Con Trâu Quê Nhà
Năm Kỷ Sửu bước vào giai đoạn khoa học kỹ thuật tân tiến,máy cày thay Trâu và Người lao động để tạo ra nhiều sản phẩm cùng một lúc và thu về lợi nhuận cao bằng mười,bằng trăm thay vì sản xuất bằng tay và mượn sức của con Trâu để cấy cầy .
Tuy nhiên máy móc cũng chưa đạt hết đến độ tinh vi để thay thế tất cả,mà con người phải điều động máy móc và nhiều nơi trên thế giới vẫn phải tùy thuộc vào công cụ, nhân lực của mình để tạo nên sản phẩm hữu ích mang lại lợi nhuận cho quốc gia .
Đặc biệt tại Việt Nam,hình ảnh con Trâu nằm dưới cánh đồng và chủ nhân là người Chăn Trâu đã tạo ra một mối quan hệ mật thiết.Có những câu vè,bài hò như sau :
Trâu ơi! ta bảo trâu này,
trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cầy vốn việc nông gia,
Ta đây trâu đấy ai mà quản công..
Con Trâu được xếp vào vị trí thứ hai trong 12 con giáp : Tý, Sửu, Dần, Mẹo, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi,Thân, Dậu, Tuất, Hợị Câu chuyện truyền khẩu từ ngàn xưa và lưu lại cho đến ngày hôm nay .
Có được thứ tự này là vì năm ấy hạn hán,thú rừng chết nhiều lắm.Đã thế loài có sức mạnh như Sư Tử, Hổ,Báo, Beo,....Con to xác nhất bấy giờ là con Voi, chỉ cần cái vòi của nó tung lên, rồi quăng địch thủ xuống đất thật mạnh, hay vứt đối thủ xuống biển là mất mạng.Tất cả đều bái phục sức mạnh phi thường của Voi.Đầu tiên là cuộc đọ sức giữa các loài nhỏ bé với nhau Con Mèo chạy cuống cuồng vì chó săn đuổị Chó lại sợ Beo, Báo... Hai con này đấu kịch liệt với Sư Tử, Cọp, cuối cùng đầu hàng.Còn lại con voi to lớn, nó dùng vòi của mình quất địch thủ. Chuột nhận ra yếu điểm của voi là cái tai của nó.Thế là hết con này đến con kia chui vào lỗ tai của voi quậy phá trong đó.Voi đau quá xin tha mạng và nói với Chuột rằng:
- Chức vô địch sơn lâm, họ hàng nhà voi xin đầu hàng.Và bái tổ tiên chuột đứng đầu bảng ạ!
Nhưng sự việc không đơn giản vì tiếng gầm của Cọp vang động cả rừng núi, chim chóc bay tán loạn vì Cọp quá giận dữ, một loài chuột cỏn con đâu có thành tích gì mà làm chủ sơn lâm..
Ông Trời nghe tiếng gầm của Cọp biết việc chẳng lành, có lời khuyên răn nó, kêu gọi khí tiết thi đấu là công bằng, phải tôn trọng triệt để.Chuột tuy nhỏ bé, nhưng khôn ngoan lanh lợi, đa mưu túc trí, quyền biến giỏi. Có câu :" tích cốc phòng cơ, tích y phòng hàn," tức là dự trữ lương thực khi đói khát, vải vóc luôn luôn để dành phòng lạnh lẽo. Hơn nữa, tiếng "rúc" của chuột mang lại tài lộc cho con người là trúng số, hoạnh phát, tài lộc dư dả.
Lúc bấy giờ loài vật có tiếng nói chúng nó tranh luận cãi nhau dữ lắm.Ông Trời bực cả mình và bảo :
-Chuyến này về phải cắt bỏ ngôn ngữ của chúng không thì loạn.Những cái có trong tay thì không biết quí. An bình không muốn,đại loạn, xào xáo phân tranh cao thấp, thật chẳng được tích sự gì.
Cọp đuối lý hỏi tiếp:
-Thế họ hàng nhà tôi đứng hàng thứ hai?
Trời trả lời: -Anh tuy to xác nhưng sức làm việc không bằng dòng họ nhà Trâu,ngày ngày ra cánh đồng cùng người cầy ruộng. Tôi xếp đặt anh đứng hàng thứ ba sau con Trâu.
Chuyện trên xảy ra lâu lắm hồi khai thiên lập địa và thuyết trên được truyền khẩu từ miệng người này qua người kia cho đến nay là năm 2009 bước vào thế kỷ 21. Nhưng lòng tin về Tử Vi Đẩu Số Đông Phương vẫn còn tồn tại.]
