Laureano Oubiña na serie Fariña

“Se non fose por nais como Avendaño, probablemente Galicia sería unha pequena Sicilia”

Carlos Blanco fala da súa participación na serie Fariña onde interpretou a Laureano Oubiña e conta como viviu o problema do narcotráfico en Galicia sendo nacido e criado na ría de Arousa

MANUELA MARÍA GÓMEZ FERRO E GAEL NODAR FERNÁNDEZ | Bertamiráns (Ames)

Carlos Blanco Vila (Vilagarcía de Arousa, 1959) meteuse na pel de Laureano Oubiña na serie Fariña e confesa que “máis que imitar”, buscou “recrear”. Tamén confesa un “poliamor” por todos os medios nos que traballa, aínda que admite que a comedia xa a leva “de serie”. Afirma que Fariña tróxulle bastante traballo e un certo “estrés”, pero, sobre todo, aumentou a súa visibilidad como actor máis alá das fronteiras de Galicia e de España a través da plataforma Netflix. Confésase, por último, orgulloso do traballo feito  conta marabillas do seu director, Carlos Sedes, para el “o gran responsable da boa factura” dunha “serie moi ben feita”.

PREGUNTA. Por que escolleu ser actor? Como foron os seus inicios?

RESPOSTA. Non sei se un escolle ser actor ou é o oficio quen te escolle a ti. Vouvos contar a primeira sensación que teño dun escenario. Tería cinco anos, seis anos. Si lembro o lugar: foi no auditorio parroquial de Vilagarcía. Era un festival de Nadal e eu contei un chiste. E vóuvolo contar: Nunha casa da aldea tiveron un neno e levárono bautizar. E resulta que eles querían poñerlle Aladio e o cura dicía “Con E”. “Aladio”. E o cura dicía “Con E”. E Aladio Con E e bautizárono. E de alí a un tempo pasou unha veciña e díxolle: “E como lle puxestes ao neno?” “Nós queríamos poñerlle Aladio, pero o cura empeñouse en poñerlle Con E, Con E...E ConÉ quedoulle. E como é pequeniño, chamámoslle Coneíño. Este pequeno chiste tan simple e tan lindo, por outro lado, foi a primeira sensación de éxito nun escenario. E supoño que un se engancha a estas cousas. Eu engancheime a iso: ao escenario, aos aplausos… e xa creo que non podería vivir sen iso.

P. Traballa habitualmente en teatro, en cine e na televisión. Cal prefire e por que?

R. Non teño por que escoller. O meu é un poliamor moi claro. Porque hoxe teño un monólogo en Bertamirans, hoxe actúo aquí, pero veño de ensaiar unha obra de teatro e empezo unha serie en nada. Son traballos moi diferentes; son traballos complementarios. O directo é marabilloso: a xente aquí hoxe, xogando improvisando... En teatro teño que ser milimétrico porque a peza así o esixe e no cine teño algo máis de liberdade. Son traballos diferentes, non son comparables, e gústame xusto a posibilidade de facer cousas distintas. Iso resúltame moi chulo. Non te cansas, non te aburres; cada personaxe é un reto. Eu estou agora con dous personaxes á vez: un para teatro e outro para televisión. Ademais, son completamente antagonistas. Síntome así un pouco esquizofrénico, pero moi afortunado de poder facer esto.

P. Centrándonos no narcotráfico e os seus efectos, tema da nosa sección do xornal, na serie Fariña interpreta a Laureano Oubiña, un dos capos do contrabando e da droga na ría de Arousa e temos entendido que falou con el para preparar ese papel. Como foi esa experiencia?

R. Pois moi pouquiño, porque é unha conversa privada. Falei con el, el foi quen mo pediu e eu aceptei. Tivemos unha conversa na que falamos de moitísimas cousas, pero é unha conversa privada. Preguntáronme moitas veces e sempre contestei o mesmo. Iso queda alí

P. Vostede naceu en Vilagarcía e viviu parte da súa vida na zona. Como lle serviu esta experiencia persoal para meterse na pel de Oubiña? Como era a Vilagarcía de finais dos setenta e os oitenta?

R. Pois foi fundamental. Cando aparece a oportunidade de facer a serie de Fariña, cando me entero de que o proxecto está en marcha, eu lera o libro e teño un certo parecido físico con Oubiña. Entón entereime de quen dirixía a serie, que era un director co que xa traballei, así que collín o Messenger directamente e díxenlle: "Carlos, se necesitas un Oubiña, eu xa teño acento de serie". E chamoume inmediatamente. Carlos é un amor e díxome: "Non, non, Carlos, xa contaba contigo. O que pasa é que terás que facer casting como todos". Só Javier Rey non fixo casting para Fariña; digamos que se montou a serie arredor de Javi. E eu fun. E fixen casting. E por sorte déronma. E, en certo modo, todo este pequeno estrés é culpa de Fariña porque Fariña estanos a dar moitas cousas, estamos a dar moita visibilidade como actores no mundo. A través de Netflix estase a ver en todo o mundo. Ti recibes un feedback fantástico de xente que te escribe desde Arxentina, Lituania… E as persoas que dirixen os casting tomaron nota. E aí estamos, máis ou menos, facendo outras cousas.

