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 128 stron (Skarby Orientu, [2])
Każda z powyższych dwu książeczek zawiera tłumaczenia kilkunastu wierszy, przy czym wszystkie zostały zaczerpnięte z antologii Poezja starojapońska (1984).
Jan Wypler: Już kwiaty śliwy w pełnym stoją rozkwicie, tłumaczył z japońskiego J. Wypler ze zbioru «Manjo-szu», literacka adaptacja Ignacy Fik, Mysłowice 1939: [b. w.], 28 stron
?, Jōgū Shōtoku hōō teisetsu 上宮聖徳法王帝説 (VIII‒IX wiek?; ostateczna kompilacja po 917)
Maciej Kanert: Japonica, tom 14, rok 2001, strony 149‒165
Ki no Tsurayuki 紀貫之, Tosa nikki 土佐日記 / 土左日記 (ok. 935)
Krzysztof Olszewski: Ki no Tsurayuki a poszukiwanie tożsamości kulturowej w literaturze japońskiej X wieku, Kraków 2003: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, strony 115‒144 (Literatura, Język i Kultura Japonii, [2])
tamże: Ki no Tsurayuki 紀貫之, Kokin waka shū kanajo 古今和歌集仮名序 (ok. 913?) + Ōigawa gyōkō waka jo 大堰川行幸和歌序 (907) + Shinsen waka jo 新撰和歌序 (934), strony 95‒114
Sei Shōnagon 清少納言, Makura no sōshi 枕草子 (ok. 995‒1001)
Agnieszka Heuchert: Sei Shōnagon, Zapiski spod wezgłowia, czyli notatnik osobisty, Warszawa 2013: Dialog, 372 strony (Skarby Orientu)
Murasaki Shikibu 紫式部, Murasaki Shikibu nikki 紫式部日記 (1010) + Murasaki Shikibu shū 紫式部集 (1019?)
Monika Szyszka: Murasaki Shikibu, Dziennik i pieśni, Wrocław 2020: Matsumi, 228 stron
tamże: Murasaki Shikibu 紫式部, Genji monogatari 源氏物語 (ok. 1004‒1011), strony 165‒219 [fragmenty rozdziałów Kiritsubo i Akashi, rozdziały Minori i Maboroshi]
Sugawara no Takasue no Musume 菅原孝標女, Sarashina nikki 更級日記 (ok. 1060)
Adam Bednarczyk: W świecie opowieści i snów. Wokół «Pamiętnika z Sarashiny» córki Sugawary Takasuego, Toruń 2019: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, strony 13‒100
Tachibana no Toshitsuna 橘俊綱?, Sakuteiki 作庭記 (druga połowa XI wieku?)
Joanna Zakrzewska: Zapiski o zakładaniu ogrodów, Kraków 2013: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 192 strony (Ex Oriente)
?, Konjaku monogatari shū 今昔物語集 (koniec XI bądź początek XII wieku – ok. 1120?)
Renata Iwicka: Japońska księga duchów i demonów. Zbiór historii dawnych i obecnych, Toruń 2013: Kirin, 173 strony (Legendy Japonii, 2) [księga XXVII]
Fujiwara no Koreyuki 藤原伊行, Yakaku teikin shō 夜鶴庭訓抄 (ok. 1170‒1175) + Fujiwara no Norinaga 藤原教長 i Fujiwara no Koretsune 藤原伊経, Saiyōshō 才葉抄 (1177) + Son’en shinnō 尊円親王, Jubokushō 入木抄 (1352)
Anna Zalewska: Kaligrafia japońska. Trzy traktaty o drodze pisma, Kraków 2015: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 194 strony (Ex Oriente)
Eisai / Yōsai 栄西, Kissa yōjō ki 喫茶養生記 (1211‒1214)
Maciej Kanert: Myōan Eisai, Zapiski o zdrowotnym działaniu picia herbaty, Poznań 2008: Jeżeli P To Q, 87 stron (Klasyka Literatury Japońskiej, 2)
Kamo no Chōmei 鴨長明, Hōjōki 方丈記 (1212)