\Số 9 mang chữ Kỷ và là năm Sửu nên gọi là Kỷ Sửu.Sinh năm 1949, từ 29-1-49 đến 26-1-50.Tích Lịch Hoả là lửa rất gấp, nhanh như sấm sét vậy.Người mang tuổi này thường gánh vác việc gia đình.Nam giới chú trọng trong việc mưu sinh, cần cù chịu khó. Phụ nữ thường đầu tắt mặt tối, làm việc liền tay,nhanh nhẹn,cáng đáng từ trong ra ngoài.Nói chung tuổi Trâu vất vả.Muốn trở lại tuổi này thì phải chờ sáu mươi năm nữa.Năm nay là năm tuổi, mọi việc cẩn thận.Tuổi Sửu khắc tuổi Mùi. Cần có cuốn lịch Tam Tông Miếu để biết ngày âm lịch, nếu là ngày Mùi, giờ Mùi, cần tránh như đi xa, dự định kinh doanh, liên quan đến tiền nong.Kỷ Sửu thuộc hành hoả.Người tuổi Ất Mùi sinh năm 1955 thuộc hành kim.Hai tuổi xung khắc lẫn nhau.
Những người sinh con vào năm Trâu,biết chắc sẽ vất vả,thường đặt tên con mỹ miều đẹp đẽ mong cốt cách trang trọng hơn. "Phi Phi" tên gọi một cháu gái. Chữ "Phi" có nghĩa là không. "Không- Không" tức là không mang tuổi Trâu. Và chuyển qua Tử Vi Đông Phương, tuổi Kim Ngưu, còn gọi là Trâu Vàng,dành cho những ai sinh từ 21 tháng 4 tới 21 tháng 5.Tuổi này có sao Kim Tinh tức là sao Tình Yêu, có sự sáng tạo và nghệ thuật.Tuổi này tốt bụng và dễ có cảm tình, thích âm nhạc hay, sách hay,thích ăn ngon bạn bè tốt.Tuổi hợp với Kim Ngưu là Xử Nữ, Nam Dương, Bắc Giải và Song Ngư.
CON TRÂU QUÊ NHÀ là hình ảnh sống động. Trên con đường làng đất đỏ, hai bên là ruộng nước với những cây mạ xanh non đã đươc gieo nẩy mầm.Khi vừa đủ kích thước, cây mạ nhổ lên và gieo ở cánh đồng bên.
"Trên đồng cạn dưới đồng sâu,
Chồng cầy vợ cấy con trâu đi bừa”
Mượn hình ảnh con Trâu để nhắc nhở sự mạmh mẽ hiện hữu như là một thần lực: Mười bảy bẻ gẫy sừng trâu.Tuy vậy Trâu có mặt tiêu cực, và được truyền khẩu với những câu như sau:
-Trâu chậm uống nước đục.
- Lì lợm như Trâu.
- Chửa trâu: người phụ nữ mang bầu 9 tháng 10 ngày vẫn chưa thấy trở dạ, có người 10 tháng, rồi 11 tháng ...
- Đàn gẩy tai trâu : trâu không thích âm nhạc và cũng không biết lắng nghe,đôi khi rất là khó chịu nữa.
Đây là đầu thế kỷ 21,mặc dù nông nghiệp đã bước vào hiện đại hoá.Dùng máy móc thay thế sức lao động con người tạo ra sản phẩm dư thừa,nhưng con người phải chịu hậu quả tai hại khác là sự ô nhiễm về môi trường thiên nhiên.Bầu khí quyển dày đặc thêm với các khói độc thải ra từ các máy móc do con người sử dụng.Ở các nước chậm phát triển vẫn dùng con trâu để cầy bừa do đó bầu khí quyển rất tốt.
CHĂN TRÂU là một hình ảnh tiêu biểu của thôn quê Việt Nam.Họ rất hãnh diện được làm chủ một con Trâu.Miền Nam với những cánh đồng rộng mênh mông bát ngát, vọng theo tiếng sáo nhạc trầm bổng du dương đưa người vào cảnh chiều với chiếc võng lắc lư hoà theo tiếng ru ầu ơ của người mẹ dành cho trẻ thơ.Trên bầu trời là cánh diều đang bay phất phới theo hướng gió thổi về.
Sau đây là bài thơ của Trần Ý Thu ca ngợi cảnh đồng quê đẹp đẽ, hài hoà với những tâm tình chân thật khi mình đã có dịp chứng kiến tận mắt cảnh người Chăn Trâu, Con Trâu và những người làm nghề đánh cá ở một thôn xã làng quê :
CON TRÂU VÀ NGƯỜI CHĂN TRÂU
Lưng TRÂU có tiếng sáo chiều,
CHĂN TRÂU đã thổi mang nhiều tâm tư
Trải lòng với những Phủ ngư
ra khơi biển cả sóng dư đổ về.
Bao năm đã sẵn tay nghề,
cá kia dính lưới tràn trề ngày no
Chăn Trâu vang vọng lời cho :
" công tôi thổi sáo cá bò vào lu."
Võng đưa nhè nhẹ tiếng ru,
bên bờ đồng ruộng lúa thu gặt vào.
Chăn Trâu tiếng sáo ngọt ngào,
nghe sao lanh lảnh bài nào cũng haỵ
Phải lòng thôn nữ chiều nay,
Mai vàng trước ngõ diều bay nhiều màu..
Con Trâu thủng thỉnh lắc đầu,
phải chăng nó muốn trầu cau qua nhà.?
Trâu chậm chạp, nhưng sao lần này nó lại hiểu được ý của chủ muốn gì.Sau đây nói về con Trâu ngoài miền Bắc.Trâu được chọn rất kỹ lưỡng và phải kén Trâu từ tám đến mười tuổi .
