BÀI 8: TIẾN TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ
(Lc2,52)
I. DIỄN TIẾN TÂM LÝ CỦA TRẺ
GIAI ĐOẠN 1: từ 1 - 6 tuổi:
- Trẻ vừa nhận biết chính mình và vật chung quanh nó: chúng có nhiều cảm giác ngây thơ, tin mọi sự, dễ bắt chước. Từ 5 - 6 tuổi tính khí chúng gần như đã được cấu tạo.
- Hãy cho chúng biết Chúa, Đức Mẹ, tập làm dấu Thánh giá, quỳ đọc kinh..
- Đừng chọc ghẹo, đừng thuật cho chúng nghe những điều không thật. Hãy nêu gương tốt cho chúng.
GIAI ĐOẠN 2: 7 - 10 tuổi: Khởi sự có trí khôn
- Biết cãi cọ, không ở yên, phá phách. Biết vâng lời nếu khéo điều khiển chúng.
- Cứ để chúng chơi tự do, đừng trêu trò bày biện của chúng. Hãy huấn luyện lương tâm ngay thẳng, dạy vâng lời, theo dõi việc học giáo lý của chúng.
GIAI ĐOẠN 3: 11 - 12 tuổi: Sắp sang tuổi thiếu niên.
- Chúng khôn lanh, vâng lời, dễ tín nhiệm.
- Hãy lợi dụng mà gây tín nhiệm nơi chúng.
GIAI ĐOẠN 4: 13 - 17 tuổi: Tuổi dậy thì , khủng hoảng.
- Thiếu niên thiếu nữ có những biến đổi trong thân xác, bị nhiều lo lắng áy náy.
- Tính khí muốn tự lập, không muốn vâng phục ai. Muốn thoát ly, đa tình và mơ mộng nhiều. Chúng đau khổ nhiều, cần có người thấu hiểu và thông cảm.
- Hãy nhẫn nại, đừng quở trách cũng đừng quá dài lời khuyên bảo lý thuyết. Cha mẹ nên dạy cho chúng về phái tính. Phải để ý canh chừng để chúng đừng rơi vào tật thủ dâm.
- Nên cho chúng tham gia các sinh hoạt đạo đức và bác ái, việc tông đồ, gây bầu khí vui tươi đạo đức...
II. SỰ PHÁT TRIỂN VỀ CƠ NĂNG TRÍ TUỆ
- Trong tháng đầu, trẻ chỉ biết bú và ngủ, nhưng dần dần bé sẽ chú ý đến sự vật chung quanh. Bình thường, khi mới sinh ra, trẻ tỏ phản ứng qua con mắt (chớp mắt khi có ánh sáng), nhưng không trông rõ ràng. Sau dần dần biết nhìn biết ngó theo một chiếu hướng, biết quay đầu theo nơi có màu sắc hay tiếng động. Trẻ biết nghe rất sớm, biết phân biệt tiếng của người mẹ.
- 2 tháng đầu: Đầu còn yếu, biết mỉm cười.
- 4 tháng: Đầu vững ngóc lên được, biết lật, cười ra tiếng.
- 6 tháng: Ngồi chưa vững, biết phân biệt người lạ, cầm nguyên tay.
- 8 tháng: Ngồi vững, cầm bằng ngón cái và 4 ngón kia, chuyển đồ vật bằng tay.
- 10 tháng: Bò, tập đứng, cầm bằng ngón cái và 1 ngón khác, biết kêu ba ba, nói được 3 tiếng liền.
- 12 tháng: Tập đi, cầm bằng ngón cái và ngón trỏ.
- 14 tháng: Đi một mình chưa vững, biết tự cởi giầy, cởi quần áo vụng về, nói được 5 tiếng liền.
- 18 tháng: Đi vững một mình, lật sách, không còn tiểu bậy ban ngày, nói được 6 - 10 tiếng liền.
- 24 tháng: Tập chạy, không còn tiểu bậy ban đêm, còn bướng.
- 36 tháng: Chạy, biết bước từng bước lên thang, biết hát vài câu, biết vâng lời.
TÓM LẠI, cần biết tâm lý trẻ để thích ứng trong việc dạy dỗ. Dù ở tuổi nào, ngay tháng đầu tiên và cả khi trẻ chưa sinh ra, từng thái độ của cha mẹ đều có ảnh hưởng trên đứa con.
Lưu ý: Trong những năm đầu, cha mẹ còn phải theo dõi để lo chích ngừa cho con, theo đúng kỳ hạn của từng loại bệnh ngừa.
PHÚT LẮNG NGHE
Con người lớn lên, không những phát triển thể xác mà còn phát triển về trí tuệ, tình cảm, tâm lý.
TRÍ KHÔN suy nghĩ:
Tại sao? Vì con người là hình ảnh Thiên Chúa, được Chúa cho làm chủ vũ trụ.
Tốt đẹp thế nào? Con người có linh hồn bất tử, giống hình ảnh Chúa, nên cao trọng hơn muôn loài.
Tôi và con cái tôi được Chúa mời gọi sống đời sống cao quý. Chính Chúa trao phó con cái cho tôi dạy dỗ. Tôi phải chịu trách nhiệm về tương lai của chúng, cho chúng phát triển vươn lên cao đẹp.
TÂM TÌNH: Cảm tạ, biết ơn sung sướng... Xin Chúa cho tôi sống xứng đáng, để có thể dẫn dắt con cái.
Ý CHÍ quyết định:
Tôi cần phải sửa đổi tật xấu, rèn luyện tư cách, để con cái lớn lên được phát triển lành mạnh về thể xác, tình cảm và lý trí.
Vợ chông cầu nguyện cho nhau và cho con cái.
CÂU HỎI ÔN BÀI.
Diễn biến tâm lý của trẻ thế nào?
Sự phát triển về cơ năng trí tuệ của trẻ thế nào?
Anh chị xác tín thêm điều gì sau khi suy nghĩ cầu nguyện lần này?