P. O propio Oubiña querelouse contra a produtora polo xeito en que empeza a serie. Que pensa de polémicas como esa e doutras como a de Bea Gondar contra o libro de Nacho Carretero? Como afectaron á serie?

R. Eu creo que sen querelo axudaron. Lonxe da súa intención que fose así, pero así foi. Volveuse na súa contra, penso. Polo demais, eu procuro non perder o tempo en tonterías.

P. Unha das situacións máis recordadas de Oubiña foi a súa actitude ante un xuíz, pero vense máis os momentos pasados en prisión. Como foi cambiar ese rexistro de estar sempre de broma a un Oubiña máis serio e que sufría máis?

R. Pois iso é parte do traballo actoral. Por anos de experiencia estou máis cómodo na comedia. E de feito o director, este home, Carlos, do que vos falaba, decíame [enfático]: "Quitalle humor, quítalle humor..." Pero lévoo de serie e cústame quitarlle carga de humor. Así, o día que tiven que chorar, no cárcere, que foi un día que ti sempre vas un pouco nervioso porque tes que arrancar unha emoción moi forte en segundos rodeado de moita xente, non é fácil. E lembro ben que a xefa de maquillaxe, Susana, que é marabillosa, como eu estaba un pouco tenso, díxome "Carlos axudámoste e poñemos unha lágrima". Eu díxenlle: "Non. Creo que podo, Susana" e pedín dous minutos de concentración. O equipo foi enormemente respectuoso: situaron a cámara xusto aquí debaixo e deixaron que o meu proceso aparecese e inmediatamente arranquei a chorar. E iso foi o que se gravou. Logo saíu un segundo, pero eu botei chorando máis de tres minutos. Pero é técnica de actor. E eu, a onde chego, intento facelo.

P. Outro momento da historia persoal de Oubiña foi a súa relación moi tensa con Carmen Avendaño que aínda rematou fai pouco cunha demanda que non gañou Laureano. Que pensa do papel das nais que loitaron contra os narcos como foi a propia Avendaño?

R. Eu son amigo de Carmen Avendaño. Son amigo desas nais. Na casa padecemos esto. Perdín un irmán por este asunto. Por iso prefiro non falar en absoluto da conversa con Oubiña, porque houbo cousas moi tensas e moi duras e..., que vou opinar? Que sería de nós sen elas? Non? Tocoume, ademais, facer un pai na película Heroína, de Gerardo Herrero, na que se narraba a peripecia de Carmen Avendaño. Facíao ademais unha actriz marabillosa que era Adriana Ozores, e eu facía do marido de Adriana, e dicir, do home de Carmen Avendaño. Entón coñecín a Jaime. Somos amigos, compartimos moitas cousas e máis dunha lágrima tamén. Síntome moi cerca de elas porque, naquela época, nos 70, nos 80, xa vos terían contado, e creo que aparece ben reflectida en Fariña, que toda unha xeración de rapaces e rapazas se nos foi. E, se non fose por elas, probablemente Galicia sería unha pequena Sicilia. É solo por elas e gracias a elas que se parou isto, creo. A serie fala doutra cousa. Heroína si falaba exactamente destas mulleres, e en concreto de Carmen. Fariña é unha crónica deses anos e o protagonista é Miñanco.

P. Por que pensa que este papel das mulleres é menor na serie Fariña onde case o único personaxe feminino con bastante peso é a filla de Charlín?

R. Eu non estou en absoluto de acordo. Ao mellor Ester Lago non volo pareceu, pero ten un peso moi importante na serie; e creo que hai unhas cantas máis. De todos modos, entendamos a época. É dicir, era unha época de homes. Nesa época as mulleres ocupaban un papel infelizmente moito máis secundario. Hai unha escena que o define, que é cando a muller de Charlín viste a Charlín e ponlle a corbata. E que isto era así. Ao mellor, desde a óptica de hoxe, parece, pero que levante a man quen non escoitou na casa un "te callas" dun home a unha muller. Era tan común isto. Se o machismo aínda é terrible hoxe, naquela época era brutal. Eu a veces dígolle á xente: “A ver, non toleemos”. Se nós estamos falando do barco de Cristóbal Colón, aí non había mulleres e non podemos poñelas; non estaban. Contemos historias de mulleres. Contouse en Heroína. Pero Fariña é unha historia de homes. É a historia de como uns homes cambiaron o discorrer socio-político-económico de España. Ese río de diñeiro que entrou ilegalmente polas rías pagou campañas electorais. Así se dixo. Pagou medios de comunicación. Pagou moitas cousas. Diñeiro negro. E nós facemos unha crónica desa época e desa historia.

