MAVİCİLER (MAVİ AKIMI)
Hem Birinci Yeni hem de İkinci Yeniye tepki olarak çıkmıştırlar.
Birinci Yeni’ye karşı çıkmışlardır çünkü şiir denen şey bu kadar basit, bu kadar sıradan olmamalıdır. Şiir sanatlı olmalıdır.
İkinci Yeni’ye de güzel sanatlı yazıyorsunuz ama şiirde saçma sapan kelimeler olmamalıdır (Üvercinka). Ayrıca Türkçe sözcük ve cümle yapısını bozdukları için eleştirmişlerdir. İkinci Yeni’leri yozlukla suçlamışlardır.
ORHAN DURU
FERİD EDGÜ
ATTİLA İLHAN
DEMİR ÖZLÜ
DEMİRTAŞ CEYHUN
AHMET OKTAY
ÖZELLİKLERİ
1 Kasım 1952 Ankara’da “Mavi” adlı derginin etrafında toplanan sanatçıların oluşturduğu topluluktur.
Garip akımına ve Orhan Veli’nin şiir anlayışına karşı çıkmışlardır. Şairane bir sanat anlayışını benimsemişlerdir. Attila İlhan’ın “Sosyal Realizmin Münasebetleri yahut Başlangıç” adlı makalesiyle bu karşı çıkışı dile getirmişleridir.
Maviciler başlangıçta Anadolu’yu bütün yönleriyle edebiyata yansıtacakları iddiasıyla ortaya çıkmışlardır. “Ulusal Sanat”tan yana olmuşlardır. Halk şiirine yakın durmuşlardır. Maviciler, Attila İlhan’ın bu dergide yayımladığı yazılardan sonra bu anlayıştan sapmışlardır.
ORHAN DURU
Anahtar kelimelerimiz “bilim kurgu, fantastik gerçekçilik, ağır işçiler” dir.
Orhan Duru’nun ilk öykü kitabı “Bırakılmış Biri” dir.
“Ağır İşçiler” adlı öyküsüyle 1970 TRT sanat ödülleri yarışmasında başarı ödülü almıştır.
Türk edebiyatında Bilim Kurgu sözcüğünü ilk defa kullanan ve ilk defa bilim kurgu hikâyelerini yazan kişidir.
Öykü: Bırakılmış Biri, Denge Uzmanı, Ağır İşçiler, Yoksullar Geliyor, Şişe, Bir Büyülü Ortamda, Kısas-ı Enbiya, Kıyı Kıyı Kent Kent, Hormonlu Kafalar, İstanbulin, Küp
FERİT EDGÜ
Şiir, öykü ve roman türlerinde eserler verdi.
Romanlarında “niçin” sorusundan çok “nasıl” sorusu üzerinde durdu.
Çevresiyle uyum sağlayamayan bireyin sorunları üzerinde durdu.
“O” adlı romanı, Onat Kutlar’ın senaryosuyla Erden Kral tarafından “Hakkâri’de Bir Mevsim” adıyla filme çekildi. Film ödüller almıştır.
Edebiyatımızda küçürek öykü türünün en başarılı örneklerini vermiştir.
Küçürek Hikâye: Hikâyenin bir alt dalı olarak görülen ve çok kısa bir şekilde yazılmakla beraber yoğun bir anlatım içeren yazılara “küçürek hikâye” veya “minimal hikâye” denmektedir.
Eserleri:
Roman: Kimse, O(Hakkâri’de Bir Mevsim), Eylül’ün Gölgesinde Bir Yazdı,
Öykü: Kaçkınlar, Bozgun, Av, Bir Gemide, Çığlık, Binbir Hece, Doğu Öyküleri, İşte Deniz, Maria, Do Sesi, Avara Kasnak, Nijinski Öyküleri
ATTİLA İLHAN
Adını 1946 CHP şiir yarışmasında ikinci olan “Cebbaroğlu Mehemmed” şiiriyle duyurmuştur.
Edebiyata şiirle başlamış roman, senaryo, deneme, gezi yazısı gibi birçok edebi türle devam etmiştir.
Şiirlerinde divan şiirinin biçim özelliklerinden, imgelerinden yararlanmıştır. Canlı konuşma diline, argoya, halk deyimlerine geniş ölçüde yer vermiştir.
Batı, divan ve halk şiiri geleneklerini sentezlediği özgün bir şiir dünyası kurmuştur. Türk şiirinin önce Garip sonra da Yeni ile şiirin yozlaşmaya götürüldüğünü söylemiştir.
“Serüven Tutkunu” bir şair olan Attila İlhan en çok aşk, intihar, ölüm, kavga, kahramanlık temalarını işlemiştir.
Eserleri:
Şiir: Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Yasak Sevişmek, Elde Var Hüzün, Ayrılık Sevdaya Dâhil
Roman: Kurtlar Sofrası, Sırtlan Payı, Sokaktaki Adam, Yaraya Tuz Basmak, Zenciler Birbirine Benzemez, Bıçağın Ucun, Dersaadet’te Sabah Ezanları
DEMİR ÖZLÜ
Bunalımlara ve çözümsüzlüklere sürüklenen tedirgin insanların yasalar ve töreler önündeki yalnızlıklarını, yabancılaşmalarını, umutsuzluklarını, ezikliklerini, iç dünyalarındaki çatışmaları işledi. Gerçeklik anlayışının bir fotoğraf gerçekliği olmadığını vurguladı.
Daha sonra toplumcu gerçekçi bir çizgiye yöneldi.
Eserleri:
Öykü: Bunaltı, Soluma, Boğuntulu Sokaklar, Öteki Günler Gibi Bir Gün, Aşk ve Poster, Stockholm Öyküleri, İstanbul Büyüsü, Geçen Yaz Kentte Kızlar
Roman: Bir Uzun Sonbahar, Bir Küçük Burjuvanın Gençlik Yılları, Bir Yaz Mevsimi Romansı
DEMİRTAŞ CEYHUN
1977’de Politika adlı dergisinin genel yayın yönetmenliğini yaptıktan sonra 15 günde bir çıkarılan “Edebiyat Cephesi” adlı dergiyi çıkardı.
İlk ürünlerinde modernist bir çizgi sergileyen yazar, insanın iç dünyasına ve toplum içindeki bunalımı ele aldı.
Sait Faik hikaye ödülü 1972 (Çamasan), Türk Dil Kurumu Öykü Ödülü 1975 (Apartman) ve (Sansaryan Hanı) adlı eserleri önemlidir.
İlk romanı “Asya” ile TRT Başarı Ödülü aldı.
Romanlarında Anadolu insanının acılarını, çaresizliğini, ezilmişliğini ve duyarlı yanlarını ortaya koyarak feodal yapı ile teknolojik gelişmenin çelişkilerini gözler önüne sermiştir.
AHMET OKTAY
Başlangıçta yazdığı şiirlerle Ahmet Arif şiirinden etkilendiği izlenimi verirken, 1960’tan sonra toplumcu gerçekçi bir yaklaşımla İkinci Yeni’ye yöneldi.
Şiirlerinde destansı bir söyleyiş kullandı.
Yol Üstündeki Semender adlı kitabıyla Behçet Necatigil şiir ödülünü almıştır.
Eserleri: Şiir: Yol Üstündeki Semender, Gölgeleri Kullanmak, Her Yüz Bir Öykü Yazar, Dr. Kaligari’nin Dönüşü