Krystyna Okazaki: Krystyna Wilkoszewska (red.), Estetyka japońska. Antologia, tom I: Wymiary przestrzeni, Kraków 2010 (2001): Universitas, strony 21‒30 (Estetyki Świata)
tamże: Agnieszka Żuławska-Umeda: Sei Shōnagon 清少納言, Makura no sōshi 枕草子 (ok. 995‒1001), strony 15‒20 [rozdziały 1, 4, 36, 37, 218, 224] + Henryk Lipszyc: Yoshida Kenkō 吉田兼好, Tsurezuregusa 徒然草 (ok. 1330‒1331?), strony 31‒43 [wstęp oraz rozdziały 10, 14, 19, 66, 81, 82, 88, 118, 137, 139, 191, 220, 224]
Dōgen 道元, Fukan zazen gi 普勧坐禅儀 (1227)
Maciej Kanert: Zasady uprawiania zalecanej wszystkim siedzącej medytacji, ułożone przez Przekazującego Prawo pielgrzyma do [cesarstwa] Song mnicha Dōgena, Kraków 2003: Wydawnictwo A, 68 + leporello + 16 stron (Buddyzm)
Dōgen 道元, Shōbōgenzō 正法眼蔵 (1231‒1253)
Maciej Kanert: Dōgen Kigen, Oko i Skarbiec Prawdziwego Prawa, [tom I:] O praktykowaniu Drogi. Zwoje I‒XVI, Kraków 2005: Homini, 348 stron
Maciej Kanert: Dōgen Kigen, Oko i Skarbiec Prawdziwego Prawa, tom II: Zwoje 17‒40, Kraków 2014: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 272 strony (Ex Oriente)
Dōgen 道元 i Ejō 懐奘, Gakudō yōjin shū 学道用心集 (ok. 1234)
Maciej Kanert: Silva Iaponicarum, tom 1, rok 2004, strony 26‒46
Dōgen 道元, Eihei shingi 永平清規 / Eihei Dōgen zenji shingi 永平道元禅師清規 / Eihei daishingi 永平大清規 (1237‒1249)
Maciej Kanert: Dōgen Kigen, Reguła zgromadzenia mnichów buddyjskich, Warszawa 2006: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 166 stron (Biblioteka Dzieł Wschodu: Myśl Wschodu)
Dōgen 道元 i Ejō 懐奘, Hōkyōki 宝慶記 (1253)
Maciej Kanert: Politeja, tom 4 (18), rok 2011, strony 253‒281
Fujiwara no Sadaie / Fujiwara no Teika 藤原定家, Ogura hyakunin isshu 小倉百人一首 (1235?)
Anna Zalewska: Fujiwara no Teika, Zbiór z Ogura – po jednym wierszu od stu poetów, Poznań 2008: Jeżeli P To Q, 116 stron (Klasyka Literatury Japońskiej, 1)
Abutsu-ni 阿仏尼, Utatane (no ki) うたたね(の記) (ok. 1240?)
Iwona Kordzińska-Nawrocka: Japonica, tom 8, rok 1998, strony 61‒69 + tom 9, rok 1998, strony 73‒83
Tachibana no Narisue 橘成季, Kokon chomon jū 古今著聞集 (1254)
Joanna Katarzyna Krawczyk: Recepcja buddyzmu w Japonii a opowieści setsuwa. Zbiór zasłyszanych opowieści dawnych i dzisiejszych (Kokonchomonjū, 1254) autorstwa Tachibany Narisue, Warszawa 2016: Japonica – Polska Fundacja Japonistyczna, strony 215‒327 [niemal kompletne dwa pierwsze zwoje i wybór z pozostałych, w sumie 108 opowieści]
Yuien 唯円?, Tannishō 歎異抄 (ok. 1285?)
Agnieszka Kozyra: Japonica, tom 6, rok 1996, strony 117‒132
Urabe Kaneyoshi 卜部兼好 / Yoshida Kenkō 吉田兼好, Tsurezuregusa 徒然草 (ok. 1330‒1331)
Henryk Lipszyc: Kenkō, Zapiski dla zabicia czasu, Kraków 2020: Karakter, 183 strony
Ashikaga Yoshiakira 足利義詮, Sumiyoshimōde 住吉詣 (1364?)
Adam Bednarczyk: Silva Iaponicarum, tom 52‒55, rok 2017/2018, strony 11‒24
?, Hagoromo 羽衣 + Kan’ami 観阿弥 i Zeami 世阿弥, Matsukaze 松風 + Komparu Zenchiku 金春禅竹?, Teika 定家 + Zeami 世阿弥?, Sekidera Komachi 関寺小町 + Zeami 世阿弥, Aoi no ue 葵上 (XIV‒XV wiek?)