Có sự cẩn thận này là để Chọi Trâu. Người nuôi Trâu phải có những điều kiện sau:
1. Chưa lập gia đình
2. Phải kiêng thịt cầy, hành tỏi sống
3. Không được quen biết phụ nữ
4. Ăn ở sạch sẽ.
5. Tránh hành động gian tà như gian tham,trộm cắp.
Sở dĩ có những điều kiện khó khăn trên để Trâu được khoẻ mạnh và nhất là tinh khiết.Con Trâu thắng trận cũng như con Trâu bại trận đều được đem ra làm thịt để Tế Thần .
Đó là do sự tích lâu đời, dân hạn hán, thiên tai, bão tố. Dưới ánh trăng mờ hai con Trâu đối chọi nhau. Để làm hài lòng Thần Nhân, họ tổ chức Chọi Trâu và tục này được lưu truyền mãi mãi. Có vào đời vua Lý Thánh Tông (1054-1059).
Cũng không quên nhắc đến Trận Tập Cờ Lau của Vua Đinh Tiên Hoàng.Vì ngài thường chăn trâu, dùng cờ lau tập trận, rồi rủ chúng bạn đánh nhau với những chăn trâu khác ở vùng lân cận.
Cũng nên tìm hiểu thêm con Trâu ở nước Mỹ như thế nào. Ý Thu hỏi ý kiến của một người Mỹ địa phương tại city Westminster :- Hân hạnh được biết ông. Chỉ còn vài ngày nữa bước sang năm mới-năm con trâu. Tôi có ý định viết bài về đề tài này. Ông có thể cho tôi vài ý kiến được không?
- Cô nói về Buffalo.Giống trâu này chỉ còn lại số lượng nhỏ, tập trung ở Catalina Island, người da trắng tiêu diệt nhiều lắm vào những sở thích của họ.
Ý Thu hỏi tiếp :
- Chắc họ lấy da để bán chứ gì? làm quần áo, giày dép....
- Cô nói đúng đấy. Họ dùng vào việc thể thao.
-Thế họ có bán và ăn thịt trâu không?
Ông cười tế nhị:
- Có người ăn chứ nhưng rất ít, vì thịt của nó cứng và dai. Có nơi kinh doanh Buffalo Burger. Người Indian thường ăn thịt trâu. Da may mặc làm quần áo, đồ gia dụng. Thế còn con trâu nước cô chắc dùng vào nông nghiệp?
- Dạ đúng. Con trâu dùng vào việc cầy bừa. Tôi đã lục lọi sách thiếu nhi, mong được hiểu biết thêm về hình ảnh con trâu với các em như thế nào, nhưng tìm chưa ra. Thời gian phải hoàn tất bài viết cho xong trong ngày hôm nay nên tôi phải dành thời gian viết tiếp đề tài này vào một thời điểm khác vậy .
Cám ơn ông đã dành cho tôi cuộc nói chuyện rất có ý nghĩa ngày hôm nay.Cuộc đàm thoại này sẽ được tôi ghi chép lại trong bài viết được đăng trên diễn đàn.
- Không có chi!
Ý Thu hỏi một đồng nghiệp tại chỗ làm về con Trâu tại Mexico
- Ở nước tôi dùng Ngựa (Horse) với con Lừa (Donkey) tạo ra con La (Mule). Con ngựa và Lừa được đem ra thị trường hay chợ để bán, lấy da may quần áo, đồ gia dụng. Con La dùng để cầy bừa. Chúng sống trong nông trại, ăn cỏ.
Để kết thúc bài viết khá dài về năm con Trâu vào ngày Xuân tươi đẹp, xin hãy thưởng thức bài thơ Tình người Chăn Trâu của Trần Ý Thu sau đây:
Mai Vàng trước ngõ nhà ai,
thôn quê tươi đẹp. đất đai hoa màụ
Chăn Trâu tiếng sáo bạn bầu,
ngợi ca ngày Tết trầu cau sẵn nhà.
Nhớ cô thôn nữ mượt mà,
tóc đen bồ kết hương đà bay ngang.
Trên đầu là đoá hoa Lan,
nhìn trong đôi mắt chứa chan bao tình
Giao thừa pháo nổ bên đình,
lì xì hái lộc cho mình vận may.
Khói hương nghi ngút đã bay,
lòng thầm khấn vái người ngay tay vàọ
Năm nay số phận Hoa Đào, (*)
Mai Vàng nở sắc bông nào đẹp hơn.
Gió lùa theo đợt từng cơn,
yêu ai gắn bó keo sơn một đời
(*) ý nói số đào hoa
Mến chúc các bạn một năm
AN-KHANG THỊNH VƯỢNG
VẠN SỰ NHƯ Ý THÀNH CÔNG MỸ MÃN
Tác giả : Trần Ý Thu
Viết ngày : 22/1/2009
Trân trọng giới thiệu đến Ban Bè cùng Thân Hữu
California-Sanjose, 06/2009
Thực Hiện :BBT-Tập San GĐQGNT