P. Que momento da rodaxe da serie recorda con máis intensidade e por que?

R. Foi moi intenso todo o xuízo. O xuízo foi unha semana en Noia, nun lugar impresionante no que había unha figuración enorme. Eu a veces me quedaba marabillado, porque ti estas no medio daquel lio, tes unha cámara como agora, aquí diante, estás concentrado en intentar aquelas frases dicilas como eu vin mil veces eses vídeos para intentar dicilo o máis parecido posible a como as dixo Oubiña. Pero ao teu redor, en canto abrías os ollos, había duascentas persoas facendo pequenos traballos, figurantes que se pasaban un papel e sempre o pasaban no mesmo momento e sempre igual, ou alguén que facía que escribía. Aquelo era un ballet marabilloso. E eu vin aquel día ao director facer marabillas cos actores. De repente pinchando a un porque o necesitaba; a min dicíndome: "Carlos, que hai que baixar o xenio" e eu a baixar xenio… E Carlos niso é unha marabilla. É o gran responsable da boa factura de Fariña. Poderás estar máis de acordo ou non, pero creo que é unha serie moi ben feita.

P. De todos os papeis que ten interpretado, como foi de especial interpretar a alguén como Oubiña coa carga que leva implícita? En que se diferencia de outros personaxes como os de Ladislao en Mareas Vivas ou calquera outro en moitas películas e series?

R. É moi distinto porque, cando fas de Oubiña, é un personaxe que é recoñecible,  que é moi visible. Entón eu teño esta voz e non podo falar coa voz de Oubiña, pero si podo acercarme noutros sentidos: na actitude, en engordar, en achegarme... Non buscas imitar, porque non é posible; buscas recrear. Eu hasta aí intenteino e creo que o espíritu está; e que está quen era este home e quen é. En fin, é un tipo moi excesivo, moi excesivo en todo; un home que non sabe estar calado e que non ten un control das emocións; enormemente namorado de Ester... Eu intentei reflectilo aí. Non opinei. Xa había un guión moi bo. Non necesitaba máis que cinguirme ao guión. Quizais o xuízo é o que teña máis gravado polo que supuxo, por aquel ballet, por aquel equipo traballando, sen tensión, sen voces. Foi moi bonito e boto en falta aquela sensación.

P. De que xeito pensa que a xente e a sociedade das comarcas da costa foron os grandes perxudicados e os narcotraficantes os que saíron gañando nesta loita que mostra a serie Fariña?

R. Os  narcotraficantes acabaron todos, sen excepción, na cadea. Non sei se gañaron algo. Gañaron cartos, pero Oubiña papou 23 anos de cárcere, que non son poucos. E os demáis parecido. Entón, non sei quen saiu gañando.

P. Fariña foi un gran éxito seguindo o camiño doutras series de narcotraficantes como protagonistas. Que pensa das críticas que afirman que non é moi ético converter a personaxes como Sito Miñanco en heroes tipo Robin Hood?

R. Pois que eu non acepto leccións de ética a estas alturas da miña vida. Que estuden ética eles.

P. De que maneira lle axudou a súa participación na serie Fariña a coñecer máis sobre o narcotráfico en Galicia?

R. Eu creo que sabía practicamente todo porque me tocou facer, como vos dixen, Heroína e algunha outra película e cousas a este respecto. E porque nacín onde nacín, porque vivo onde vivo, e porque o vivín na casa. E non, a min nese sentido non. Cando lin o libro de Nacho, que é un libro excelente, moitas das cousas xa as coñecía. Entón, non cambiou nada a miña visión.

P. Por último, que leccións pensa que deberiamos sacar a xente da nosa idade dunha serie como Fariña e dunha personaxe real como Laureano Oubiña?

R. Pois que o tipo este, pola pouca cabeza que tivo, papou 23 anos da súa vida no cárcere. Dos 48 aos 71, e que se tivera sido máis intelixente, puidéronlle caer 12 ou 13, pero, como se puso chulo, caéronlle 23. Así que, por favor, non vos poñades chulos; sobre todo os rapaces. A chulería serve para moi poucas cousas na vida e desde logo non vos metades na droga porque é unha auténtica estupidez. Eu tampouco son quen para dar estas leccións, nin que mas dean a min. As series falan do que falan e á xente interésalle o que lle interesa. A min cando me din: "Es que los hacéis heroes," eu digo: “Seguro que viches películas de Robin Hood e non sei se reparaches que era un ladrón”. Por que á xente lle atraen os ladróns? Descoñézoo, non o sei. Nós contamos unha historia que pasou aquí, unha historia que cambiou o discurso e o espacio político de España.