Jadwiga M. Rodowicz: Pięć wcieleń kobiety w teatrze nō, Warszawa 1993: Pusty Obłok, 192 strony
Zeami 世阿弥, Atsumori 敦盛 + Sanemori 実盛 + Izutsu 井筒 (początek XV wieku?)
Jadwiga M. Rodowicz: Boski dwumian. Przenikanie rzeczywistości w teatrze nō, Wrocław 2009: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, 245 stron
Zeami 世阿弥, Kyūi 九位 (ok. 1424) + Kakyō 花鏡 (ok. 1418‒1424)
Jadwiga M. Rodowicz: Aktor doskonały. Traktaty Zeamiego o sztuce nō, Gdańsk 2000: Słowo/Obraz Terytoria, strony 79‒178
tamże: Zeami 世阿弥, Fūshikaden 風姿花伝 / Kadensho 花伝書 (1400‒1418), strony 63‒78 [rozdział I: Nenrai keiko jōjō 年来稽古条々]
?, Chidori 千鳥 (XVI/XVII wiek?, pierwotna wersja przed 1563) + ?, Fuku no kami 福の神 (przed 1642)
Anna Zalewska: Litteraria Copernicana, tom 2 (14), rok 2014, strony 348‒365
Yamamoto Kansuke 山本勘助 / 山本勘介 (tradycyjna atrybucja), Heihō okugisho 兵法奥義書 / Heihō hidensho 兵法秘伝書 (wczesny okres Edo – ok. 1615?)
Witold Nowakowski: Kansuke Yamamoto, Tajemnice strategii, Bydgoszcz 2008: Diamond Books, 112 stron (Kokoro, 9) [z oryginału?]
Yagyū Munenori 柳生宗矩, Heihō kadensho 兵法家伝書 (1632)
Witold Nowakowski: Munenori Yagyū, Księga przekazów rodzinnych o sztuce wojny (= Sztuka wojny rodu Yagyū). Uzupełniona listami Takuana Sōhō do Munenoriego Yagyū, Bydgoszcz 2002 (2005): Diamond Books, 143 strony (Kokoro, 3) [z oryginału?]
tamże: Takuan Sōhō 沢庵宗彭, Fudō chishin myōroku 不動智神妙録 (1636?) + Taiaki 太阿記 (między 1624 a 1644?) + Reirōshū 玲瓏集 (?), strony 67‒131
Miyamoto Musashi 宮本武蔵, Gorin no sho 五輪書 (ok. 1643‒1645)
Agnieszka Żuławska-Umeda: Musashi Miyamoto, Księga pięciu kręgów, Bydgoszcz 2001: Diamond Books, 111 stron (Kokoro, 1)
Ihara Saikaku 井原西鶴, Ōtsugomori wa awanu san’yō 大晦日は合はぬ算用 (1685) + Yami no yo no warukuchi 闇の夜の悪口 (1692)
Aleksander Janta-Połczyński: Ibara Saikaku, Dwa opowiadania noworoczne, Poznań 1939: Rolnicza Drukarnia i Księgarnia Nakładowa, 32 strony
Ihara Saikaku 井原西鶴, Kōshoku gonin onna 好色五人女 (1686)
Katarzyna Sonnenberg: Ihara Saikaku, Przypadki miłosne pięciu kobiet, Kraków 2016: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 248 stron (Ex Oriente)
Ihara Saikaku 井原西鶴, Kōshoku ichidai onna 好色一代女 (1686)
Iwona Kordzińska-Nawrocka: Ihara Saikaku, Żywot kobiety swawolnej, Warszawa 2011: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 188 stron
Ihara Saikaku 井原西鶴, Buke giri monogatari 武家義理物語 (1688)
Marek Mydel: Ihara Saikaku, Obowiązki wojownika, Bydgoszcz 2006: Diamond Books, 159 stron (Kokoro, 7)
Matsuo Bashō 松尾芭蕉, Oi no kobumi 笈の小文 (1690‒1691) + Sarashina kikō 更科紀行 (1688‒1689?)
