ANLATIMIN ÖZELLİKLERİ
1.Açıklık: “Açık konuş”
Anlamda belirsizlik olmaması anlamına gelir. Bir metinde anlatılan ifadenin tek bir anlamının olması olayıdır. Ayrıca noktalama işaretlerinin de uygun bir şekilde kullanılması açıklık ilkesi için son derece önemlidir.
Açık olmayan ifade: Ali maç izlemeyi Mustafa’dan çok sever.
Açık olan ifade: Ali maç izlemeyi, Mustafa’nın maç izlemeyi sevmesinden daha çok sever.
Açık olmayan ifade: Sınavda başarılı olduğuna inanamadım.
Açık olan ifade: Senin sınavda başarılı olduğuna inanamadım.
2.Akıcılık: “Akıcı Türkçe”
Okumayı zorlaştıracak ya da duraksatacak hiçbir unsura yer vermemektir. Özellikle akıcılığın sağlanması için söylenmesi kolay sözcüklerin kullanılması zor sözcüklerin de cümleden atılması gerekir. Tekerlemeler akıcılığı bozar. Telaffuzu zor kelimeler akıcılığı bozar.
Akıcı olmayan ifade: Kapıyı kıcır gattırıcılardan mısın, ocağı kıvılcımlattırıcılardan mısın? Ne kapıyı kıcırdattırıcılardanım ne ocağı kıvılcımlattırıcılardanım.
Akıcı olana ifade: Sen iyi misin, kötü müsün? Ne iyiyim ne kötü.
3.Yalınlık (sadelik): “Yalın Türkçe”
Süslü ve sanatlı bir dille beraber cümlede imgelerden ve uzun cümlelerden kaçınılması olayıdır. Yazı süsüz, ağdasız ve söz sanatlarında arınmış olmalı.
Yalın olmayan ifade: Minik yavrucak elma gibi kıpkırmızı yanaklarıyla gülücükler saçıyordu.
Yalın olan ifade: Çocuk gülüyordu.
4.Duruluk: “Duru su”
Gereksiz, fazlalık kelimelerden arındırılmış bir anlatımdır. Bir cümlede bir sözcük çıkarıldığında anlam bozulmuyorsa o sözcüğün kullanılmaması gerekir. Yoksa duruluk ilkesine uymaz.
Duru olmayan ifade: Arkadaşınız henüz daha eve gitmemiş.
Duru olan ifade: Arkadaşınız henüz eve gitmemiş.
Duru olmayan ifade: Gece uyurken gördüğü rüyadan çok etkilenmişti.
Duru olan ifade: Gece gördüğü rüyadan çok etkilenmişti.
5.Yoğunluk/ Özlülük: “Yoğunluğu fazla olan”
Az sözle çok şey anlatmaktır. Derin konuşmaktır. Atasözleri yoğun anlatıma sahiptir.
Yoğun olmayan ifade: İnsanlar ihtiyaçlarından fazla alışveriş yapıyorlar bu da daha sonra değişik sorunların çıkmasına sebep oluyor. Aile bütçesini aşan bu harcamalar eşlerin kavgasıyla hatta boşanmaya kadar gidiyor. Dönem tasarruf dönemi sonradan üzüleceğimiz davranışlar içinde olmamalıyız.
Yoğun anlatım: Ayağını yorganına göre uzat.
6.Özgünlük: “Orijinal olma”
Herkesten farklı, kendine özgü olmaktır. Taklitçi olmayan anlatımdır.
7.Evrensellik:
Tüm insanlara seslenebilmek, tüm dünyaca kabul görmektir.
8.Doğallık:
Okuruyla sohbet ediyormuş gibi samimi anlatımdır.