Bị Tiểu Đường Nên Ăn Gì Và Kiêng Gì?

Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết, giảm nhẹ triệu chứng bệnh tiểu đường và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Vậy bị tiểu đường nên ăn gì và kiêng gì sẽ tốt cho sức khỏe?

Người bệnh tiểu đường cần có một chế độ ăn uống khoa học phù hợp với tình trạng bệnh lý, đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết mà không làm đường huyết tăng cao. Vì vậy bệnh tiểu đường nên ăn gì tốt nhất và cần kiêng những thực phẩm nào là vấn đề đang được quan tâm hiện nay. Trong bài viết dưới đây hãy cùng Bác sĩ Phan Thanh Dần - cố vấn sức khỏe tại Chiaki giải đáp thắc mắc này nhé.

Tổng quan về bệnh tiểu đường

Trước tiên cần biết bệnh tiểu đường (hay đái tháo đường) có liên quan trực tiếp đến insulin, một loại hormone do tuyến tụy tiết ra có chức năng làm giảm đường huyết bằng việc đưa đường từ máu vào tế bào, tạo ra năng lượng cho tế bào hoạt động. Tiểu đường là bệnh lý rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, xảy ra khi cơ thể đề kháng với insulin hoặc không sản xuất đủ insulin khiến lượng đường trong máu tăng cao.

Bệnh tiểu đường được phân thành 3 loại:

Tiểu đường tuýp 1: chỉ tình trạng thiếu hụt insulin

Tiểu đường tuýp 2: chỉ tình trạng đề kháng insulin

Tiểu đường thai kỳ: chỉ tình trạng rối loạn chỉ số đường huyết trong thời kỳ mang thai mà không có tiền sử tiểu đường tuýp 1 hay tuýp 2 trước đó.

Tiểu đường được xem là bệnh lý nguy hiểm, theo thời gian có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng ở nhiều cơ quan, đặc biệt là tim, mắt, mạch máu, thận và hệ thần kinh.

Người cao tuổi là đối tượng mắc đái tháo đường phổ biến nhất, chủ yếu là do chức năng của tuyến tụy đã suy giảm dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Do vậy, việc kiểm soát đường huyết đối với người bị tiểu đường nói chung và nhóm người bệnh cao tuổi là điều quan trọng, cần xây dựng chế độ ăn cho người tiểu đường một cách khoa học và hợp lý.

Người tiểu đường cần những chất gì?

Thực phẩm cung cấp tinh bột

Thực phẩm cung cấp chất đạm

Thực phẩm cung cấp chất béo

Thực phẩm cung cấp chất xơ

Thực phẩm cung cấp vitamin và khoáng chất

Nhu cầu dinh dưỡng của người tiểu đường

Theo Viện dinh dưỡng quốc gia, các thành phần sinh năng lượng trong bữa ăn hàng ngày của người tiểu đường nếu đạt tỷ lệ sau sẽ rất tốt trong việc điều trị bệnh, ổn định đường huyết:

Đường bột: tỷ lệ năng lượng do đường bột (carbohydrate cung cấp) đạt 50 - 60% tổng năng lượng của khẩu phần ăn. Nên lựa chọn các loại thực phẩm có lượng đường thấp, giàu chất xơ và ít calo như gạo lứt, ngũ cốc nguyên cám, khoai lang, các loại hạt, ngũ cốc,...

Chất đạm: lượng protein đạt 1 - 1.2g/kg/ngày, tương đương khoảng 15 - 20% năng lượng khẩu phần.

Chất béo: tỷ lệ chất béo nên là 25% tổng năng lượng của khẩu phần, không nên vượt quá 30%, đồng thời nên sử dụng chất béo lành mạnh, tránh các axit béo bão hòa sẽ giúp ổn định đường huyết, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

Bệnh tiểu đường nên ăn gì tốt nhất?

Bông cải xanh

Trứng

Quế

Hạt chia

Các loại quả hạch

Sữa chua ít đường/không đường

Dầu olive nguyên chất

Các loại rau lá xanh

Nghệ

Tỏi

Hạt lanh

Các loại cá béo

Giấm táo

Dâu tây

Các loại bí

Bệnh tiểu đường nên kiêng gì?

