52. Ikastaroa
ARATUSTE, INAUTE, INAUTERIA
HIZTEGIA
Inauterietako osteguna, ostegun gizen, eguen zuri, eguen gizen, eguen lardero.
Ostiral mehar, ostiral mehe, bariku argi, bariku mehe. Inauterietako ostirala.
Larunbat erdiko, larunbat erdipurdi, zapatu erregular, zaldunita bezpera. Inauterietako larunbata.
Igande inaute, igande inauteri, domeka karnabal, zaldun inaute, zaldunita. Inauterietako igandea.
Piñata igande. Inauterien ondorengo lehen igandea.
Astelehen inaute, astelehen inauteri, astelehen karnabal, astelenita. Inauterietako astelehena.
Astearte inaute, asterte inauteri, martitzen karnabal, asteartita. Inauterietako asteartea.
Ator. Mundakako inauterietako pertsonaia. Mundakako atorrak eta laminak.
Ferratzaile. Lantzeko inauterietako pertsonaia. Noizean behin, ferratzaileek Zaldiko harrapatzen dute etxe bateko izkina baten kontra.
Jantzi. Kontuz esaldia jostean: Baserritar jantzi ginen.
Joaldun 2. Zubietako eta Iturengo inauterietako pertsonaia, joarea astinduz ibiltzen dena.
Kaldereroak
Koko jantzi. Mozorroa, mozorrotu. Koko jantzian zebilen. Koko jantzita joango gara.
Lamina 2. Mundakako inauterietako pertsonaia. Mundakako atorrak eta laminak.
Leziagako sorgina. Laudioko inauterietako pertsonaia. Leziagako sorgina ateratzear da Laudion.
Mamoxarro. Unanuko inauterietako pertsonaia. Afariaren ostean, mamoxarro helduek dantza egiten dute plazan.
Mamutu. Mozorrotu. Maskaratu. Mozorroa jantzi. Pailazoz mozorrotu da
Markitos. Zalduondoko inauterietako pertsonaia.
Maska. Maskara, mozorroa.
Maskarada. Zuberoako ikuskizuna, inauterietan jokatzen dena. Hauek izaten dira pertsonaiak: maskarada gorria, maskarada beltza, aitzindariak edo dantzariak (Entseinaria, Txerreroa, Gathuzaina, Zamaltzaina, Kantiniersa), marexalak, kukuileroak, jaun eta anderea, laboraria eta laborarisa, hartza eta artzaina, lore saltzaileak eta sapurrak, buhame jauna, kherestuak, kauterak (Kabana Handi edo nagusia, Fripou, Poupou eta Pitxu), medezina, xorrotxak, eskaleak, apezpikua, tximinia garbitzaileak.
Miel Otxin. Lantzeko inauterietako pertsonaia.
Momotxorro. Altsasuko inauterietako pertsonaia. Horregatik janzten dituzte momotxorro eta mamoxarroek maskara, adar eta ipuruko guztiak.
Muttu. Unanuko inauterietako pertsonaia.
Sardina ehorzte, sardina erretze, sardina ehorzketa. Inauterietako azken eguneko erritua.
Sorgin dantza. Inauterietako dantza.
Torrada. Inauterietan jan ohi den gozokia.
Turuturu eguna. Inauterietako hirugarren eguna.
Txatxo. Lantzeko inauterietako pertsonaia. Miel Otxin txatxo baten sorbaldan jarri dute.
Txitxi-burruntzi eguna .
Zakuzahar. Lesakako inauterietako pertsonaia. Badoaz zakuzaharrak kalejiran.
Zaldiko. Lantzeko inauterietako pertsonaia. Badatoz Zaldiko, Ziripot eta beste.
Zanpantzar. Inauterietako lastozko irudia. Ez erabili 'joaldun' adierazteko.
Ziripot. Lantzeko inauterietako pertsonaia. Ziripot, txatxoak, Zaldiko eta Miel Otxin ikusi ditugu.
Iturria: Berria estilo liburua
Alkoholaren eta drogen kontsumoaren neurrigabekeriaren aurka, Tolosako udalatik gogorarazten dute Tolosako iñauterietan komeni dela orduro uda edatea, eta zerbait jatea!
Gustu guztietarako desfileak hiriburuetan
Euskal Herriko zenbait hiriburutan ospatuko dituzte inauteriak asteburu honetan. Gasteizen, esaterako, konpartsen desfilea egingo dute larunbatean, 18:00etan, eta igandean, 12:00etan. Asteartean, sardina erretzearekin agurtuko dituzte inauteriak.
Bilbo «hiriburu zinematografiko» bihurtzea nahi du jai batzorde mistoak: herritarrek «figurante» izateari utzi eta «protagonista» bihurtzea. Ospakizunak gaur hasiko dituzten arren, egun handia etzi izango da. Berrikuntza gisa, Bilboko bost dantza taldek Euskal Herriko aratusteetako dantzak eskainiko dituzte, bakoitzak inauteri tradizional bat aukeratuta.
Donostian ere larunbatean eta igandean izango dira desfileak, 17:00etan, erdiguneko kaleetan. Guztira, 26 konpartsatako 2.000 lagunek desfilatuko dute, eta konpartsa horietatik hemeretzi aterako dira karrozarekin. Horren aurretik, ordea, euskal inauteriak egingo dituzte, gaur bertan, Parte Zaharrean barrena; gainera, Eskola, Gizaldi eta Trebeska dantza taldeek emanaldi bana egingo dute Konstituzio plazan, 20:00etan.
Iruñeko Alde Zaharreko inauteriek kutsu aldarrikatzailea hartuko dute, Alde Zaharra, oporretarako hiria lelopean egingo baitituzte. Auzoan turismoaz duten kezka azaleratu nahi dute. Biharko desfilea, esaterako, Nabarrerian hasi, eta «Alegria de Iruñea D'Or oporretarako konplexuan» amaituko dute; etzi ere kalejira egingo dute, Carmen kaletik hasita, eta geldialdiak egingo dituzte Maravillas gaztetxean, Unzu aterpetxean eta Santa Ana plazan. Igande goizean, Iruinkoko libertimendua egingo dute.
KOBANen lehen abestietako baten bertsio akustikoa Adrian Sernarekin - Zerrat (bideo grabaketa eta edizioan) eta Beñat Antxustegirekin (soinua). "Señorita bat akelarre batean", bertsio akustikoan.