terza rima
Italiaanse vorm, uitgevonden door Dante. Het verscheen in de 19e eeuw in Engeland, waar het om onbekende reden ook diaspora-sonnet werd genoemd. Het bestaat uit vier terzinen, afgesloten met een tweeregelig couplet, waarbij de rijmklanken geschakeld in het volgende tercet terugkeren. Het afsluitend couplet kan terugkeren naar de rijmklanken van regel 1/3, maar dat is niet verplicht. Pentameter is de norm, maar zeker in light verse zijn andere metra ook toegestaan. Een aardige variant (mijn voorbeeld) is, waar regel 1 en 3 worden herhaald in het afsluitende couplet.
regels: 3+3+3+3+2
schema: aba bcb cdc ded ff of
aba bcb cdc dad aa
A1bA2 bcb cdc dad A1A2
metrum: 5 jamben, of iets anders
Bankiers
In de wereld van het grote geld,
Waar de sluwe bankbaronnen wonen,
Wordt de bonus dagelijks geteld.
Hier betaalt men hele hoge lonen,
Want het werk is lastig en ook zwaar;
Vaak moet zo’n bankier zich nog verschonen,
Want zijn pad is nimmer klip een klaar.
Schande! Maar het is wel blijven rotten:
In de crisis was hij zwendelaar,
Nu kan hij de zaak opnieuw bedotten;
Beursschandalen worden weer gemeld
En hij smeedt zijn eigen bankcomplotten .
In de wereld van het grote geld,
Wordt de bonus dagelijks geteld.
Al zijn er die het tegen willen spreken
Een echt sonnet is veertien regels gaans
En rijm noch metrum mag hierin ontbreken
Een zeer geliefde vorm heet "Italiaans"
Maar andere zijn minstens even prima
Met vaak iets meer bevalligs, meer spontaans
Dit is een schakelreim, de terza rima
Dus vier maal drie plus tweeklank als patroon
Het aantal klanken: 5 (five, cinq, fünf, lima)
Die vorm is hier helaas nog ongewoon
En zeker niet gemakkelijk voor leken
Nu des te hoger is het psychisch loon
Men peinst en piekert, schrapt, ontdekt... en zie
Uit huisvlijt welt een gave melodie
Drs.P
(25-11-2010) 26-5-2014