Song song với câu hỏi tiểu đường nên ăn gì thì những thực phẩm nên kiêng cũng là điều mọi người cần biết để tránh tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.

Gạo trắng: chứa lượng lớn tinh bột khiến lượng đường trong máu tăng nhanh đột biến.

Mứt, trái cây sấy khô: lượng nước và khoáng chất tự nhiên bị mất đi nhưng lại tích tụ đường khiến đường huyết tăng cao.

Đồ ăn nhanh: chứa nhiều chất bảo quản, chất béo bão hòa làm tăng lượng cholesterol xấu đồng thời làm giảm chức năng của tuyến tụy, không sản xuất đủ insulin kiểm soát đường huyết.

Đồ ăn nhiều chất béo, dầu mỡ: bơ thực vật, đồ rán/chiên xào, phô mai, sữa nguyên kem, mỡ động vật, dầu dừa, bơ cacao,...khiến đường huyết tăng nhanh và còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Đồ ngọt, nước ngọt, bia rượu: trong danh sách thức ăn cho người tiểu đường cần tuyệt đối tránh đồ ngọt, bánh kẹo, nước ngọt, nước tăng lực, bia rượu...không chỉ làm tăng đường huyết mà còn gây kháng insulin.

Trái cây nhiều đường: mít, xoài, na, nhãn, vải, sầu riêng,...chứa lượng đường lớn làm tăng mức đường huyết.

5 sai lầm thường gặp trong chế độ ăn cho người tiểu đường

Hiểu sai về đường: đường không chỉ có ở các thực phẩm có đồ ngọt mà còn tồn tại ở nhiều dạng, có trong nhiều loại thực phẩm khác như cơm, bánh mì, ngũ cốc, khoai tây, củ cải, snack, bún, phở, miến,..Vì vậy với thực đơn cho người bệnh tiểu đường luôn cần kiểm soát các loại thực phẩm nạp vào cơ thể.

Loại bỏ hoàn toàn tinh bột: tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng cho tế bào trong cơ thể hoạt động. Vì vậy trong bữa ăn cho người tiểu đường chỉ nên cắt giảm tinh bột, không nên kiêng tuyệt đối tinh bột trong chế độ ăn. Kiêng tuyệt đối chất béo: chất béo có vai trò dự trữ và cung cấp năng lượng, đồng thời giúp cơ thể hấp thụ một số loại vitamin tan trong dầu. Do đó, bệnh nhân đái tháo đường không nên kiêng chất béo mà nên chuyển từ chất béo bão hòa sang chất béo không bão hòa, là chất béo lành mạnh chiết xuất từ thực vật.

Ăn nhiều thịt đỏ: mặc dù thịt đỏ là nguồn cung cấp chất đạm, tạo năng lượng cho cơ thể nhưng không phải cứ ăn nhiều là tốt, ngược lại còn gây tăng cholesterol và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Nguyên tắc ăn uống khoa học với người bệnh tiểu đường

Người tiểu đường ăn gì và không nên ăn gì cần tuân theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra người bệnh cần nắm rõ các nguyên tắc ăn uống để tránh tăng đường huyết, giảm nhẹ triệu chứng bệnh và ngăn ngừa biến chứng đái tháo đường:

Ăn đủ bữa, ăn đúng giờ, phải ăn sáng bởi bữa sáng là bữa quan trọng nhất, góp phần duy trì đường huyết ổn định trong suốt cả ngày, không nên để tình trạng quá no hoặc quá đói.

Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, chia nhỏ khẩu phần ăn sẽ tránh tình trạng đường huyết tăng đột ngột

Không nên thay đổi cơ cấu và khối lượng bữa ăn quá nhanh hay quá nhiều.

Không nằm/ngồi một chỗ sau khi ăn, nên vận động nhẹ nhàng giúp quá trình tiêu hóa tốt hơn, tránh đau dạ dày đồng thời cũng hỗ trợ cải thiện bệnh tiểu đường

Xem thêm: https://chiaki.vn/tin-tuc/tieu-duong-nen-an-gi

#tieuduongnenangi #daothingoctram #chiaki