Agnieszka Żuławska-Umeda: Matsuo Bashō, Z podróżnej sakwy, z dodaniem Dziennika podróży do Sarashina, Warszawa 1994: Sen, 77 stron
Chikamatsu Monzaemon 近松門左衛門, Sonezaki shinjū 曽根崎心中 (1703)
Beata Kubiak Ho-Chi: Tragizm w japońskim teatrze lalkowym bunraku, Warszawa 2011: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, strony 257‒273
tamże: Hozumi Ikan / Hozumi Koretsura 穂積以貫, Naniwa miyage 難波土産 (1738) [Hottan shō 発端抄] + Chikamatsu Monzaemon 近松門左衛門, Kokusen’ya kassen 国性爺合戦 (1715) [akt III, scena 2], strony 243‒255
Yamamoto Tsunetomo 山本常朝 i Tashiro Tsuramoto 田代陳基, Hagakure 葉隠 (ok. 1710‒1716)
Marek Mydel: Yamamoto Tsunetomo, Ukryte w listowiu, Bydgoszcz 2012: Diamond Books, 215 stron (Kokoro, 12) [wybór; tłumaczenie częściowo z oryginału]
Daidōji Yūzan 大道寺友山, Budō shoshin shū 武道初心集 (ok. 1725?)
Dorota Marczewska: Daidōji Yūzan Taira-no Shigesuke, Kodeks młodego samuraja, Bydgoszcz 2004: Diamond Books, 102 strony (Kokoro, 5) = Wprowadzenie do bushidō, Bydgoszcz 2009: Diamond Books, 127 stron
Issai Chozan 佚斎樗山, Tengu geijutsu ron 天狗芸術論 (1729)
Marek Mydel: Issai Chōzan [sic], Budo. Wykłady tengu, Bydgoszcz 2013: Diamond Books, 108 stron (Kokoro, 13)
Ueda Akinari 上田秋成, Ugetsu monogatari 雨月物語 (1768 / 1776)
Wiesław Kotański: Ueda Akinari, Po deszczu przy księżycu. Opowieści, [Wrocław] 1968: Ossolineum, 288 stron
Kobayashi Issa 小林一茶 (1763‒1827/1828), haiku
Marta Trojanowska: Kobayashi Issa, Haiku, rysunki Lech Żurkowski, [Warszawa 2004]: Towarzystwo Ubezpieczeń Allianz Polska, 36 stron
?, Tenchi hajimari no koto 天地始之事 (schyłek okresu Edo – początek XIX wieku?)
Wojciech J. Nowak: Silva Iaponicarum, tom 15, rok 2008, strony 33‒62
Katsu Koretora 勝惟寅 / Katsu Kokichi 勝小吉 / Katsu Saemontarō 勝左衛門太郎, Musui dokugen 夢酔独言 (1843)
Marek Mydel: Katsu Kokichi, Spowiedź samuraja, Bydgoszcz 2010: Diamond Books, 255 stron (Kokoro, 11)
San’yūtei Enchō 三遊亭円朝, (Kaidan) Botan dōrō (怪談)牡丹灯籠 / (怪談)牡丹燈篭 (1861‒1865 / 1884)
Zdzisław Reszelewski: Sanyuutei Enchoo, Dziwna historia o upiorach z latarnią w kształcie piwonii, Kraków 1981: Wydawnictwo Literackie, 203 strony [z oryginału? — por. Jolanta Tubielewicz (Cnota nagrodzona – po japońsku. — Nowe Książki. Przegląd Literacki i Naukowy, 1981, nr 12 / 752, s. 50‒51): „czy tłumacz w ogóle miał w ręku oryginał? […] posługiwanie się przekładem rosyjskim”; zob. Санъютэй Энтё, Пионовый фонарь. Повесть, перевод с японского А. Стругацкого, предисл. и примеч. В. Марковой, Москва 1976: Художественная литература, 238 с. (Народная библиотека)]
Lista nie obejmuje zasadniczo publikacji sprzed roku 1945, jako że nie były to zapewne tłumaczenia bezpośrednie, a w każdym razie można mieć co do tego uzasadnione wątpliwości. Informacje o wielu spośród takich przekładów pośrednich znaleźć można w:
Bardzo obszerne spisy tłumaczeń japońskiej literatury pięknej (zarówno klasycznej, jak i nowożytnej i współczesnej) zamieszczone są:
w aneksie do książki: Justyna Szymańska, Polscy wydawcy przekładów z literatur orientalnych w XX wieku, Warszawa 2000: Dialog, strony 165‒223 [z publikacji tej należy korzystać z ostrożnością, gdyż zawiera ogromną ilość błędów najróżniejszego rodzaju]
na blogu: Luiza Stachura, 終わりない夢 ~Owarinai Yume~
Tłumaczenia opublikowane do roku 2020 zostały omówione w artykule Dawna literatura japońska w Polsce, powstałym na bazie niniejszej bibliografii. Powyższy spis jest jednak na bieżąco uzupełniany.