PHẢI CÓ NHỮNG QUYẾT ĐỊNH
Có những người có một chương trình làm việc nhất định. Thí dụ một học sinh định chiều nay sẽ ôn bài toán từ 7 giờ đến 8 giờ, sau đó sẽ học một giờ sinh ngữ từ 8 giờ đến 9 giờ, và sẽ học Việt văn từ 9 giờ đến 10 giờ. Đó là con người biết quyết định.
Ngược lại một học sinh khác, chẳng định đoạt gì. Chiều nào cũng vậy, cứ để lúc ngồi vào bàn học sẽ hay, tiện thì học toán, học lý hóa, không tiện thì học ngoại ngữ. Đó là con người thiếu quyết định.
Gặp một ngày nghỉ, một người định sẽ ra phố đóng một đôi giày, sau đó sẽ vào hiệu sách tìm mua một cuốn sách, và nếu còn giờ sẽ đi thăm một người bạn. Có những dự tính thế, và bảo mình sẽ thi hành đúng thế, đó là con người có quyết định.
Đọc một cuốn sách giáo dục, hoặc nghe một bài diễn văn, bạn thấy cần phải tập tính lạc quan. Bạn quyết định sẽ tập đức tính đó, bạn quyết định đưa ra áp dụng các phương pháp bạn đã có dịp tìm hiểu. Bạn đã có một quyết định.
Sở dĩ con người hơn con vật, là vì con người biết quyết định để rồi thực hiện, còn con vật thực hiện những cái nó không cần, và không biết quyết định.
Quyết định rất lợi cho việc thi hành. Nếu các bạn hồi tưởng lại một số sự kiện tâm lý, bạn sẽ gặp một đôi trường hợp tương tự trường hợp sau: một hôm bạn định viết xong một bức thư, bạn sẽ vào phòng ngủ đem chiếc áo ra phơi. Thế rồi viết xong, như chiếc máy, tự nhiên bạn đi vào phòng ngủ, và tới phòng ngủ, bạn không nhớ phải làm gì. Nghĩ mãi bạn mới nhớ rằng: vào phòng ngủ để lấy chiếc áo ra phơi.
Tại sao vậy? Là vì quyết định trước đây tự động điều khiển hành vi bạn, ngoài sự kiểm soát của lý trí.
Có những người, không cần dùng đồng hồ báo thức, mà chỉ cần quyết định sáng mai sẽ thức vào đúng giờ nào, là tự nhiên đúng giờ đó học thức dậy.
Những quyết định rõ rệt và mạnh mẽ, giúp ta thực hiện dễ dàng điều ta muốn làm.
Trong công việc tự giáo dục, một số người biên sổ tay, và ghi chú những quyết định của họ vào cuốn sổ tay đó: làm thế tức là biết áp dụng một định luật tâm lý quan trọng vào cuộc sống. Đừng e ngại không thi hành được, mà không quyết định. Vì dù sao mỗi lần ta thành thực quyết định, là mỗi lần ta tăng sức mạnh cho ý chí của chúng ta. Thế nào là người chí khí? Đó là những người có quyết định hợp lý, và thực hiện cho bằng được những quyết định đó.
Có nhiều tập quán xấu bạn quyết định xa lánh, và rồi bạn bỏ được một thời gian, nhưng dần dần đâu lại vào đó, tính nào còn tật ấy, bạn đừng nản lòng.
Không riêng gì bạn, mà mọi người đã thành công, cũng đã qua những bước thất bại đó, cứ quyết định, cho dù có thất bại trăm ngàn lần, chúng ta cũng quyết định lại trăm ngàn lần. Đi tới thành công tức là chèo thuyền ngược dòng, chúng ta ngơi tay chèo, thuyền chúng ta sẽ buông trôi vào thất bại.
Đạp xe trên đường đời, bạn ngơi đạp, chiếc xe sẽ ngừng lại. Ngày nào bạn không lên giây cho chiếc đồng hồ, nó sẽ không chạy nữa. Vậy chúng ta cứ quyết định, mặc dầu quyết định đó không giúp ta đạt tới hiệu quả lâu bền (mà thường là không lâu bền) chúng ta lại quyết định lại. Người có chí khác người nhu nhược ở chỗ, người nhu nhược thấy quyết định mà chưa thi hành được, đã vội nản, không quyết định nữa, còn người chí khí thấy quyết định mà chưa thi hành được lại quyết định lại, và còn quyết định cho tới khi thi hành được mới thôi.